διότι τον ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός

Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι το δέκατο δεν είναι για την Καινή Διαθήκη. Διδάσκουν ότι ο πιστός πρέπει να δίνει «κατά την προαίρεσιν της καρδίας αυτού, ουχί με λύπην ή εξ ανάγκης· διότι τον ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός». Και μ’ αυτό το σκεπτικό ζητάνε πολύ περισσότερα από το 10%, λέγοντας ότι έτσι πρέπει να δίνει ο χριστιανός, να φτάσει ακόμα και το 100%!!!

Και καυχώνται ότι έτσι μαζεύουν περισσότερα χρήματα και μπορούν να ανοίγουν περισσότερες εκκλησίες.

Ειλικρινά δεν με νοιάζει για το τελικό αποτέλεσμα αυτής της διδασκαλίας και αν το εισόδημα της εκκλησία αυξάνει ή όχι. Εγώ κυρίως νοιάζομαι για το τι η Βίβλος έχει να πει για το θέμα. Βέβαια, κάποιοι θα επισημάνουν κάτι που είναι αλήθεια, «δεν βλέπουμε το δέκατο σαν πρακτική της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, αλλά βλέπουμε τη διδασκαλία για ιλαρότητα στο δίδειν».

«Δεν βλέπουμε το δέκατο να είναι πρακτική της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης».

Περίμενε. Μην βγάζεις ακόμα αυτό το συμπέρασμα. Συμφωνώ ότι δεν βλέπουμε την εκκλησία της Καινής Διαθήκης να ασκεί πρακτικά το δέκατο, αλλά είναι άλλο τόσο αλήθεια ότι δεν βλέπουμε ούτε τους Ισραηλίτες της Παλαιάς Διαθήκης να εξασκούν πρακτικά αποδεκατισμό! Το βλέπουμε να διατάσσεται και μερικές φορές το βλέπουμε να υπόσχεται, αλλά ποτέ δεν το βλέπουμε να γίνεται. Με άλλα λόγια, η πρακτική του δέκατου είτε δεν έγινε ποτέ, ή θεωρείτο τόσο κοινό γεγονός που δεν άξιζε να μιλάνε γι’ αυτό.

Νομίζω ότι το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και για την εκκλησία της Καινής Διαθήκης. Δεν έχω καμία απόδειξη ότι αυτή είναι η περίπτωση, αλλά η αξίωσή μου είναι ότι ο Πέτρος, ο Ιάκωβος, ο Ιωάννης, πολλοί άλλοι και ιδιαίτερα ο Παύλος είχαν δεσμευτεί να αποδεκατίζουν πριν γίνουν μαθητές του Ιησού. Και αν αυτό ήταν αλήθεια, τι θα έκαναν μετά που πίστεψαν; Φαντάζομαι ότι ορισμένοι από αυτούς θα συνέχισαν για ένα διάστημα να δίνουν το δέκατό τους στο ναό και τους τοπικούς Λευίτες όπως πριν, αλλά φαντάζομαι επίσης ότι κάποια στιγμή σταμάτησαν να δίνουν το δέκατό τους στο ναό. Εγώ, αν ήμουν στη θέση τους, θα σταματούσα να δίνω δέκατα στο ναό αμέσως μετά που οι αρχιερείς θανάτωσαν τον Στέφανο!

Ωστόσο, αν η πρώτη εκκλησία σταματούσε να αποδεκατίζει εντελώς, επειδή ήταν ένα θέμα του νόμου, που έπρεπε να απορριφθεί, δεν μπορώ να φανταστώ τον Παύλο να παραμένει σιωπηλός επί του θέματος. Ο Παύλος μιλάει για το τέλος της περιτομής, των νόμων για τις τροφές, και των άγιων ημερών, αλλά ποτέ δεν αναφέρει ρητά ότι τα δέκατα δεν ισχύουν πια. Πρέπει να συμπεράνω ότι ο Παύλος έδινε τα δέκατά του και το μόνο ερώτημα που απομένει είναι που τα έδινε!

Ξαναλέω, αυτό είναι καθαρός συλλογισμός, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι ο Παύλος αναφερόταν στο δέκατο όταν μίλησε για την παροχή οικονομικής βοήθειας στους δασκάλους της εκκλησίας και τη φροντίδα των φτωχών.

Έτσι, δεν υπάρχει καμία απόδειξη γι’ αυτό το σενάριο που μόλις ανέφερα, αλλά δεν υπάρχει επίσης καμία απόδειξη για το αντίθετο. Η εκκλησία της Καινής Διαθήκης εξασκούσε το δέκατο; Απλά δεν ξέρουμε.

«Η εκκλησία της Καινής Διαθήκης εξασκούσε το δίδειν με γενναιοδωρία»

Αυτό είναι κατά πολύ αλήθεια, προφανώς. Στις Πράξεις β, διαβάζουμε για την τεράστια γενναιοδωρία της πρώτης Εκκλησίας μετά τη μαζική εισροή ανθρώπων την Πεντηκοστή. Όλοι ήταν πρόθυμοι να πουλήσουν ό,τι είχαν και να το δώσουν στους αποστόλους για χάρη της Εκκλησίας. Ωστόσο, αν συνεχίσεις να διαβάζεις, αυτό συνέβαινε μόνο μέχρι τον θάνατο του Στέφανου. Ήταν μια φάση μήνα του μέλιτος στη ζωή της Εκκλησίας και κάτι που καμία άλλη εκκλησία δεν προσπάθησε ποτέ να αναπαραγάγει. Ο Παύλος ποτέ δεν δίδαξε ότι ήταν κάτι που έπρεπε να επαναλαμβάνεται. Στην πραγματικότητα, έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι αυτή η συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος, συνέβαλε στην ακραία φτώχεια τους αργότερα, στον πρώτο αιώνα. Ένα μεγάλο μέρος της διακονίας του Παύλου, αργότερα, ήταν αφιερωμένο σε μια εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων για να βοηθήσει την φτωχή εκκλησία της Ιερουσαλήμ.

Αυτό με φέρνει στο δεύτερο σημείο σχετικά με αυτό. Σχεδόν όλη η διδασκαλία της Καινής Διαθήκης σχετικά με τη γενναιοδωρία και το δίδειν, επικεντρώνεται σ’ αυτή την ειδική προσφορά που ο Παύλος συγκέντρωσε για την εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Ο Παύλος μιλά για την παροχή οικονομικής βοήθειας για τους κήρυκες και τους δασκάλους, μιλάει για την φιλοξενία εργατών που ταξιδεύουν, και μιλάει για τη δική του ανάγκη για υλικές προμήθειες, αλλά ποτέ δεν μιλάει για το πώς αυτές οι προσφορές πρέπει να συλλέγονται ή να διανέμονται. Σίγουρα θα υπήρχε κάποια βασική αρχή στην κοινωνία τους, που υπέθετε ότι θα το χειριζόταν (ίσως τα δέκατα;).

Ως εκ τούτου, η μόνη φορά που ο Παύλος διδάσκει πραγματικά για το δίδειν ή προσφέρειν γενναιόδωρα σχετίζεται με τη συλλογή χρημάτων για την Ιερουσαλήμ και αυτό έχει ένα τριπλό νόημα:

(1) σε όλη τη Βίβλο, στις ειδικές προσφορές δίνεται ιδιαίτερη έμφαση (οι προσφορές για την Σκηνή του Μαρτυρίου, για το Ναό, ή για την εκκλησία της Ιερουσαλήμ)

(2) σε όλη τη Βίβλο, οι ειδικές προσφορές συνδέονται με ειδικά έργα. 

(3) Ο Παύλος έγραφε σε εθνικούς που δεν είχαν συναισθηματική σύνδεση με την εκκλησία της Ιερουσαλήμ και χρειάζονταν κάποιον να τους  πείσει.

Σαν αποτέλεσμα, ο Παύλος μιλάει για την αμοιβαία θυσία και τις αρχές του δίδειν γενναιόδωρα, γιατί μιλάει για μια ειδική προσφορά για ένα ιδιαίτερο έργο που ήταν σημαντικό για την καρδιά του και θα έπρεπε να γίνει σημαντικό και στις καρδιές αυτών που τον άκουγαν.

Ενοχλούμαι όταν κάποιοι χρησιμοποιούν τη διδασκαλία του Παύλου για την γενναιοδωρία, για να μιλήσουν για τον τρόπο που οι Χριστιανοί πρέπει να δίνουν χρήματα, γιατί αυτή η συλλογή του Παύλου έγινε μία φορά για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Είναι καλό να διαβάσει κανείς αυτόν τον τρόπο δίδειν, όταν πρόκειται για κάποιο ειδικό σκοπό, αλλά αυτές οι αρχές δεν δόθηκαν από τον Παύλο για να στηρίξουν τις βασικές λειτουργίες της Εκκλησίας (οικονομική βοήθεια εργατών, φροντίδα για τους φτωχούς).

Δεν μπορώ να είμαι αρκετά σαφής σ’ αυτό. Καμία από τις διδασκαλίες του Παύλου σχετικά με τα χρήματα, δεν μιλάει για το πώς πρέπει να μαζεύονται και να δίδονται τα χρήματα για τους ποιμένες, αλλά παρόλα αυτά, λέει ότι αυτό πρέπει να γίνεται. Πρέπει να υπήρχε κάποια οικονομική αρχή, που ο Παύλος αισθάνθηκε ήταν τόσο προφανής, που δεν χρειαζόταν να μιλήσει γι’ αυτό.

Δηλαδή, απλά δεν μπορούμε να διδάσκουμε τον γενναιόδωρο τρόπο δίδειν;

Νομίζω ότι είναι απόλυτα σωστό να διδάξεις τη γενναιοδωρία αν το θέλεις. Το πρόβλημα εμφανίζεται μόνο εάν θέλεις να διδάξεις τα δέκατα μέσα από κάποιο εδάφιο της Γραφής. Φυσικά, αν αισθάνεσαι άνετα αποφεύγοντας αυτά τα εδάφια, συνέχισε να το κάνεις, αλλά αν σε ενδιαφέρει τι λέει σχετικά με το θέμα των οικονομικών το σύνολο της Βίβλου, ίσως θα πρέπει να τα προσέξεις κι αυτά.

    · Δεν διδάσκω τα δέκατα επειδή είναι θέμα του νόμου.

  · Δεν διδάσκω τα δέκατα επειδή είναι μια στρατηγική συλλογής πολλών χρημάτων.

•   Διδάσκω τα δέκατα επειδή βρίσκονται στη Βίβλο, και νοιάζομαι για το τι λέει η Βίβλος.

Ένσταση: το δέκατο είναι πολύ περιοριστικό

Πραγματικά εκπλήσσομαι με το πόσες φορές έχω συναντήσει την επιχειρηματολογία ότι οι εκκλησίες δεν πρέπει να διδάσκουν το δέκατο, διότι είναι πολύ περιοριστικό. Οι άνθρωποι που αισθάνονται έτσι, λένε ότι οι Χριστιανοί που ζουν ελεύθεροι από το νόμο θα πρέπει να δίνουν γενναιόδωρα, θυσιαστικά και συχνά (βλέπε παραπάνω), αλλά όχι με συστηματικό τρόπο. Σύμφωνα με αυτούς, η διδασκαλία συστηματικού δίδειν, επιτρέπει σ’ ένα άτομο να αναπτύξει μια νομικίστικη και ψεύτικη αίσθηση γενναιοδωρίας: «δίνω το 10% μου, γι’ αυτό δεν χρειάζεται να δώσω κάτι περισσότερο». Σύμφωνα με αυτούς, ένας χριστιανός της Καινής Διαθήκης θα πρέπει να δίνει πολύ περισσότερα από το 10%.

Η απάντησή μου σ’ αυτό.

Λοιπόν, εντάξει, πόσο από το εισόδημά σου δίνεις για το έργο της Βασιλείας του Θεού σ’ αυτόν τον κόσμο;

Εάν δίνεις περισσότερο από 10%, τότε σε ευχαριστώ και αποσύρω το θέμα, γιατί δίνοντας περισσότερο από το 10%, σημαίνει ότι δίνεις τουλάχιστον το δέκατο, που σημαίνει ότι αποδεκατίζεις!

Ωστόσο, αν δίνεις λιγότερο από το 10% του εισοδήματός σου για το έργο της Βασιλείας του Θεού, θα επισημάνω ελαφρά, την υποκριτική άνεση της θέσης σου. Λέγοντας ότι πρέπει να διδάξουμε τη γενναιοδωρία, δίνεις στον εαυτό σου την άδεια να μην πιστεύει στην αρχή των δεκάτων και έχοντας πάρει από τον εαυτό σου αυτή την άδεια, δεν δίνεις ούτε το 10%!

Αν θέλεις να πεις ότι το δέκατο είναι πολύ περιοριστικό, θα πρέπει να είσαι πρόθυμος να πεις στους ανθρώπους να δίνουν τουλάχιστον το 10% του εισοδήματός τους για το έργο του Θεού, και θα πρέπει να κάνεις το ίδιο κι εσύ. Αν κάνεις αυτά τα δύο πράγματα, δεν θα διαφωνήσω μαζί σου καθόλου!