Αντιφατικός κι απορριπτέος θα ήταν
ο τίτλος, αν αναφερόταν σ’ οποιονδήποτε άλλον, εκτός από το Χριστό.
Γιατί, νίκη
για μας σημαίνει θρίαμβο, κορυφή, βάθρο, στεφάνι. Και τέτοια δεν έχει η
ταπείνωση. Η ταπείνωση, χαρίζει τα τρόπαιά της στον άλλο. Η ταπείνωση, δεν
διεκδικεί και δεν προβάλει τ’ ανάστημά της. Η ταπείνωση βουβαίνεται, όταν θα είχε
κάθε δικαίωμα να μιλήσει. Η ταπείνωση, δακρύζει όταν θα μπορούσε να χαρεί στη
συντριβή του άλλου. Η ταπείνωση, αφοπλίζει. Ας δούμε λοιπόν για ποια ταπείνωση
πρόκειται και ποια νίκη μπορεί να πετύχει ή να επιδιώξει.
1. Η
παρεξηγημένη ταπείνωση
Ταπεινός είναι αυτός που πιέζεται
και πατιέται, ταπείνωση δε είναι η επιβαλλόμενη - μάλιστα βίαια - μείωση,
υποβαθμισμός, κατάρριψη του ηθικού. Γι’ αυτό κι οι φράσεις: «τον ταπείνωσε...
δεν θα σου επιτρέψω να με ταπεινώσεις... ταπεινά ελατήρια, κλπ.». Ενδιαφέρει
μια τέτοια ταπείνωση το θέμα μας; Θ’ ασχοληθούμε με τον άνθρωπο, που εφευρίσκει
μύριους τρόπους για να ταπεινώσει το συνάνθρωπό του; Να τον μειώσει και να τον
σπιλώσει ηθικά; Να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του και να τον πατήσει έως
εδάφους; Αναμφίβολα, όχι. Η επιβαλλόμενη ταπείνωση, είναι ανήθικη. Τη
χρησιμοποιούν οι μικροί, για να φανούν μεγάλοι αφού ταπεινώσουν τους γύρω τους.
Μια τέτοια ταπείνωση του διπλανού μας, που εργαλεία της χρησιμοποιεί την
κατάκριση και την εξουθένωση - βλ. Ρωμ.ιδ:10 - είναι βαρύτατη αμαρτία κι όχι
σπάνια αποτελεί ενδημική νόσο όχι μόνον στην κοσμική ζωή, αλλά και στους
εκκλησιαστικούς κύκλους.
2. Η
αληθινή ταπείνωση
Αυτή δεν είναι επιβαλλόμενη. Αυτή
είναι ώριμος καρπός πνευματικής ωριμότητας. Αυτή μοιάζει με το στάχυ του
σταριού. Όσο είναι κούφιο κι άψυχο ακόμη, μένει ορθό, ολόρθο, κουνώντας την
υψηλοφροσύνη του στον άνεμο. Όταν όμως ωριμάσει και δέσει μέσα του ψωμί, σκύβει
και όλο σκύβει. Μ’ άλλα λόγια, όσο είναι το ηθικό σου βάρος, τόση είναι κι η
ταπείνωσή σου. Όσο το ηθικό σου ανάστημα, τόσο και το σκύψιμό σου. Όσο το θεϊκό
σου γιόμισμα, τόσο το εγωιστικό σου άδειασμα. Ο ουρανός θα κατέβαινε στη γη
μας, αν ο δυνατός κι ο σοφός, ο γενναίος και ο μεγάλος, ο ταλαντούχος και ο
ηγέτης, ήταν ταπεινοί και «δεν υψηλοφρονούσαν» (Ρωμ.ια:20).
3. Η
θλιβερή απουσία της ταπείνωσης
Το Ιωάν.ιγ, μας προσφέρει πρώτα
ένα μοναδικό φαινόμενο απουσίας της ταπείνωσης. Το πασχαλινό τραπέζι στρωμένο
κι όλοι παρόντες. Όλοι, εκτός από τον υπηρέτη που έργο του θα ήταν να σκύψει να πλύνει
τα πόδια.
Ποιος να πάρει τη θέση
του! Είπαμε
πως μόνο
τα ώριμα
στάχυα σκύβουν.
Τούτοι όμως
όλοι, μάλωναν
ως τα τώρα, για το «τις αυτών δοκεί είναι
μείζων» (Λουκ.κβ:24). Και το «δοκεί μείζων», είναι αγουρίδες, ξυνάδια, όχι
ωριμότητα. Είναι πάλη για την πρωτοκαθεδρία, δεν είναι ταπείνωση. Και τούτη η
απουσία της ταπείνωσης από τους εκκλησιαστικούς κύκλους, είναι ο καρκίνος του σώματος.
4. Το
υπόδειγμα της ταπείνωσης
Τα πόδια θα έμεναν άπλυτα, αν στο
ανώγειο δεν υπήρχε ο Κύριος. Ο αληθινά μεγάλος κι ο πνευματικά ώριμος. «Γνώριζε
ότι είχε έλθει από τον Πατέρα, ότι ό Πατέρας είχε εμπιστευθεί τα πάντα σ’ Αυτόν»
(εδ.3). Είχε αυτογνωσία και συνείδηση της μοναδικότητάς του, κι όμως ζώστηκε
την ποδιά κι έσκυψε να εκτελέσει τη δουλειά του δούλου. Αυτός, «ο Κύριος και ο
διδάσκαλος» (εδ.13). Ταπείνωση, μοναδική. Ένας Ραββί και δώδεκα μαθητές. Και το
βράδι κείνο, πλύθηκαν και σκουπίστηκαν τα πόδια των μαθητών από το Δάσκαλο, κι έμειναν
άπλυτα τα πόδια του Δάσκαλου. Αυτό βγαίνει από την αφήγηση του Ιωάννη. Πόσο πιο
μεγάλος γίνηκε ο μεγάλος Κύριος κείνο το βράδυ και πόσο πιο μικροί οι μικροί μαθητές
του!..
5. Ταπείνωση
μέχρι θανάτου
Αν ταπείνωση είναι σκύψιμο, τότε
το «μέχρι θανάτου» του Φιλιπ.β:8, δείχνει το έσχατο σημείο ταπείνωσης.
Ταπείνωση μπροστά στην οποία θα πρέπει να προσφεύγουμε, για δυο βασικά λόγους:
Πρώτα, για να ευχαριστήσουμε ολόψυχα Αυτόν που έσκυψε τόσο χαμηλά, για τη δική
μας λύτρωση, για να μας κάνει «τέκνα Θεού» (Ιωάν.α:12). Δεύτερο, για να διδαχτούμε
για τους εαυτούς μας τούτη την ταπείνωση, που ας φιλοτιμηθούμε να τη ζήσουμε σ’
όσο πιο ολοκληρωμένη μορφή μπορέσουμε.
6. Σ’
εποχή που φυσάει παγωνιά
Το «ένδύω» χρησιμοποιείται
πολλαπλά στην Καινή Διαθήκη για να μας δείξει ποιοι πρέπει να ’μαστέ και πως να
συμπεριφερόμαστε σαν χριστιανοί. Προτροπές:
«ενδύσασθε τόν νέον άνθρωπο» (Εφες.δ:24).
«ενδύσασθε τον Χριστόν» (Ρωμ.ιγ:14).
«ενδύσασθε τα όπλα τού φωτός» (Ρωμ.ιγ:12).
«ενδύσασθε την πανοπλία του Θεού» (Εφες.ς:11).
Όμως όταν έρχεται στην ταπείνωση,
η Καινή Διαθήκη χρησιμοποιεί ένα σπάνιο και σημαντικό ρήμα, στην Α’ Πέτρ.ε:5
«την ταπεινοφροσύνην εγκομβώσασθε» Κουμπωθείτε, ιδιαίτερα όταν φυσάει ο βοριάς
της ιδιοτέλειας, της έπαρσης, της μονοπώλησης, της υψηλοφροσύνης. Κουμπωθείτε.
Έτσι ολοκληρώνετε την πνευματική σας τουαλέτα.
Συμπέρασμα:
Θα το βγάλουμε από τη Βίβλο, και
θα πούμε μαζί με τον Κύριο: «εάν ο λαός μου, επί τον οποίον εκλήθη το όνομά
μου, ταπεινώσωσιν εαυτούς και προσευχηθώσι... θέλω συγχωρέσει και θεραπεύσει» (Β’
Χρον.ζ:14).
Ώστε, αδελφοί:
- «δουλεύετε τον Κύριον μετά πάσης ταπεινοφροσύνης» - Πράξ.κ:19.
- «περιπατείτε, μετά πάσης ταπεινοφροσύνης» - Εφες.δ:2.
- «με την ταπεινοφροσύνη, θεωρείτε τούς άλλους ύπερέχοντας εαυτών» - Φιλιπ.β:3.
- «ταπεινώστε τούς εαυτούς σας, όπως τα παιδιά» - Ματθ.ιη:4.
- «ταπεινωθείτε ενώπιον του Κυρίου» Ιάκ.δ:10.
«Ό Κύριος (πάντοτε) επιβλέπει στην
ταπείνωση των δούλων του» (Λουκ.α:48).
Επέβλεψε στην ταπείνωση της
Λείας, γι’ αυτό το παιδί που της χάρισε το ονόμασε Ρουβήν, που σημαίνει «ο
Κύριος είδε βέβαια την ταπείνωσή μου» (Γέν.κθ:32).
Επέβλεψε στην ταπείνωση της Άννας
και της χάρισε το αίτημά της (Α’ Σαμ.α:11).
Επέβλεψε στην ταπείνωση της
Παρθένου Μαρίας και την ξεχώρισε να ’ναι η «κεχαριτωμένη μεταξύ των γυναικών» (Λουκ.α:48).
Επέβλεψε στη μέχρι θανάτου
ταπείνωση του Ιησού και «τον υπερύψωσε, χαρίζοντάς του το υπέρ πάν όνομα» (Φιλιπ.β:9).
Θα επιβλέψει, αναμφίβολα, και στη
δική σου ταπείνωση. «Ταπεινώσου λοιπόν κάτω από το κραταιό χέρι του Θεού, για
να σε υψώσει (Εκείνος) εν καιρώ» (Α’ Πέτρ.ε:6).
