Τα εδάφια Ρωμ.δ:23-25 εφαρμόζουν την πίστη του
Αβραάμ και σ’ εμάς. Η Αγία Γραφή δεν ανέφερε τη δικαίωση του Αβραάμ δια πίστεως
μόνο γι’ αυτόν.
Ρωμ.δ:24 αλλά και δι'
ημάς, εις τους οποίους μέλλει να λογισθή, τους πιστεύοντας εις τον αναστήσαντα
εκ νεκρών Ιησούν τον Κύριον ημών,
Eίναι και για μας. Η εμπειρία του Αβραάμ μας
διδάσκει ότι μπορούμε κι εμείς να δικαιωθούμε δια πίστεως. Αν πιστεύουμε στο
Πνεύμα του Θεού που ανέστησε τον Ιησού από τους νεκρούς μπορεί να λογιστεί και
σ’ εμάς η δια πίστεως δικαιοσύνη. Εδώ βλέπουμε ένα πολύ στενό παραλληλισμό με
την πίστη του Αβραάμ. Πρέπει να πιστέψουμε στον ίδιο, αληθινό Θεό που πίστεψε ο
Αβραάμ. Πρέπει να πιστέψουμε ότι αυτός ο Θεός μπορεί να φέρει ζωή από το
θάνατο, ακριβώς όπως ο Αβραάμ πίστεψε. Ειδικότερα, η πίστη στην ανάσταση του
Χριστού είναι απαραίτητη για τη σωτηρία (Ρωμ.ι:9). Όσοι αρνούνται θαύματα,
ιδιαίτερα την ανάσταση του Ιησού, δεν έχουν το είδος της πίστης του Αβραάμ και
δεν θα δικαιωθούν. Επίσης πρέπει να πιστέψουμε ότι ο Θεός μας ξέρει με
βεβαιότητα το μέλλον, ακριβώς όπως ο Αβραάμ πίστεψε, διαφορετικά δεν έχουμε
καμία σιγουριά για αιώνια νίκη ενάντια στο Σατανά, την αμαρτία, και το θάνατο.
Ρωμ.δ:25 όστις
παρεδόθη διά τας αμαρτίας ημών και ανέστη διά την δικαίωσιν ημών.
Το εδάφιο αυτό περιγράφει την αρχή της δικαίωσης
δια πίστεως. Το πνεύμα του Θεού παρέδωσε τον άνθρωπο Χριστό να θυσιαστεί
εξαιτίας των αμαρτιών μας. Οι αμαρτίες μας έκαναν αναγκαίο το θάνατο του
Χριστού, έπρεπε να πεθάνει προκειμένου να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας. Το
πνεύμα του Θεού ανέστησε το Χριστό για τη δικαίωσή μας. Προκειμένου να μας δικαιώσει,
ο Χριστός έπρεπε να αναστηθεί. Η Ανάσταση δεν συνέβη επειδή ήμασταν δικαιωμένοι
ήδη ή για να αποδείξει τη δικαίωσή μας. Στην πραγματικότητα, η ανάσταση
επιτρέπει τη δικαίωση, είναι απαραίτητη για τη δικαίωσή μας. Ο θάνατος και η
ανάσταση του Χριστού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, πρέπει να θεωρούμε ότι
αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο που καθιστά διαθέσιμη τη δικαίωσή μας. Χωρίς την
ανάστασή Του δεν έχουμε δικαιωθεί.
Σημείωση: Μια πλήρης
ματιά στο θέμα της δικαίωσης
Σ’ αυτό το σημείο, είναι χρήσιμο να συνοψίσουμε τη
διδασκαλία της επιστολής στο θέμα της δικαίωσης και να τη συγκρίνουμε με
αναφορές στη δικαίωση σε άλλα μέρη της Καινής Διαθήκης.
Η πηγή της δικαίωσης είναι η χάρη του Θεού. Ο Θεός
είναι αυτός που μας δικαιώνει (Ρωμ.η:33). Μας παρέχει τη δικαίωση σαν δώρο που
δεν το αξίζαμε, δωρεάν, (Ρωμ.γ:24).
Το υπόβαθρο της δικαίωσης είναι το αίμα του
Χριστού. Το αίμα του Χριστού εξαγόρασε τη δικαίωσή μας και επέτρεψε στο Θεό να
μας δικαιώσει, κατά τρόπο σύμφωνο με τις αρχές της δικαιοσύνης Του
(Ρωμ.γ:24-25). Το αίμα του Χριστού αναφέρεται στο θυσιαστικό θάνατο του Χριστού
και η ανάσταση του Χριστού ήταν απαραίτητη προκειμένου να κάνει λειτουργικό το
θάνατο (Ρωμ.δ:25). Σε κάθε εποχή, η δικαίωση (και όλα τα έργα της σωτηρίας)
έχουν γίνει δια της χάριτος μέσω της πίστης με βάση το αίμα του Χριστού
(Ρωμ.γ:24-25, Εφες.β:8-9, Τίτ.γ:4-6, Εβρ.θ:22-28, ι:1-22).
Το μέσο της δικαίωσης είναι η πίστη. Δικαιωνόμαστε
προσωπικά στη ζωή μας μέσω της πίστης στον Ιησού (Ρωμ.γ:22, ε:1). Πίστη στο
Χριστό περιλαμβάνει υπακοή στο Ευαγγέλιό Του.
Η στιγμή της δικαίωσης σ’ αυτή την οικονομία είναι
η στιγμή της αναγέννησης (η γέννηση εξ ύδατος και πνεύματος στο Ιωάν.γ:3-5).
Συμβαίνει όταν ανταποκρινόμαστε στο ευαγγέλιο με την υπακοή της πίστης. Την
περίοδο της Εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, που άρχισε την ημέρα της
Πεντηκοστής, ο Θεός μας δικαιώνει μέσω της πίστης όταν μετανοήσουμε από τις
αμαρτίες μας, βαπτιστούμε στο νερό στο όνομα του Ιησού, και λάβουμε το Άγιο
Πνεύμα (Πράξ.β:37-38, Α΄Κορ.ς:11).
Η μαρτυρία ή ο καρπός της δικαίωσης είναι λόγια και
έργα. Ο Ιησούς είπε ότι θα δικαιωθούμε ή θα κατακριθούμε την ημέρα της κρίσης
από τα λόγια μας (Ματθ.ιβ:36-37). Το βιβλίο του Ιάκωβου λέει ότι τα έργα μας
δικαιώνουν (Ιάκ.β:24). Αυτές οι διδασκαλίες δεν αντιφάσκουν με την προς
Ρωμαίους, αλλά μιλάνε για τη δικαίωση με την έννοια «φαίνεται να είναι
δίκαιοι». Αν έχουμε πίστη, θα μιλάμε όμορφα λόγια και θα κάνουμε καλά έργα σαν
απόδειξη της ζωντανής πίστης μας. Αν δεν έχουμε πίστη, τα λόγια και τα έργα μας
θα είναι κακά, και θα μας καταδικάσουν. (Δείτε τα σχόλια στην Ρωμ.β:6-10).
Μερικοί υποθέτουν ότι οι διδασκαλίες στην προς
Ρωμαίους και στον Ιάκωβο για το θέμα αυτό να είναι αντιφατικές. Δεδομένου ότι
το Άγιο Πνεύμα ενέπνευσε και τα δύο βιβλία, είναι αλάθητα και αληθινά, χωρίς
αντιφάσεις μεταξύ τους. Εναρμονίζονται και αλληλοσυμπληρώνονται, παρουσιάζοντας
μια ενιαία θεολογία.
Ιάκ.β:14-26 λέει ότι στην
πραγματικότητα δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε την πίστη από τα έργα. Δεν μπορούμε
να ξεχωρίσουμε την πίστη από την υποχρέωση, την ανταπόκριση και τη δράση. Η
Ρωμ.γ:21-25, διδάσκει ότι αποδεκτά έργα μπορούν να προέλθουν μόνο από την
πίστη. Ο Ιάκ.β:14-26 διδάσκει ότι τα έργα θα πρέπει πάντα να προέρχονται από
αποδεκτή πίστη. Στη Ρωμαίους λέει ότι δικαιωνόμαστε δια πίστεως, ο Ιάκωβος λέει
ότι το είδος της πίστης που δικαιώνει, απαραίτητα θα παράγει έργα.
Το βιβλίο του Ιακώβου αναγνωρίζει ότι κάθε καλό και
τέλειο δώρο, που περιλαμβάνει ασφαλώς και τη σωτηρία, είναι από το Θεό και δεν
κερδίζεται με ανθρώπινα έργα (Ιάκ.α:17). Οι επιστολές του Παύλου αναγνωρίζουν
ότι η σώζουσα χάρη και η σώζουσα πίστη θα παράγει πάντοτε καλά έργα και
ευσέβεια στη ζωή (Εφες.β:8-10, Τίτος β:11-12, γ:1,8). Περιγράφοντας τους ήρωες
της πίστης, η προς Εβρ.ια θα μπορούσε να το κάνει μόνο παραθέτοντας τα έργα της
πίστης τους, γιατί μόνο με τα έργα μπορεί κάποιος να αποδείξει την πίστη του.
Παραθέτουμε μερικά συναφή αποσπάσματα από τη
διδασκαλία του Ιάκωβου:
Ιακ.β:14 Τι το όφελος, αδελφοί μου, εάν λέγη τις ότι
έχει πίστιν, και έργα δεν έχη; μήπως η πίστις δύναται να σώση αυτόν;
Ιακ.β:17-18 Ούτω και η πίστις, εάν δεν έχη έργα, νεκρά
είναι καθ' εαυτήν. Αλλά θέλει τις ειπεί· Συ έχεις πίστιν, και εγώ έχω έργα·
δείξόν μοι την πίστιν σου εκ των έργων σου, και εγώ θέλω σοι δείξει εκ των
έργων μου την πίστιν μου.
Ιακ.β:20-24 Θέλεις όμως να γνωρίσης, ω άνθρωπε μάταιε,
ότι η πίστις χωρίς των έργων είναι νεκρά; Αβραάμ ο πατήρ ημών δεν εδικαιώθη εξ
έργων, ότε προσέφερεν Ισαάκ τον υιόν αυτού επί το θυσιαστήριον; Βλέπεις ότι η
πίστις συνήργει εις τα έργα αυτού, και εκ των έργων η πίστις ετελειώθη, και επληρώθη
η γραφή η λέγουσα· Επίστευσε δε Αβραάμ εις τον Θεόν, και ελογίσθη εις αυτόν εις
δικαιοσύνην, και φίλος Θεού ωνομάσθη. Βλέπετε λοιπόν ότι εξ έργων δικαιούται ο
άνθρωπος και ουχί εκ πίστεως μόνον.
Ιακ.β:26 Διότι καθώς το σώμα χωρίς πνεύματος είναι
νεκρόν, ούτω και η πίστις χωρίς των έργων είναι νεκρά.
Ο Ιάκωβος μιλά για μια πίστη που ομολογείται, αλλά
αποτυγχάνει να επηρεάσει τη συμπεριφορά του «πιστού». Τέτοια «πίστη» είναι
νεκρή, και στην πραγματικότητα, δεν είναι καθόλου πίστη. Για παράδειγμα, η
πίστη του Αβραάμ φάνηκε ότι είναι γνήσια, όταν υπάκουσε την εντολή του Θεού να
θυσιάσει τον Ισαάκ. Φυσικά, είχε δικαιωθεί δια πίστεως χρόνια πριν, αλλά αυτή η
δια πίστεως δικαίωση, αποδείχτηκε ότι είναι πραγματική από τη συνεχιζόμενη
έκτοτε ζωή υπακοής. Η Γραφική αναφορά της δικαίωσής του δια πίστεως
ολοκληρώθηκε, εκπληρώθηκε και επικυρώθηκε με την υπακοή του. Αν ο Αβραάμ είχε
αρνηθεί να υπακούσει το Θεό, η «πίστη» του θα ήταν ελλιπής. Δεν θα ήταν το
είδος της σώζουσας πίστης που η προς Ρωμαίους και ο Ιάκωβος παρουσιάζουν.
Και η προς Ρωμαίους και ο Ιάκωβος χρησιμοποιούν τον
Αβραάμ για να διευκρινίσουν τη διδασκαλία τους — και τα δύο αναφέρονται στη
Γέν.ιε:6 — έτσι η θεμελιώδης έννοια της πίστης είναι η ίδια και στα δύο βιβλία.
Και τα δύο βιβλία αναγνωρίζουν ότι η πίστη υπακοής είναι η μόνη γνήσια πίστη. Η
προς Ρωμαίους τονίζει ότι η σωτηρία του Αβραάμ — και η δική μας — προέρχεται
από τη ζωντανή πίστη, όχι από νεκρά έργα του νόμου. Ο Ιάκωβος τονίζει ότι στη
ζωή του Αβραάμ - και τη δική μας - η μόνη γνήσια πίστη ήταν μια πίστη που
δυναμικά παράγει καλά έργα.
Με άλλα λόγια, η προς Ρωμαίους και η Ιακώβου είναι
δύο διαφορετικά σημεία, αλλά είναι βασισμένα στην ίδια θεολογία. Το διάγραμμα
που ακολουθεί δείχνει πώς χρησιμοποιούν τους ίδιους όρους με διαφορετικούς
τρόπους και σε διαφορετικά πλαίσια:
Διαφορετική χρήση
των όρων στην Ρωμαίους και την Ιακώβου
Όρος
|
Ρωμαίους γ-δ
|
Ιάκωβος β
|
Πίστη
|
Ζωντανή πίστη,
απόλυτη εξάρτηση και δέσμευση
|
Νεκρή πίστη,
διανοητική αποδοχή ή επαγγελματισμός
|
Έργα
|
Νεκρά έργα,
πράξεις που διενεργήθηκαν για να κερδηθεί η σωτηρία
|
Ζωντανά έργα,
καρπός ζωντανής πίστης
|
Δικαίωση
|
Δικαιωμένος από το
Θεό
|
Φαίνεται να είναι
δίκαιος ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων
|
