Ιούδ.α:3 Αγαπητοί, επειδή καταβάλλω πάσαν σπουδήν να σας γράψω περί της κοινής σωτηρίας, έλαβον ανάγκην να σας γράψω, προτρέπων εις το να αγωνίζησθε δια την πίστιν, ήτις άπαξ παρεδόθη εις τους αγίους.

Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

Η οικονομία της απληστίας


"Ο πλούτος κατασκευάζει εις εαυτόν πτέρυγας"

Τον τελευταίο καιρό εξελίσσεται μία τεράστια κρίση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ένα γιγάντιο τσουνάμι σαρώνει τις διεθνείς χρηματαγορές, προκαλώντας μεγάλες ανησυχίες σε κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και στους απλούς ανθρώπους. Όσο κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράξενο για διερεύνηση οικονομικών φαινομένων, τον πυρήνα των αιτίων αυτής της κρίσης αποτελούν ηθικές παρεκτροπές. Η απληστία, η αδικία, η ανευθυνότητα αποτέλεσαν τις βασικές αιτίες αυτής της κρίσης.

Σήμερα βιώνουμε τα δεινά της "οικονομίας της απληστίας". Η απληστία αποτελεί το υπόβαθρο του κύματος των σκανδάλων που συνταράσσει τις επιχειρήσεις και προκαλεί αβεβαιότητα και ανασφάλεια στις διεθνείς αγορές.
Τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες διοχέτευσαν στην αγορά τεράστια κεφάλαια για δανειοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών με χαμηλά επιτόκια και πολύ συχνά με ελάχιστες εγγυήσεις, με αποτέλεσμα τα κέρδη τους κυριολεκτικά να απογειωθούν.
Όμως σε βάθος χρόνου τα επισφαλή αυτά δάνεια μετετράπησαν σε "τοξικά" πιστωτικά προϊόντα μη δυνάμενα να αποπληρωθούν και με φυσικό επακόλουθο την κατάρρευση των ίδιων των τραπεζών και των πιστωτικών οίκων που τα παρήγαν. Η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων προκάλεσε κοινωνική ανισότητα, αλλά και υπερκέρδη, τα οποία δεν επενδύθηκαν στην παραγωγή αλλά στις φούσκες των χρηματιστηρίων.
Τα νοικοκυριά, τέλος παρασυρόμενα από τις παραπλανητικές διαφημίσεις των δανειοδοτών, δανείζονταν συνεχώς για να αποκτήσουν και να καταναλώσουν αμέτρως, μέχρι που έφτασαν στο σημείο να μη μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και ως εκ τούτου, να χάσουν τα σπίτια τους και τα αυτοκίνητά τους. Η φτώχια και η ανέχεια τούς χτυπά πλέον την πόρτα.
Ίσως τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί ο λόγος του Θεού χαρακτηρίζει την πλεονεξία σαν σοβαρό αμάρτημα και την κατατάσσει δίπλα στην πορνεία, στο φόνο, τη μοιχεία; "διότι έσωθεν εκ της καρδίας των ανθρώπων εξέρχονται οι διαλογισμοί οι κακοί, μοιχείαι, πορνείαι φόνοι,, κλοπαί, πλεονεξίαι, πονηρίαι, δόλος ασέλγεια, βλέμμα πονηρόν, βλασφημία, υπερηφανία, αφροσύνη" (Μάρκ.ζ: 21, 22).
Ολόκληρος ο κόσμος έχει επιδοθεί στο κυνήγι του κέρδους. Από τις μικρές, πρωταρχικές οικονομικές μονάδες όπως είναι τα νοικοκυριά, μέχρι τους μεγάλους οικονομικούς κολοσσούς που συγκεντρώνουν τεράστια κεφάλαια, από ιερείς μέχρι και τους μοναχούς των μοναστηριών, τους πολιτικούς, όλοι επιδίδονται σε ύποπτες μπίζνες και παραπλανητικές κτηματικές συναλλαγές: "Διότι από μικρού αυτού έως μεγάλου αυτών πας τις εδόθη εις την πλεονεξίαν και από προφήτου έως ιερέως πας τις πράττει ψεύδος" (Ιερ.ς: 13).
Η κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, τη μοναδική υπερδύναμη, που ίσως τη στερήσει τη μονοκρατορία. Η πλεονεξία ήταν η αιτία που  βούλιαξαν προηγούμενες αυτοκρατορίες, όπως η αρχαία βαβυλωνιακή: "Υψώσατε σημαίαν επί τα τείχη της βαβυλώνος, ενδυναμώσατε την φρουράν, στήσατε φυλακάς, ετοιμάσατε ενέδρας διότι ο Κύριος και εβουλεύθη και θέλει εκτελέσει εκείνο το οποίο ελάλησε εναντίον των κατοίκων της Βαβυλώνος. Ω η κατοικούσα επί υδάτων πολλών, η πλήρης θησαυρών, ήρθε το τέλος σου, το πέρας της πλεονεξίας σου" ( Ιερεμίας 51: 12, 13).
Η ειδωλολατρία επανήρθε στον κόσμο με τη μορφή της πλεονεξίας: "Νεκρώσατε λοιπόν τα μέλη σας τα επί της γης, πορνείαν, ακαθαρσίαν, πάθος επιθυμίαν κακήν και την πλεονεξίαν, ήτις είναι ειδωλολατρία" (Κολ.γ: 5).
Δισεκατομμύρια πέταξαν στην κυριολεξία  από τις τσέπες  "σοφών" επενδυτών. Είδαν ξαφνικά τα πλούτη τους να εξανεμίζονται: "Μη μερίμνα δια να γίνεις πλούσιος άπεχε από της σοφίας σου. Θέλεις επιστήσει τους οφθαλμούς σου εις το μη υπάρχον; Διότι ο πλούτος κατασκευάζει εις εαυτόν πτέρυγας ως αετού και πετά προς τον ουρανόν" (Παρ.κγ: 4,5). 
Τι δυστυχία να επενδύσει κανείς τη ζωή του σε κάτι που με τα φτερά του αργά ή γρήγορα θα πετάξει μακριά του και θα εξαφανιστεί σαν τον ατμό στους αιθέρες!
Ο απόστολος Παύλος μας προτρέπει: "Εις μηδένα μη οφείλετε μηδέν ειμή το να αγαπάτε αλλήλους" (Ρωμ.ιγ:8). 
Τα δανεικά δεν είναι ασφαλής βάση για να στηρίξουμε τη ζωή μας. Η μόνη υποχρέωση που μας επιτρέπεται να αναλάβουμε είναι η υποχρέωση να αγαπούμε αλλήλους. Όποιος εντάσσει τον εαυτό του στις τάξεις των παιδιών του Θεού θα επιλέξει να ζήσει σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς μέσα στη δίνη της εξόφλησης των συμβατικών οφειλών προς στους δανειστές του ή μέσα στην ευλογία της οφειλής προς τον Κύριο του να αγαπά τον άλλον;