ΕΞΟΔΟΣ
Το βιβλίο της Εξόδου αφηγείται την απελευθέρωση του Ισραήλ
από την Αιγυπτιακή αιχμαλωσία και την πορεία τους μέσα στην έρημο της
Χερσονήσου του Σινά.
Ο Μωυσής, ο μεγάλος απελευθερωτής του Ισραήλ, εξήγγειλε 10
τρομερές και καταστρεπτικές πληγές κρίσης πάνω στην Αίγυπτο και στην συνέχεια
οδήγησε τους Ισραηλίτες στο πρώτο σκέλος του ταξιδιού τους για την γη της
επαγγελίας.
Το νεογέννητο αυτό έθνος αριθμούσε περί τα δύο έως τρία
εκατομμύρια.
Το βιβλίο λοιπόν της Εξόδου καταγράφει την απελευθέρωση του
λαού Ισραήλ από τον Θεό, όπως είχε υποσχεθεί στον Αβραάμ.
Η Έξοδος αρχίζει ακριβώς εκεί που σταματά η Γένεση, και έτσι
μπορούμε να πούμε ότι η ιστορία που άρχισε στην Γένεση συνεχίζεται τώρα στην
Έξοδο. Στην Γένεση βλέπουμε το θέλημα του Θεού να αποκαλύπτεται και στην Έξοδο
να πραγματοποιείται.
I. Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Προέρχεται από τον ομώνυμο τίτλο που έδωσαν οι Εβδομήκοντα
όταν έκαναν την μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο Εβραϊκός τίτλος του βιβλίου είναι «Γουε έλλε σεμώθ» που θα
πει: «και αυτά είναι τα ονόματα». Αυτές είναι οι πρώτες λέξεις στα Εβραϊκά του
πρώτου κεφαλαίου της Εξόδου.
II. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ
Η Έξοδος από την Αίγυπτο έγινε το 1445 π.Χ. και το βιβλίο το
έγραψε ο Μωυσής, κατά τα φαινόμενα αφού ολοκληρώθηκε η Σκηνή του Μαρτυρίου,
όπως περιγράφεται στα κεφάλαια 35-40. Αυτό έγινε κάποιο χρονικό διάστημα μεταξύ
του 1445 π.Χ. και του 1405 π.Χ. δηλαδή στα σαράντα χρόνια που καλύπτει το
βιβλίο.
Η Έξοδος καλύπτει την περίοδο από την άφιξη του Ιακώβ στην
Αίγυπτο, μέχρι την τελειοποίηση της Σκηνής του Μαρτυρίου στην έρημο, που έγινε
431 χρόνια αργότερα. Εάν όμως εξαιρέσουμε το πρώτο κεφάλαιο, το υπόλοιπο βιβλίο
καλύπτει μόνον ένα χρόνο.
III. ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ
Υπάρχουν δύο βασικά θέματα στο βιβλίο της Εξόδου.
1. Η ΛΥΤΡΩΣΗ, που απεικονίζεται στο Πάσχα.
2. Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ που διαγράφεται στην Έξοδο μέσα από την
Αίγυπτο.(Έξοδ.ς:6, ιε:13, Δευτ.ζ:8). Η Λύτρωση και η Απελευθέρωση
πραγματοποιήθηκε με το αίμα του Αρνίου, και με την θαυμαστή δύναμη του Θεού.
Το σημείο Ζενίθ του βιβλίου περιγράφεται στο ιβ-ιδ κεφάλαιο,
που είναι η σωτηρία του Ισραήλ με την θυσία του Αρνίου (Πάσχα), και την δύναμη
του Θεού (το πέρασμα από την Ερυθρά θάλασσα).
Η Έξοδος των Ισραηλιτών είναι το κύριο γεγονός της Παλαιάς
Διαθήκης, όπως είναι ο Σταυρός του Γολγοθά στην Καινή Διαθήκη.
Ο σκοπός του βιβλίου είναι πολλαπλός.
1. Είναι η αφήγηση της ιστορίας του έθνους Ισραήλ από τον καιρό του Μωυσή, στην Έξοδο, μέχρι και την στύλωση της Σκηνής του Μαρτυρίου.
2. Να διδάξει ότι η υπακοή στον Θεό είναι αναγκαίο στοιχείο για έναν λυτρωμένο και ξεχωρισμένο από τους άλλους λαό. (Γι’ αυτό έδωσε τον Νόμο στο όρος Σινά).
3. Να αποκαλύψει ότι λύτρωση από την Αίγυπτο, σήμαινε κάτι περισσότερο από την απλή ελευθερία από την σκλαβιά. Ο Κύριος τους απελευθέρωσε από την Αίγυπτο για να τους φέρει στην γη Χαναάν! Είναι λοιπόν μια ιστορία θείας αγάπης, ο αμαρτωλός λυτρώνεται από τα δεσμά του και αποκαθίσταται η επικοινωνία του με τον Θεό.
4. Να δείξει σε τύπους την απελευθέρωση και την απολύτρωσή μας από την σκλαβιά της αμαρτίας μέσω του Λυτρωτή μας Ιησού Χριστού (ο μεγαλύτερος Μωυσής Ιωάν.η:34-36, Ρωμ.ς:16-18, Eβρ.θ:11-12,22).
IV. ΓΝΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΚΗΝΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ
ΕΞΟΔΟΥ
- Γέννηση και εκπαίδευση του Μωυσή.(κεφ.β)
- Ο Μωυσής σφάζει τον Αιγύπτιο (κεφ.β)
- Ο Μωυσής στην καιόμενη βάτο (κεφ.γ)
- Η νύχτα του Πάσχα (κεφ.ιβ-ιγ)
- Το πέρασμα του λαού μέσα από την Ερυθρά θάλασσα (κεφ.ιδ)
- Οι δέκα εντολές, (κεφ.κ)
- Ο Μωυσής και οι πρεσβύτεροι στα πόδια του Θεού (κεφ.κδ)
- Ο Ααρών και ο χρυσός μόσχος (κεφ.λβ)
V. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ.
Τα πρώτα 18 κεφάλαια διηγούνται την Έξοδο του Ισραήλ από τα
δεσμά της Αιγύπτου, ενώ τα υπόλοιπα 28 εξιστορούν το πως δόθηκε ο Νόμος από τον
Θεό στο όρος Σινά.
1. Η ΕΞΟΔΟΣ (κεφ.α-ιη)
α. Σχεδιάζεται (κεφ.α-δ)
β. Εμποδίζεται (κεφ.ε-θ) Κεντρική ιδέα: Λύτρωση!
γ. Πραγματοποιείται (κεφ.ιβ-ιη)
2. Ο ΝΟΜΟΣ (κεφ.ιθ-κδ) (Στο όρος Σινά)
α. «Εντολές» (Ηθικές)
β. «Κρίσεις» (Κοινωνικές) Κεντρική ιδέα: Καταρτισμός!
γ. «Διατάγματα» (Τελετουργικά)
3. Η ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ (κεφ.κε-μ)
α. Σχεδιάζεται (κεφ.κε-μ)
β. Καθυστερεί (κεφ.λβ-λδ)
γ. Τελειοποιείται (κεφ.λε-μ)
