Η Καινή Διαθήκη αντανακλά πολύ πιο συγκεκριμένη αποκάλυψη
από τον Θεό για την ζωή μετά τον θάνατο. Όμως υπάρχουν μερικοί ισχυροί δείκτες και
στην Παλαιά Διαθήκη, αν και δεν είναι τόσοι πολλοί.
Ο Ιώβ είχε τη βεβαιότητα ότι παρόλο που επρόκειτο να φαγωθεί
από τα σκουλήκια, θα έπαιρνε ένα νέο σώμα και με αυτό το σώμα στην
πραγματικότητα θα έβλεπε τον Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο, προφανώς συνειδητά. Στον
Ιώβ ιθ:25-27, λέει «Διότι εξεύρω ότι ζη ο Λυτρωτής μου, και
θέλει εγερθή εν τοις εσχάτοις καιροίς επί της γής· και αφού μετά το δέρμα μου
το σώμα τούτο φθαρή, πάλιν με την σάρκα μου θέλω ιδή τον Θεόν· τον οποίον αυτός
εγώ θέλω ιδεί, και θέλουσι θεωρήσει οι οφθαλμοί μου, και ουχί άλλος· οι νεφροί
μου κατατήκονται εν τω κόλπω μου».
Στη συνέχεια, υπάρχει το Ησαΐας κς:19: «Οι νεκροί σου
θέλουσι ζήσει, μετά του νεκρού σώματός μου θέλουσιν αναστηθή· εξεγέρθητε και
ψάλλετε, σεις οι κατοικούντες εν τω χώματι· διότι η δρόσος σου είναι ως η
δρόσος των χόρτων, και η γη θέλει εκρίψει τους νεκρούς».
Δαν.ιβ:1-3 Και εν τω καιρώ εκείνω θέλει εγερθή Μιχαήλ,
ο άρχων ο μέγας, ο ιστάμενος υπέρ των υιών του λαού σου· και θέλει είσθαι
καιρός θλίψεως, οποία ποτέ δεν έγεινεν αφού υπήρξεν έθνος, μέχρις εκείνου του
καιρού· και εν τω καιρώ εκείνω θέλει διασωθή ο λαός σου, πας όστις ευρεθή
γεγραμμένος εν τω βιβλίω. Και πολλοί εκ των κοιμωμένων εν τω χώματι της γης
θέλουσιν εξεγερθή, οι μεν εις αιώνιον ζωήν, οι δε εις ονειδισμόν και εις καταισχύνην
αιώνιον. Και οι συνετοί θέλουσιν εκλάμψει ως η λαμπρότης του στερεώματος· και
οι επιστρέφοντες πολλούς εις δικαιοσύνην ως οι αστέρες, εις τους αιώνας των
αιώνων.
Ο Ψαλμός μθ παρουσιάζει μια έντονη αντίθεση ανάμεσα στο
τέλος της ζωής των ασεβών και το τέλος της ζωής των δικαίων. Ο άδικος είναι
όπως «τα κτήνη τα φθειρόμενα» (Ψαλμ.μθ:12,20)
χωρίς καμία ελπίδα ότι «θα ζη αιωνίως»
(Ψαλμ.μθ:9). Ωστόσο, οι δίκαιοι έχουν την θριαμβευτική προσδοκία ότι «ο Θεός θέλει λυτρώσει την ψυχήν μου εκ
χειρός άδου [Εβραϊκά, Σεόλ], σίγουρα θα τους δεχτεί (Ψαλμ.μθ:15). Η ιδέα
είναι η ίδια με αυτή στην Γέν.ε:24: ο Θεός θα μας αρπάξει, θα μας πάρει, θα μας
μεταθέσει στον εαυτό Του, όταν πεθάνουμε.
Αν ο Ψαλμωδός είχε κατά νου ότι θα διασωζόταν από το θάνατο μόνο
για λίγα χρόνια, αν και γνωρίζει ότι τελικά πρέπει να πεθάνει σαν τα κτήνη,
τότε ο Ψαλμός έχει πολύ μικρή ή καμία, αξία. Ο Ψαλμ.ογ:23-25 κάνει μια παρόμοια
αντίθεση μεταξύ άνομων και δίκαιων. Και πάλι, υπάρχει πίστη που φτάνει πέρα απ’
αυτή τη ζωή, και επικεντρώνεται στο ρήμα «προσλάβει».
Λέει ο Ψαλμωδός, «Διά της συμβουλής σου
θέλεις με οδηγήσει και μετά ταύτα θέλεις με προσλάβει εν δόξη» (Ψαλμ.ογ:24).
Κατά συνέπεια, μπορεί να υποστηριχθεί σθεναρά και γλωσσικά
και εννοιολογικά, ότι η «πρόσληψη» ενός προσώπου από αυτή τη γη συνεπάγεται ότι
ο θνητός είναι ικανός να κατοικήσει σε αθάνατη σφαίρα. Για τον πιστό του Γιάχβε
στην Παλαιά Διαθήκη, με τον θάνατο δεν τελείωναν όλα. Υπήρχε ζωή μετά το
θάνατο, και αυτή η ζωή θα ήταν στην παρουσία του Θεού του ζώντος. Αν και ο Ενώχ
δεν είχε την εμπειρία της «ανάστασης», είχε εμπειρία δοξολογίας. Μαζί με τον
Ηλία, υπερέβησαν αυτή την θνητή ζωή και με το σώμα τους βρέθηκαν να είναι με
τον Θεό. Δεδομένου ότι ο Ενώχ δεν είχε πεθάνει, δεν θα μπορούσε να α αναστηθεί.
Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η αθανασία είναι μια ιδέα της Καινής
Διαθήκης, παρά το γεγονός ότι εδάφια στους Ψαλμούς και στον Δαν.ιβ:1-3
αναφέρονται σαφώς στη ζωή μετά το θάνατο και μια σωματική ανάσταση. Στον Ψαλμό ογ,
ένας άντρας που ονομάζεται Ασάφ, περιγράφεται ότι έχασε σχεδόν την πίστη του
στο Θεό όταν συνειδητοποίησε ότι οι κακοί άνθρωποι ευημερούν και αυτοί που
φοβούνται τον Θεό, υποφέρουν. Αλλά στη συνέχεια λέει ότι μπήκε στο αγιαστήριο
του Θεού. Από τη σκοπιά της λατρείας, είδε ξαφνικά τους κακούς ανθρώπους να
στέκονται στο ολισθηρό έδαφος της θνησιμότητας τους.
Τώρα, με νέα διορατικότητα ομολογεί, «Διά της συμβουλής σου θέλεις με οδηγήσει και μετά ταύτα θέλεις με
προσλάβει εν δόξη. Τίνα άλλον έχω εν τω
ουρανώ; και επί της γης δεν θέλω άλλον παρά σε. Ητόνησεν η σαρξ μου και η
καρδία μου· αλλ' ο Θεός είναι η δύναμις της καρδίας μου και η μερίς μου εις τον
αιώνα» (Ψαλμ.ογ:24-26).
Άλλοι ψαλμοί δεν αρνούνται ρητά την ύπαρξη ζωής μετά το
θάνατο και σε κάποια σημεία φαίνεται να επιβεβαιώνουν την συνεχιζόμενη ζωή μετά
το θάνατο, όπως:
Ψαλμ.ις:10,11 Διότι δεν θέλεις εγκαταλείψει την ψυχήν μου
εν τω άδη, ουδέ θέλεις αφήσει τον Οσιόν σου να ίδη διαφθοράν. Εφανέρωσας εις
εμέ την οδόν της ζωής· χορτασμός ευφροσύνης είναι το πρόσωπόν σου· τερπνότητες
είναι διαπαντός εν τη δεξιά σου.
Ψαλμ.κα:4,6 Ζωήν σε εζήτησε, και έδωκας εις αυτόν
μακρότητα ημερών εις αιώνα αιώνος…..Διότι έθεσας αυτόν ευλογίαν εις τον αιώνα·
υπερεύφρανας αυτόν διά του προσώπου σου.
Ψαλμ.μθ:15 Αλλ' ο Θεός θέλει λυτρώσει την ψυχήν μου εκ
χειρός άδου· διότι θέλει με δεχθή. Διάψαλμα.
Διάφορα άλλα εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης, επίσης, φαίνεται
να υποδηλώνουν την ζωή μετά το θάνατο. Ο Δαβίδ παρηγοριέται με τη γνώση ότι θα
δει το νεκρό παιδί του ξανά, και ο Σαμουήλ εμφανίστηκε στο Σαούλ μέσω της
μάγισσας του Ενδώρ (Α’ Σαμ.κη).
Ακόμη η ιδιαίτερη προσοχή που οι Εβραίοι έδιναν στους νεκρούς
τους, φανερώνει την πίστη σε μετά θάνατο ζωή (π.χ., ταφή, ταφικές τελετές,
εκταφή και εκ νέου ταφή, υπεράσπιση των νεκρών σωμάτων από τα αρπακτικά ζώα, φύλαξη
των νεκρών σωμάτων ώστε να μην ατιμαστούν από τους εχθρούς, κτλ.). Αυτό συνήθως
χρησιμοποιείται από τους ανθρωπολόγους, σαν αποδεικτικό στοιχείο για μια τέτοια
πίστη.
Τέλος, εξετάστε το Ιώβ ιδ, που είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο
της Παλαιάς Διαθήκης για τη συνειδητή ζωή μετά το θάνατο: «Άνθρωπος
γεγεννημένος εκ γυναικός είναι ολιγόβιος και πλήρης ταραχής· αναβλαστάνει ως
άνθος και κόπτεται· φεύγει ως σκιά και δεν διαμένει. Και επί τοιούτον ανοίγεις
τους οφθαλμούς σου, και με φέρεις εις κρίσιν μετά σου; Τις δύναται να εξαγάγη
καθαρόν από ακαθάρτου; ουδείς. Επειδή αι ημέραι αυτού είναι προσδιωρισμέναι, ο
αριθμός των μηνών αυτού ευρίσκεται παρά σοι, και συ έθεσας τα όρια αυτού, και
δεν δύναται να υπερβή αυτά, απόστρεψον απ' αυτού, διά να ησυχάση, εωσού χαίρων
εκπληρώση ως μισθωτός την ημέραν αυτού. Διότι περί του δένδρου, εάν κοπή, είναι
ελπίς ότι θέλει αναβλαστήσει, και ότι ο τρυφερός αυτού βλαστός δεν θέλει
εκλείψει» (Ιώβ ιδ:1-6).
Ιώβ ιδ:7-15 Διότι περί του δένδρου, εάν κοπή,
είναι ελπίς ότι θέλει αναβλαστήσει, και ότι ο τρυφερός αυτού βλαστός δεν θέλει
εκλείψει. Και αν η ρίζα αυτού παλαιωθή εν τη γη και ο κορμός αυτού αποθάνη εν
τω χώματι, όμως διά της οσμής του ύδατος θέλει αναβλαστήσει και θέλει εκβάλει
κλάδους ως νεόφυτον. Αλλ' ο άνθρωπος αποθνήσκει και παρέρχεται· και ο άνθρωπος
εκπνέει, και που είναι; Καθώς τα ύδατα εκλείπουσιν εκ της θαλάσσης και ο
ποταμός στειρεύει και ξηραίνεται, ούτως ο άνθρωπος, αφού κοιμηθή, δεν
ανίσταται· εωσού οι ουρανοί μη υπάρξωσι, δεν θέλουσιν εξυπνήσει, και δεν
θέλουσιν εγερθή εκ του ύπνου αυτών. Είθε να με έκρυπτες εν τω τάφω, να με
εσκέπαζες εωσού παρέλθη η οργή σου, να προσδιώριζες εις εμέ προθεσμίαν, και
τότε να με ενθυμηθής Εάν αποθάνη ο άνθρωπος, θέλει αναζήσει; πάσας τας ημέρας
της εκστρατείας μου θέλω περιμένει, εωσού έλθη η μεταλλαγή μου. Θέλεις καλέσει,
και εγώ θέλω σοι αποκριθή· θέλεις επιβλέψει εις το έργον των χειρών σου.
