Δοξολογία (ις:25-27)
Σε αντίθεση με άλλες επιστολές του Παύλου, η προς Ρωμαίους
κλείνει με δοξολογία προς το Θεό. Η πλειοψηφία των ελληνικών χειρογράφων
τοποθετεί αυτό το απόσπασμα μετά το ιδ:23. Ίσως οι παλιοί αντιγραφείς δεν
πίστευαν ότι θα μπορούσε να είναι το τέλειωμα, δεδομένου ότι δεν ήταν μια
ευλογία, (σαν τέλειωμα) σε άλλες επιστολές του Παύλου. Η εναλλακτική θέση
ενδέχεται επίσης να υποδηλώνει ότι η προς Ρωμαίους διανεμήθηκε μερικές φορές σε
άλλες εκκλησίες χωρίς το προσωπικό υλικό των κεφαλαίων ιε & ις. Ακόμα κι αν
κάποιος αμφισβητεί την τοποθέτηση αυτού του εδαφίου, δεν υπάρχει κανένας λόγος
να αμφισβητήσει την αυθεντικότητα.
Αν και είναι διαφορετικό από τη συνηθισμένη ευλογία του
Παύλου, αυτό το απόσπασμα είναι ένα κατάλληλο τέλειωμα γι’ αυτή τη μοναδική
επιστολή.
Ίσως ο Παύλος πρόσθεσε αυτό το τέλος, αφού ο Τέρτιος τελείωσε
το γράμμα και του το διάβασε ξανά. Ήταν συνήθεια του Παύλου να κλείνει με μια
σημείωση απ’ το δικό του χέρι (Β’ Θες.γ:17), έτσι ώστε αυτή η δοξολογία θα
μπορούσε άνετα να είναι το προσωπικό κλείσιμο του Παύλου, πολύ ταιριαστό για το
βιβλίο.
Ρωμ.ις:25 Εις δε τον δυνάμενον να σας στηρίξη κατά το
ευαγγέλιόν μου και το κήρυγμα του Ιησού Χριστού, κατά την αποκάλυψιν του
μυστηρίου του σεσιωπημένου μεν από χρόνων αιωνίων,
Ο Παύλος αφιέρωσε αυτόν τον έπαινο στον Θεό τον Παντοδύναμο.
Επισήμανε τη δύναμη του Θεού να εδραιώσει στους Ρωμαίους πιστούς — κάτι που ο
Παύλος έδειξε να θέλει στο α:11. Αυτή η εδραίωση συμβαίνει (ή είναι μια
υπόσχεση του) «ευαγγέλιόν μου και το
κήρυγμα του Ιησού Χριστού». Όπως στο β:16 ο Παύλος προσωποποιεί το
Ευαγγέλιο. Όπως και στο α:16 ο Παύλος τόνισε ότι η δύναμη του Θεού είναι στο
ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού.
Αυτό συμβαίνει σύμφωνα με την αποκάλυψη του μυστηρίου του κρυμμένου
από χρόνων αιωνίων. Η λέξη μυστήριο όπως χρησιμοποιείται στην Καινή Διαθήκη
αναφέρεται σε μυστικές σκέψεις και σχέδια του Θεού, κρυμμένα από την ανθρώπινη
λογική, που ο Θεός πρέπει να αποκαλύψει στον άνθρωπο, αν είναι να το καταλάβει.
Στα γραπτά του Παύλου, μυστήριο είναι κάτι ήταν κάποτε μυστικό, αλλά τώρα αποκαλύφθηκε.
Ρωμ.ις:26 φανερωθέντος δε τώρα διά προφητικών γραφών
κατ' επιταγήν του αιωνίου Θεού και γνωρισθέντος εις πάντα τα έθνη προς υπακοήν
πίστεως,
Αυτό το μυστήριο έχει ήδη γνωστοποιηθεί σε όλα τα έθνη. Η
αποκάλυψη αυτή έχει καταστεί δυνατή να συμβεί κατ’ εντολή του αιώνιου Θεού. Το
μυστήριο έχει αποκαλυφθεί μέσα από τις «Γραφές των προφητών» ή προφητικές
Γραφές. Αυτό φαίνεται να σημαίνει την Παλαιά Διαθήκη, αλλά αν ναι, πώς μπορούσε
το μυστήριο να έχει αποκαλυφθεί στην Παλαιά Διαθήκη και την ίδια στιγμή να
είναι κρυμμένο από τον κόσμο; Ίσως η απάντηση είναι η εξής: αν και η Παλαιά
Διαθήκη περιέχει προφητείες που, όταν ερμηνευτούν και αποδοθούν σωστά, κάνουν
γνωστά τα μυστικά σχέδια του Θεού για τον άνθρωπο, μόνο υπό το φως του κηρύγματος
του Ιησού Χριστό από την Εκκλησία της Καινής Διαθήκης μπορεί ο άνθρωπος να κατανοήσει
πλήρως αυτές τις προφητείες.
Εναλλακτικά, ίσως αναφέρεται στην προφητεία της Καινής
Διαθήκης — στα θεόπνευστα γραπτά των
συγγραφέων της Καινής Διαθήκης, που υπήρχαν τότε, που συγκροτήθηκαν,
συλλέχθηκαν και κυκλοφορούσαν.
Ποιο ακριβώς είναι το μυστήριο εδώ; Αν η δεύτερη πρόταση του
εδ.25 είναι αναδιατύπωση της πρώτης, τότε το μυστήριο ήταν το κήρυγμα του Ιησού
Χριστού. Αυτό σημαίνει ότι ο Θεός φανερώθηκε εν σαρκί (Α’ Τιμ.γ:16), εξαγόρασε
τη σωτηρία μας με το θάνατο, την ταφή και την ανάσταση του Υιού Του, προσφέρει
σωτηρία σε όλους τους ανθρώπους μέσω της πίστης στον Χριστό, που ικανώνει τον
άνθρωπο να μετανοήσει, να βαφτιστεί στο όνομα του Ιησού για την άφεση των
αμαρτιών και να πληρωθεί με το Άγιο Πνεύμα. Αυτό ήταν το σχέδιο του Θεού από
την αρχή. Η Παλαιά Διαθήκη προφήτευσε γι ' αυτό, η Καινή Διαθήκη το κήρυξε και
τώρα έχει πλήρως αποκαλυφθεί στους ανθρώπους.
Ακόμη πιο συγκεκριμένα, το μυστήριο αυτό σχετίζεται προφανώς
με το σχέδιο του Θεού για την εκκλησία της Καινής Διαθήκης. Ανέκαθεν ο Θεός
προέβλεψε και η Παλαιά Διαθήκη προφήτευσε, ότι θα κάνει μια καινούρια Διαθήκη
κι ότι θα έχει ένα σώμα από πλήρεις Πνεύματος Αγίου πιστούς, την εκκλησία. Ο
Θεός σχεδίασε να σώσει τους Εθνικούς, αλλά, ακόμη περισσότερο, ο Θεός σχεδίασε
να ενώσει τους Εβραίους και τους Εθνικούς σε ένα σώμα με το ευαγγέλιο της πίστης
στον Ιησού Χριστό (Βλ. Ρωμ.γ:21-31, δ:9-17, θ:24-29, ιε:7-13).
Το μυστήριο αυτό
περιγράφεται στην επιστολή προς Εφεσίους γ:3-6 και αυτή η συγκεκριμένη έννοια
φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα στο πλαίσιο της προς Ρωμαίους: «ότι δι' αποκαλύψεως εφανέρωσεν εις εμέ το
μυστήριον, καθώς προέγραψα συντόμως, εξ ων δύνασθε αναγινώσκοντες να νοήσητε
την εν τω μυστηρίω του Χριστού γνώσιν μου, το οποίον εν άλλαις γενεαίς δεν
εγνωστοποιήθη εις τους υιούς των ανθρώπων, καθώς τώρα απεκαλύφθη διά Πνεύματος
εις τους αγίους αυτού αποστόλους και προφήτας, να ήναι τα έθνη συγκληρονόμα και
σύσσωμα και συμμέτοχα της επαγγελίας αυτού εν τω Χριστώ διά του ευαγγελίου».
Ο σκοπός για την αποκάλυψη του μυστηρίου σε όλα τα έθνη
είναι να παράγει «υπακοήν πίστεως». Όπως και στο α:17, αυτό το εδάφιο
υπογραμμίζει τη δικαίωση διά πίστεως, και όπως το α:5 τονίζει την υπακοή της
πίστης. Είναι η υπακοή που η πίστη βάζει σε ενέργεια.
Πολλοί, σωστά κηρύττουν δικαίωση δια πίστεως, βασιζόμενοι
στην επιστολή προς Ρωμαίους. Πολλά όμως απ’ αυτά τα άτομα ορίζουν την πίστη σαν
μια απλή διανοητική συγκατάθεση ή λεκτική ομολογία. Όμως χρειάζεται να κατανοήσουν
την πίστη όπως την παρουσιάζει η επιστολή — σαν αναπόσπαστη από την υπακοή.
Ρωμ.ις:27 εις τον μόνον σοφόν Θεόν έστω η δόξα διά
Ιησού Χριστού εις τους αιώνας· αμήν.
Το εδάφιο κλείνει την πρόταση, επιστρέφοντας στη σκέψη που
ξεκίνησε από το εδ.25: δίδοντας δόξα στο Θεό. Ο θεόπνευστος απόστολος αναγνωρίζει
ένα Θεό, που είναι ο μόνος σοφός Θεός, στον οποίο δίνει αιώνια δόξα διά Ιησού
Χριστού. Αυτό το εδάφιο μοιάζει πολύ με το Ιούδ.25: «εις τον μόνον σοφόν Θεόν τον σωτήρα ημών, είη δόξα και μεγαλωσύνη,
κράτος και εξουσία, και νυν και εις πάντας τους αιώνας. Αμήν».
Όπως η χάρη και η
ειρήνη έρχονται σε μας από τον Θεό μέσω του Χριστού (α:7) και καθώς πρέπει να
προσφέρουμε ευχαριστίες στο Θεό μέσω του Χριστού (α:8), κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει
να δίνουμε δόξα στον Θεό μέσω του Ιησού Χριστού. Ο Θεός αξίζει αιώνια δόξα για
το ποιος είναι, αλλά ιδιαίτερα αξίζει αιώνια δόξα επειδή φανερώθηκε και
πρόσφερε σωτηρία μέσω του Χριστού. Ο ένας Θεός που φανερώθηκε εν σαρκί στο
πρόσωπο του ανθρώπου Ιησού Χριστού, θα βασιλεύει σε όλη την αιωνιότητα σαν ο υψωμένος
Χριστός με το ένδοξο ανθρώπινο σώμα Του (Αποκ.κβ:3-5).
Σαν Ιησούς Χριστός, ο Θεός θα λαμβάνει δόξα, τιμή και
λατρεία από την εκκλησία Του σε όλη την αιωνιότητα. Στο Θεό έστω η δόξα δια
Ιησού Χριστού για πάντα. Αμήν! — Γένοιτο!