Ζούμε σε καιρούς σύγχυσης.
Πολλοί που αποφασίζουν ν’ ανοίξουν δική τους οικογένεια, δε γνωρίζουν τι ακριβώς οφείλει να είναι ένας σύζυγος και μία σύζυγος. Εξακολουθεί να ισχύει ότι αυτός είναι η κεφαλή του σπιτιού του; Ή μήπως η σύζυγος πρέπει ν’ αναλάβει την ευθύνη; Μήπως η υπόθεση πρέπει να μοιραστεί 50-50%, χωρίς κανείς να έχει ιδιαίτερη ευθύνη;
Που μπορούμε να βρούμε απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα; Υπάρχει πηγή όπου μπορούμε να στραφούμε για να βρούμε πως πρέπει να δομηθεί μια οικογένεια; Κάθε Χριστιανός γνωρίζει ότι η Βίβλος ασχολείται με όλες τις περιοχές της ανθρώπινης ζωής - και η δόμηση της οικογένειας δε θα μπορούσε ν’ αποτελεί εξαίρεση.
Πράγματι οι Γραφές μας παρέχουν τα σωστά πλαίσια. Δίνουν οδηγίες για μια σωστή ζωή που - αν το ζευγάρι τις ακολουθήσει - εξασφαλίζουν την πιο ευτυχισμένη γαμήλια και οικογενειακή ζωή.
Αναρίθμητα βιβλία και άρθρα έχουν γραφτεί γύρω από την οικογενειακή ζωή. Απ’ αυτό και μόνο καταλαβαίνουμε ότι ο πανάρχαιος αυτός θεσμός αντιμετωπίζει σύγχυση. Ύστερα και από το φεμινιστικό κίνημα των τελευταίων δεκαετιών, οι ρόλοι του άντρα και της γυναίκας μέσα στο σπίτι, έχουν πάψει να είναι σαφείς.
Μήπως το γυναικείο κίνημα προχώρησε πέρα και από την άποψη των ίδιων των γυναικών; Μήπως στην προσπάθεια να λύσουν κάποια προβλήματα προκάλεσαν άλλα, εξίσου μεγάλα ή και μεγαλύτερα;
Καθώς γάμοι και οικογένειες διαλύονται με επικίνδυνους ρυθμούς, γίνεται φανερό πως αυτές οι σύγχρονες «ελευθερίες» και φιλοσοφίες δεν έφεραν καλούς καρπούς.
Πολλοί τώρα παραδέχονται πως η επικράτηση της φιλοσοφίας των γυναικείων κινημάτων συντέλεσε στην ανάπτυξη μιας εξασθενημένης γενεάς αντρών, που δε γνωρίζουν πως να ασκήσουν τον αντρικό τους ρόλο. Όλη η κοινωνία έχει έρθει πάνω - κάτω. Τα αγόρια δε γνωρίζουν τι σημαίνει να μεγαλώσουν και να ηγηθούν μιας οικογένειας. Τι τραγωδία!
Πριν μερικά χρόνια, διάβασα ένα άρθρο σε κάποιο μεγάλο περιοδικό για τις αλλαγές στους ρόλους του συζύγου και πατέρα. Η συγγραφέας έφτανε στο συμπέρασμα πως για να είναι ευτυχισμένη μια οικογένεια πρέπει να κυβερνιέται από έναν ισχυρό σύζυγο και πατέρα. Ο τίτλος του άρθρου ήταν: «Ας βάλουμε πάλι τον Πατέρα Κεφαλή του Σπιτιού!»
Με πρώτη ματιά αυτό μπορεί να φαίνεται σαν καλή ιδέα, καθώς πολλοί άντρες έχουν χάσει αυτή την αίσθηση ευθύνης. Πρέπει πράγματι «να είναι κεφαλή του σπιτιού! Ποιος όμως θα τους ανεβάσει εκεί; Η σύζυγος και τα παιδιά του.
Ο κακομοίρης ο άντρας τρέμει καθώς η γυναίκα του και τα παιδιά προσπαθούν με κάποιο τρόπο να τον κάνουν ν’ αναλάβει τις ευθύνες του. Οι άντρες σύζυγοι δεν πρέπει να «επανατοποθετηθούν» στην κεφαλή του σπιτιού. Πρέπει ΝΑ ΕΙΝΑΙ η κεφαλή στον θεόδοτο οργανισμό που λέγεται σπιτικό και οικογένεια.
Επειδή πολλοί άνθρωποι δεν κατανοούν τι ακριβώς λέει η Βίβλος, μερικοί εξαγριώνονται και μόνο στο άκουσμα του ονόματος του απόστολου Παύλου, όταν αναφέρεται σε οικογενειακά ζητήματα. Στιγματισμένος σαν κλασικός σοβινιστής της αντρικής κυριαρχίας, ο Παύλος χαίρει πολύ μικρής εκτίμησης μεταξύ των «απελευθερωμένων» γυναικών. Όμως υπάρχει πλήρης παρανόηση στο σημείο αυτό. Ο Παύλος δεν ήταν μισογύνης ούτε ήταν σοβινιστής υπέρ των αντρών. Ήταν καλεσμένος απόστολος του Ιησού Χριστού, που γνώριζε, κατανοούσε και δίδασκε τις σωστές σχέσεις ανάμεσα στους συζύγους και ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά τους.
Στην πραγματικότητα, ο μόνος δρόμος για μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή είναι η εφαρμογή των νόμων του Θεού στη γαμήλια σχέση. Βλέπετε, ήταν ο Θεός που έδωσε την έμπνευση στα γραπτά του Παύλου, όπως και στα υπόλοιπα βιβλία των Γραφών. Τι λοιπόν έχει να πει η Βίβλος για την κεφαλή της οικογένειας;
Ας μελετήσουμε την παρακάτω περικοπή από την επιστολή προς τους Χριστιανούς της Εφέσου: «Διότι ο ανήρ είναι η κεφαλή της γυναικός, καθώς και ο Χριστός κεφαλή της εκκλησίας, και αυτός είναι σωτήρ του σώματος. Αλλά καθώς η εκκλησία υποτάσσεται εις τον Χριστόν, ούτω και αι γυναίκες ας υποτάσσωνται εις τους άνδρας αυτών κατά πάντα». (Εφ.ε:23-24)
Τούτη η περικοπή απομονωμένη από τα συμφραζόμενά της και παρανοημένη, έχει γίνει αφορμή για την εχθρική στάση πολλών φεμινιστριών. Δίνει την εντύπωση ότι οι άντρες είναι ανώτεροι - πως έχουν δικτατορικά δικαιώματα και μπορούν να εξουσιάζουν τις οικογένειές τους σαν τύραννοι.
Όμως η Γραφή δεν λέει τέτοια πράγματα! Προσέξτε τι άλλα γράφει ο Παύλος στο ίδιο κείμενο: «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας σας, καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησία, και παρέδωκεν εαυτόν υπέρ αυτής, δια να αγιάση αυτήν καθαρίσας με το λουτρόν του ύδατος δια του λόγου, δια να παραστήση αυτήν εις εαυτόν ένδοξον εκκλησίαν, μη έχουσαν κηλίδα, ή ρυτίδα, ή τι των τοιούτων, αλλά δια να ήναι αγία και άμωμος. Ούτως χρεωστούσιν οι άνδρες να αγαπώσι τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Όστις αγαπά την εαυτού γυναίκα, εαυτόν αγαπά». (εδ. 25-28)
Πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι αυτά τα λόγια δίνουν στον άντρα το δικαίωμα να χτυπά τη γυναίκα του ή να της στερεί κάθε δικαίωμα και υπευθυνότητα μέσα στην οικογένεια.
Ο λόγος του Θεού επίσης δηλώνει: «Οι άνδρες ομοίως, συνοικείτε με τας γυναίκας σας εν φρονήσει, αποδίδοντες τιμήν εις το γυναικείον γένος ως εις σκεύος ασθενέστερον, και ως εις συγκληρονόμους της χάριτος της ζωής, δια να μη εμποδίζωνται αι προσευχαί σας.» (Α΄Πέτρ.γ:7)
Ποιος λοιπόν εξουσιάζει; Ο Θεός έθεσε τον άντρα στην κεφαλή της οικογένειας, για να την κυβερνά, οδηγεί και εμπνέει - όχι σαν ένα δικτατορικό αγρίμι αλλά σαν ένας κυβερνήτης που αγαπά την οικογένειά του και για τον οποίο η γυναίκα και τα παιδιά του αποτελούν την ύψιστη προτεραιότητα της ζωής του.
Ο Θεός θέσπισε το γάμο όταν δημιούργησε τον Αδάμ και την Εύα. Κανένας από τους πρωτόπλαστους δεν ήταν πλήρης χωρίς τον άλλον. Μαζί, οι δυο τους- άνδρας και γυναίκα - αποτέλεσαν μιαν ενότητα, δυο άνθρωποι που σχημάτισαν μια τέλεια μονάδα. Ο Θεός λέει για το γάμο: «Δια τούτο θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού, και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν». (Γεν.β:24)
Οι σύζυγοι πρέπει να αναλαμβάνουν τον κύριο ρόλο τους και τη θέση τους σαν κεφαλή της οικογένειας. Δεν είναι προνόμιο αυτή η θέση, ο Θεός τους την έδωσε σαν υπευθυνότητα. Άντρες που δεν ανέλαβαν αυτή την υπευθυνότητα είναι υπαίτιοι για την επαναστατική διάθεση των γυναικών. Εκείνοι που αρνήθηκαν να δεχτούν τον ηγετικό τους ρόλο εξώθησαν τις γυναίκες να ζητούν να πάρουν τα ινία.
Κανένα από τα δύο άκρα δεν είναι σωστό. Κανένα δεν συντελεί στη δημιουργία ευτυχισμένης οικογενειακής ζωής. Υπάρχει μόνον ένας δρόμος προς την επιτυχημένη οικογενειακή ζωή, αυτός που υποδεικνύει η Βίβλος: Μια σωστή οικογένεια αποτελείται από έναν άντρα επικεφαλής, που εφαρμόζει το νόμο του Θεού εκτελώντας την εξουσία του με αγάπη, και από μια γυναίκα άξια και ικανή, που ανταποκρίνεται στις οδηγίες του συζύγου της. Αυτό είναι το ιδανικό μοντέλο για συζύγους και γονείς, ένα πρότυπο που αξίζει να σταθεί παράδειγμα και στα παιδιά τους.
Αν φροντίζεις να υπάρχει τέτοιο κλίμα στο σπιτικό σου, ο γάμος και η οικογένειά σου θα πλημμυρίζουν από ευτυχία και αγάπη. Είναι εγγυημένο!
Κουβεντούλα
Όταν ο σύγχρονος άντρας επιστρέφει στο σπίτι του, συνήθως κάθεται στην αγαπημένη του πολυθρόνα και είτε διαβάζει εφημερίδα είτε βλέπει τηλεόραση, είτε ασχολείται με τον υπολογιστή του. Όπως ο αρχαίος κυνηγός που χρειαζόταν ανάπαυση από το άγχος της ημέρας, έτσι και ο σημερινός άντρας βρίσκει ενστικτωδώς το «βράχο» του, κάθεται και ατενίζει τον ορίζοντα.
Διαβάζοντας την εφημερίδα του ή ασχολούμενος με τον υπολογιστή του, στην ουσία περιεργάζεται και παρατηρεί τον κόσμο γύρω του. Πατώντας τα πλήκτρα του πληκτρολόγιου ή ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα του, έχει πάλι στα χέρια του τον έλεγχο της κατάστασης: σιωπηλά και αθόρυβα συνεχίζει το κυνήγι του.
Μέσα από αυτή την ενστικτώδη τελετουργία, ο σύγχρονος άντρας ξεχνά παροδικά τα προβλήματα του και νιώθοντας πιο ασφαλής, είναι πλέον σε θέση να ασχοληθεί με τη σύντροφο του.
Όταν οι σημερινοί άντρες προσπαθούν να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους να μείνουν για λίγο μόνοι, οι σύγχρονες γυναίκες συχνά τους παρεξηγούν και υποθέτουν λανθασμένα ότι περιμένουν από εκείνες να ξεκινήσουν τη συζήτηση. Νομίζουν ότι οι άντρες θέλουν από εκείνες να προσέξουν ότι είναι στεναχωρημένοι και αμέσως να τους ρωτήσουν τι τους ενόχλησε. Δε συνειδητοποιούν ότι το μόνο που θέλουν οι σύντροφοι τους εκείνη την ώρα είναι να τους αφήσουν μόνους.
Όσο εκείνες επιμένουν να τους ρωτούν, εκείνοι ενοχλούνται ακόμη περισσότερο. Οι άντρες στέλνουν σαφή μηνύματα για να τους αφήσουν στην ησυχία τους, μηνύματα που, ωστόσο, συχνά παρερμηνεύονται. Να μερικά συνηθισμένα παραδείγματα:
Εκείνη λέει: «Πώς πέρασες σήμερα;»
Εννοεί: «Ας μιλήσουμε. Με ενδιαφέρει πώς πέρασες τη μέρα σου και ελπίζω να ενδιαφέρεσαι κι εσύ για το πώς πέρασα εγώ».
Εκείνος λέει: «Καλά».
Εννοεί: «Σου απαντώ μονολεκτικά γιατί θέλω να μείνω για λίγο μόνος μου».
Εκείνη λέει: «Πώς πήγε η συνάντηση σου με τον καινούργιο σου πελάτη;»
Εννοεί: «θα συνεχίσω να σου κάνω ερωτήσεις για να καταλάβεις ότι πραγματικά νοιάζομαι για σένα και ενδιαφέρομαι να μάθω πώς τα πέρασες. Ελπίζω να ενδιαφέρεσαι κι εσύ για την δική μου μέρα. Έχω τόσα να σου πω."
Εκείνος λέει: «Καλά πήγε».
Εννοεί: «Προσπαθώ να είμαι ευγενικός και να μη νιώσεις ότι σε απορρίπτω, αλλά μπορείς να σταματήσεις να μ' ενοχλείς με τις ερωτήσεις σου;»
Εκείνη λέει: «Τους άρεσε η πρόταση σου;»
Εννοεί: «Υποθέτω ότι δυσκολεύεσαι να μιλήσεις γι' αυτό και έτσι θα ξεκινήσω από ένα πιο αδιάφορο θέμα. Δεν πειράζει αν δεν ανοιχτείς αμέσως. Εγώ είμαι εδώ και ενδιαφέρομαι για σένα. Ξέρω ότι θα εκτιμήσεις το ενδιαφέρον μου και ότι θα θελήσεις να ακούσεις τι έχω να σου πω."
Εκείνος λέει: «Ναι».
Εννοεί: «Κοίτα, δε θέλω να μιλήσουμε αυτή τη στιγμή. Μπορείς να μ' αφήσεις ήσυχο; Μ' ενοχλείς. Δεν μπορείς να καταλάβεις ότι θέλω να μείνω μόνος μου; Αν ήθελα να μιλήσω, θα μιλούσα».
Εκείνη λέει: «Τι συμβαίνει;»
Εννοεί: «Βλέπω ότι κάτι συνέβη που σε αναστάτωσε. Μπορείς να μου μιλήσεις. Νοιάζομαι για σένα. Αν μου μιλήσεις γι' αυτό, θα αισθανθείς πολύ καλύτερα».
Εκείνος λέει: «Τίποτα δε συμβαίνει».
Εννοεί: «Δε συμβαίνει τίποτα που να μην μπορώ να το αντιμετωπίσω μόνος μου. Μετά από λίγο θα ξεχάσω τα προβλήματα μου και θα είμαι διαθέσιμος για σένα. Γι' αυτό, αγνόησε με για λίγο και μετά θα είμαι όλος δικός σου. Απλώς, πρέπει να αλλάξω ταχύτητα και να προσαρμοστώ στο περιβάλλον του σπιτιού».
Εκείνη λέει: «Το ξέρω ότι κάτι συμβαίνει. Τι είναι;»
Εννοεί: «Ξέρω ότι κάτι δεν πάει καλά κι αν δε μου μιλήσεις τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Έχεις ανάγκη να μου μιλήσεις!»
Εκείνος δε λέει τίποτα και φεύγει από το δωμάτιο.
Εννοεί: «Δεν θέλω να θυμώσω μαζί σου, γι' αυτό φεύγω. Θα γυρίσω ύστερα από λίγο και δε θα είμαι πια θυμωμένος μαζί σου επειδή με ενόχλησες».
Αν οι γυναίκες θέλουν να κάνουν τους άντρες να γυρίσουν κοντά τους, πρέπει να κατανοήσουν και να αποδεχτούν την αντρική ανάγκη για προσωπικό χρόνο και χώρο. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να θυσιάσουν τη δική τους ανάγκη για συζήτηση. Εκείνο που πρέπει όμως να κάνουν, είναι να διακρίνουν τη στιγμή που είναι κατάλληλη για συζήτηση.
Όταν μια γυναίκα μάθει να παραμερίζει προσωρινά την ανάγκη της για προσωπική επικοινωνία και να αφήνει χρόνο στο σύντροφο της για να προσαρμοστεί στην ατμόσφαιρα του σπιτιού ύστερα από μια μέρα στη δουλειά, τότε κι εκείνος χαλαρώνει και νιώθει να πλημμυρίζει από αγάπη για κείνη. Καθώς εξοικειώνεται με την υποστήριξη που του προσφέρει, αρχίζει να την περιμένει με ανυπομονησία. Στο σημείο αυτό, η σκέψη και μόνο ότι θα γυρίσει στο σπίτι του τον απελευθερώνει από το καθημερινό του άγχος. Όσο περισσότερο του προσφέρεται αυτή η στήριξη, τόσο λιγότερο χρειάζεται να απομακρυνθεί από τη σύντροφο του.
Οι γυναίκες όμως που δεν εφαρμόζουν αυτή την τεχνική, άθελα τους εμποδίζουν τους άντρες τους να μεταβούν ομαλά από το περιβάλλον της δουλειάς στο περιβάλλον του σπιτιού. Αν απαιτούν από αυτόν να προσφέρει περισσότερα πράγματα, ή αν δε σέβονται τον προσωπικό του χρόνο, εκείνος δε θα μπορέσει να χαλαρώσει και να αφοσιωθεί στη σχέση. Κι αν αυτό συνεχιστεί για καιρό, στο τέλος ο άντρας μπορεί να αποξενωθεί εντελώς από τη σύντροφο του. Μπορεί ακόμη και να πιστέψει ότι δεν την αγαπάει πια.
Όταν οι άντρες γυρίζουν στο σπίτι και βρίσκουν μια σύντροφο γεμάτη απαιτήσεις, ενστικτωδώς απομακρύνονται από εκείνη.
Όσο πιο πολύ πιέζονται οι άντρες να συζητήσουν ή να ασχοληθούν με τη σχέση τους, τόσο περισσότερο θέλουν να απομακρυνθούν για να χαλαρώσουν. Οι άντρες μπορούν να ξεχάσουν τις απαιτήσεις της δουλειάς τους, μόνο όταν δεν αισθάνονται πίεση από τη σύντροφο τους.
Συχνά, οι γυναίκες δεν ξέρουν πώς να μεταπηδήσουν από την αντρική πλευρά που θέλουν να υπηρετούν και κυριαρχεί όταν δουλεύουν, στη γυναικεία που κυριαρχεί μέσα στο σπίτι. Μερικές φορές, αν και χρειάζονται να μιλήσουν με κάποιον, δεν το συνειδητοποιούν ούτε οι ίδιες. Εξάλλου οι μητέρες μας και οι πατέρες μας δεν αντιμετώπισαν παρόμοιες καταστάσεις κι έτσι δε μας δίδαξαν πώς πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε εμείς.
Όταν οι γυναίκες εκδηλώνουν περισσότερο αντρική φύση και παραμερίζουν τη γυναικεία, έχουμε μια συναισθηματική αναστροφή ρόλων.
Τότε οι γυναίκες αρχίζουν να λειτουργούν σύμφωνα με τις επιταγές της αντρικής φύσης και όχι της γυναικείας. Αν και οι σύγχρονες γυναίκες μπορούν εύκολα να απαριθμήσουν μια σειρά από προβλήματα και αδικίες, που σχετίζονται τόσο με το επάγγελμα τους, όσο και με τη σχέση τους, η βασική πηγή της δυσαρέσκειας τους είναι συχνά αυτή ακριβώς η συναισθηματική αναστροφή των ρόλων.
Για να ευτυχήσουν οι γυναίκες μέσα σε μια σχέση, πρέπει να επιστρέψουν στη γυναικεία τους πλευρά. Οι άντρες και οι γυναίκες πρέπει να συνεργασθούν, για να βοηθήσουν τη σύγχρονη γυναίκα να ξαναέλθει σε επαφή με τη βαθύτερη, γυναικεία φύση της.
Το άγχος της καθημερινής εναλλαγής ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο της προσωπικότητας της σύγχρονης γυναίκας έχει μια τρομακτική επίδραση πάνω στη σχέση του ζευγαριού. Όπως μια μπάλα που κυλά στην κατηφόρα αυξάνει ολοένα την ταχύτητα της, έτσι και οι γυναίκες θα βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στην απογοήτευση, αν δεν υπάρξει μια δραστική παρέμβαση για την καταπολέμηση αυτού του άγχους. Αν οι άντρες δεν κατανοήσουν αυτό το σημείο, όλες τους οι προσπάθειες να λύσουν τα προβλήματα της σχέσης τους δε θα έχουν κανένα αποτέλεσμα.
Όταν έχει συμβεί συναισθηματική αναστροφή των ρόλων, οι γυναίκες, εκφράζοντας περισσότερο την αντρική τους πλευρά, έχουν την τάση να προσπαθούν να λύσουν άμεσα τα διάφορα προβλήματα. Δεν τους αρκεί να κάνουν απλώς ό,τι περνά από το χέρι τους και μετά να χαλαρώνουν συζητώντας για όσα δεν πρόλαβαν να κάνουν. Αντίθετα, αισθάνονται μια πιεστική ανάγκη να λύσουν όλα τα άλυτα προβλήματα πριν ξεκουραστούν.
Όσο περισσότερο αποξενώνονται οι γυναίκες από τη θηλυκή τους πλευρά, τόσο λιγότερο δέχονται τη στήριξη που τους προσφέρει ο σύντροφος τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι και οι άντρες, με τη σειρά τους, αισθάνονται απογοήτευση επειδή νομίζουν ότι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τη σύντροφο τους και να αλλάξουν την κατάσταση.
Οι άντρες θα δεχτούν να προσφέρουν περισσότερα στις συντρόφους τους, αν εκείνες τους προσεγγίσουν με τον κατάλληλο τρόπο. Μετά από μερικούς μήνες καλής ψυχικής επικοινωνίας - χωρίς παράλληλα να προβάλλονται απαιτήσεις - και με λίγη αγάπη και αναγνώριση όσων προσφέρει ήδη, κάθε άντρας θα είναι έτοιμος και πρόθυμος να κάνει περισσότερα για τη γυναίκα της ζωής του. Ωστόσο η αντίληψη των δύο φύλων γι' αυτό το «περισσότερα» διαφέρει ριζικά.
Οι άντρες μπορούν να προσφέρουν περισσότερα στη σχέση μόνο σταδιακά και σε μικρές δόσεις.
Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε από έναν άντρα να αρχίσει ξαφνικά να κάνει τις μισές δουλειές του σπιτιού, ενώ μέχρι τώρα έκανε πολύ λιγότερες. Επίσης, εάν είναι εσωστρεφής άνθρωπος, δεν μπορούμε να περιμένουμε να αρχίσει ξαφνικά να ανοίγεται και να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματα του.
Εξίσου μη ρεαλιστικό είναι να περιμένουν οι άντρες να τους καλωσορίζει η γυναίκα με το χαμόγελο μετά τη δουλειά και να νιώθει ευτυχισμένη και χαλαρή δίπλα τους, ύστερα από μια δική της ημέρα σκληρής δουλειάς. Αυτές οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες προκαλούν πικρία και αποξένωση στα ζευγάρια.
Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον, αλλά αυτό δε γίνεται μέσα σε μια μέρα. Όπως μια επιχείρηση χρειάζεται σκληρή δουλειά, αφοσίωση και εφαρμογή της κατάλληλης στρατηγικής για να επιτύχει, έτσι και οι ανθρώπινες σχέσεις χρειάζονται υπομονή και επιμονή.
Αν οι γυναίκες αποδεχτούν το γεγονός, ότι μπορούν να ζητήσουν και να πάρουν τη στήριξη που χρειάζονται, χωρίς γκρίνιες και παράπονα, θα πάψουν να αρνούνται να εκφράσουν την αγάπη και την αναγνώριση που χρειάζεται ο σύντροφος τους.
Φυσικά, η σύγχρονη γυναίκα έχει την ευθύνη να εκφράσει τις ανάγκες της κατά τρόπο που να μπορούν να ικανοποιηθούν. Δεν πρέπει να περιμένει από το σύντροφο της να μαντέψει τι χρειάζεται η ίδια, αλλά με υπομονή και επιμονή να αναγνωρίζει όσα εκείνος προσφέρει ήδη και σταδιακά να ζητά περισσότερα.
Η καταπίεση και η υποταγή
Η καταπίεση θα φόβιζε τη γυναίκα και θα την έκανε ανίκανη να σκεφτεί ή να εκφραστεί σαν άτομο. Η υποταγή, όμως, της δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί το νου της, να διαμορφώνει δικές της απόψεις και την ελευθερία να τις εκφράζει. Όμως, όταν δεν ακολουθείται η δική της γνώμη και η πορεία τελικά καθορίζεται σε διαφορετική κατεύθυνση απ’ αυτήν που εκείνη θ’ ακολουθούσε, με βάση την υποταγή στηρίζει αυτή την απόφαση με τον ίδιο ενθουσιασμό όσο κι αν ήταν δική της. Γνωρίζει ότι το πλοίο έχει περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει αν γίνει μια λανθασμένη κίνηση, παρά μέσα σε μια ανταρσία.
Τι συμβαίνει όταν αποδειχτεί τελικά ότι εκείνη είχε δίκιο και ο καπετάνιος έχει κάνει λάθος; Κλείνει το στόμα της διακριτικά, παίρνει ήρεμα το κουπί της και βοηθάει να τραβήξουν το πλοίο από τα βράχια.
Τι γίνεται όταν ο καπετάνιος ακολουθήσει τη συμβουλή του υποπλοίαρχου και το πλοίο προσαράξει; Αναγνωρίζει ότι η γνώμη της συζύγου του δόθηκε μέσα από την ειλικρινή της επιθυμία για το καλό της οικογένειας. Θυμάται με ταπείνωση ότι όποια κι αν είναι η προέλευση μιας συμβουλής, η τελική απόφαση είναι δική του ευθύνη. Επαινεί μεγαλόφωνα τα κίνητρά της και ψιθυριστά διορθώνει το λάθος της.
Η εικόνα μιας σωστά υποταγμένης γυναίκας βρίσκεται στο βιβλίο των Παροιμιών (λα:10-31). Δεν πρόκειται για την εικόνα μιας γυναίκας, της οποίας ο ρόλος μέσα στο γάμο την έχει εξευτελίσει και υποβιβάσει σε ένα άψυχο κουφάρι. Δεν πρόκειται για την εικόνα μιας μη οντότητας, ποδοπατημένης στο χώμα. Είναι η εικόνα ενός ζωντανού και ικανού ατόμου, που διατηρεί τη σχέση του με τη πραγματικότητα και διαθέτει αυτόνομη προσωπικότητα.
Περιγράφει έναν αξιόπιστο, εργατικό και ικανό διαχειριστή. Στις αγορές είναι ειδική. Αναλαμβάνει μεταβιβάσεις ακινήτων. Είναι επιδέξια στην εκτέλεση των καθηκόντων που κάνουν ένα σπίτι να λειτουργεί και στο να εκπαιδεύει τα παιδιά στα δικά τους καθήκοντα.
Είναι γεμάτη χαρά και απολαμβάνει τις ευλογίες που προσφέρει στην οικογένεια της. Μοιράζει έλεος και φιλοξενία. Το στόμα της είναι γεμάτο σοφία. Τα λόγια της αντανακλούν πνεύμα γεμάτο χάρη.
Ως τώρα, το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης πάνω στην υποταγή, αφιερώθηκε στην αναγνώριση της εξουσίας, κυρίως επειδή αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα στις μέρες μας. Όμως η υπακοή στην εξουσία είναι μόνο ένα μέρος της έννοιας της υποταγής.
Για το όφελος κάποιου άλλου
Η πραγματική έννοια της υποταγής φαίνεται όταν κάποιος θεληματικά αφιερώνει τον εαυτό του και τις ικανότητές του για το καλό κάποιου άλλου.
Οι γνήσιοι Χριστιανοί δε θα έπρεπε να δυσκολεύονται ν’ αντιληφθούν την έννοια του να υποτάξει κάποιος τη ζωή του για να δοξάσει κάποιον άλλο.
Ας δούμε πάλι την ιδανική γυναίκα. Η έμφαση δε δίνεται στην καθυπόταξή της στην εξουσία του συζύγου της. Στην πραγματικότητα, όλο αυτό το θέμα υποταγής και εξουσίας λειτουργεί καλύτερα όταν λειτουργεί ήσυχα και διακριτικά. Ο τελειότερος ηγέτης εργάζεται χωρίς να τραβά την προσοχή επάνω του. Η πιο ευγενική υποταγή είναι αυτή που γίνεται χωρίς κολακείες.
Στ’ αλήθεια, αντί να υπογραμμίζεται η υποταγή της στην εξουσία, αυτή η γυναίκα απεικονίζεται σαν ένα άτομο που έχει επιρροή. Ο σύζυγός της είναι έξυπνος. Γνώριζε τα οφέλη που θα είχε επενδύοντας εξουσία πάνω της. Πιο πέρα ακόμα, εξασφάλισε την επένδυσή του, υψώνοντάς την σε μια θέση που της άξιζε ως έξυπνη και ικανή γυναίκα.
Η έμφαση δίνεται στο σκοπό στον οποίο κατευθύνει τις προσπάθειές της. Σημειώστε τις εκφράσεις (εδ. 12 και 23):
Ø Θα φέρει καλό στο σύζυγό της όλες τις ημέρες της ζωής της.
Ø Ο άνδρας της γνωρίζεται στις πύλες, όταν κάθεται ανάμεσα στους άρχοντες του τόπου.
Το κύριο κίνητρό της, ταυτόχρονα και η ανταμοιβή της, είναι το αυξανόμενο γόητρο που φέρνει στο σύζυγο και το σπιτικό της. Ικανότητες που θα μπορούσε να τις είχε χρησιμοποιήσει για ν’ αποκτήσει δικό της όνομα, τις κατευθύνει προς όφελος του συζύγου της.
Τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν πάνω στο σύζυγο της, δε θα ήταν όμως τόσο λαμπρά αυτά τα φώτα αν εκείνος ήταν μόνος του. Εκείνη το γνωρίζει. Το γνωρίζουν και όλοι οι άλλοι. Αυτό που τελικά φαίνεται, είναι δικό της επίτευγμα. Ο έπαινος της ανήκει και δεν υπάρχει καλλιτέχνης που αισθάνεται μειωμένος επειδή τα φώτα πέφτουν πάνω στο έργο του και όχι στον ίδιο.
Ανταμοιβή
Υπάρχει και ένα τρίτο στοιχείο στην έννοια της υποταγής, που τη διαχωρίζει ακόμα περισσότερο από την καταπίεση. Είναι η έννοια της ανταμοιβής. Η καταπίεση είναι συγγενής με τη σκλαβιά, μια σχέση στην οποία το άτομο δεν έχει δικαίωμα να περιμένει κάποια ανταμοιβή. Δεν είναι έτσι όμως τα πράγματα για κάποιον που προσφέρεται να υπηρετήσει, επειδή είναι υποχρέωση εκείνου που δέχεται την υποταγή, να ανταμείψει αυτόν που την προσφέρει.
Ας εφαρμόσουμε αυτές τις αρχές στις εργασιακές σχέσεις. Κάθε εργαζόμενος προσφέρεται να εργαστεί με πρωταρχικό στόχο το όφελος του εργοδότη του, αλλά και κάθε εργοδότης εγγυάται την πληρωμή δίκαιης και σωστής ανταμοιβής.
Στο σπίτι
Ας παρατηρήσουμε ξανά το υπόδειγμά μας (εδ. 28 και 31):
Ø Τα παιδιά της σηκώνονται και τη μακαρίζουν, ο άνδρας της και την επαινεί.
Ø Δώστε της από τον καρπό των χεριών της, και τα έργα της ας την επαινούν στις πόλεις.
Αυτή η γυναίκα δε βρίσκεται μόνο στην εβραϊκή λογοτεχνία, βρίσκεται παντού. Παρά τις προσπάθειες των ηγετών τού γυναικείου απελευθερωτικού κινήματος να τις αποθαρρύνουν, οι περισσότερες γυναίκες θα ήθελαν -μέσα στα όρια των προσωπικών τους ικανοτήτων- να προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες στους συζύγους τους σήμερα και να νιώσουν πλήρεις κάνοντάς το, αν οι σύζυγοί τους, τους επέτρεπαν να προσπαθήσουν και μετά τις αντάμειβαν με την αγάπη και τον έπαινο που τους αξίζει. Αν και η κύρια ανταμοιβή δεν είναι χρηματική, η γυναίκα θα πρέπει να μοιράζεται με το σύζυγό της τα οφέλη της όποιας ευημερίας του.
Ένας αλάνθαστος άντρας, θα περιμένει βέβαια αλάνθαστη υπηρεσία. Ένας καλός άντρας, όμως, θα εκτιμήσει την πρόθυμη υπηρεσία. Θα επιβραβεύσει το κίνητρο μάλλον παρά θα κατακρίνει την αποτυχία.
Στο γάμο, ο άντρας και η γυναίκα ενώνονται σαν δύο ενωμένα χέρια, που τα δάχτυλα του ενός πλέκονται με τα δάχτυλα του άλλου, και όχι σαν δύο σφιγμένες γροθιές που χτυπούνε και εξουδετερώνουν η μία την άλλη.
Στους περισσότερους ανθρώπους, το ένα χέρι υπερτερεί. Το ένα χέρι κρατά το σφυρί. Το άλλο το καρφί. Ανόητος είναι ο άνθρωπος εκείνος που χτυπά με το σφυρί το χέρι που τον βοηθά.
