ΕΣΦΑΛΑΝ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ;

Λέγεται συχνά, όχι μόνο από τους άπιστους αλλά ακόμη και από θεολόγους σε μερικές θεολογικές Σχολές, ότι ο Ιησούς Χριστός και ο απόστολος Παύλος έσφαλαν ως προς το χρόνο της δεύτερης παρουσίας. Κάποιος, έγραψε:

«Σε μια ομιλία του στην επιστολή προς Θεσσαλονικείς, ο καθηγητής μας είπε πως ο απόστολος Παύλος είχε κάνει προφανώς λάθος για το χρόνο της δεύτερης έλευσης του Χριστού. Έμεινα εμβρόντητος, και μ' ανοιχτό στόμα κοίταξα τον καθηγητή, ενώ το μολύβι μου έπεφτε από το χέρι μου. Ώστε η ανώτερη κριτική, παρ' όλες τις αποκηρύξεις των ιεροκηρύκων, λέει αλήθειες. Δεν είναι λοιπόν κάτι ψεύτικο και χωρίς βάθος, όπως μας την παρίσταναν. Μπορώ ακόμη, έπειτα από τόσα χρόνια, ν' ακούσω τον κρότο του μολυβιού μου που έπεσε στο πάτωμα».

Πολύ εύκολα κλονίστηκε ο νέος μας αυτός! Αν ένας από τους καθηγητές σ' ένα θεολογικό σεμινάριο έλεγε κάτι, ήταν γι’ αυτόν τελειωτικό! Το ότι ο καθηγητής είπε ένα τέτοιο πράγμα, ήταν θετική απόδειξη πως η «ανώτερη» κριτική δεν ήταν «κάτι ψεύτικο και χωρίς βάθος όπως μας την παρίσταναν». Αλλά ακόμη και καθηγητές της θεολογίας πλανιούνται καμιά φορά και ο καθηγητής αυτός πλανιόταν. Το λάθος ήταν του καθηγητή, όχι του αποστόλου Παύλου όπως θα δούμε σε λίγο.

Ας αρχίσουμε με τον Ιησού Χριστό και όχι με τον Παύλο. Μήπως έσφαλε ο Ιησούς ως προς το χρόνο που θα ξαναρχόταν; Εκείνοι που νομίζουν πως έσφαλε μας αναφέρουν το Ματθ.κδ:34, και παράλληλα εδάφια των άλλων Ευαγγελίων (Μάρκ.ιγ:30 και Λουκ.κα:32). Διαβάζουμε στο εδάφιο αυτό ότι ο Κύριός μας είπε: «Αμήν λέγω υμίν ότι ου μη παρέλθει η γενεά αυτή έως αν πάντα ταύτα γένηται» (Ματθ.κδ:34). Ο Ιησούς - μας λένε - διδάσκει εδώ φανερά πως η γενιά που ζούσε όταν είπε τα λόγια αυτά δεν θα περνούσε πριν εκπληρωθούν όλα όσα αναφέρονται στα προηγούμενα εδάφια. Αυτό, βέβαια, θα ήταν λάθος.

Αλλά όποιος διαβάσει ολόκληρο το μέρος προσεχτικά θα δει ότι ο Χριστός εδώ δεν λέει τέτοιο πράγμα. Μας λέει πως, όταν πλησιάσει η συντέλεια των αιώνων, θα συμβούν διάφορα γεγονότα διαδοχικά σε γοργό ρυθμό, πως όταν αρχίσουν να φαίνονται μερικά σημεία, διάφορα γεγονότα, θα ωριμάσουν τόσο γρήγορα ώστε η γενεά που θα ζει, όταν εμφανιστούν τα σημεία, δεν θα ’χει περάσει πριν συμβούν όλα όσα ανήκουν σ' εκείνη την εποχή. Τα σημεία αυτά που θα δείχνουν την ταχεία συντέλεια του αιώνα, βρίσκονται στο εδ.29 - θα σκοτιστεί ο ήλιος, η σελήνη δεν θα φέγγει, τ' άστρα θα πέφτουν από τον ουρανό, και οι δυνάμεις του ουρανού θα σαλευτούν. Τα σημεία αυτά δεν είχαν συμβεί, ενόσω ο Κύριός μας ήταν στη γη, αλλ' όταν συμβούν, τα γεγονότα θα διαδέχονται το 'να τ' άλλο πολύ γρήγορα, και τότε το σημείο του Γιου του ανθρώπου θα φανεί στον ουρανό, και ο Γιος του ανθρώπου θα 'ρθει «εν νεφέλαις μετά δυνάμεως και δόξης πολλής» πριν περάσει η γενεά που θα ζει τότε.

Το ότι αυτή είναι η ορθή ερμηνεία του εδαφίου φαίνεται και από το 33^ο εδάφιο, όπου ο Ιησούς λέει καθαρά: «Όταν ίδητε πάντα ταύτα, γινώσκετε ότι εγγύς εστίν επί θύραις». Εδώ ο Ιησούς διδάσκει ότι, όπως, όταν ξεπετάγονται τα βλαστάρια και τα φυλλαράκια, είναι ένδειξη ότι πλησιάζει το καλοκαίρι, έτσι κι όταν αρχίσουν να εμφανίζονται αυτά τα σημεία θα είναι ένδειξη ότι ο ερχομός του Κυρίου πλησιάζει, ότι είναι τόσο κοντά που η γενεά εκείνη δεν θα ‘χει φύγει πριν έρθει ο Κύριος. Και η «γενεά αύτη» του 34^ου εδαφίου, αν το συσχετίσουμε με τα προηγούμενα, αναφέρεται στη γενεά που θα ζει, όταν εμφανιστούν τα σημεία αυτά.

Τα συμφραζόμενα είναι ακριβώς τα ίδια και στο Μάρκ.ιγ, όπου διαβάζουμε παρόμοια λόγια. Ίσως να φαίνονται ακόμη σαφέστερα στο Λουκ.κα:25-32, όπου επίσης συναντάμε τα ίδια λόγια. Ώστε όλη η δυσκολία δεν είναι σε κείνο που είπε πραγματικά ο Ιησούς, αλλά στο ότι μερικοί δεν πρόσεξαν να δουν τι είχε στο νου του ο Ιησούς, όταν είπε τα λόγια για τα οποία εγέρθηκαν αντιρρήσεις.

Υπάρχει και μια άλλη ερμηνεία του εδάφιου αυτού, που φαίνεται λογική: ότι η λέξη «γενεά» σημαίνει επίσης «φυλή». Και μάλιστα στο ελληνο-αγγλικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης του Thayer η σημασία αυτή της λέξης δίνεται δεύτερη κατά σειρά, και εκείνη που εννοούμε σήμερα με τη λέξη «γενεά», δίνεται τέταρτη. Αν πάρουμε λοιπόν αυτή τη σημασία της λέξης, η ερμηνεία που δίνεται στο εδάφιο, είναι: η φυλή αυτή (δηλ. η Ιουδαϊκή) δεν θα περάσει έως, ότου έρθει ο Κύριος. Είναι αξιοσημείωτο γεγονός - μάλιστα, ένα από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα της ιστορίας - ότι, παρόλο που οι Εβραίοι ήταν εδώ και πολλούς αιώνες έξω από την χώρα τους και διασκορπισμένοι σ' όλα τα έθνη έχουν όμως διατηρήσει τη φυλετική τους ταυτότητα. Η σκέψη αυτή μπορεί να ήταν και στο νου του Ιησού, και τα λόγια που είπε να είχαν τέτοια ευρεία έννοια, η οποία να μην εξαντλείται με μα μόνο ερμηνεία. Αλλά από τα συμφραζόμενα όλου του κεφαλαίου, η κύρια έννοια φαίνεται να είναι η πρώτη που δώσαμε παραπάνω. Η συνεχής χρησιμοποίηση του ρήματος «παρέρχομαι» στα εδ.34,35 έπρεπε ν' αποτρέψει μερικούς ερμηνευτές από το σφάλμα του να φανταστούν ότι ο Χριστός εννοούσε τη γενεά που ζούσε τότε, αφού με το επόμενο εδάφιο η προφητεία επεκτείνεται στη συντέλεια των πάντων, και αφού οι απόστολοι και ο πρώτοι Χριστιανοί εξακολουθούσαν να περιμένουν την έλευση του Κυρίου και μετά την παρέλευση της γενεάς εκείνης.