«Αλλ' αυτός ετραυματίσθη διά τας παραβάσεις ημών, εταλαιπωρήθη διά τας ανομίας ημών. η τιμωρία, ήτις έφερε την ειρήνην ημών, ήτο επ' αυτόν. και διά των πληγών αυτού ημείς ιάθημεν» (Ησαΐας νγ:5).
Σήμερα υπάρχει στον κόσμο μια περίεργη συνωμοσία σιωπής-ακόμα και στους θρησκευτικούς κύκλους- σχετικά με την ευθύνη του ανθρώπου για την αμαρτία, την πραγματικότητα της κρίσης για την αμαρτία, την ύπαρξη ενός οργισμένου Θεού και την ανάγκη για ένα σταυρωμένο Σωτήρα.
Από την άλλη πλευρά υπάρχει ένα ευρύ και δυνατό κίνημα που κυκλοφορεί στον κόσμο με σκοπό να δώσει στον άνθρωπο ειρήνη και να τον ανακουφίσει από την ιστορική ευθύνη για τη σταύρωση και το θάνατο του Ιησού Χριστού. Το πρόβλημα με τα καινούργια ρεύματα και τις επιταγές τους στο όνομα της αδελφοσύνης και της ανεκτικότητας είναι η βασική τους εσφαλμένη αντίληψη για τη χριστιανική θεολογία.
Πάνω από κάθε άντρα και γυναίκα πλανιέται σαν σκιά ένα σύννεφο που κρύβει το γεγονός ότι ο Κύριος ταλαιπωρήθηκε, τραυματίστηκε και σταυρώθηκε για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αυτή είναι η βασική συλλογική ευθύνη του ανθρώπου που εκείνος όμως προσπαθεί να την απωθήσει ή αποφύγει.
Ας μη χρησιμοποιήσουμε τις δεινές ρητορικές μας ικανότητες για να ρίξουμε την ευθύνη αποκλειστικά στον Ιούδα κι ας μη στραβώσουμε τα χείλη μας με απαρέσκεια κατηγορώντας τον ότι «Τον πρόδωσε για τα χρήματα!»
Ας λυπηθούμε για τον Πιλάτο, αυτό τον αδύνατο χαρακτήρα που δεν είχε το θάρρος να υπερασπίσει την αθωότητα του Ανθρώπου, παρόλο που ο ίδιος δήλωσε ότι δεν έχει κάνει κανένα κακό.
Ας μην καταραστούμε τους Εβραίους που παρέδωσαν τον Ιησού για να σταυρωθεί. Ας μη ρίξουμε τις ευθύνες αποκλειστικά στους Ρωμαίους που σταύρωσαν τον Ιησού.
Σίγουρα ήταν ένοχοι όλοι αυτοί! Αλλά ήταν δικοί μας συνεργοί στο έγκλημα. Εκείνοι και εμείς Τον ανεβάσαμε στο Σταυρό, όχι μόνο εκείνοι. Αυτή η κακία και η οργή που ανεβαίνει από μέσα σου σήμερα και σου καίει τα σωθικά, αυτή Τον σταύρωσε. Αυτή η βασική ανεντιμότητα που βγαίνει στη φόρα κάθε φορά που κλέβεις ή τροποποιείς έγγραφα εις όφελός σου, αυτή Τον ανέβασε στο Σταυρό. Η κακία σου, το μίσος σου, η γλώσσα σου που ψεύδεται, η σαρκικότητά σου, η αγάπη σου για σαρκικές απολαύσεις, όλα αυτά που υπάρχουν στο φυσικό άνθρωπο ένωσαν τις δυνάμεις τους για ν' ανεβάσουν τον Ιησού στο Σταυρό.
Εμείς Τον βάλαμε πάνω στο Σταυρό
Ας το παραδεχτούμε λοιπόν. Ο καθένας από μας στο γένος του Αδάμ είχε ένα μέρος της ευθύνης για τη σταύρωση του Ιησού!
Σας θυμίζω ότι είναι χαρακτηριστικό του φυσικού ανθρώπου να απασχολεί τόσο πολύ τον εαυτό του με εξαιρετικά ασήμαντες φροντίδες που να καταφέρνει ν' αποφύγει την τακτοποίηση των πιο σπουδαίων ζητημάτων που σχετίζονται με την ύπαρξη και τη ζωή του.
Οι άνθρωποι -άντρες και γυναίκες- συναντώνται οπουδήποτε και οποτεδήποτε για να συζητήσουν κάθε λογής θέματα διαφόρων βαθμών σοβαρότητας -από την τελευταία μόδα μέχρι τη φιλοσοφία του Πλάτωνα και την ανάγκη για ειρήνη. Μπορεί να συζητούν για την εκκλησία και για το πώς μπορεί να αποτελεί το οχυρό εναντίον του αθεϊσμού. Κανένα απ' αυτά τα θέματα δεν τους προξενεί αμηχανία.
Αλλά κάθε συζήτηση σταματά και σε κάθε συζήτηση πέφτει το ταμπού της σιωπής όταν κάποιος τολμήσει να εισηγηθεί ότι υπάρχουν πνευματικά θέματα ζωτικής σημασίας για την κάθε ψυχή, τα οποία πρέπει να συζητηθούν και να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Φαίνεται ότι στην πολιτισμένη κοινωνία υπάρχει ένας άγραφος κανόνας ότι, αν πρόκειται να συζητηθούν θέματα θρησκευτικής σημασίας, αυτό πρέπει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο σε θεωρητικό επίπεδο- να μη φτάσει δηλαδή ποτέ ν' αγγίξει το προσωπικό.
Ωστόσο, στην πραγματικότητα υπάρχει ένα μόνο πράγμα που είναι ζωτικής σημασίας και έχει συνέπειες που διαρκούν -το γεγονός ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός «ετραυματίσθη διά τας παραβάσεις ημών. εταλαιπωρήθη διά τας ανομίας ημών. η τιμωρία ήτις επέφερε την ειρήνην ημών ήτο επ' αυτόν. και διά των πληγών αυτού ημείς ιάθημεν».
Υπάρχουν εδώ δύο πολύ τρομερές λέξεις, παραβάσεις και ανομίες.
Η παράβαση είναι μια παρεκτροπή, μια επανάσταση κατά της δίκαιης εξουσίας. Σε ολόκληρο το ηθικό σύμπαν μόνο ο άνθρωπος και οι άγγελοι που ξέπεσαν επαναστάτησαν κατά του Θεού και παραβίασαν την εξουσία Του και οι άνθρωποι είναι ακόμα και τώρα «επ' αυτοφώρω συλλαμβανόμενοι» για επανάσταση εναντίον αυτής της εξουσίας.
Στις μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης από το εβραϊκό πρωτότυπο δεν υπάρχει φράση που να μπορεί να αποδώσει την πλήρη βαρύτητα και την έννοια του τρόμου που εμπνέουν οι δύο εβραϊκές λέξεις που χρησιμοποιεί ο Ησαΐας, οι οποίες στα ελληνικά μεταφράζονται σαν «παράβαση» και «ανομία». Αλλά όλοι μας αναγνωρίζουμε τη διαστροφή, την παραμόρφωση, τη διαστρέβλωση και την επανάσταση που υπάρχει στην πτώση του ανθρώπου και στην αποστασία του από τη δημιουργηθείσα τάξη και την εξουσία του Θεού. Μέσα εκεί υπάρχουν όλες αυτές οι έννοιες και, αναμφισβήτητα, καθρεφτίζουν την αιτία και την αναγκαιότητα να πεθάνει ο Ιησούς Χριστός στο Σταυρό.
Η λέξη «ανομία» δεν είναι μια αγαθή λέξη και ο Θεός γνωρίζει πόσο την απεχθανόμαστε! Αλλά οι συνέπειες της ανομίας δεν μπορούν να αποφευχθούν.
Ο προφήτης μάς θυμίζει ξεκάθαρα πως ο Σωτήρας συνθλίφτηκε για τις «ανομίες μας».
Το αρνούμαστε και λέμε «όχι!» Αλλά τα δακτυλικά αποτυπώματα του ανθρώπινου γένους αποτελούν ξεκάθαρη απόδειξη εναντίον μας. Οι αρχές δεν έχουν δυσκολία να βρουν και να συλλάβουν τον περίεργο αυτό ληστή ο οποίος αφήνει τα αποτυπώματά του σε τραπέζια και χερούλια από πόρτες, διότι έχουν το ποινικό του μητρώο. Έτσι τα αποτυπώματα του ανθρώπου βρίσκονται σε κάθε σκοτεινό κελάρι και σε κάθε αλέα και ημιφωτισμένο κακότοπο μες στον κόσμο -τα αποτυπώματα κάθε ανθρώπου είναι καταχωρημένα και ο Θεός ξέρει να διακρίνει τον ένα άνθρωπο απ' τον άλλο. Δεν γίνεται να ξεφύγουμε απ' την ενοχή μας και να φορτώσουμε τις ηθικές μας ευθύνες στους ώμους κάποιου άλλου. Αυτές οι «ανομίες μας» είναι ένα πολύ προσωπικό ζήτημα.
Η βαρύτητα της πληγής Του
Για τις ανομίες και τις παραβάσεις μας «ταλαιπωρήθηκε» και «πληγώθηκε». Δεν θα ήθελα καν ν' αναφερθώ στο είδος της ταλαιπωρίας και των πληγών Του. Στην πραγματικότητα σημαίνει ότι βλαστημήθηκε και μαστιγώθηκε, στιγματίστηκε και βεβηλώθηκε. Ήταν ο Ιησούς Χριστός όταν οι άνθρωποι Τον παρέλαβαν στα αμαρτωλά τους χέρια, αλλά σύντομα Τον ταπείνωσαν και Τον βεβήλωσαν τόσο... Του μάδησαν τη γενειάδα, Τον λέρωσαν με το ίδιο Του το αίμα, Τον βρώμισαν με τη λάσπη της γης. Αλλά Εκείνος δεν κατηγόρησε κανέναν και κανέναν δεν καταράστηκε. Ήταν Ο Ιησούς Χριστός, ο Πληγωμένος.
Το μεγάλο φορτίο που σηκώνει ο λαός Ισραήλ και το τραγικό τους λάθος ήταν η γνώμη ότι Αυτός ο Πληγωμένος στο λόφο πέρα απ' την Ιερουσαλήμ τιμωρείται για τη δική Του αμαρτία.
Ο Ησαΐας, περιλαμβάνοντας και τον εαυτό του -αφού ήταν κι ο ίδιος εβραίος-, προέβλεψε αυτή την ιστορική πλάνη και είπε: «εμείς νομίσαμε ότι ο Θεός Τον είχε πληγώσει. Νομίσαμε ότι ο Θεός Τον τιμωρούσε για τη δική Του αμαρτία, διότι τότε δεν γνωρίζαμε πως ο Θεός Τον τιμωρούσε για τις δικές μας παραβάσεις και ανομίες».
Ο Ησαΐας αναφέρει ότι η τιμωρία που έφερε σ' εμάς την ειρήνη έπεσε επάνω Του.
Πολύ λίγοι συνειδητοποιούν ότι είναι αυτή ακριβώς η ειρήνη -αυτή η υγεία και η ευεξία και η ασφάλεια του ατόμου- που μας αποκαθιστά στη σχέση που είχαμε πριν με το Θεό. Μια τιμωρία έπεσε επάνω στον Ιησού έτσι ώστε εμείς, οι άνθρωποι της πτώσης, να μπορούμε ο καθένας ξεχωριστά να γευτούμε την ειρήνη με το Θεό που τόσο ποθούσαμε. Τα στοιχεία που υπάρχουν στην τιμωρία είναι απαξίωση, πειθάρχηση και σωφρονισμός. Με διάταγμα των Ρωμαίων Τον χτύπησαν και Τον μαστίγωσαν δημοσία. Τον ράβδισαν δημοσία, όπως έκαναν αργότερα και με τον Παύλο. Τον φραγγέλωσαν και Τον κακοποίησαν μπροστά σ' ένα κοινό που Τον χλεύαζε και το μωλωπισμένο, ματωμένο και πρησμένο Του σώμα ήταν η απάντηση στην ειρήνη που αποζητάει ο κόσμος και στην ειρήνη που αποζητάει η κάθε ανθρώπινη καρδιά. Για την ειρήνη μας τιμωρήθηκε. Τα χτυπήματα έπεσαν επάνω στο δικό Του Πρόσωπο.
Δεν νομίζω ότι έχει ποτέ επινοηθεί πιο εξευτελιστική τιμωρία απ' το να μαστιγώνονται και να ραβδίζονται δημοσία ενήλικες. Πολλοί που έχουν τιμωρηθεί με φυλάκιση έχουν γίνει ήρωες στο ευρύ κοινό. Επίσης βαριές χρηματικές ποινές έχουν επιβληθεί σε διάφορους παραβάτες του νόμου, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο οι παραβάτες αυτού του είδους να περηφανεύονται και να κομπορρημονούν που τη γλίτωσαν φτηνά. Όταν όμως ένας άνθρωπος περιφέρεται μπροστά σ' ένα πλήθος που γελάει κοροϊδευτικά και χλευαστικά, γυμνώνεται μέχρι τη μέση και ραβδίζεται σαν να ήτανε παιδί -ένα άτακτο παιδί- χάνει τελείως την αξιοπρέπειά του και δεν έχει καθόλου αυτοσεβασμό. Ίσως δεν θα είναι ποτέ πια ο παράτολμος κακοποιός που ήταν πριν. Αυτού του είδους το μαστίγωμα και η τιμωρία λυγίζει τον άνθρωπο και τον ταπεινώνει. Ο εξευτελισμός που νιώθει ο τιμωρούμενος είναι μεγαλύτερος απ' τον πόνο του ραβδίσματος στην πλάτη του. Μιλάω για τον εαυτό μου σαν αμαρτωλός που συγχωρήθηκε και δικαιώθηκε και νομίζω ότι μιλάω επίσης και για ένα μεγάλο αριθμό συγχωρημένων και αναγεννημένων χριστιανών όταν λέω ότι στη μετάνοιά μας γευτήκαμε μόνο ένα μικρό ποσοστό, ένα συμβολικό δείγμα της τιμωρίας και του πληγώματος που έπεσε πάνω στον Ιησού Χριστό, καθώς στεκόταν εκεί, στη δική μας θέση και για δική μας χάρη. Ένας πραγματικά μετανοημένος άνθρωπος, που έχει συνειδητοποιήσει το μέγεθος της αμαρτίας και της επανάστασής του κατά του Θεού, νιώθει μια μεγάλη αποστροφή κατά του εαυτού του -μάλιστα νομίζει ότι δεν μπορεί καν να ζητήσει απ' το Θεό να τον συγχωρήσει.
Αλλά η ειρήνη έχει ήδη εγκατασταθεί, διότι η τιμωρία έχει πέσει επάνω στον Ιησού Χριστό. Εκείνος χλευάστηκε και εξευτελίστηκε δημοσία σαν παραβάτης του κοινού ποινικού δικαίου, πληγώθηκε και μωλωπίστηκε, μάτωσε από τα ραβδίσματα για αδικήματα που δεν έκανε, για επαναστάσεις στις οποίες δεν πήρε μέρος, για την ανομία που ρέει στις ανθρώπινες φλέβες και που συνιστά προσβολή κατά του Θεού της Αγάπης και της Δημιουργίας.
Η σημασία των πληγών Του
Ο προφήτης Ησαΐας κλείνει το μήνυμά του για την εξιλέωσή μας μέσω της υποκατάστασης του Ιησού με το ευχάριστο μήνυμα ότι εμείς πια γιατρευτήκαμε.
Στη γλώσσα του πρωτότυπου η λέξη «πληγές» δεν είναι μια λέξη που έχει ανώδυνη περιγραφή. Σημαίνει να έχεις χτυπήσει και τραυματιστεί με τρόπο που όλο το σώμα να είναι μπλαβιασμένο και μαυρισμένο σαν να ήταν όλο μία πληγή. Ο άνθρωπος έχει ανέκαθεν χρησιμοποιήσει αυτή την επιβολή σωματικού κολασμού σαν μέσο τιμωρίας. Η κοινωνία ανέκαθεν επιφύλασσε στον εαυτό της το δικαίωμα να τιμωρεί τον άνθρωπο για τις παραβάσεις του. Η ποινή είναι συνήθως ανάλογη με το έγκλημα. Είναι σαν ένα είδος εκδίκησης που παίρνει η κοινωνία εναντίον εκείνου που τόλμησε να αγνοήσει τους κανόνες της.
Αλλά ο Ιησούς δεν υπέφερε λόγω τιμωρίας. Δεν ήταν για τον Εαυτό Του ή για κάτι κακό που είχε κάνει ο Ίδιος.
Το πάθος του Ιησού δεν ήταν τιμωρητικό αλλά επανορθωτικό. Δέχτηκε να υποφέρει για να μας αποκαταστήσει και να επανορθώσει, έτσι ώστε το πάθος Του να μην αρχίζει και τελειώνει με πάθος, αλλά να αρχίζει με πάθος και να τελειώνει με τη δική μας γιατρειά.
Αυτή είναι η δόξα του Σταυρού! Αυτή είναι η δόξα του είδους της θυσίας που επί τόσους αιώνες είχε ο Θεός στην καρδιά Του! Αυτή είναι η δόξα του είδους της εξιλέωσης που επιτρέπει σ' ένα μετανοημένο αμαρτωλό να έρθει και πάλι- με ειρήνη και χάρη- σε κοινωνία με το Θεό και Δημιουργό του!
Ποια είναι η μετάνοιά μας; Ανακαλύπτω ότι μετάνοια είναι κυρίως η λύπη μας για το ρόλο που παίξαμε στην επανάσταση η οποία πλήγωσε τον Ιησού Χριστό, τον Κύριό μας. Ανακαλύπτω επίσης ότι οι πραγματικά μετανοημένοι δεν σταματούν ποτέ να μετανοούν, διότι η μετάνοια δεν είναι μια θέση του νου και της καρδιάς που εξαφανίζεται μόλις ο Θεός παραχωρήσει τη συγγνώμη Του και μας καθαρίσει.
Μπορεί βέβαια η οδυνηρή και έντονη αίσθηση της καταδίκης που συνοδεύουν τη μετάνοια να κατασταλεί και να έρθει μια ειρήνη και μια αίσθηση εξαγνισμού μέσα μας, αλλά ο αγιότερος και πιο δικαιωμένος από τους ανθρώπους θα ξανασκεφτεί το ρόλο που έπαιξε στην τιμωρία και το πλήγωμα του Αμνού του Θεού. Μια αίσθηση σοκ πάντα θα τον διακατέχει. Μια αίσθηση απορίας θα εξακολουθεί να τον συνοδεύει -απορίας που ο Αμνός που πληγώθηκε θα μετέτρεπε τις πληγές Του σε δικό μας καθαρισμό και συγχώρηση, εμάς που είμαστε εκείνοι που Τον πληγώσαμε.
Παρόλο που η λέξη «αγιασμός», με την έννοια του διαρκούς και δια βίου καθαρισμού του πιστού, είναι πέρα για πέρα βιβλική, έχουμε περάσει από εποχές που οι εκκλησίες που κηρύττουν το ευαγγέλιο μόλις και μετά βίας τολμούσαν να την αρθρώσουν από φόβο να μην κατηγορηθούν για πνευματική αλαζονεία..
Η λέξη «αγιασμός» όμως όχι απλά επιστρέφει στο λεξιλόγιο των χριστιανικών κύκλων, αλλά ελπίζω ότι και η σημασία που έχει αυτή η λέξη στην καρδιά και στο νου του Θεού επιστρέφει κι αυτή. Ο πιστός χριστιανός, το υιοθετημένο με τη μεσολάβηση του Χριστού παιδί του Θεού, πρέπει να έχει έναν πόθο και μια δυνατή επιθυμία για αγνή καρδιά και καθαρά χέρια έτσι ώστε να ευαρεστείται ο Θεός σ' αυτόν. Γι’ αυτό ακριβώς το πράγμα ο Ιησούς Χριστός δέχτηκε να Τον ταπεινώσουν, να Τον κακομεταχειριστούν και να Τον ραβδίσουν. Κακοποιήθηκε, πληγώθηκε και τιμωρήθηκε έτσι ώστε τα παιδιά του Θεού να γίνουν ένας καθαρός και αγνός λαός- για να μπορούν να είναι καθαρές οι σκέψεις και ο νους μας. Όλα αυτά ξεκίνησαν με το πάθος Του και κατέληξαν στον καθαρισμό μας. Ξεκίνησαν με τις ανοιχτές ματωμένες πληγές Του και κατέληξαν στην ειρήνη των καρδιών και στη χαρούμενη όψη και διάθεση του λαού Του.
Εκείνοι που αποτελούν το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία Του, πρέπει να γνωρίζουν μέσα τους δύο βασικά στοιχεία, αν θέλουν να φέρουν με χαρά καρπό για τον Κύριο.
Πρέπει να έχουμε τη θετική γνώση ότι είμαστε καθαρισμένοι με τις πληγές Του και ότι η ειρήνη του Θεού έχει γίνει πραγματικότητα στη ζωή μας μέσα απ' τα ραβδίσματά Του. Μ' αυτό τον τρόπο ο Θεός μάς διαβεβαιώνει ότι μπορεί να είμαστε τακτοποιημένοι εσωτερικά. Όντας σ' αυτή την πνευματική κατάσταση θα εκτιμούμε σαν θησαυρό την αγνότητα του καθαρισμού μας και δεν θα δικαιολογούμε καμία πονηρία ή αμαρτία.
Πρέπει επίσης να κρατάμε μέσα μας μια χαρωπή και ευγνώμονη διάθεση για Κείνον που πληγώθηκε και συνθλίφτηκε για μας, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Τι μεγάλο μυστήριο το μυστήριο της απολύτρωσής μας!-που οι πληγές του Ενός γιάτρεψαν τις πληγές των πολλών.
Οι πληγές και οι κακώσεις, που θα 'πρεπε να είχαν πέσει επάνω μας, έπεσαν επάνω σε Κείνον κι εμείς σωθήκαμε για χάρη Του!
Ο Θεός εξακολουθεί ν' αναζητά τις ταπεινές, καθαρισμένες και πιστές καρδιές για να αποκαλύψει μέσα απ' αυτές τη Δύναμη, τη Χάρη Του και τη Ζωή. Ένας ειδικός βοτανολόγος με πανεπιστημιακή καριέρα μπορεί να περιγράψει το θάμνο του Μωυσή στην έρημο καλύτερα απ' τον ίδιο το Μωυσή- αλλά ο Θεός εξακολουθεί ν' αναζητά ταπεινές ψυχές που δεν ικανοποιούνται μέχρι που ο Θεός να μιλήσει με θεία φωτιά μέσα απ' τη φλεγόμενη βάτο.
Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ένας ερευνητής-επιστήμονας για να μας πει περισσότερα για τα στοιχεία και τις ιδιότητες του ψωμιού και του κρασιού απ' ό,τι γνώριζαν ποτέ οι απόστολοι. Αλλά αυτός είναι ο κίνδυνος: μπορεί να έχουμε χάσει το φως και τη ζέστα της παρουσίας του Θεού και να έχουμε μπροστά μας μόνο ψωμί και κρασί. Η φλόγα θα έχει φύγει από το θάμνο και η δόξα δεν θα είναι πια στην πράξη
της συμμετοχής μας στο Δείπνο του Κυρίου και στην κοινωνία.
της συμμετοχής μας στο Δείπνο του Κυρίου και στην κοινωνία.
Δεν είναι τόσο απαραίτητο να γνωρίζουμε όλη την ιστορία και όλα τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιθυμούμε να γνωρίσουμε και να λατρέψουμε την παρουσία του Ζωντανού Θεού που μας έδωσε «τον παράκλητο προς τον Πατέρα, τον Ιησούν Χριστόν, τον Δίκαιον. Και αυτός είναι ιλασμός περί των αμαρτιών ημών. και ουχί μόνον περί των ημετέρων, αλλά και περί όλου του κόσμου» (Α’ Ιωάν.β:1-2).
