23 Φλεβάρη 1898 - Καταδίκη του Εμίλ Ζολά στην Γαλλία μετά τη δημοσίευση του "Κατηγορώ", δηλαδή μίας επιστολής με την οποία
κατηγορούσε τη γαλλική κυβέρνηση για αντισημιτισμό και για την άδικη φυλάκιση
του λοχαγού Άλφρεντ Ντρέιφους.
Ηδη από το 1877 ο Ζολά είχε κάνει μια στροφή στο συγγραφικό του έργο. Με μία σειρά μυθιστορημάτων με τίτλο: "Les Rougon Macquar- φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό την Β΄ Αυτοκρατορία" διεισδύει κριτικά στις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας. Σε αυτή τη σειρά συγκαταλέγεται "Η ταβέρνα" (1877), έργο με το οποίο εμβαθύνει στο φαινόμενο του αλκοολισμού και της φτώχειας στην εργατική τάξη. Επίσης, "η Νανά" (1880), που με τη συμβολική μορφή μιας πόρνης η οποία διαφθείρει την παριζιάνικη ελίτ, δηλώνεται η κατάπτωση της δεύτερης Γαλλικής αυτοκρατορίας. Επιπλέον, με το "Ζερμινάλ" (1885) —το καλύτερο ίσως έργο του— έστρεψε τον προβολέα στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων.
Ηδη από το 1877 ο Ζολά είχε κάνει μια στροφή στο συγγραφικό του έργο. Με μία σειρά μυθιστορημάτων με τίτλο: "Les Rougon Macquar- φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό την Β΄ Αυτοκρατορία" διεισδύει κριτικά στις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας. Σε αυτή τη σειρά συγκαταλέγεται "Η ταβέρνα" (1877), έργο με το οποίο εμβαθύνει στο φαινόμενο του αλκοολισμού και της φτώχειας στην εργατική τάξη. Επίσης, "η Νανά" (1880), που με τη συμβολική μορφή μιας πόρνης η οποία διαφθείρει την παριζιάνικη ελίτ, δηλώνεται η κατάπτωση της δεύτερης Γαλλικής αυτοκρατορίας. Επιπλέον, με το "Ζερμινάλ" (1885) —το καλύτερο ίσως έργο του— έστρεψε τον προβολέα στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων.
Η "Πτώση" είναι το προτελευταίο μυθιστόρημα αυτής της σειράς, η οποία ολοκληρώθηκε το 1893. Στη συνέχεια, στράφηκε στη σοσιαλιστική ουτοπία με δύο τριλογίες του, "οι τρεις πόλεις" και "τα τέσσερα Ευαγγέλια", με τη δεύτερη να μένει ανολοκλήρωτη.
Το 1898 έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική
κοινωνία και να διακινδυνεύσει τη σταδιοδρομία του καθώς ανακατεύτηκε στην
περίφημη "υπόθεση Ντρέιφους". Ήταν ο μόνος που
υπερασπίστηκε το Ντρέιφους στέλνοντας ανοιχτή επιστολή στο Γάλλο πρόεδρο, η
οποία δημοσιεύτηκε στις 13 Ιανουαρίου του 1898 στο εξώφυλλο της παριζιάνικης
καθημερινής εφημερίδας L'Aurore υπό τον τίτλο "Κατηγορώ!".
Ο Ζολά ξεσκέπασε μία μηχανορραφία που κόστισε την ελευθερία στο
στρατιωτικό Άλφρεντ Ντρέιφους εξαιτίας του αντισημιτισμού του υπουργείου Αμύνης.
Το γράμμα αυτό προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Η πρόθεση του Ζολά ήταν να
κατηγορηθεί ο ίδιος για συκοφαντική δυσφήμιση ώστε να δημοσιοποιήσει τα νέα
αποδεικτικά στοιχεία προς στήριξη του Ντρέιφους.
Την αποκάλυψη ακολούθησαν
δραματικά γεγονότα. Φυλακίστηκε, ο τύπος της εποχής τον κατηγόρησε σύσωμος, μποϊκοτάρανε τα
βιβλία του και ο ίδιος δραπέτευσε στο εξωτερικό για να σωθεί από τη μανία του όχλου.
Η επιστολή του όμως είχε αποτέλεσμα.Έγινε αναθεώρηση της δίκης και ο Ντρέιφους αποδείχτηκε αθώος, γεγονός που οδήγησε και στη μεταρρύθμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους.
Η επιστολή του όμως είχε αποτέλεσμα.Έγινε αναθεώρηση της δίκης και ο Ντρέιφους αποδείχτηκε αθώος, γεγονός που οδήγησε και στη μεταρρύθμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους.