Στα προηγούμενα κεφάλαια παρουσιάσαμε τις
βασικές Βιβλικές αλήθειες για το Θεό. Επιβεβαιώσαμε ότι είναι Ένας κι ότι η
πληρότητα του Θεού κατοικεί μέσα στον Ιησού. Σ’ αυτό το κεφάλαιο θα συζητήσουμε
κάποια εδάφια από την Παλαιά Διαθήκη τα οποία χρησιμοποιούν οι τριαδικοί στην
προσπάθειά τους να αντικρούσουν αυτές τις βασικές αλήθειες. Θα εξετάσουμε αυτές
τις αναφορές για να δείξουμε ότι όχι μόνο δεν τις αντικρούουν αλλά, αντίθετα,
εναρμονίζονται με την υπόλοιπη Γραφή. Τα κεφάλαια 8 και 9 ασχολούνται με το
ίδιο θέμα αλλά με εδάφια από την Καινή Διαθήκη.
Ελοχίμ
Η πιο συνηθισμένη Εβραϊκή λέξη για το Θεό
είναι το Ελοχίμ. Αυτή είναι η πρωτότυπη (γνήσια) λέξη σε όλα σχεδόν τα εδάφια
της Π. Διαθήκης, όπου βλέπουμε τη λέξη Θεός. Είναι ο πληθυντικός της Εβραϊκής
λέξης Ελώα, η οποία σημαίνει Θεός ή θεότητα.
Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι η
χρήση του πληθυντικού Ελοχίμ φανερώνει το μεγαλείο του Θεού ή τις πολλαπλές
ιδιότητές Του και δεν υπονοεί πολλά πρόσωπα ή προσωπικότητες. Οι Εβραίοι φυσικά
δεν θεωρούσαν ότι αυτός ο πληθυντικός ερχόταν σε κάποια αντίθεση με την πίστη
τους στον απόλυτο μονοθεϊσμό. Η χρήση του πληθυντικού στα Εβραϊκά δεν δηλώνει
μόνο πολλαπλότητα. Οι Εβραίοι χρησιμοποιούσαν τον πληθυντικό των ουσιαστικών
για να δηλώσουν το μεγαλείο και την μεγαλοπρέπεια.
Η ίδια η Βίβλος αποκαλύπτει ότι ο μόνος
τρόπος να καταλάβουμε τον πληθυντικό του Ελοχίμ είναι κατανοώντας ότι εκφράζει
τη μεγαλειότητα του Θεού και όχι τα - υποτιθέμενα - πολλά πρόσωπα της θεότητας.
Θα πρέπει ακόμα να έχουμε στο νου μας ότι η Βίβλος επιμένει ότι υπάρχει μόνο
ένας Θεός και βλέπουμε ότι η λέξη Ελοχίμ χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που
φανερώνεται ή δηλώνεται ένα πρόσωπο. Για παράδειγμα, το Ελοχίμ χρησιμοποιείται
στη φανέρωση του Θεού με ανθρώπινη μορφή στον Ιακώβ (Γέν.λβ:30). Οι Ισραηλίτες
μεταχειρίζονταν την ίδια λέξη για το χρυσό μοσχάρι που έφτιαξαν μέσα στην έρημο
(Εξ.λβ:1, 4, 8, 23, 31), ωστόσο η Βίβλος μας λέει καθαρά ότι υπήρχε μόνο ένα
χρυσό μοσχάρι (Εξ.λβ:4, 5, 8, 19-20, 24, 35). Η Π. Διαθήκη χρησιμοποιεί συχνά
τη λέξη Ελοχίμ για τους ξεχωριστούς ειδωλολατρικούς θεούς όπως ο Βάαλ - βερίθ
(Κρ.η:33), ο Χεμώς (Κρ.ια:24), ο Δαγών (Κρ.ις:23), ο Βεελζεβούλ (Β΄Βασ.α:2-3)
και ο Νισρώχ (Β΄Βασ.ιθ:37). Η Βίβλος χρησιμοποιεί ακόμα το Ελοχίμ για τον Ιησού
Χριστό (Ψαλμ.με:6, Ζαχ.ιβ:8-10, ιδ:5) και κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι υπάρχουν
πολλά πρόσωπα στον Ιησού Χριστό. Έτσι η λέξη Ελοχίμ δεν φανερώνει τρία πρόσωπα
στη Θεότητα. Μόνο μία παρουσία αναφέρεται ότι πάλεψε με τον Ιακώβ, μόνο ένα
χρυσό μοσχάρι ονομάζεται Ελοχίμ και μόνο ένας Κύριος Ιησούς Χριστός είναι ο
Θεός που φανερώθηκε εν σαρκί.
Γένεση
α:26
«Και
είπεν ο Θεός, Ας κάμωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημών»
Γιατί σ’ αυτό το εδάφιο χρησιμοποιείται ο
πληθυντικός για το Θεό; Πριν απαντήσουμε, ας δούμε πρώτα ότι η Βίβλος
εκατοντάδες φορές χρησιμοποιεί αντωνυμίες ενικού όταν αναφέρεται στο Θεό.
Το αμέσως επόμενο εδάφιο χρησιμοποιεί ενικό
για να δείξει πώς ο Θεός εκπλήρωσε το εδάφιο 26: «Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόναν εαυτού»
(Γέν.α:27). Το Γεν.β:7 λέει «και εποίησε
ΚΥΡΙΟΣ ο Θεός τον άνθρωπο». Θα πρέπει επομένως να ταιριάσουμε τον
πληθυντικό στο α:26 με τον ενικό στο α:27 και το β:7. Θα πρέπει επίσης να δούμε
το δημιούργημα του Θεού που έγινε κατά την εικόνα Του, το οποίο είναι ο
άνθρωπος. Ανεξάρτητα από το πώς ορίζουμε τα διάφορα στοιχεία που αποτελούν τον
άνθρωπο, ο άνθρωπος έχει μόνο μια προσωπικότητα και θέληση. Είναι, από κάθε
άποψη, ένα και μοναδικό άτομο. Αυτό σημαίνει ότι ο Δημιουργός κατά του οποίου
την εικόνα έγινε ο άνθρωπος είναι κι Αυτός ένα μόνο Ον με προσωπικότητα και θέληση.
Μία ερμηνεία του Γέν.α:26 η οποία επιτρέπει
την ύπαρξη περισσότερων από ένα προσώπων του Θεού υπόκειται σε πολλές και
σοβαρές δυσκολίες. Το Ησ.μδ:24 λέει ότι ο ΚΥΡΙΟΣ μόνος Του δημιούργησε τους
ουρανούς κι έπλασε τη γη Αυτός και μόνο. Υπήρξε μόνο ένας Δημιουργός σύμφωνα με
τον Μαλ.β:10. Προχωρώντας ακόμα περισσότερο, αν ο πληθυντικός στο Γέν.α:26
αναφέρεται στον Υιό του Θεού, πώς μπορούμε αυτό να το συνδυάσουμε με τη Γραφική
αναφορά ότι ο Υιός δεν γεννήθηκε παρά - τουλάχιστον τέσσερις χιλιάδες χρόνια
αργότερα στη Βηθλεέμ; Ο Υιός γεννήθηκε από γυναίκα (Γαλ.δ:4) κι αν ήταν παρών
από την αρχή, τότε ποια ήταν η μητέρα Του; Αν ο Υιός ήταν εκεί σαν Πνεύμα, τότε
ποιο ήταν το πνεύμα - μητέρα Του;
Εφόσον το Γέν.α:26 δεν μπορεί να σημαίνει δύο
ή τρία πρόσωπα στη Θεότητα, τότε τι σημαίνει; Οι Εβραίοι από παράδοση το
ερμήνευαν με τη σημασία ότι ο Θεός μιλούσε στους αγγέλους κατά τη δημιουργία.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άγγελοι πήραν ενεργό μέρος στην δημιουργία αλλά ότι ο
Θεός τους πληροφόρησε για τα σχέδιά Του και ζήτησε τη γνώμη τους από εκτίμηση
και ευγένεια. Σε μια τουλάχιστον ακόμα περίπτωση ο Θεός μίλησε στους αγγέλους
και ζήτησε τη γνώμη τους στη διαμόρφωση των σχεδίων Του (Α΄Βασ.κα:19-22). Ξέρουμε
ότι οι άγγελοι ήταν παρόντες στη δημιουργία (Ιώβ λη:4-7).
Άλλοι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι το Γέν.α:26
περιγράφει απλά το Θεό καθώς συμβουλεύεται την ίδια Του τη θέληση. Το Εφεσ.α:11
υποστηρίζει αυτή την άποψη, λέγοντας ότι ο Θεός έφτιαξε τα πάντα «κατά την ευδοκίαν του θελήματος αυτού».
Αναλογικά, αυτό μοιάζει με έναν άνθρωπο που λέει «ας δούμε, ας κάνουμε» ακόμα
κι όταν κάνει μόνος του σχέδια.
Άλλοι εξηγούν αυτό το σημείο σαν πληθυντικό
μεγαλειότητας ή σαν λογοτεχνικό σχήμα. Αυτό σημαίνει ότι σε επίσημες
περιπτώσεις όταν γράφει ή μιλάει κανείς αναφερόμενος στον εαυτό του, το κάνει
συχνά στον πληθυντικό, ιδιαίτερα αν ο ομιλητής είναι επίσημο πρόσωπο
(βασιλιάς). Βιβλικά παραδείγματα αυτού του πληθυντικού μεγαλειότητας μπορούν να
παρατεθούν για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτή την άποψη. Για παράδειγμα, ο
Δανιήλ είπε στο βασιλιά Ναβουχοδονόσορα «Θα πούμε την ερμηνεία μπροστά στο
βασιλιά», παρόλο που ήταν μόνο αυτός που θα την έδινε (Δαν.β:36). Ο βασιλιάς
Αρταξέρξης αναφερόταν στον εαυτό του στον ενικό και τον πληθυντικό στην
αλληλογραφία του. Κάποια φορά έγραψε «Η
επιστολή την οποίαν εστείλατε προς ημάς....» (Έσδρα δ:18).
Σ’ ένα σημείο ενός γράμματος ο Αρταξέρξης
ονόμασε τον εαυτό του «Εγώ» (Εσ.ζ:13)
αλλά «εμείς» σ’ ένα άλλο (ζ:24).
Η χρήση του πληθυντικού στο Γέν.α:26 μπορεί
να είναι παρόμοια με τον πληθυντικό Ελοχίμ στη δήλωση της μεγαλειότητας και της
υπεροχής του Θεού ή στη φανέρωση των πολλαπλών ιδιοτήτων Του. Με άλλα λόγια, η αντωνυμία
στον πληθυντικό απλά συμφωνεί και αντικαθιστά το ουσιαστικό Ελοχίμ στον πληθυντικό.
Μία ακόμα εξήγηση είναι ότι αυτό το σημείο
περιγράφει την πρόγνωση του Θεού για την μελλοντική γέννηση του Υιού, όπως μας
αναφέρουν και πολλά προφητικά εδάφια στους Ψαλμούς. Πρέπει να
συνειδητοποιήσουμε ότι ο Θεός είναι έξω από το χρόνο. Τα σχέδιά Του είναι
πραγματικά γι’ Αυτόν ακόμα κι αν έχουν να κάνουν με το πολύ μακρινό μέλλον.
Καλεί τα μη όντα σε όντα (Ρωμ.δ:17). Μία ημέρα είναι χίλια χρόνια γι’ Αυτόν και
χίλια χρόνια σαν μία ημέρα (Β΄ Πέτρ.γ:8). Το σχέδιό Του - ο Λόγος - υπήρχε προ
καταβολής μέσα στο νου Του (Ιωάν.α:1). Απ’ τη μεριά του Θεού, ο Αμνός είχε
σφαγεί προ καταβολής κόσμου (Α΄ Πετρ.α:19-20, Αποκ.ιγ:8). Δεν είναι κάτι που
πρέπει να μας εκπλήσσει ότι ο Θεός κοίταξε μέσα στο χρόνο και απεύθυνε μία
προφητική ρήση στον Υιό. Το Ρωμ.ε:14 λέει ότι ο Αδάμ ήταν τύπος Αυτού που ήταν
να έρθει, δηλαδή του Ιησού Χριστού. Όταν ο Θεός έπλασε τον Αδάμ είχε ήδη στο
νου Του την ενσάρκωση και τον έπλασε μ’ αυτό το σχέδιο στο νου Του.
Προχωρώντας αυτή την ιδέα ένα βήμα πιο πέρα
το Εβρ.α:1-2 λέει ότι ο Θεός δημιούργησε τους αιώνες δια του Υιού. Πώς μπορεί
να έγινε αυτό, ξέροντας ότι ο Υιός δεν υπήρξε παρά πολύ αργότερα στη
δημιουργία; (Εβρ.α:5-6). (δες κεφ.5). Ο Θεός εξάρτησε και συνέδεσε το καθετί με
την μελλοντική γέννηση του Χριστού. Παρόλο που δεν πήρε την ανθρώπινη φύση παρά
μόνο όταν έφτασε η κατάλληλη στιγμή, ήταν το σχέδιο Του από την αρχή και
ενέργησε με βάση αυτό. Έφτιαξε τον άνθρωπο με την εικόνα του μελλοντικού Υιού
του Θεού και τον δημιούργησε ξέροντας ότι αυτός θα αμάρτανε κι ότι η μελλοντική
υική σχέση θα προμήθευε τον τρόπο σωτηρίας.
Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο στην αρχή με
σκοπό ο τελευταίος να Τον αγαπάει και να Τον λατρεύει (Ησ.μγ:7, Αποκ.δ:11).
Ωστόσο, προγνώριζε ότι θα αμάρτανε, κι αυτό θα μπορούσε να Τον αποτρέψει από τη
δημιουργία του ανθρώπου, αν δεν υπήρχε κάτι άλλο μπροστά Του. Είχε στο νου Του
το σχέδιο της σωτηρίας μέσω της εξιλαστήριας θυσίας του Χριστού. Γι’ αυτό, αν
και γνώριζε για την αμαρτία, ήξερε ακόμα ότι ο Υιός θα αποκαθιστούσε τον
άνθρωπο στην αρχική του θέση ώστε να μπορέσει να εκπληρώσει τον αρχικό του
σκοπό. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ο Θεός έκανε τον άνθρωπο έχοντας στο νου Του
την γέννηση του Υιού. Μ’ αυτή την έννοια ο Θεός δημιούργησε τους αιώνες δια του
Υιού ή μέσω του Υιού, γιατί χωρίς Αυτόν, ολόκληρο το σχέδιο του Θεού θα είχε
αποτύχει.
Συνοψίζοντας, το Γέν.α:26 δεν μπορεί να
σημαίνει πολλά πρόσωπα στη Θεότητα, γιατί αυτό θα ερχόταν σε αντίθεση με όλη τη
Γραφή. Παραθέσαμε ήδη πολλές ικανοποιητικές εξηγήσεις. (1) Οι Εβραίοι και
πολλοί Χριστιανοί το βλέπουν σαν μία αναφορά στους αγγέλους. (2) Πολλοί άλλοι
Χριστιανοί το βλέπουν σαν μία περιγραφή του Θεού που σκέπτεται μόνος Του, (3)
σαν ένα λογοτεχνικό πληθυντικό ή μεγαλειότητας, (4) μία αντωνυμία που απλά
είναι έτσι για να ταιριάζει με τον πληθυντικό Ελοχίμ , ή (5) μία προφητική αναφορά
στην μελλοντική φανέρωση του Υιού του Θεού.
