Ο Πρωτότοκος
Το εδάφιο Εβρ.α:6
ονομάζει τον Υιό «πρωτότοκο». Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Γιος του Θεού είναι το
πρώτο κτίσμα του Θεού, ή ότι δημιουργήθηκε, γιατί αυτό το ίδιο εδάφιο φανερώνει
ότι η «γέννηση» συνέβη μετά τη δημιουργία των αγγέλων. Σίγουρα, ο Υιός δεν
είναι «προαιώνια γεννημένος» γιατί το εδάφιο 5 δείχνει ότι αυτό έγινε σε συγκεκριμένη
χρονική στιγμή: «Υιός μου είσαι σύ, εγώ
σήμερον σε εγέννησα». Μ’ αυτή την έννοια είναι ο Υιός πρωτότοκος.
Ο όρος έχει διάφορες
έννοιες. Σύμφωνα με τη Γραφή, ο Υιός δεν είναι μόνο ο πρωτότοκος αλλά και ο
μονογενής (Ιωάν.γ:16). Μπορούμε να πούμε, ότι ο Υιός είναι το μοναδικό πρόσωπο
του συνελήφθη από το Άγιο Πνεύμα (απ’ το Θεό). Η παρθενική γέννηση έκανε
δυνατό, το πλήρωμα της θεότητας, με την τέλεια ανθρώπινη φύση, να συνυπάρχουν
στο ίδιο πρόσωπο. Επιπλέον, ο Υιός είναι πρωτότοκος με την έννοια ότι σχεδιάστηκε
στο νου του Θεού, πριν απ’ οτιδήποτε άλλο. Ακόμα, ο Υιός είναι πρωτότοκος, με
την έννοια ότι ήταν ο πρώτος που νίκησε την αμαρτία και το θάνατο. Είναι «ο πρωτότοκος εκ των νεκρών» (Αποκ.α:5), «πρωτότοκος μεταξύ πολλών αδελφών»
(Ρωμ.η:29), και «πρωτότοκος εκ των
νεκρών» (Κολ.α:18). Όλα αυτά τα εδάφια της Γραφής χρησιμοποιούν τον ίδιο
όρο, «πρωτότοκος» όπως στην Εβρ.α:6. Με την ανάστασή Του ο Χριστός είναι ο
πρώτος καρπός, τα πρωτογεννήματα, εφόσον είναι ο πρώτος που αναστήθηκε σωματικά
και του δόθηκε ένδοξο σώμα (Α’ Κορ.ιε:20).
Αφού ο Χριστός είναι
η κεφαλή της εκκλησίας που ονομάζεται «εκκλησία
πρωτοτόκων» (Εβρ.ιβ:23), μπορούμε να ερμηνεύσουμε το χαρακτηρισμό του Ιησού
«πρωτότοκος πάσης κτίσεως» στην
Κολ.α:15 ώστε να σημαίνει τον πρωτότοκο της πνευματικής οικογένειας του Θεού
που έχει κληθεί έξω απ’ όλη την κτίση. Με πίστη σ’ Αυτόν, μπορούμε να γίνουμε
γιοι και θυγατέρες του Θεού μέσω της αναγέννησης (Ρωμ.η:14-17). Ο Ιησούς είναι
ο αρχηγός και ο τελειωτής της πίστης μας (Εβρ.ιβ:2), ο αρχηγός της σωτηρίας μας
(Εβρ.β:10), ο απόστολος και αρχιερέας της ομολογίας μας (Εβρ.γ:1) και ο αδελφός
μας (Εβρ.β:11-12). Σαν Λυτρωτής μπορεί να ονομάζεται πρωτότοκος μεταξύ πολλών
αδελφών.
Ο τίτλος πρωτότοκος,
για το Χριστό, δεν σημαίνει μόνο τον πρώτο στην τάξη, αλλά και στη δύναμη, την
εξουσία και τα πρωτεία, όπως ο πιο μεγάλος αδελφός έχει πρωτεία ανάμεσα στους
αδελφούς του. Όταν αναφέρεται στον Ιησού ο όρος πρωτότοκος, δεν σημαίνει ότι
είναι ο πρώτος άνθρωπος που γεννήθηκε φυσικά, αλλά ότι είναι πρώτος σε δύναμη.
Αυτή είναι η πρωταρχική έννοια του Κολ.α:15 όπου λέει ότι είναι «πρωτότοκος πάσης κτίσεως», όπως
βλέπουμε από τα επόμενα εδάφια. Τα εδάφια 16-18 περιγράφουν τον Ιησού σαν τον
Δημιουργό των πάντων, σαν αρχή κάθε εξουσίας και κεφαλή της εκκλησίας. Ιδιαίτερα,
στο εδάφιο 18 ονομάζεται «πρωτότοκος εκ
των νεκρών, δια να γείνη αυτός πρωτεύων εις τα πάντα».
Για να συνοψίσουμε, ο
Ιησούς είναι πρωτότοκος με διάφορες έννοιες.
1. Είναι
ο πρώτος και μονογενής Γιος του Θεού που συνελήφθη δια Πνεύματος Αγίου.
2. Το
σχέδιο της φανέρωσης του Θεού εν σαρκί υπήρχε στο νου του Θεού απ’ την αρχή,
προ καταβολής κόσμου.
3. Σαν
άνθρωπος, ο Ιησούς είναι ο πρώτος που νίκησε την αμαρτία κι έτσι είναι ο πρωτότοκος
της πνευματικής νέας κτίσης του Θεού.
4.
Σαν
άνθρωπος, ο Ιησούς είναι ο πρώτος που νίκησε το θάνατο κι έτσι είναι ο
πρωτότοκος εκ των νεκρών ή τα πρωτογεννήματα της ανάστασης.
5. Ο
Ιησούς είναι η κεφαλή όλης της δημιουργίας και η κεφαλή της εκκλησίας, έτσι
είναι πρωτότοκος με την έννοια ότι έχει τα πρωτεία και δύναμη πάνω σε κάθε τι, όπως
ο μεγάλος αδελφός ανάμεσα στα υπόλοιπα αδέλφια του.
Στις τέσσερις πρώτες
έννοιες είναι πρώτος στην τάξη, ενώ στην πέμπτη είναι πρώτος σε δύναμη και
μεγαλειότητα.
Ο προσδιορισμός του
Χριστού σαν πρωτότοκος δεν έχει την έννοια ότι δημιουργήθηκε από κάποιον άλλο
Θεό, μάλλον σημαίνει ότι σαν άνθρωπος ο Χριστός είναι ο πρώτος και πιο μεγάλος
αδελφός στην πνευματική οικογένεια του Θεού κι ότι έχει εξουσία πάνω σ’ όλη τη
δημιουργία.
