Τσίμα - τσίμα

Ίσως φαίνεται παράξενος σαν τίτλος, αλλά δυστυχώς πολλές φορές έτσι λειτουργούμε στα πνευματικά.  

Με τη λέξη «περιθώριο», ο νους μας πηγαίνει στο κενό που αφήνουμε συνήθως γύρω από ένα έγγραφο. Όμως η ίδια λέξη, χαρακτηρίζει και τα επιπλέον χρήματα που μπορεί να έχει κάποιος.

Λέμε για παράδειγμα: δεν έχω τα περιθώρια να αγοράσω τόσο ακριβό αυτοκίνητο. Είναι αυτό το επιπλέον ποσό χρημάτων, πέρα από τα απαραίτητα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια έκτακτη ανάγκη, σε κάτι που δεν το περιμένεις.

Ένα βιβλικό παράδειγμα του θέματός μας έχουμε στην ιστορία των 10 παρθένων (Ματθ.κε), που χρησιμοποίησε ο Ιησούς για να εξηγήσει με τι μοιάζει η βασιλεία των ουρανών.

Όταν οι 10 παρθένες ξεκίνησαν να συναντήσουν το Νυμφίο, πήραν όλες τα λυχνάρια τους όπως ήταν το έθιμο, και ήταν βέβαια όλα αναμμένα. Ίσως να ήταν και όλες ομοιόμορφα ντυμένες εξαιτίας της περίστασης, ώστε κανείς να μην μπορεί να διακρίνει κάποια διαφορά ανάμεσά τους, καθώς περίμεναν να πάρουν μέρος στην τελετή του γάμου.

Ωστόσο, ο Ιησούς αποκάλυψε μια ζωτική διαφορά μεταξύ τους: οι 5 ήταν σοφές και οι άλλες πέντε ήταν μωρές. Αν όλες ήταν ντυμένες το ίδιο κι αν όλες κρατούσαν αναμμένα λυχνάρια, τι ήταν αυτό που έκανε τις 5 σοφές και τις άλλες ανόητες; Οι σοφές πήραν κι άλλο λάδι, εκτός απ' αυτό που έβαλαν στα λυχνάρια, σ' ένα ξεχωριστό δοχείο, ενώ οι μωρές δεν το έκαναν.

Οι μωρές, πήραν τόσο λάδι, όσο χρειαζόταν αν όλα προχωρούσαν σύμφωνα με το πρόγραμμα. Δεν υπολόγισαν απρόσμενες αλλαγές. Η ώρα του γάμου είχε οριστεί κι αν δεν υπήρχαν καθυστερήσεις, το λάδι θα τους έφτανε και η ανοησία τους δεν θα γινόταν φανερή.

Ποιος θα φανταζόταν ότι ο γαμπρός θ' αργούσε να πάει στο γάμο; Σήμερα, μερικές φορές είναι αναμενόμενο και αποδεκτό ν' αργήσει λίγο η νύφη, αλλά είναι σπάνιο ν' αργήσει ο γαμπρός.

Την εποχή της Βίβλου όμως, επειδή ο γαμπρός ήταν αυτός που ετοίμαζε και προγραμμάτιζε όλη τη γιορτή, μπορούσε ν' αργήσει όσο ήθελε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ιησούς χρησιμοποίησε αυτή την ιστορία, για να μας πει πως είναι η βασιλεία των ουρανών κι επειδή Αυτός είναι ο Νυμφίος, ότι μπορεί να καθυστερήσει αν θέλει.

Απρόσμενες καθυστερήσεις ή περιστάσεις συμβαίνουν καθημερινά στη ζωή μας. Πολλές φορές προετοιμαζόμαστε με μεγαλύτερη επιμέλεια γι' αυτές παρά για τις πνευματικές έκτακτες ανάγκες. Έχουμε πάντα μια ρεζέρβα στο χώρο αποσκευών του αυτοκινήτου μας που μπορεί να μην την χρησιμοποιήσουμε ποτέ, αλλά είναι εκεί όταν τη χρειαστούμε.

Όλες οι αεροπορικές εταιρείες ξεκινάνε τις πτήσεις τους, με χρήσιμες πληροφορίες προς στους επιβάτες, σε περίπτωση που κατά την πτήση συμβεί κάτι που κανείς βέβαια δεν θα ήθελε. Όσες φορές έχω πετάξει με αεροπλάνο, ποτέ δεν χρειάστηκε να πέσουν οι μάσκες οξυγόνου, αλλά είναι πάντα εκεί, σε περίπτωση που χρειαστούν. Το απρόσμενο και το απρογραμμάτιστό φέρνει πάντοτε αναστάτωση.

Το αποτέλεσμα εξαρτάται από το πόσο καλά έχουμε προετοιμαστεί. Στην καθημερινή ζωή, κάποιοι άνθρωποι ζούνε «τρώγοντας» όλο το μισθό τους, χωρίς να έχουν κάτι που μπορούν να προσφύγουν σε περίπτωση ανάγκης. Δεν κρατάνε αποθέματα για περίπτωση ανάγκης, κι έτσι δεν έχουν το περιθώριο ν' ανταποκριθούν σε κάποια αποδιοργάνωση. Το ίδιο αλήθεια είναι ότι στη σφαίρα των πνευματικών, κάποιοι δεν έχουν αποθέματα καλοσύνης ή περιθώρια δικαιοσύνης. Πολλοί, φροντίζουν να επιβιώνουν με το ελάχιστο που θα μπορούσαν να προσφέρουν για να μην χάσουν τη θέση του πιστού.

Μόνο όταν ο χριστιανικός τρόπος ζωής δεν είναι πια βάσανο και στενωπός, όταν σπάσεις τα όρια των «πρέπει», ξεπεράσεις τις ελάχιστες απαιτήσεις του νόμου, δεχτείς την πρόκληση του δεύτερου μιλίου και ζήσεις τη συγκίνηση του να δίνεις ένα ρούχο που σου άρεσε πάρα πολύ, μπορείς να λες ότι έχεις κάποια περιθώρια και δεν ζεις τσίμα - τσίμα.

Ο Ιησούς πάντοτε επέμενε στο επιπλέον: «Επειδή σας λέγω, ότι, εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη σας πλειότερον της των γραμματέων και Φαρισαίων, δεν θέλετε εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ.ε:20).

Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι αντιπροσωπεύουν τους σεβάσμιους ανθρώπους της εποχής του Χριστού. Είναι ολοφάνερο όμως ότι δεν είχε σε μεγάλη εκτίμηση την καλοσύνη τους γιατί λειτουργούσαν στα όρια, ενώ Αυτός επέμενε στο παραπάνω. «Διότι εάν αγαπήσητε τους αγαπώντας σας, ποίον μισθόν έχετε; και οι τελώναι δεν κάμνουσι το αυτό; και εάν ασπασθήτε τους αδελφούς σας μόνον, τι περισσότερον κάμνετε; και οι τελώναι δεν κάμνουσιν ούτως;» (Ματθ.ε:46,47).

Αυτό είναι η συνηθισμένη καλοσύνη κι ο Χριστός την αποδοκιμάζει. Μισούσε τη μετριότητα στα πνευματικά. Ο νόμος ήταν το λιγότερο που έπρεπε να κάνει κανείς. Ο Ιησούς έδωσε παραδείγματα του νόμου και μετά τον υπερέχοντα τρόπο που έπρεπε να εκπληρωθεί. «Ηκούσατε ότι ερέθη....εγώ όμως σας λέγω....» (Ματθ.ε:).

Για να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε το Θεό μ' ένα έξοχο τρόπο, πρέπει να έχουμε το λεπτό ένστικτο να προχωράμε πέρα από το τυπικό, τη ρουτίνα της μετριότητας. Οι πιο αποτελεσματικοί και ενεργητικοί Χριστιανοί, είναι αυτοί που επιδεικνύουν ζήλο και αποφασιστικότητα να διαπρέψουν στα πράγματα του Θεού. Αυτό το επιπλέον «κάτι» που μεταμορφώνει ένα μέσο άνθρωπο σ' ένα εξαιρετικό, αποτελεσματικό όργανο για τον Ιησού, είναι συνήθως η επιθυμία του να πάει λίγο παραπάνω απ' το αναγκαίο.

Μια κρίσιμη περίοδος είναι η καλύτερη δοκιμασία του χαρακτήρα. Η καλοσύνη και η αρετή που μετράει δεν πρέπει να είναι αρκετή μόνο για να περνάμε την καθημερινότητα, αλλά πρέπει ν' αντέχει και στις κρίσεις.

Οι μηχανικοί που κατασκευάζουν γέφυρες μετράνε πρώτα πόσο μπορεί να καταπονηθεί μία γέφυρα και μετά ορίζουν πολύ πιο κάτω απ' αυτό το σημείο τον ανώτατο κυκλοφοριακό φόρτο.

Οι ανελκυστήρες έχουν μια ταμπελίτσα που λέει πόσα άτομα επιτρέπεται να μπουν, αλλά πάντοτε η ικανότητα ανέλκυσης είναι αρκετά μεγαλύτερη. Η διαφορά δημιουργεί τα όρια ασφάλειας. Η έλλειψη τέτοιων ορίων, προκαλεί καταστροφές.

Οι νέοι που χάνουν τη μάχη να κρατηθούν εκεί που πρέπει, ουσιαστικά είναι αυτοί που δεν είχαν όρια ασφάλειας. Η διαφορά ανάμεσα στο λίγο περισσότερο και το λίγο λιγότερο μπορεί να είναι πολύ μικρή, αλλά είναι συνήθως η διαφορά ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο.

Ο Δαβίδ επιπλήχθηκε αυστηρά από το Θεό επειδή καταμέτρησε τον Ισραήλ. Ποιο είναι το κακό ή το λάθος να μετρήσεις τον Ισραήλ; Δεν έπρεπε να ξέρουν τη δύναμή τους; Αν δεν την ξέρανε πώς θα πηγαίνανε στη μάχη; Παράβλεψε μια βασική αρχή: Ο Θεός δεν ήθελε οι Ισραηλίτες να βασίζονται σε αριθμούς.

Η Βίβλος είναι γεμάτη από προειδοποιήσεις γι' αυτούς που παραβλέπουν βασικές αρχές και μετράνε τις δυνάμεις που φαίνονται.

Ο Σολομώντας αποφάσισε να κάνει το βασίλειό του τόσο ισχυρό που κανείς να μην μπορεί να το καταστρέψει. Το βασικό του σχέδιο ήταν να συμπεθεριάζει με όλους τους γύρω βασιλιάδες που πιθανόν να θέλανε να επιτεθούν στο Ισραήλ. Μ' αυτό τον τρόπο, ο Σολομώντας ποτέ δεν θα ανησυχούσε για πόλεμο. Έτσι, παντρεύτηκε 700 γυναίκες. Θαυμάσια! Όλοι οι άρχοντες ήταν τώρα συγγενείς του κι έτσι επικρατούσε ειρήνη, με αποτέλεσμα ο Σολομώντας να μπορεί να αφιερώσει την ενεργητικότητά του και τους φυσικούς πόρους ώστε ν' αυξηθεί η δύναμη του κράτους.

Ωστόσο δεν πέρασε πολύς καιρός και οι γυναίκες του άρχισαν να του ζητάνε να τους χτίσει θυσιαστήρια μέσα στο Ισραήλ για να μπορούν να λατρεύουν τους θεούς τους. 'Ακουσε τα αιτήματά τους, έκτισε τα θυσιαστήρια, και το απροσδόκητο έγινε. Ξύπνησε ένα πρωί από τις φωνές των Εβραίων που λάτρευαν τα διάφορα είδωλα σε κάθε υψηλό τόπο του Ιούδα.

Οι Ισραηλίτες, από μονοθεϊστές, άρχισαν να λατρεύουν τους ειδωλολατρικούς θεούς των εθνών. Ο ανιψιός του Αβραάμ, ο Λωτ, παρέβλεψε κάποια πράγματα όταν έστησε τις σκηνές του στις πεδιάδες του Ιορδάνη κοντά στα Σόδομα. Φοβερό πλεονέκτημα! Θα είχε την εύφορη πεδιάδα για τα κοπάδια του και την πόλη για εμπόριο.

Τα μειονεκτήματα όμως υπερκάλυπταν τα πλεονεκτήματα. Γρήγορα η οικογένειά του διαφθάρηκε από την ηθική εξαχρείωση των Σοδόμων και η ψυχή του βασανιζόταν από τον ασεβή τρόπο που ζούσαν. Από το έλεος του Θεού, αυτός κι οι δύο του κόρες γλίτωσαν από την καταστροφή που ήρθε σαν κρίση από το Θεό πάνω στις δύο πόλεις της κοιλάδας του Ιορδάνη.

Όταν χτύπησε λιμός τη Βηθλεέμ, ο Ελιμέλεχ πήρε την οικογένειά του και πήγαν στο Μωάβ. Οι δύο γιοι του μεγάλωσαν και παντρεύτηκαν Μωαβίτισες. Όλα ήταν όμορφα μέχρι που ο θάνατος χτύπησε την οικογένεια. Απ' τους 4 που έφυγαν από τη Βηθλεέμ, μόνο η Ναομί επέστρεψε. Μια απ' τις νύφες της πήγε μαζί της, αλλά ο άντρας της και οι δυο γιοι της θάφτηκαν στο Μωάβ. Αναζητώντας ψωμί, ο Ελιμέλεχ λειτούργησε στα όρια, αλλά δεν βοήθησε. Όμως, αν κάτι είναι απροσδόκητο, τι μπορούμε να κάνουμε;

Γεγονός είναι ότι τα περισσότερα απρόσμενα μπορούσαν να είναι αναμενόμενα, απλά επειδή τα απρόσμενα συμβαίνουν σε όλους μας, ίσως με διαφορετικούς τρόπους. Γι' αυτό πρέπει να περιμένουμε και να σχεδιάζουμε για κάθε ενδεχόμενο.

Πρώτα, καλό είναι να εξετάσουμε την ιστορία. Το άτομο που δεν δίνει αξία στο παρελθόν, δεν μπορεί ποτέ να προετοιμαστεί. Δεν βλέπουμε κάτι, αλλά μπορούμε να πάμε πίσω στην ιστορία να δούμε τι έκαναν άλλοι σε παρόμοιες καταστάσεις.

Αν κάτι συνέβη σε κάποιον κάτω απ' ορισμένες συνθήκες είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα συμβεί και σε άλλον κάτω από τις ίδιες συνθήκες.

Μετά, ο νόμος των ποσοστών, ο μέσος όρος πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν. Οι στατιστικές είναι σκληρές υπενθυμίσεις ότι κάποια πράγματα δεν φέρνουν αποτέλεσμα.

Ο ένας στους πέντε που υπόσχεται ότι θα σταματήσει μια κακή συνήθεια προκειμένου να παντρευτεί μια κοπέλα, θα το ξανακάνει μετά το γάμο. Λίγοι κρατάνε τις υποσχέσεις τους χωρίς το Θεό.

Τρίτο, η Βίβλος είναι γεμάτη από μαθήματα γι' αυτούς που λειτουργούν στα περιθώρια. Ότι διδάσκει η Γραφή μένει, όταν οι φιλοσοφίες αποτυγχάνουν. Αν αγνοήσουμε το λόγο του Θεού είναι σα να χτίζουμε στην άμμο και όταν έρθει η καταιγίδα, το σπίτι θα πέσει γρήγορα. Αν υπακούσουμε το λόγο του Θεού είναι σα να χτίζουμε στο βράχο, αυτό το σπίτι θα μείνει ότι κι αν συμβεί.

Ο Ιώβ έζησε με αποθέματα λαδιού, η γυναίκα του κινιόταν στα όρια. Όταν όλη τους η περιουσία και τα 10 παιδιά τους χάθηκαν μέσα σε μια μέρα, τα αποθέματα του Ιώβ ήταν αρκετά για να μπορέσει να πει: «Ο Κύριος έδωκε, και ο Κύριος αφήρεσεν, είη το όνομα του Κυρίου ευλογημένον» (α:21). Όταν ο Ιώβ έφτασε σε μεγάλη αγωνία και απόγνωση, η γυναίκα του που λειτουργούσε στα όρια και ήταν απροετοίμαστη πνευματικά για την απροσδόκητη τραγωδία, έφτασε στα όριά της και είπε στον άντρα της: «Βλασφήμησον τον Θεόν, και απόθανε» (β:9).

Κάποιος είπε: Χαίρομαι που προσευχόμουν όσο ήμουν νέος. Σίγουρα τώρα δεν έχω τόσο χρόνο. Μ' αυτό το σκεπτικό καλό είναι να θυμόμαστε τα λόγια των αεροσυνοδών: «Σε περίπτωση αναταράξεων, παρακαλούμε να μείνετε στις θέσεις σας με τις ζώνες του καθίσματός σας καλά δεμένες». Το απίθανο μπορεί να γίνει ξαφνικά πιθανό και αν δεν έχουμε τη ζώνη μας σφιχτά δεμένη, μπορεί να αποβεί ολέθριο. Λειτουργούμε πνευματικά τσίμα - τσίμα ή έχουμε προετοιμαστεί για έκτακτες ανάγκες;