Ρωμ.ε:11 και ουχί
μόνον τούτο, αλλά και καυχώμενοι εις τον Θεόν διά του Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού, διά του οποίου ελάβομεν τώρα την φιλίωσιν.
Όχι μόνο έχουμε εμπιστοσύνη στη σωτηρία μας, όχι
μόνο είμαστε χαρούμενοι με την ελπίδα της μελλοντικής δόξας εν μέσω θλίψεων και
ταλαιπωριών, μπορούμε επίσης να καυχόμαστε στον ίδιο το Θεό δια Ιησού Χριστού,
γιατί ο Χριστός είναι η μόνη πρόσβασή μας στο Θεό. Η χάρη του Θεού, η απόδειξη
της αγάπη Του, η δικαίωση, η συμφιλίωση έρχονται σε μας μόνο μέσα από τη
φανέρωσή Του εν σαρκί στο πρόσωπο του Ιησού.
Χαιρόμαστε στο Θεό διά Ιησού Χριστού, γιατί από το
Θεό μέσω του Χριστού λαμβάνουμε «την
καταλλαγήν (συνδιαλλαγή, συμφιλίωση)».
Παγκόσμια εφαρμογή
(ε:12-21)
Αυτό είναι ένα δύσκολο μέρος, ιδιαίτερα τα εδάφια
12-14, λόγω της συνοπτικής διατύπωσης. Αντιπαραβάλλεται ο Αδάμ και ο Χριστός
σαν οι δύο εκπρόσωποι του ανθρώπινου γένους. Αυτό αποδεικνύει ότι η αρχή της
δικαίωσης ισχύει για όλη την ανθρωπότητα. Όλη η ανθρωπότητα χρειάζεται δικαίωση
και όλη η ανθρωπότητα μπορεί να δικαιωθεί. Όλη η ανθρωπότητα είναι κάτω από την
αμαρτία, εξαιτίας ενός ανθρώπου, του Αδάμ, και όλη η ανθρωπότητα μπορεί να
λάβει τη δικαιοσύνη από έναν άνθρωπο, το Χριστό. Το μέρος αυτό αποτελεί επίσης
μια γέφυρα στη συζήτηση του αγιασμού, η οποία αρχίζει στο επόμενο κεφάλαιο.
Ρωμ.ε:12 Διά τούτο
καθώς δι' ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και διά της αμαρτίας
ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον·
Όλη την ανθρωπότητα είναι κάτω από την αμαρτία και
χρειάζεται δικαίωση. Στο τρίτο κεφάλαιο είδαμε ότι όλοι οι άνθρωποι αμάρτησαν,
αλλά το πέμπτο κεφάλαιο μας διδάσκει ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται υπό την
κυριαρχία της αμαρτίας, με μια αμαρτωλή φύση. Αυτό το μέρος δεν μιλά για
αμαρτίες (αμαρτωλές πράξεις), αλλά για την αμαρτία (την αμαρτωλή φύση). Οι
αμαρτωλές πράξεις μας καταδικάζουν, αλλά είναι μόνο τα συμπτώματα της ρίζας του
προβλήματος μας, που είναι η αμαρτωλή φύση.
Η αμαρτία εισήλθε στην ανθρωπότητα μέσω ενός
ανθρώπου, του Αδάμ. Αυτό αναφέρεται στο ιστορικό γεγονός της αμαρτίας του Αδάμ
στον κήπο της Εδέμ. Αν και η Εύα ενέδωσε στον πειρασμό πρώτα, ο Αδάμ ήταν η
κεφαλή της οικογένειας, ο εκπρόσωπος της φυλής, και η πράξη του είχε νομικές συνέπειες
για τους απογόνους του. Η εβραϊκή λέξη Αδάμ στην πραγματικότητα σημαίνει
«άνθρωπος ή ανθρωπότητα», συμπεριλαμβάνοντας το αρσενικό και το θηλυκό
(Γέν.ε:2). Η Εύα εξαπατήθηκε, όχι ο Αδάμ (Α’ Τιμ.β:14). Ο Αδάμ αμάρτησε με
σκόπιμη, συνειδητή παραβίαση της εντολής του Θεού.
Ο θάνατος μπήκε στον κόσμο σαν άμεσο αποτέλεσμα της
αμαρτίας, γιατί ο νόμος του Θεού απαιτεί θάνατο για την αμαρτία. Ο Θεός είπε
στον Αδάμ και την Εύα ότι αν παραβίαζαν την εντολή Του εξάπαντος θα πεθάνουν
(Γέν.β:17). Στο πλαίσιο της Γένεσης, αυτό αναφέρεται κυρίως στο φυσικό θάνατο,
αν και ο φυσικός θάνατος είναι σύμβολο του πνευματικού θανάτου (χωρισμός από το
Θεό). Αυτό εξηγεί γιατί ακόμη και αναγεννημένα άτομα θα πεθάνουν σωματικά
(εκτός εάν ο Χριστός επιστρέψει πρώτα). Όλοι οι άνθρωποι γεννήθηκαν σε μια
αμαρτωλή γενιά και υπόκεινται στην αρχική ποινή του θανάτου.
Η θανατική ποινή πέρασε σε όλους τους ανθρώπους
«επειδή όλοι αμάρτησαν». Αυτό προφανώς σημαίνει ότι όλοι είμαστε υποκείμενοι
στο θάνατο, επειδή κατά κάποιο τρόπο όλοι αμαρτήσαμε κατά την ομοιότητα της
παραβάσεως του Αδάμ. Αυτό δεν εννοεί απλά ότι ο καθένας αξίζει το θάνατο,
επειδή έχει διαπράξει αμαρτίες, αν και αυτό είναι σίγουρα αλήθεια, όπως
εξηγείται στη Ρωμ.γ:23 και ς:23. Αν μειώσουμε την τελευταία έννοια, τότε το πέμπτο
κεφάλαιο δεν επαυξάνει το επιχείρημα του τρίτου κεφαλαίου. Επιπλέον, η αμαρτία
του Αδάμ δεν θα ήταν ο λόγος που η αμαρτία και ο θάνατος κυβερνούν όλη την
ανθρωπότητα, όπως λέει το εδ.12. Δεν θα έχουμε καμία εξήγηση για το θάνατο των
βρεφών και των χριστιανών ή για τον καθολικό αγώνα του ανθρώπου με την αμαρτωλή
φύση.
Η διδασκαλία της προς Ρωμαίους δεν είναι ότι
είμαστε αμαρτωλοί επειδή διαπράττουμε αμαρτίες, αλλά ότι αμαρτάνουμε επειδή
είμαστε αμαρτωλοί. Είμαστε αμαρτωλοί από τη φύση των πραγμάτων. Αυτή η αλήθεια
επαναλαμβάνεται στη Ρωμ.ε:19: «διά της
παρακοής του ενός ανθρώπου οι πολλοί κατεστάθησαν αμαρτωλοί».
Με ποιο τρόπο, τότε, αμαρτάνουμε κατά την ομοιότητα
της παραβάσεως του Αδάμ; Αυτή η δήλωση φαίνεται να παραβιάζει την έννοια της
ατομικής ευθύνης και λογοδοσίας. Δεν φαίνεται δίκαιο να καταδικαστούμε εξαιτίας
της αμαρτίας του προγόνου μας. Ίσως μερικές παρατηρήσεις θα μας βοηθήσουν εδώ.
Κατ’ αρχάς, είναι αναμφισβήτητα αλήθεια ότι η ζωή
των παιδιών επηρεάζεται από τις αποφάσεις και τις πράξεις των γονιών και άλλων
προγόνων. Δύο καταστάσεις που επηρεάζουν ένα άτομο είναι η κληρονομικότητα
(αποφασίζεται πλήρως από την καταγωγή) και το περιβάλλον (καθορίζεται σε μεγάλο
βαθμό από τους γονείς στα κρίσιμα πρώτα χρόνια).
Βλέπετε τη μοναδικότητα της ανθρώπινης ζωής; Η ζωή
μας προέρχεται από τον Αδάμ. Αν ο προ-προ-παππούς σας πέθαινε στην ηλικία των
τριών, που θα ήσασταν; Θα είχατε πεθάνει εν αυτώ! Η εμπειρία σας συνδέεται με
τη δική του. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, η εμπειρία του κάθε ενός από εμάς είναι
συνδεδεμένη με του Αδάμ.
Δεύτερο, η Αγία Γραφή διδάσκει την αρχή της
οικογενειακής αλληλεγγύης. Στον Ι.Ναυή ζ, μια ολόκληρη οικογένεια υπέστη τη
θανατική ποινή εξαιτίας της αμαρτίας του Αχάν, σαν πατέρα και συζύγου. Στην
Εβρ.ζ:9-10 η πληρωμή δεκάτων από τον Αβραάμ καταλογίζεται στον αγέννητο απόγονο
Λευί.
Τρίτο, η καταδίκη εξαιτίας της αμαρτίας του Αδάμ
δεν σημαίνει αιώνια καταδίκη, χωρίς τις προσωπικές αμαρτίες. Αυτό το μέρος
διδάσκει ότι ο άνθρωπος δεν έχει καμία βάση σωτηρίας από δικού του, αλλά αυτό
δεν σημαίνει ότι ο Θεός θα κρίνει ένα άτομο για την αμαρτία του Αδάμ. Η αμαρτία
του Αδάμ μας καταδικάζει να γεννηθούμε με μια αμαρτωλή φύση και να είμαστε
υποκείμενοι σε φυσικό θάνατο, αλλά η πράξη του δεν μας καταδικάζει σε αιώνια
καταδίκη. Οι δικές μας σκόπιμες αμαρτίες, θα το κάνουν αυτό. Η ενοχή είναι
προσωπική (εδ.13). Τα παιδιά του Αχάν πέθαναν εξαιτίας της αμαρτίας του, αλλά ο
Θεός δεν τα καταδίκασε απαραίτητα σε αιώνια καταδίκη. Τα παιδιά των αλκοολικών
και των εγκληματιών υποφέρουν πολλά πράγματα, εξαιτίας της αμαρτίας των γονιών
τους, αλλά δεν είναι έτσι καταδικασμένα. Οι φυσικές, χρονικές συνέπειες της
αμαρτίας μιας γενιάς μπορεί να γίνουν αισθητές από τις επερχόμενες γενεές
(Έξ.κ:5, λδ:7, Αριθ.ιδ:18, Δευτ.ε:9), αλλά ο Θεός δεν τιμωρεί πνευματικά κανένα
εξαιτίας των αμαρτιών του πατέρα του (Ιερ.λα:29-30, Ιεζεκ.ιη:2-4). Ο δίκαιος
γιος ενός κακού πατέρα δεν φταίει για τις αμαρτίες του πατέρα του
(Ιεζ.ιη:14-17).
Τέταρτο, αν φαίνεται άδικο ότι υποφέρουμε εξαιτίας
της αμαρτίας ενός ανθρώπου, η αδικία δεν είναι από το Θεό. Ο Θεός δεν είναι
υπεύθυνος για την αμαρτία του ανθρώπου ή για την αποτυχία του ανθρώπου να
μεταδώσει τη γνώση του Θεού στις μελλοντικές γενιές. Με τον Αδάμ και πάλι με το
Νώε, ο Θεός ξεκίνησε την ανθρωπότητα με δικαιοσύνη και με πλήρη γνώση Του. Ο
άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τις ανθρώπινες αμαρτίες, και είναι δίκαιο ο Θεός
να καταδικάσει όλη την ανθρωπότητα. Ωστόσο, ο Θεός έδωσε γενναιόδωρα σωτηρία
μέσω του Χριστού. Αν φαίνεται άδικο να υποφέρουμε εξαιτίας ενός ανθρώπου, τότε
ο Θεός έχει πολύ περισσότερο το δικαίωμα να αισθάνεται «αδικία» προσφέροντας
σωτηρία μέσω ενός ανθρώπου - Χριστού. Δεν αξίζαμε τη σωτηρία, την παίρνουμε
κατά χάρη. Όπως ένας άνθρωπος μας οδήγησε άδικα στην αμαρτία, έτσι και ένας
άνθρωπος μας οδηγεί στη δικαιοσύνη χωρίς να το αξίζουμε (Ρωμ.ε:18-19).
Με λίγα λόγια, τα εδάφια Ρωμ.ε:12 και ε:19
διδάσκουν ότι γίναμε αμαρτωλοί εξαιτίας του Αδάμ. Είναι αυτό που λέμε,
προπατορικό αμάρτημα. Μπορούμε να το δούμε αυτό με ένα από τους δύο παρακάτω
τρόπους.
Πρώτο, μερικοί διδάσκουν ότι που έχουμε
κληρονομήσει την αμαρτωλή φύση και την ενοχή από τον Αδάμ. Κάτω από αυτή την
άποψη, είμαστε πραγματικά ένοχοι της αμαρτίας του Αδάμ. Ο Θεός μας καταλογίζει
την αμαρτία και την ενοχή του Αδάμ. Αυτό διδάσκει η Ρωμαιοκαθολική και η
ανατολική Ορθόδοξη εκκλησία, καθώς και πολλοί Διαμαρτυρόμενοι,
συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πιστεύουν στο απόλυτο προορισμού. Το πρόβλημα
εδώ είναι ότι ο Θεός θα μας κατακρίνει άσχετα από τις προσωπικές μας πράξεις,
πράγμα που παραβιάζει βασικές αρχές της δικαιοσύνης που διαπιστώνονται κατά
συνείδηση και από τις Γραφές. Ειδικότερα, τα βρέφη θα είναι ένοχα ενώπιον του
Θεού. Κατά συνέπεια, οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι εφαρμόζουν το νηπιοβαπτισμό,
σε μια προσπάθεια να τα απαλλάξουν από το προπατορικό αμάρτημα. Κατά την άποψή
τους, το αβάπτιστο νήπιο που πεθαίνει δεν μπορεί να πάει στον ουρανό, αν και οι
Καθολικοί προσπαθούν να μετριάσουν τη φρίκη αυτού του δόγματος επινοώντας μια
ενδιάμεση κατάσταση, ένα τόπο για τα αβάπτιστα μωρά. Οι Διαμαρτυρόμενοι που
υποστηρίζουν αυτή την άποψη, συνήθως δεν επιμένουν ότι ο νηπιοβαπτισμός είναι
απαραίτητος, αλλά διδάσκουν ότι ο Θεός σώζει τουλάχιστον μερικά νήπια μέσω της
πίστης των γονιών τους ή μέσω της «πίστης» που τους έχει δώσει...
Η δεύτερη άποψη είναι ότι έχουμε κληρονομήσει μια
αμαρτωλή φύση από τον Αδάμ, αλλά η ενοχή μας δεν είναι άσχετη από τις
προσωπικές μας πράξεις. Όπως έδειξε η προηγούμενη συζήτηση, αυτή η άποψη
φαίνεται πιο συμβατή με μια Βιβλική αντίληψη της θείας δικαιοσύνης. Θα πρέπει
να σημειώσουμε ότι η αμαρτωλή φύση είναι κάτι περισσότερο από μια τάση ή
προδιάθεση που οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν με δική τους δύναμη. Μάλλον,
είναι μια ενεργή επιθυμία και εξαναγκασμός για αμαρτία που μπορεί να ξεπεραστεί
μόνο με το Άγιο Πνεύμα.
Η διδασκαλία της αμαρτωλής φύσης, ανταποκρίνεται
στην καθολική εμπειρία της ανθρωπότητας. Ο καθένας αγωνίζεται με κακές
επιθυμίες, ενέργειες και συνήθειες πάρα πολύ ισχυρές για να υποταχτούν χωρίς
θεϊκή παρέμβαση. Βλέπουμε απόδειξη της εκ γενετής αμαρτωλής φύσης στην
εγωιστική, πεισματάρικη, απείθαρχη ιδιοσυγκρασία του βρέφους. Κανένα παιδί δεν
γεννιέται με τον καρπό του πνεύματος, και οι γονείς πρέπει να διδάξουν ενεργά
τα παιδιά τους τις χριστιανικές αρετές. Από την άλλη πλευρά, κανένα παιδί δεν
χρειάζεται να διδαχτεί να ζηλεύει τα πράγματα του άλλου, να κλέψει, να πει
ψέματα, να εξαπατήσει, και ούτω καθεξής. Καταφεύγει σε τέτοια πράγματα αυτόματα
όταν είναι συμφέρον ή βολικό να το κάνει.
Πολλά εδάφια όχι μόνο διδάσκουν ότι όλοι οι
άνθρωποι έχουν αμαρτήσει, αλλά επίσης ότι όλοι οι μη αναγεννημένοι είναι κάτω
από τη δουλεία της αμαρτίας και ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια αμαρτωλή φύση με
την οποία παλεύουν (Ψαλμ.να:5, Ιερεμ.ιζ:9, Ρωμ.γ:9, ζ:14, Γαλ.γ:22, ε:16-17,
Εφες.β:3. Α’ Ιωάν.α:8).
Φυσικά, όταν ένα άτομο φτάσει στην ηλικία, που ο
Θεός το θεωρεί υπεύθυνο για προσωπικές αμαρτίες, δεν υπάρχει καμία πρακτική
διαφορά μεταξύ των δύο απόψεων που περιγράφονται παραπάνω. Η αμαρτωλή φύση, θα
παράγει πάντοτε αμαρτωλές πράξεις, που φέρουν καταδίκη.
επειδή πάντες
ήμαρτον (εδ.12)
Αυτή η δήλωση ερμηνεύεται συνήθως, ώστε να σημαίνει
ότι η ενοχή του Αδάμ καταλογίστηκε στους απογόνους του. Όμως, πιθανότερα
αναφέρεται στην πραγματική ενοχή που οι άνθρωποι επιβαρύνονται λόγω της τάσης
για το κακό που κληρονομούν, που πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα της ανυπακοής
του Αδάμ.
Προφανώς πρέπει να ερμηνευτεί σαν μια απλή δήλωση
σχετικά με την καθολική επικράτηση της αμαρτίας και του θανάτου, που είναι η
ποινή της, ώστε ο Παύλος να μπορεί να τη
συγκρίνει με την τεράστια επιρροή του απολυτρωτικού έργου του Χριστού.
