Ο λόγος του Θεού (31)

ΙΩΒ

ΤΑ ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ.

Τα ποιητικά βιβλία είναι: Ιώβ, Ψαλμοί, Παροιμίες, Εκκλησιαστής, Άσμα Ασμάτων. Τα βιβλία αυτά ονομάζονται και «Σοφία της Βίβλου».

·  

  Η περισσότερη Εβραϊκή ποίηση δεν είναι πλασμένη από μυθικά πρόσωπα, αλλά από πραγματικά ιστορικά πρόσωπα, τα οποία παίρνει σαν βάση για να διδάξει.

·  

  Λίγη ποίηση συναντούμε και σε άλλα βιβλία, όπως στον Ησαΐα, το Δευτερονόμιο, τον Αββακούμ, τον Ιούδα κ.τ.λ.

Η ποίηση εκφράζει τα συναισθήματα και τους υψηλούς πνευματικούς τόνους της ψυχής που είναι στραμμένη μπροστά στο μεγαλείο του Θεού. Αυτή την έκφραση βλέπουμε μέσα στο βιβλίο του Ιώβ και στους Ψαλμούς. Ο Θεός μας διδάσκει ότι μπορούμε μέσα στην θλίψη μας να υψώσουμε σ’ Αυτόν ύμνο δοξολογίας και ευχαριστίας γιατί Αυτός θα μας ελευθερώσει.

Η ΕΒΡΑΪΚΗ ΠΟΙΗΣΗ.

Η Εβραϊκή ποίηση έχει πληθώρα από μεταφορικές εκφράσεις όπως: παρηχήσεις, υπερβολές, μεταφορές, προσωποποιήσεις κ.τ.λ.

Είναι ρυθμική, δηλ. οι στοίχοι της δεν είναι γραμμένοι με μέτρο, ούτε με ομοιοκαταληξία, αλλά εναρμονισμένοι σύμφωνα με τους τονισμούς των λέξεων.

Περιέχει επίσης παραλληλισμούς ιδεών και σκέψεων. Με άλλα λόγια στην μια γραμμή εκφράζεται μια σκέψη και στην δεύτερη γραμμή η ίδια σκέψη επαναλαμβάνεται με άλλα λόγια και πολλές φορές προστίθεται και κάτι ακόμη. Υπάρχουν σε δίστιχα, τρίστιχα, μέχρι και οκτάστιχα. Το μεγάλο πλεονέκτημα για μας είναι ότι στην μετάφρασή τους, δεν αλλοιώνονται οι παραλληλισμοί των ιδεών και έτσι έχουμε το ακριβές νόημά τους. Παραδείγματα της ποίησης έχουμε στον Ψαλμ.α:1, λ:5, Παρ.δ:23

Ο ΙΩΒ.

Το όνομά του στα Εβραϊκά σημαίνει «καταδιωκόμενος» και προέρχεται από μια ρίζα που έχει την έννοια του «μισώ».

Ήταν από την γη Ουζ, (έτσι λέει το Εβραϊκό κείμενο και θα πει «αφράτη και αμμώδης γη») στην οποία κατοικούσε ένας λαός τον οποίο ο Πτολεμαίος ονόμασε «Αισίτες» ή «Αυσίτες». Κατοικούσαν στο βόρειο μέρος της Αραβικής έρημου, μεταξύ Παλαιστίνης, Ιδουμαίας και του ποταμού Ευφράτη. Αυτό το όνομα πήραν οι 70οντα και γι’ αυτό γράφει «γη της Αυσίτιδος» Ιώβ α:1.

Ήταν άνθρωπος άμεμπτος και ευθύς, φοβούμενος τον Θεό, και απεχόμενος από κακού (α:1). Ήταν άνθρωπος προσευχής και δεήσεως ενώπιον του Κυρίου (α:5, Γέν.ς:9).

Ήταν πλούσιος και μάλιστα «... ο μεγαλύτερος πάντων των κατοίκων της Ανατολής» (α:3). Είχε 7.000 πρόβατα, 3.000 καμήλες, 500 ζεύγη βοών, 500 όνους και πλήθος από υπηρέτες.

Ήταν υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο, όχι φανταστικό ή μυθικό. Ο  Ιεζεκιήλ αναφέρει τον Ιώβ μαζί με τον Δανιήλ και τον Νώε (Ιεζ.Ιά:1Α,20) Το ίδιο ο Ιάκωβος στην επιστολή του αναφέρει την «υπομονή του Ιώβ» (Ιάκ.ε:11).

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.

Το βιβλίο αυτό είναι το αρχαιότερο της Αγίας Γραφής. Ο χρόνος που καλύπτει είναι τουλάχιστον 200 χρόνια. Μετά την δοκιμασία του ο Ιώβ έζησε 140 χρόνια (μβ:16) και περίπου 60 χρόνια υποθέτουμε πριν την θλίψη του. Ο Αβραάμ έζησε 175 χρόνια. Από την ηλικία και μόνο, φαίνεται ότι η εποχή που έζησε ο Ιώβ ήταν λίγο μετά τον κατακλυσμό, ανάμεσα στην περίοδο της πτώσης της μακροζωίας του ανθρώπου. Ενώ βλέπουμε πριν τον κατακλυσμό οι άνθρωποι να ζουν 700 και 900 χρόνια, μετά τον κατακλυσμό η διάρκεια ζωής του ανθρώπου πέφτει στα 75-80 χρόνια. Ο Ιώβ λοιπόν πρέπει να έζησε λίγο πριν τον Αβραάμ περίπου το 2100-1900 π.Χ. Ακόμη ο τόνος, η γλώσσα και το στυλ του βιβλίου φανερώνουν την αρχαιότητά του, τα ήθη και τα έθιμα, οι τρόποι και η συμπεριφορά της ζωής που περιγράφεται μέσα στο βιβλίο, δείχνουν ότι συνέβησαν τον καιρό της πατριαρχίας. Δεν υπάρχει καμιά αναφορά του Νόμου του Μωυσή, των Λευιτών ή του Ισραήλ και αυτό είναι άλλο ένα στοιχείο ότι το βιβλίο γράφτηκε πριν από τον Αβραάμ.

Ο σκοπός του βιβλίου είναι:

1. Όσον αφορά στον Θεό και τον άνθρωπο:

• Να δείξει ότι ο Θεός επιτρέπει την θλίψη στα παιδιά Του, ώστε να έρθει ευλογία.

• Ο Θεός είναι πάντοτε μαζί μας, έστω κι αν δεν αισθανόμαστε την παρουσία Του.

• Να μάθουμε να εμπιστευόμαστε στον Κύριο έστω και να δεν καταλαβαίνουμε.

2. Όσον αφορά στον Σατανά:

• Να      μάθουμε ότι, όταν ο Θεός επιτρέπει   θλίψη, η αιτία είναι ο Σατανάς.

• Ότι οι δοκιμασίες και οι θλίψεις του ανθρώπου, περιέχουν μάχες του Σατανά προς τον Θεό.

• Βλέπουμε ότι και ο Σατανάς απολογείται και δίνει λόγο μπροστά στον Θεό.

• Ότι πίσω από το κακό και την κατάρα που υπάρχει στον κόσμο, κρύβεται ο Σατανάς.

• Ότι ο Σατανάς δεν είναι πανταχού παρόν, παντογνώστης και παντοδύναμος,

• Δεν μπορεί να κάνει τίποτε χωρίς την άδεια του Θεού. Η δύναμή του είναι περιορισμένη.

3. Να δείξει ότι η κατάρα και η θλίψη μεταβάλλονται σε ευλογία με την πίστη και την υπακοή (Eβρ.ιβ:11, Α' Κορ.ι:13, Ρωμ.η:28).

4. Να εδραιώσει μέσα μας την θεοκεντρική όψη των πραγμάτων. Αυτός άλλωστε είναι και ο ορισμός της Σοφίας. ΣΟΦΙΑ είναι: Η ικανότητα να παρατηρούμε τα γεγονότα της ζωής με βάση την άποψη του Θεού. Είναι η ικανότητα του να αντιδρούμε στις καταστάσεις της ζωής σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.

Α. Πρόλογος: Η δοκιμασία του Ιώβ α:1 - β:13

Β. Η κακή και λανθασμένη παρηγοριά των τριών φίλων του Ιώβ γ:1 - λα:40

1. Πρώτος κύκλος των διαλόγων γ:1 - ιδ:22

• Ο θρήνος του Ιώβ γ:1-26

• Η απάντηση του Ελιφάς δ:1-ε:27 και η ανταπόκριση του Ιώβ ς:1-ζ:21

• Η απάντηση του Βιλδάδ η:1-22 και η ανταπόκριση του Ιώβ θ:1 - ι:22

• Η απάντηση του Σωφάρ ια:1-20 και η ανταπόκριση του   Ιώβ ιβ:1 - ιδ:22

2. Δεύτερος κύκλος διαλόγων ιε:1 - κα:34

• 2^η απάντηση του Ελιφάς ιε:1-35 2^η ανταπόκριση του Ιώβ ις:1 - ιζ:16

• 2^η απάντηση του Βιλδάδ ιη:1-21 2^η ανταπόκριση του Ιώβ ιθ:1-29

• 2^η απάντηση του Σωφάρ κ:1-29 2^η ανταπόκριση του Ιώβ κα:1-34

3. Τρίτος κύκλος διαλόγων κβ:1 - λα:40

• 3^η απάντηση του Ελιφάς κβ:1-30 3^η ανταπόκριση του Ιώβ κγ:1 - κδ:25

• 3^η απάντηση του Βιλδάδ κε:1-6, 3^η ανταπόκριση του Ιώβ κς:1 - να:40

Γ. Ο λόγος του Ελιού λβ:1 - λζ:24

• Πρώτος λόγος: Η οδηγία και κατατόπιση του ανθρώπου από τον Θεό δια μέσου θλίψεων και δοκιμασιών λβ:1 - λγ:33

• Δεύτερος λόγος: Υπεράσπιση της δικαιοσύνης και της σύνεσης του Θεού λδ:1-37

• Τρίτος λόγος: Η υπεροχή της ευσέβειας λε:1-16

• Τέταρτος λόγος: Το μεγαλείο του Θεού και η άγνοια του Ιώβ λς:1-λζ:24

Δ. Οι λόγοι του Θεού λη:1-μβ:6

• Πρώτος λόγος: Η διακήρυξη της Παντοδυναμίας του Θεού μέσα στην δημιουργία Του. Η εξομολόγηση του Ιώβ λη:1 - μ:5

• Δεύτερος λόγος: Η δύναμη του Θεού και η αδυναμία του ανθρώπου. Η ταπεινοφροσύνη του Ιώβ μ:6 - μβ:6

Ε. Επίλογος: Η επίπληξη των τριών παρηγορητών του Ιώβ από τον Θεό και η αποκατάσταση του Ιώβ μβ:7-17

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.

Ο Ιώβ είναι ένας πλούσιος και δίκαιος άνθρωπος τον οποίο ο Σατανάς διαβάλει στον Θεό με αποτέλεσμα να έλθουν επάνω του καταστροφές, στην οικογένειά του στα   υπάρχοντά του και στο ίδιο του το σώμα μαύρη λέπρα, ή ελεφαντίαση, ή και τα δυο μαζί.

Οι «παρηγορητές» του Ιώβ χτίζουν θεωρίες και δογματίζονται στα συμπεράσματα τους για την κατάσταση του Ιώβ, αλλά πάντοτε από αβάσιμες και ελλιπείς προϋποθέσεις και ανεπαρκή δεδομένα. Με λίγα λόγια φιλοσοφούν στα σκοτεινά.

Ο Ελιφάς βασίζεται επάνω στις δικές του παρατηρήσεις και εμπειρίες βγάζοντας έτσι το λανθασμένο συμπέρασμα ότι ο Ιώβ πάσχει επειδή αμάρτησε στον Θεό (ε:17).

Ο Βιλδάδ δεν είναι τόσο ευγενής όσο ο Ελιφάς και με ύφος καταγγελίας χτίζει το επιχείρημά του που είναι βασισμένο πάνω στην παράδοση, στα ηθικά δεδομένα και στην σοφία του ανθρώπου και διακηρύττει ότι ο Ιώβ είναι ένας υποκριτής (η:6).

Ο Σωφάρ είναι ο πιο σκληρός από τους τρεις. Το επιχείρημά του είναι βασισμένο καθαρά πάνω σε υποθέσεις αναληθείς, ούτε καν βασισμένο στη λογική, τυφλά δογματικό. Η άποψή του είναι ότι του Ιώβ του άξιζε ακόμη μεγαλύτερη τιμωρία από αυτήν που του δόθηκε.

Και οι τρεις λένε ότι η θεία εύνοια φανερώνεται στον άνθρωπο με τις υλικές ευλογίες, ενώ αντίθετα η κατάρα εξ αιτίας της αμαρτίας φανερώνεται με την καταστροφή των αγαθών και της υγείας.

Και οι τρεις έχουν πολύ στενή αντίληψη της θείας πρόνοιας.

Ακόμη ότι η αγαθότητα και η κακία ανταμείβονται πάντοτε σ’ αυτή τη ζωή.

Κανείς τους δεν δίνει σωστή απάντηση που να ικανοποιεί και όλοι τους καταδικάζουν τον Ιώβ.

Ο Ιώβ εκτός από στιγμιαίες εκτονώσεις του εναντίον τους, τους καθηλώνει με την πείρα δείχνοντας ότι ο και οι δίκαιοι υποφέρουν και βασανίζονται με θλίψεις και κακουχίες παρά το γεγονός ότι και ο δίκαιος μπορεί να έχει αμαρτία, γιατί κανείς δεν είναι αναμάρτητος.

Ο Ελιού μιλάει και στους τέσσερις και τους καθηλώνει φέρνοντας στην επιφάνεια μία καινούργια πτυχή που δεν είχε αποκαλυφθεί μέχρι τότε, με μια ομιλία γεμάτη χάρη και ευγένεια.

Προσεγγίζει στο θέμα τελείως διαφορετικά από όλους τους άλλους διεκδικώντας για τα λεγόμενά του την θεοπνευστία.

Δίνει μια καινούργια απάντηση. Βλέπει τον υψηλότερο σκοπό της θλίψης του Ιώβ και λέει ότι η θλίψη του Ιώβ, έχει σκοπό παιδείας και νουθεσίας και όχι κρίσης και εκδίκησης. Ότι η θλίψη αυτή έρχεται με σκοπό να αποκαταστήσει και να τελειοποιήσει τον άνθρωπο και όχι να τον επιπλήξει.

Κάνει μια καινούργια έκκληση στον Ιώβ, να πάρει μια διαφορετική στάση ως προς την θλίψη του αυτή. Όμως δεν μας δίνει την ρίζα της αιτίας της θλίψης του Ιώβ που είναι ο πόλεμος του Σατανά εναντίον του Θεού και των παιδιών Του.

Στην συνέχεια μιλάει ο Θεός και ταπεινώνει τον Ιώβ (δεν τον εξευτελίζει αλλά με τον τρόπο Του τον κάνει να αισθανθεί αυτή την αρετή) για τα απερίσκεπτά του λόγια, αλλά δεν φανερώνει στον Ιώβ την αιτία της θλίψης του. Η υπόσταση των λόγων του Θεού στον Ιώβ είναι:

• Δεν σημαίνει ότι ο πιστός πρέπει να γνωρίζει το κάθε τι γύρω από τις θλίψεις του.

• Ο Θεός προσέχει και ενδιαφέρεται άμεσα για αυτούς που ανήκουν σ’ Αυτόν.

• Ότι ο Ιώβ πρέπει να επαναπαύεται στον ίδιο τον Κύριο και όχι στις απαντήσεις.

• Δείχνει ακόμη την ανάγκη της εμπιστοσύνης όχι στον εαυτό του, αλλά στον Κύριο και μόνον σ’ Αυτόν.

ΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΙΩΒ.

Ο Ιώβ φαίνεται σαν τύπος της ιστορίας του ανθρώπινου γένους. Ήταν τέλειος (Αδάμ) μετά δοκιμάστηκε, πειράστηκε, έπεσε, στην συνέχεια ταπεινώθηκε μετανόησε, θεραπεύτηκε και αποκαταστάθηκε.

Είναι τύπος του «Υιού άρσεν» (Αποκ.ιβ:5) δηλ. των ζωντανών αγίων που θα απαρτίζουν την νύμφη του Χριστού στις τελευταίες ημέρες. Παρόλη την δοκιμασία, κράτησε την πίστη και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Κυρίου. Είχε μεγαλύτερη αποκάλυψη από τους παρηγορητές του. Έγινε μεσίτης και παράκλητος για τους παρηγορητές του και τους έσωσε από την οργή του Θεού.

Ο Ελιού είναι και αυτός τύπος του «Υιού άρσεν». Βοήθησε τον Ιώβ (που εδώ συμβολίζει την εκκλησία). Παρόλο που ήταν ο νεότερος μίλησε τελευταίος, όπως τελευταίοι που θα διακηρύξουν το μήνυμα του Ιησού Χριστού στον κόσμο με αποκάλυψη, με δύναμη και με δόξα, θα είναι οι άγιοι, λίγο πριν έρθει ο Κύριος να παραλάβει την εκκλησία Του στην παρουσία Του.