ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΙΗΣΟΥΣ (14) - Ιστορικές αναφορές

Α. Αποστολικοί χρόνοι

Ο Χριστιανισμός κληρονόμησε το μονοθεϊσμό του Ισραήλ. Ο ένας αληθινός Θεός, ο Γιάχβε ή Γιάχβε, φανερώθηκε εν σαρκί κι έγινε ο Σωτήρας όλων των ανθρώπων. Οι Ιουδαίοι των ημερών του Ιησού δεν πίστευαν σε Τριάδα. Γι’ αυτούς ο Κύριος ήταν ΕΙΣ. Ο Ίδιος ο Ιησούς εκφράστηκε πάνω σ’ αυτό το θέμα όταν είπε: «...Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών, είναι είς Κύριος» (Μαρκ.ιβ:29).

Δια μέσου της ιστορίας μέχρι και σήμερα, οι Εβραίοι υπήρξαν Μονοθεϊστές, με αποτέλεσμα να έχουν απορρίψει χωρίς συζήτηση τη θεωρία της Τριάδας. Όλοι οι απόστολοι του Αρνίου, ακόμα και ο Ίδιος ο Κύριος ήταν Ιουδαίοι. Αν οι Ιουδαίοι πίστευαν σε Τριάδα, οπωσδήποτε θα αναγνώριζαν το Χριστό σαν το δεύτερο πρόσωπο του «Τριαδικού Θεού» και θα Τον δεχόταν.

Η Γραφή όμως φανερώνει ότι η θεωρία της Τριάδας κατά τον 1^ο μ.Χ. αιώνα δεν διδασκόταν ανάμεσα στους Χριστιανούς. Σαν παράδειγμα έχουμε στις Πραξ.ιθ:2 την ερώτηση του Παύλου και την απάντηση των μαθητών, η οποία καθαρά φανερώνει ότι αυτοί οι Ιουδαίοι δεν είχαν διδαχτεί τη διδασκαλία της Τριάδας ούτε όταν ακόμα ήταν νέοι, μέσα στις συναγωγές τους. Πολλοί χρησιμοποιούν τη στιγμή της βάπτισης του Χριστού σαν ισχυρή απόδειξη της φανέρωσης της Τριάδας. Όμως ο Ιωάννης, στον οποίο φανερώθηκε, δεν δίδασκε κάτι τέτοιο, γιατί οι μαθητές του δεν γνώριζαν Τριάδα, τριαδικό Θεό ή κάτι παρόμοιο.

Δεν υπάρχει ίχνος της θεωρίας αυτής, μέχρι και το τέλος της αποστολικής περιόδου. Η διδασκαλία της Τριάδας δεν υπήρχε τότε, γιατί διαμορφώθηκε μόνο μετά από συμβιβασμούς αιώνων και κατά συνέπεια είναι μακροχρόνια στην εξέλιξή της.

Οι απόστολοι δίδασκαν ότι ο ΕΙΣ Θεός της Παλαιάς Διαθήκης φανερώθηκε εν σαρκί (Α’Τιμ.γ:16) στο πρόσωπο του ανθρώπου Ιησού Χριστού. Ακόμα δίδασκαν ότι εν αυτώ (το Χριστό), κατοικούσε (και κατοικεί) όλο το πλήρωμα της θεότητας σωματικά (Κολ.β:9).

Διατηρούσαν την απλή διδασκαλία της διπλής φύσης (ανθρώπινη και θεία) του Ιησού. Αυτός ήταν ο Θεός (Ιωαν.κ:28) και άνθρωπος (Α’Τιμ.β:5). Ο Χριστός ήταν γι’ αυτούς:

·      Ο Θεός μεθ’ ημών (Ματθ.α:23)

·      Ο Θεός εν Χριστώ (Β’Κορ.ε:19)

·      Παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς (Κολ.β:9)

·      Η εικών του Θεού του αοράτου (Κολ.α:15)

·      Ο Θεός που εφανερώθη εν σαρκί (Α’Τιμ.γ:16)

Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν υπήρχε τριαδική διδασκαλία. Ο ΕΝΑΣ Θεός, ο Πατέρας του Ιησού Χριστού, ήταν Αυτός που φανερώθηκε μέσα απ’ τον άνθρωπο Ιησού με σκοπό να κατοικήσει μέσα σ’ όλους τους πιστούς σαν Πνεύμα Άγιο.

Β. Μονταλιστικός Μοναρχιανισμός

Αμέσως μετά την αποστολική περίοδο, καθώς οι προφητείες και οι προειδοποιήσεις του αποστόλου Παύλου άρχισαν να εκπληρώνονται, η αποστολική διδασκαλία άρχισε να εκτίθεται απ’ όλες τις πλευρές. Μονταλιστικός Μοναρχιανισμός ονομάστηκε η αποστολική διδασκαλία σχετικά με τη θεότητα από τους αντιπάλους της αποστολικής μερίδας οι οποίοι εισηγούνταν ξένες διδαχές. Το όνομα αυτό αναφέρεται στην πίστη σε ένα Θεό με ποικίλες φανερώσεις. Μοναρχιανισμός σημαίνει «Μία ή μόνη αρχή ή εξουσία» και με την κατάληξη «ισμός» φανερώνεται η πίστη στο ένα πρόσωπο του Θεού σαν τον μόνο Βασιλιά, που φανερώθηκε με διάφορους τρόπους.

Σαν διδασκαλία ήταν δύσκολο ν’ αντιμετωπιστεί από τους αντιπάλους της, γιατί ήταν η πίστη της μεγάλης μάζας του απλού λαού. Ήταν η δεσπόζουσα διδασκαλία για τη θεότητα κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών αιώνων. Τον 3^ο αιώνα πέτυχε να εδραιωθεί σαν διδασκαλία της εκκλησίας γενικά, αν κι οι θεολόγοι της εποχής, οι οποίοι ήταν επηρεασμένοι από εθνικές, ειδωλολατρικές θεωρίες, βρήκαν τη διδασκαλία αυτή ενοχλητική και προσβλητική. Ο Τερτυλλιανός μας λέει καθαρά ότι οι Μοναρχιανοί στις μέρες του ήταν η πλειονότητα των πιστών. Αυτή η άποψη χρονολογείται πριν την εξελικτική θεωρία της Τριάδας (Εκκλ. Ιστορία Β. Στεφανίδη σελ.166 «Το τριαδικό δόγμα»).

Σαν διδασκαλία ήρθε στη Ρώμη απ’ τον πρώτο αιώνα, όπου θεωρήθηκε αμέσως αποστολική, ενώ η θεωρία της Τριάδας δεν παρουσιάζεται παρά μόνο τον 4^ο αιώνα.

Όπως είπαμε προηγουμένως, ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε τους πιστούς για αποστασία από την υγιαίνουσα διδασκαλία:

«Διότι εγώ εξεύρω τούτο, ότι μετά την αναχώρησίν μου θέλουσιν εισέλθει εις εσάς λύκοι βαρείς, μη φειδόμενοι του ποιμνίου και εξ υμών αυτών θέλουσι σηκωθή άνθρωποι λαλούντες διεστραμμένα, διά να αποσπώσι τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ.κ:29-30)

«Βλέπετε μη σας εξαπατήση τις διά της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου, και ουχί κατά Χριστόν. Διότι εν αυτώ κατοικεί πάν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς» (Κολ.β:8,9).

Γ. Γνωστικισμός

Υπάρχουν πολλές θεωρίες και φιλοσοφίες που συνδέθηκαν με την ιστορική εξέλιξη της χριστιανικής αποστασίας που τελικά οδήγησαν στη λανθασμένη διδασκαλία της Τριάδας. Μια απ’ αυτές είναι ο Γνωστικισμός.

Ο Γνωστικισμός προηγείται χρονολογικά του Χριστιανισμού. Δίδασκε ότι η ύλη κι ο υλικός κόσμος ήταν πονηρά, κακά, άρα ο Δημιουργός τους δεν μπορεί να είναι ένας Ύψιστος, αγαθός Θεός, αλλά μια υποδεέστερη οντότητα. Οι ιδέες αυτές υπάρχουν στη θεωρία του Πλάτωνα.

Σύμφωνα με τη θεωρία του Γνωστικισμού, ο άνθρωπος για να μπορέσει να σωθεί, πρέπει να ελευθερωθεί απ’ τα δεσμά αυτού του υλικού κόσμου και τους πνευματικούς του άρχοντες. Το μέσο γι’ αυτή την ελευθερία είναι μια μυστική, πνευματική διαφώτιση που ονομάζεται ΓΝΩΣΙΣ.

Όταν εδραιώθηκε ο Χριστιανισμός, οι Γνωστικοί πρόσθεσαν στη θεολογία τους το Χριστιανισμό, διαστρεβλώνοντας τις διδασκαλίες του Ευαγγελίου. Υποστήριζαν ότι ο Χριστός δεν είχε πραγματικό σώμα, αλλά ήταν μια οπτασία, ένα φάντασμα. Αυτή η ιδέα ήταν αναγκαία γι’ αυτούς, γιατί σύμφωνα με την εσφαλμένη αντίληψή τους, η ύλη ήταν πονηρή, κακή και γεμάτη ελαττώματα. Επειδή τώρα η Βίβλος λέει ότι ο Χριστός ήταν τέλειος, για να συμβαίνει αυτό, κατ’ αυτούς, δεν έπρεπε να μετέχει σάρκας, δηλαδή ύλης.

Οι Γνωστικοί διαστρέβλωσαν τα γραπτά του Παύλου, προς καταστροφή τους, και ισχυριζόταν ότι ο απόστολος Παύλος ήταν ο κορυφαίος απόστολος του Γνωστικισμού! Αναφερόταν στα λόγια του Παύλου για «θάνατο της σαρκός» (Κολ.γ:5) και δίδασκαν ότι ο Παύλος ήταν υποστηρικτής της φιλοσοφίας τους.

Ο Γνωστικισμός ήταν επικίνδυνος για την πρώτη εκκλησία. Ο Παύλος μιλάει γι’ αυτή την ψευδοδιδασκαλία στις επιστολές του και στην Α’Τιμ.ς:20-21 την ονομάζει «ψεύδος»: «Ω Τιμόθεε, την παρακαταθήκην φύλαξον, αποστρεφόμενος τας βεβήλους ματαιολογίας, και τας αντιλογίας της ψευδωνύμου γνώσεως την οποίαν τινές επαγγελλόμενοι, επλανήθησαν κατά την πίστιν».

Η μεταποστολική εκκλησία αμύνθηκε κατά του Γνωστικισμού και των διαστρεβλωμένων ιδεών του για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ακόμα όμως δεν υπήρχε Τριαδική διδασκαλία στο προσκήνιο.

Δ. Χριστολογία του λόγου

Κατά το 2^ο μ.Χ. αιώνα η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ήταν το κέντρο της μάθησης και της φιλοσοφίας. Αυτή την εποχή στην Αλεξάνδρεια, η μυστική Εβραϊκή φιλοσοφία του Φίλωνα, η Ελληνική φιλοσοφία του Πλάτωνα με το σχήμα του Νεοπλατωνισμού, η διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης του Μωυσή και των προφητών, ο σύγχρονος μ’ αυτά Γνωστικισμός, η Δυϊστική  θεωρία των Περσών και οι Ιουδαϊκές θεοσοφίες, αναμίχθηκαν φοβερά επικίνδυνα με το Χριστιανισμό και σχημάτισαν μια καινούρια άποψη του Θεού που ονομάστηκε Χριστολογία του λόγου.

Αυτή η διδασκαλία ήταν μια ανάμιξη του Ευαγγελίου με τις ειδωλολατρικές εθνικές θεωρίες. Οι αλήθειες των Γραφών συμβιβάστηκαν και αναμίχθηκαν με τις διεφθαρμένες και λανθασμένες ανθρώπινες ιδέες, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σιγά - σιγά οι μάζες από τη Βιβλική διδασκαλία στις πλάνες των εθνών και των ειδώλων.

Η Χριστολογία του λόγου μπορεί να συνοψιστεί, ανάλογα με τις αποχρώσεις της σε δύο σκέλη:

Το πρώτο σκέλος μιλάει για ένα προϋπάρχοντα γιο του Θεού μαζί με τον Πατέρα, ο οποίος και ενσαρκώθηκε στο πρόσωπο του Χριστού. Αυτή η ιδέα ξεκίνησε όταν παρερμηνεύτηκε και αναμίχθηκε «ο λόγος» στο Ιωαν.α:1 με τη Δυϊστική φιλοσοφία του Πλάτωνα και με στοιχεία Γνωστικισμού.

Ο Πλάτωνας δίδασκε ότι υπήρχε ένας πραγματικός κόσμος ιδεών που δεν μπορούσαν να τον φτάσουν οι άνθρωποι απ’ τη γη. Έλεγε ακόμα, ότι μαζί μ’ αυτό τον κόσμο των ιδεών συνυπήρχε ένα ακριβές του αντίγραφο από ύλη, δηλαδή ο υλικός κόσμος, στον οποίο ζούμε εμείς τώρα. Αυτό ονομάζεται Δυϊσμός. Ο φυσικός αυτός κόσμος που ζούμε είναι μια φτωχή προσέγγιση του ουρανίου (Εκκλ. Ιστορία Β. Στεφανίδη σελ.126 σημ.5). Όταν αυτή η θεωρία επικράτησε, έγινε αποδεκτή και η ιδέα του γιου του Θεού που προϋπήρχε του οποίου η ενσάρκωσή στο πρόσωπο του Χριστού, εδώ στη γη, είναι επίσης μια φτωχή προσέγγιση της ουράνιας πραγματικότητας. Αυτό σχετίζεται στενά με το Γνωστικισμό που δίδασκε ότι η ύλη είναι κακή, πονηρή και ατελής, πολύ κατώτερη της τελειότητας.

Το δεύτερο σκέλος της Χριστολογίας του λόγου δίδασκε ότι ο Χριστός ήταν άνθρωπος και όχι Θεός, τόσο πριν όσο και μετά την ενσάρκωσή του. Αυτή η άρνηση της θείας φύσης του Χριστού ήταν και πάλι αποτέλεσμα του Γνωστικισμού κι άλλων φιλοσοφιών.

Όπως είπαμε λίγο παραπάνω, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η οποία τον καιρό εκείνο ήταν ένα απ’ τα ακμάζοντα κέντρα μάθησης, συγκεντρώθηκαν όλες οι τότε γνωστές φιλοσοφίες του ειδωλολατρικού κόσμου, για να σχηματίσουν ένα κράμα και να μπορέσουν ν’ αντιμετωπίσουν τον Χριστιανισμό που διατηρούσε τις αποστολικές αρχές και διδασκαλίες. Οι απόστολοι ήταν όλοι Ιουδαίοι, μεγαλωμένοι μέσα στο Μονοθεϊστικό πνεύμα, το οποίο μετέδωσαν και στους Εθνικούς Χριστιανούς, οι οποίοι λάτρευαν πριν πολλές θεότητες και μάλιστα Τριάδες ή Τριαδικές ενότητες.

Η πιο διαδεδομένη θεωρία ανάμεσα στους ειδωλολάτρες φιλοσόφους ήταν αυτή που προήλθε από την ανάμιξη των φιλοσοφιών των Ελλήνων, των Αιγυπτίων, των Βραχμάνων, των Ρωμαίων, των Εβραίων δια μέσου του Φίλωνα, των Περσών και τη βλέπουμε με τη μορφή του Νεοπλατωνισμού. Αν κανείς αναρωτιέται πώς η Χριστιανική πίστη από Μονοθεϊστική όπως διδάχτηκε απ’ τους αποστόλους, ξέφυγε κι άρχισε να πιστεύει στην Τριαδική θεωρία, μπορεί να βρει την απάντηση μόνο όταν μελετήσει τη νεογέννητη αυτή θεωρία του Νεοπλατωνισμού, τί υποστήριζε και πώς μπήκε έντεχνα μέσα στην εκκλησία.

Διαβάζουμε από την εκκλησιαστική ιστορία του Rhilip Schaff τόμος 2^ος σελ.49:

«Ο Νεοπλατωνισμός ........ήταν ένας πανθεϊστικός εκλεκτισμός κι ένας φιλοσοφικο-θρησκευτικός συσχετισμός που προσπάθησε να συνδιαλλάξει την Πλατωνική και Αριστοτελική φιλοσοφία με ανατολικές θρησκείες και θεοσοφίες. Τον Πολυθεϊσμό με το Μονοθεϊσμό, προκατάληψη με ήθη και έθιμα και να κρατήσει τελικά την παλιά δημοφιλή θρησκεία (Πολυθεϊσμό) σε μια εξευγενισμένη και ιδεαλιστική φόρμα...»

Μπορούμε ακόμα να διαβάσουμε από την εκκλησιαστική ιστορία του αρχιμανδρίτη Β. Στεφανίδη στο κεφάλαιο «Ιστορικαί προϋποθέσεις και ίδρυσις της χριστιανικής εκκλησίας» σελ.18-25 και στο κεφάλαιο «Γνωστικοί και Μαρκίων» σελ.61-65.

Ο Νεοπλατωνισμός λοιπόν προσπάθησε να ενώσει τον Πολυθεϊσμό με το Μονοθεϊσμό!

Για να καταλάβουμε όμως πώς μπήκε η έννοια της Τριάδας στο Νεοπλατωνισμό, αντιγράφουμε από την Εγκυκλοπαίδεια της Βιβλικής θεολογικής και Εκκλησιαστικής φιλολογίας των M^c Clintock & Strong, τόμος 6^ος σελ.939. Αναφερόμενοι στην Αλεξάνδρεια, γράφουν:

·      «Εδώ ήταν υποστηρικτές του Ελληνικού πολυθεϊσμού με τα ποιητικά στοιχεία των θεοτήτων που γέμιζαν τα βουνά και τα λαγκάδια, τα δάση και τα ρυάκια, ξηρά και θάλασσα, με μια λατρεία προσαρμοσμένη στο ζωηρό ταμπεραμέντο αυτής της φυλής.

·      Εδώ υπήρχαν Ρωμαίοι αντιπρόσωποι του μεγαλοπρεπούς και σοβαρού χαρακτήρα ενός έθνους αξιοσημείωτου για τις βαθιές θρησκευτικές του ρίζες.

·      Εδώ ο Ιουδαίος Γραμματέας υπερήφανος για τις παραδόσεις του λαού του και το Νόμο που τους είχε δώσει ο Θεός, υπερύψωνε τη διδαχή της Μονότητας του Θεού που υπήρχε στα ιερά βιβλία του και υποδείκνυε τις καθαρότερες διδασκαλίες και μεγαλειώδεις αλήθειες τους.

·      Ο Πέρσης κήρυττε για τον κύριό του το Ζωροάστρη, για τις δύο αρχές του καλού και του κακού και τη μάχη τους για επικράτηση πάνω στον κόσμο. Μιλούσε ακόμα για τη μαγική γνώση που είχαν αποκτήσει απ’ τους ιερείς και φιλοσόφους της γης τους.

·    Ο Βραχμάνος περιπλανώμενος απ’ το μακρινό Γάγγη, έφερε μαζί του τον ασκητικό μυστικισμό και την υπερηφάνεια των τάξεών του, την ήσυχη σιωπηλή υπέρτατη θεότητα, στην ανάπαυση της οποίας οι ψυχές καθαριζόταν κι εύρισκαν γαλήνη, καθώς και την τριάδα των ενεργών δυνάμεων ή εκπορεύσεων απ’ αυτήν, ο δημιουργός, ο διαφυλάττων και ο καταστροφεύς.....

Σ’ αυτή την κοσμοπολίτικη πόλη του κόσμου της εποχής εκείνης, οι φιλοσοφικές αντιλήψεις του Μοναδισμού, του Δυϊσμού, του Μονοθεϊσμού, του Πολυθεϊσμού, της Μαγείας και του Ασκητικού Μυστικισμού βρήκαν ένα κοινό σημείο επαφής αλλά κι ένα κοινό πεδίο διαμάχης. Απ’ αυτές τις διαμάχες εξελίχτηκε ο τύπος της εκλεκτικής φιλοσοφίας που κάτω απ’ το όνομα «Νεοπλατωνισμός», ξεπέρασε στον ειδωλολατρικό κόσμο τις κλασικές φιλοσοφίες. Αργότερα, παίρνοντας μια ξεκάθαρα εχθρική στάση εναντίον του Χριστιανισμού, έγινε ο αντιπροσωπευτικός τύπος όλων των εθνικών θρησκειών και φιλοσοφιών, ανταγωνιζόμενη με την καινούρια πίστη, την κυριαρχία στο νου και στη συνείδηση του ανθρώπου......

...........ο θρίαμβος του Χριστιανισμού ήταν ο θρίαμβος της ιδέας του Μονοθεϊσμού απέναντι στο Δυϊσμό και Πολυθεϊσμό. Ο μονοθεϊσμός σαν κοσμοθρησκευτική ιδέα ανήκε στους Ιουδαίους στους οποίους δόθηκε δι’ αποκαλύψεως.. Ο θρίαμβός του με το Χριστιανισμό ήταν συνεπώς ο θρίαμβος της «Θρησκευτικής ιδέας του Ιουδαϊκού λαού, απεκδυόμενης από τα εθνικά της όρια, μετριασμένης και πνευματοποιημένης......»

Να λοιπόν οι καθαρότατες αποδείξεις για το ότι η έννοια και αυτή καθ’ αυτή η διδασκαλία της Τριάδας δεν προήλθε απ’ τους Ιουδαίους, αλλά από τους Βραχμάνους και τους Ινδουιστές.

Πώς είναι δυνατόν η θρησκευτική ιδέα του Ιουδαϊκού λαού που είναι ο Μονοθεϊσμός να «μετριασθεί» και να «πνευματοποιηθεί» με ειδωλολατρικές διδασκαλίες δαιμονίων; Τί δουλειά έχει το φως που έδωσε ο Θεός στον Αβραάμ, στο Μωυσή, στους προφήτες και σ’ όλους τους αγίους με το σκοτάδι των εθνών; Τί σχέση μπορεί να έχει η μέρα με τη νύχτα; Κι όμως, αυτή η θεωρία του Νεοπλατωνισμού μπήκε έντεχνα μέσα στην εκκλησία που, δυστυχώς όπως είχε προβλέψει ο απόστολος Παύλος, άρχισε να χάνει την πρώτη αγάπη της και ν’ ακολουθεί εκείνους τους βαρείς λύκους που δεν είχαν κανένα οίκτο για το ποίμνιο του Θεού.

Ο λόγος του Θεού αναμίχθηκε, η ζύμη μπήκε στο φύραμα κι έτσι όλο το φύραμα έγινε ένζυμο. Η ψευδοδιδασκαλία μπήκε μέσα στην εκκλησία και ας δούμε πώς αποδεικνύεται ιστορικά:

Από την εγκυκλοπαίδεια M^c Clintock & Strong, διαβάζουμε:

·      Πλάτων (τόμος 10^ος σελ.556)

«Οι τρεις αρχές του Πλάτωνα ήταν: α) Ο υπέρτατος Θεός που ο ίδιος τον ονομάζει «Πατέρα», β) Η θεία νόηση που την ονομάζει νου, λόγο, σωτήρα, σοφία, γ) Η ψυχή του κόσμου».

Ο Πλάτωνας πίστευε σε Τριάδα κι έτσι η καινούρια θεωρία του Νεοπλατωνισμού ήταν Τριαδική, γιατί βλέπουμε στη διατύπωσή της τη συγχώνευση της Βραχμανικής Τριάδας του Βράχμα, Βίσνου και Σίβα, με την Τριάδα του Πλάτωνα.

«Κατά το τέλος του 1^ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του 2^ου, πολλοί μορφωμένοι άνδρες προσηλυτίστηκαν τόσο απ’ τον Ιουδαϊσμό όσο και απ’ τους ειδωλολάτρες στο Χριστιανισμό. Αυτοί έφεραν μαζί τους, μέσα στα χριστιανικά θεολογικά σχολεία,  τη φρασεολογία και τις ιδέες του Πλάτωνα που είχαν δανειστεί ιδιαίτερα απ’ τα φιλοσοφικά γραπτά του Φίλωνα. Όπως ήταν λοιπόν φυσικό, περιορίστηκαν στη φιλοσοφία τους όσον αφορά στην τριάδα και ιδιαίτερα το «λόγο», óõíäέοντας αυτές τις ιδέες με το «λόγο», όπως είχε γίνει προηγουμένως απ’ τον Φίλωνα και άλλους Πλατωνικούς.

Έχοντας διαφορές σε πολλά άλλα ασήμαντα σημεία, συμφώνησαν τέλεια στα παρακάτω: Ο «λόγος» υπήρχε πριν τη δημιουργία του κόσμου, οπωσδήποτε όμως γεννήθηκε απ’ το Θεό και απεστάλη απ’ Αυτόν. Μ’ αυτό το «λόγο», οι Νεοπλατωνικοί καταλάβαιναν τη νόηση του Θεού που ανήκε αιωνίως στη φύση Του σαν δύναμη. Αυτή η δύναμη όμως, από κάποια στιγμή σύμφωνα με τη θεία θέληση άρχισε να υπάρχει έξω απ’ το Θεό. Έτσι λοιπόν είναι διαφορετική απ’ το Θεό αλλά γεννήθηκε απ’ Αυτόν κι είναι εξ’ ολοκλήρου Θεϊκή. Δια μέσου αυτού του «λόγου» υπέθεσαν ότι ο Θεός δημιούργησε και τώρα διατηρεί και κυβερνά το σύμπαν.

Οι απόψεις τους σχετικά με το Άγιο Πνεύμα είναι πολύ λιγότερο καθαρά εκφρασμένες, παρ’ όλο που οι περισσότεροι το θεωρούσαν «υπόσταση εκπορευόμενη απ’ τον Πατέρα και τον Υιό», και έτσι πρέπει να του αποδίδεται η θεότητα.

Αυτοί οι «Φιλόσοφοι Χριστιανοί» υποστήριζαν μάλλον τη θεία φύση του Υιού και του Πνεύματος και τη θεία γένεσή τους, παρά τη θεότητά τους με τον Πατέρα.

Ο Ιουστίνος Μάρτυρας εκφραστικά διακηρύττει ότι ο Υιός είναι για το Θεό, ότι είναι ο νους στον άνθρωπο κι ότι το Άγιο Πνεύμα είναι αυτή η θεία δύναμη που δρα και εκτελεί, την οποία ο Πλάτωνας ονομάζει «αρετή». Μ’ αυτή την ερμηνεία ουσιαστικά συμφωνούσαν ο Κλήμεντας Αλεξανδρείας, ο Θεόφιλος Αντιοχείας και ο Ωριγένης.

Σύμφωνα με τον Τερτυλλιανό, τα πρόσωπα της Τριάδας είναι βαθμοί, σχήματα, είδη ενός Θεού. Έτσι βλέπουμε ότι η διδασκαλία που έλεγε ότι ο Χριστός είναι κατώτερος του Πατέρα και αργότερα ονομάστηκε Αρειανισμός, είχε γίνει δεκτή από τους περισσότερους πατέρες του 2^ου και 3^ου αιώνα οι οποίοι ουσιαστικά είχαν συμβιβαστεί με τη φιλοσοφία του Πλάτωνα....»

Ποιοι λοιπόν έφεραν την ειδωλολατρία και τα επακόλουθά της μέσα στην εκκλησία; Ήταν αυτοί οι μορφωμένοι άντρες που προσηλυτίστηκαν στο Χριστιανισμό. Άνθρωποι με ειδωλολατρικές φιλοσοφίες που διδάχτηκαν στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Ρώμης και της Αλεξάνδρειας από ειδωλολάτρες δασκάλους, προσηλυτίστηκαν στο Χριστιανισμό κι αντί ν’ απορρίψουν τις θεωρίες τους αυτές, τις προσάρτησαν με το βέτο που διέθεταν μέσα στην εκκλησία.

Αν εξετάσουμε όμως λίγο πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι οι ρίζες της θεωρίας αυτής ξεκινούν απ’ τη μακρινή Ινδία, απ’ την πανάρχαια ειδωλολατρική θεοσοφία των Βραχμάνων. Έτσι εξηγείται και το «ασκητικό πνεύμα» που κατείχε όλους αυτούς τους φιλοσόφους, γιατί απλούστατα ήταν πρακτική των Βραχμάνων που ακόμα και σήμερα εφαρμόζουν.

«Τριάδα ενεργών δυνάμεων ή ακτινοβολιών αυτής - ο Δημιουργός, ο Συντηρητής και ο Καταστροφέας». Όλοι όσοι πίστευαν στο Νεοπλατωνισμό ήταν βαθιά επηρεασμένοι απ’ αυτή τη Βραχμανιστική θεωρία περί θεότητας.

·      ΠΛΩΤΙΝΟΣ (Διακεκριμένος Νεοπλατωνικός φιλόσοφος, τόμ. 6^ος σελ.939-944)

Ο Πλωτίνος ήταν ο πρώτος που συστηματοποίησε γραπτά τις Νεοπλατωνικές θεωρίες. Γεννήθηκε στη Λυκόπολη της Άνω Αιγύπτου το 205 μ.Χ.....Παρακολούθησε τη διδασκαλία του Αμμωνίου Σακκά για 11 χρόνια. Όταν θέλησε να επισκεφτεί τους Βραχμάνους της Ινδίας και τους μάγους της Περσίας για να μάθει τη φιλοσοφία τους, προσκολλήθηκε στην αποτυχημένη εκστρατεία του Αυτοκράτορα Γορδιανού (238-244 μ.Χ.) εναντίον των Περσών.....

Ο ασκητισμός του και η περιφρόνηση του σώματος φανερώνουν πόσο είχε επηρεαστεί από τις Ανατολικές ιδέες.....

Ο ίδιος έλεγε: Το αξίωμα της φιλοσοφίας πρέπει να είναι το να κερδίσει κανείς τη γνώση του ΕΝΑ....την ουσία και την πρώτη αξία όλων των πραγμάτων, όχι δια μέσου σκέψεων ή διαλογισμών, αλλά ενστικτωδώς. Αυτός ο ΕΝΑΣ ονομαζόταν ποικιλοτρόπως απ’ τον Πλωτίνο, το ΟΝ, το ΕΝ, το ΑΓΑΘΟΝ. Τα τρία στοιχεία της οντότητας είναι: η ΕΝΟΤΗΣ ή το ΕΝ και αναφέρεται στο αρχέγονο καθαρό φως που είναι εξαπλωμένο στο διάστημα, η ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ή ο ΝΟΥΣ, εκπορευόμενος από τον ΕΝΑ και η ΨΥΧΗ του κόσμου που εκπορεύεται απ’ το ΝΟΥ. Αυτά αποτελούν την Τριάδα του Πλωτίνου. Το ΕΝ μεγαλύνεται υπεράνω του ΝΟΥ, ο οποίος είναι πάνω απ’ την ΨΥΧΗ που είναι άϋλη και αθάνατη....»

Βλέπουμε άλλη μια φορά από που και πώς ξεκίνησε η θεωρία της Τριάδας. Μια ακόμα ένδειξη είναι ότι η ορολογία που χρησιμοποιεί αυτή η θεωρία όπως «ουσία», «ομοούσιος», «εκπορευόμενος», δεν υπάρχει πουθενά μέσα στην Αγία Γραφή, αλλά υπάρχει στα συγγράμματα αυτών των φιλοσόφων και στην προκειμένη περίπτωση του Πλωτίνου.

Περισσότερες πληροφορίες μπορεί κανείς να διαβάσει στη «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» του Πυρσού, τόμος Κ σελ.370 και στην Εκκλ. Ιστορία του Β. Στεφανίδη «Θεολογικά Γράμματα» σελ.331 καθώς και στις σημειώσεις 3 και 4 της σελ.554.

·      ΑΜΕΛΙΟΣ

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεντιλιανός. Έζησε στο τέλος του 3^ου αιώνα μ.Χ. Διαχώριζε μέσα στο ΝΟΥ τρεις υποστάσεις που τις ονόμασε «τρεις δημιουργούς» ή «τρεις βασιλιάδες»: τον ΟΝΤΑ, τον ΕΧΟΝΤΑ και τον ΟΡΩΝΤΑ. Απ’ αυτούς ο δεύτερος συμμετείχε στην αληθινή οντότητα του πρώτου, και ο τρίτος στην οντότητα του δεύτερου, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα την όραση του πρώτου....

Ο όρος «τρεις υποστάσεις» δεν υπάρχει πουθενά μέσα στη Βίβλο, όμως είναι απαραίτητος για την εξήγηση και υποστήριξη της θεωρίας της Τριάδας. Όμως, τί σχέση έχουν οι ειδωλολατρικοί και φιλοσοφικοί όροι με τη διδασκαλία της Βίβλου; Μήπως το Άγιο Πνεύμα στερείται ορολογίας για να εκφράσει τη διδασκαλία της θεότητας; Για να κηρύξεις την αλήθεια, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις άλλους όρους απ’ αυτούς που η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί. Το ψέμα όμως έχει ανάγκη φιλοσοφικής υποστήριξης γιατί διαφορετικά δεν μπορεί να σταθεί. Έτσι, χρησιμοποιεί τους μη Βιβλικούς όρους: «τρεις υποστάσεις», «εκπορευόμενος», «τριαδικός», «τρία πρόσωπα», «τριαδική ενότητα», «τριάδα», «τρεις σε ένα», «ουσία», «ομοούσιος» κτλ. που είναι καθαρά διδασκαλίες δαιμονίων.

·      ΑΠΟΥΛΙΟΣ

«Ο Απούλιος έζησε νωρίτερα απ’ τον Αμέλιο και τον Πλωτίνο, περί το 130 μ.Χ......διδάσκαλος της Πλατωνικής και Αριστοτελικής φιλοσοφίας.....μιλά για τριάδα θείων δυνάμεων άφθαρτων και αιώνιων...»

·      ΝΟΥΜΕΡΙΟΣ ΤΗΣ ΑΠΑΜΕΙΑΣ

«Διέπρεψε το τελευταίο ήμισυ του 2^ου αιώνα μ.Χ.  Στα γραφτά του φανέρωσε ακόμα πιο μεγάλη ροπή προς τις Ανατολικές ιδέες των Βραχμάνων και ανέφερε σαν πηγή της Ελληνικής φιλοσοφίας τις Ιουδαϊκές, Αιγυπτιακές, μαγικές και Βραχμανικές διδασκαλίες. Ακόμα διαμόρφωσε την ιδέα της ¨τριάδας στο θείο ον», που ήταν ασώματο (άϋλο) και διαχώρισε α) Ένα τέλειο, νοήμονα, άφθαρτο αιώνιο, υπέρτατο Θεό, β) Ένα πλάστη του κόσμου ή δημιουργό και γ) Τον κόσμο. Αυτούς τους ονομάζει Πατέρα, Υιό και Έκγονο και αποδίδει τη διδασκαλία αυτή στον Πλάτωνα και στον κύριό του Σωκράτη.

           

Μπορούμε ν’ αναφέρουμε ακόμα τον Πλούταρχο της Χαιρώνειας, τον Ερμή τον Τρισμέγιστο, τον Ζαμβλίκιο, τον Πρόκολο καθώς και άλλους πολλούς που σαν κύριο θέμα της θεοσοφίας τους είχαν κάποια Τριάδα. Μάλιστα ο Πρόκολος μας εισαγάγει τον όρο «Ουσία», άγνωστο για τη Γραφή, απαραίτητο όμως για τη θεωρία της Τριάδας.

Μπροστά σ’ αυτά τα γεγονότα της ιστορίας τί μπορεί να πει κανείς; Θα δούμε τί λένε οι θεολόγοι και μάλιστα θερμοί υποστηρικτές της Τριάδας, Mc Clintock & Strong:

Συμπερασματικές παρατηρήσεις: Ο Νεοπλατωνισμός και ο Χριστιανισμός αν και αντίθετες δυνάμεις στις θρησκευτικές κινήσεις της εποχής τους, επηρέασαν η μία την άλλη στην δογματική τους εξέλιξη. Αυτό το γεγονός είναι φανερό όχι μόνο από μια εξέταση μεμονωμένων συγγραφέων, αλλά μάλλον από σύγκριση της παράλληλης ιστορίας τους. Τα έργα του Ιουστίνου Μάρτυρα, του Κλήμεντα της Αλεξανδρείας, του Ωριγένη, του Αυγουστίνου και άλλων χριστιανών συγγραφέων των πρώτων αιώνων της Εκκλησίας, ξεχειλίζουν από μαρτυρίες επιρροής του Φιλοσοφικού Πνεύματος.

Ένας άλλος θεολόγος ιστορικός, θερμός υποστηρικτής της Τριάδας) και συγγραφέας μιας απ’ τις καλλίτερες Εκκλησιαστικές Ιστορίες, ο Rhilip Shaff (Τόμος 3^ος σελ.246-248) γράφει:

«Η εκκλησία τώρα κατείχε την αρχαία φιλοσοφία και γνώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας την οποία και εφάρμοσε στην εξέλιξη και υπεράσπιση της χριστιανικής πίστης.....»

Δηλαδή, η εκκλησία πήρε τις δαιμονικές δυνάμεις των ειδωλολατρών φιλοσόφων για να μπορέσει να στηρίξει τις αλήθειες του Αγίου Πνεύματος;

«Η κυριαρχούσα φιλοσοφία των Πατέρων ήταν Πλατωνική τόσο, όσο ήταν συναφής με το χριστιανικό πνεύμα. Οι Σκεπτικιστές θεολόγοι της Ανατολής, ιδιαίτερα αυτοί της σχολής του Ωριγένη και στη Δύση ο Αμβρόσιος και οριστικά ο Αυγουστίνος, επηρεάστηκαν απ’ την Πλατωνική ιδεολογία....»

Ένας αξιοσημείωτος συνδυασμός του Πλατωνισμού με το Χριστιανισμό, προς ζημιά του τελευταίου, φαίνεται στο σύστημα του μυστικού συμβολισμού στα συγγράμματα που αποδίδονται στον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη.

Στο Συνέσιο της Κυρήνης ο Πλατωνισμός ξεπερνά σε βάρος το Χριστιανισμό. Ενθουσιώδης μαθητής της Υπατίας, της φημισμένης φιλοσόφου θεοσοφίστριας της Αλεξάνδρειας. Το 410 μ.Χ. καλείται ν’ αναλάβει την επισκοπή της Πτολεμαίδος, πρωτεύουσα της Πενταπόλεως. Πριν αναλάβει τα καθήκοντά του δήλωσε ειλικρινά ότι δεν μπορούσε να ξεχάσει τις φιλοσοφικές του ιδέες και γι’ αυτό στις δημόσιες εμφανίσεις του θα συμβιβαζόταν με τη θρησκεία του λαού.

Ο Συνέσιος έγινε επίσκοπος, αλλά συχνά μετάνιωνε που άλλαξε τις αγαπημένες μελέτες του, με τις επαχθείς ευθύνες της επισκοπής. Στους ύμνους του συνδέει τη χριστιανική διδασκαλία της Τριάδας με την Πλατωνική ιδέα περί Θεού, και το Σωτήρα με τον θείο ήλιο.

           

Ανάμιξη του χριστιανισμού με τα είδωλα! Τι κοινό σημείο μπορεί να έχει ο μονοθεϊσμός του Μωυσή, του Ησαία, του Ιερεμία, του Δανιήλ, του Παύλου, του Πέτρου, του Ιωάννη και όλης της πρώτης εκκλησίας με τον Πλατωνισμό και τις Βραχμανικές τριάδες; Χρειάζεται μήπως ο λόγος του Θεού τις διδασκαλίες των δαιμονίων για να ερμηνευτεί; Ο Θεός έδωσε το Άγιο Πνεύμα και διδασκάλους χρισμένους μ’ αυτό για να διδάξουν το λόγο Του. Ο διάβολος όμως τύφλωσε τους ανθρώπους τότε και το ίδιο κάνει και σήμερα, έτσι ώστε να συμβιβάζουν τα ασυμβίβαστα.