Ματθ.α:25 καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν
ἕως [οὗ] ἔτεκεν υἱόν· καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν.
Αντικείμενο
αυτής της σύντομης μελέτης είναι η ακριβής εξήγηση κι ερμηνεία του «έως ού» που αναφέρεται στο Ματθ.α:25. Θα
μελετήσουμε αυτή τη λέξη από γραμματική άποψη, θα δούμε τί ακριβώς σημαίνει και
πώς χρησιμοποιείται και θα αναφερθούμε, τέλος, στα εδάφια Γέν.η:7, Α’ Βασ.ιε:35, Β’ Βασ.ς:23.
Αυτό
που βλέπουμε μέσα στο λόγο του Θεού, στην Π. Διαθήκη, ειδικότερα, σχετικά με
την Μαριάμ, τη μητέρα του Κυρίου Ιησού, είναι πως η έμφαση σ’ αυτή την προφητεία
δίνεται στο γεγονός ότι «η παρθένος θέλει συλλάβει». Το θαυμαστό ήταν αυτό, να
γίνει η σύλληψη με υπερφυσικό τρόπο, απ’ τον ίδιο το Θεό, γεγονός που αποτελούσε
ένα απ’ τα πολλά σημεία της γέννησης του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Εδώ θα
θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι ο Θεός μέσα
απ’ τις προφητείες στην Π. Διαθήκη
μιλούσε για το Σωτήρα του λαού Του. Η αναφορά στο σημείο της σύλληψης από
παρθένο ήταν ένα από τα σημεία, όπως είπαμε,
για τη γέννηση του Σωτήρα. Τί θέλουμε να πούμε; Η σύλληψη από παρθένο δεν έφερε καμία σωτηρία
από μόνη της, αλλά ο καρπός αυτής της σύλληψης έπρεπε να ζήσει, ν’ αποδειχθεί
κατά πάντα τέλειος και να πεθάνει στο σταυρό. Μόνο έτσι μπορούμε εμείς σήμερα,
πιστεύοντας σ’ Αυτόν να έχουμε σωτηρία κι αιώνια ζωή. Όπως βλέπουμε, δηλαδή,
μέσα σ’ όλο το λόγο του Θεού, ο οποίος γράφτηκε από ανθρώπους που κινήθηκαν από το Άγιο Πνεύμα, οι αναφορές
στη Μαριάμ είναι μετρημένες στα δάχτυλα των χεριών μας. Αντίθετα, όλη η έμφαση
δίνεται στη ζωή, το έργο και τις διδασκαλίες τις οποίες άφησαν ο Κύριος κι αργότερα
οι απόστολοι.
Στην
επιστολή προς Εβραίους ς:1,2 αναφέρονται οι θεμελιώδεις διδασκαλίες του λόγου
του Θεού, των οποίων οι ερμηνείες κι οι εφαρμογές αποκαλύπτονται και διδάσκονται
μέσα απ’ την ίδια τη Γραφή.
Κάτι
ακόμα που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι ο λόγος Του δεν αντιφάσκει πουθενά.
Αν κάτι δεν το καταλαβαίνουμε αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι θεόπνευστος, αλλά
ότι ο δικός μας ο νους είναι πεπερασμένος. Δεν μπορεί, δηλαδή, το Άγιο Πνεύμα
να χρησιμοποιεί κάποιες λέξεις με διαφορετικό νόημα κι έννοια από πρόταση σε
πρόταση, όταν οι υπόλοιποι γραμματικοί όροι είναι ίδιοι. Πιστεύουμε ότι ισχύει ακριβώς
το αντίθετο, ότι δηλαδή το Πνεύμα του Θεού χρησιμοποίησε με αλάνθαστο τρόπο όλους
τους κανόνες της γραμματικής ώστε να
αποδοθεί το ακριβές και σωστό νόημα κι ο
κάθε σοβαρός μελετητής που σέβεται το
Θεό και τον εαυτό του να μπορεί να βρει την αλήθεια.
Παρακάτω
θα παραθέσουμε τις ερμηνείες που δίνουν τα
λεξικά στο «έως ού» και μετά με βάση αυτά θα εξηγήσουμε με λίγα λόγια κι
όσο πιο απλά μπορούμε τα παραδείγματα απ’ τα γραπτά του Ιωάννη του Χρυσόστομου.
1) Απ’ το Μέγα Λεξικό της Ελληνικής γλώσσης του
Δημητράκου αντιγράφουμε:
«Έως»:
α. Αναφορικόν μόριον
δηλούν το χρονικόν σημείον, μέχρις ού ενέργεια τις προχωρεί, εν σχέσει προς το
τέλος της ενεργείας (μέχρι) ή προς τη συνέχειαν αυτής (εν’ όσο, εφ’ όσον).
β. Μετ’ επιρρήματος
χρόνου και τόπου: ΕΩΣ ΟΤΕ, μέχρι του χρόνου, καθ’ όν, μετ’ οριστικής.
Παραδείγματα: Ξενοφ. κπς, Ι, 25, «έως ότε παρ’ ημών απήει». Απ’ το Ματθ.α:25: «Ουκ εγίγνωσκεν αυτήν έως ού έτεκεν τον υιόν
αυτής» και Λουκ.ιβ:59: «Ου μη εξέλθης
εκείθεν έως ού και το έσχατον λεπτόν αποδώς».
2) Από το μέγα Λεξικό της Ελληνικής γλώσσης των
H. Liddel - R. Scott, τόμος 2ος,
αντιγράφουμε:
«Έως»:
Αναφορικόν μόριον εν χρήσει ως το Λατινικόν «donec, dum»,
προς έκφρασιν του χρονικού σημείου μέχρις ού ενέργειά τις προχωρεί ή εν σχέσει
προς το τέλος ενεργείας, μέχρις, έως ή προς την συνέχειαν αυτής, ενόσω, ενώ,
μέχρις, έως.
3) Από τη Μεγάλη Ελληνική εγκυκλοπαίδεια «ΠΥΡΣΟΣ»
παραθέτουμε:
«Έως»:
Ως
επίρρημα, εφ’ όσον χρόνον, έως ότου, μέχρι. Μετά γενικής ή αιτιατικής, από το
πρωί έως το βράδυ, έως την άνοιξη, θα σε περιμένω έως αύριο, έως του χρόνου.
Τοπικώς, απ’ εδώ έως εκεί, ανέβηκε ως την κορυφήν, έφθασε ως την παραλία. Έως
να, έως να έρθω.
Από τα
παραπάνω παραδείγματα του «ΠΥΡΣΟΥ»
βλέπουμε ότι τα χρονικά όρια είναι σαφώς προσδιορισμένα και για να μην υπάρξει
καμία περίπτωση αμφιβολίας ή δυσκολίας στην έννοια που αποδίδει, χρησιμοποιεί
αυτά τα παραδείγματα. Μας επεξηγεί ότι όταν το έως συντάσσεται με γενική ή
αιτιατική καθορίζει ακριβώς τη χρονική διάρκεια κατά την οποία ισχύει το έως. Έτσι,
όταν υπόσχομαι σε κάποιον ότι θα τον περιμένω απ’ το πρωί στις 8 μέχρι τις 8 το
βράδυ, έχω θέσει ένα χρονικό όριο, το οποίο είμαι υποχρεωμένος να τηρήσω. Αφού
περάσει η 8 η ώρα το βράδυ, εφ’ όσον δεν ήλθε, είμαι ελεύθερος να διαθέσω τον
εαυτό μου όπως θέλω.
Κατά
συνέπεια, ο ευαγγελιστής Ματθαίος όταν γράφει με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος
«...και δεν εγνώρισεν αυτήν έως ού
εγέννησεν του υιόν αυτής ...» αυτό σημαίνει πολύ καθαρά ότι ο Ιωσήφ δεν
είχε σχέσεις με τη Μαριάμ απ’ τη στιγμή που την αρραβωνιάστηκε έως ότου γέννησε
τον Σωτήρα μας Ιησού Χριστό.
4) Απ’ το λεξικό της Αρχαίας ελληνικής γλώσσης
του Ι. Σταματάκου αντιγράφουμε σχετικά με το «έως».
«Έως»:
Ως χρονικός σύνδεσμος έχει την έννοια του εν’ όσο, εν’ ώ,
εφ’ όσον, άχρι, μέχρι, έως ότου, ως, όπως ίνα, ίνα δια να, ώστε. Ως επίρρημα
έχει την έννοια του έως ότε, έως ού. Εδώ, επίσης, η έννοια που αποδίδεται είναι
η ίδια, μέχρι, έως ότου.
5) Απ’ το εγκυκλοπαιδικό λεξικό «ΠΑΠΥΡΟΣ» διαβάζουμε:
«Έως»:
Επίρρημα. Συναντάται και σαν ώς, μέχρι και, κοινώς ίσαμε. Ως
χρονικός σύνδεσμος έως ότου, έως να, μέχρι.
Εδώ πάλι, είτε ως επίρρημα, είτε ως
χρονικός σύνδεσμος η έννοια του είναι η ίδια, ίσαμε, έως ότου, έως να, μέχρι.
6) Απ’
την εγκυκλοπαίδεια «ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ» αντιγράφουμε:
«Έως»:
Επί χρόνου δηλοί το σημείο μέχρι του οποίου προχωρεί
ενέργεια τις εν σχέσει προς το τέλος ή τη συνέχεια αυτής, μέχρι, ίσαμε.
Θα
μπορούσαμε να παραθέσουμε κι άλλες απόψεις, αλλά πιστεύουμε ότι όλα αυτά είναι
αρκετά για να βεβαιώσουν ότι υπάρχει πλήρης ταύτιση απόψεων μεταξύ των ειδικών
σχετικά με την σημασία του «έως ού».
Συστήνουμε
μάλιστα την προσοχή σας στην ερμηνεία που δίνει η εγκυκλοπαίδεια «ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ»
η οποία αναφέρει: «επί χρόνου, φανερώνει το σημείο μέχρι του οποίου προχωρεί
κάποια ενέργεια σε σχέση προς το τέλος της ενέργειας».
Στην
περίπτωση λοιπόν του εδαφίου απ’ τον Ματθ.α:25 μας δίνει ακριβώς το σημείο
μέχρι το οποίο προχωρεί η ενέργεια του «και
δεν εγνώρισεν αυτήν έως ού...».
Στη Γέν.η:7 αναφέρεται η περίπτωση με τον κόρακα.
Ο Νώε έστειλε τον κόρακα να δει αν θα βρει κάποιο μέρος γης για να μπορέσει να καθίσει.
Ο Νώε ήξερε ότι αν δεν έβρισκε άλλο μέρος θα ξαναγύριζε στην Κιβωτό για να
ξεκουραστεί. Αυτό που ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή το Νώε δεν είναι αν θα
επιστρέψει ο κόρακας αλλά αν έχει αρχίσει να ξεραίνεται η γη. Μας λέει, λοιπόν,
η Γραφή ότι μέχρι που άρχισε να ξεραίνεται η γη ο κόρακας δεν γύρισε, μας δίνει
ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο, μέχρι πότε δεν έγινε αυτό. Ήταν, άλλωστε,
φυσικό να μη γυρίσει ο κόρακας, γιατί δεν ήταν η κιβωτός το μέρος που θα
μπορούσε να ζήσει, αλλά η φύση. Αυτό που
πραγματεύεται εδώ ο λόγος είναι το πότε ξεράθηκε η γη κι όχι το αν γύρισε ο
κόρακας στο Νώε. Γι’ αυτό μας δίνει ένα σημείο ότι έγινε τότε που ο Νώε άφησε
τον κόρακα , ό οποίος δεν γύρισε μέχρι που ξεράθηκε η γη, κάθισε η κιβωτός στο
Αραράτ και βγήκαν όλοι έξω.
Σχετικά
με το «Ανατελεί εν ταις ημέραις αυτού
δικαιοσύνη και πλήθος ειρήνης, έως ου ανταναιρεθή η σελήνη», πάλι μας δίνει
ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο όπου η χάρη του Θεού θα έχει εκχυθεί σ’ αυτό τον
κόσμο. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή αυτό που αναφέρεται σ’ αυτό το εδάφιο θα
συμβεί όχι μόνο στη σελήνη αλλ’ απ’ ότι μας λέει και στη Β’ Πετρ.γ:7, 10, 12 «οι ουρανοί είναι αποτεταμιευμένοι δια το πυρ
εις την ημέραν της κρίσεως και της απωλείας των ασεβών ανθρώπων». Αυτό
σημαίνει ότι απ’ αυτό το σημείο και μετά δεν θα υπάρχει χάρη για όσους δεν θα
την έχουν δεχτεί μέχρι τότε.
Στα
εδάφια Α’ Σαμ.ιε:35 και Β’ Σαμ.ς:23 το «έως»
αναφέρεται στο Δαυίδ και τον Σαμουήλ μέχρι που πέθαναν η Μελχώλ κι ο
Σαούλ, επειδή από κει και μετά εννοείται ότι δεν μπορούσαν νάχουν πλέον οποιαδήποτε
σχέση μαζί τους ο Δαυίδ κι ο Σαμουήλ. Το «έως» αναφέρεται μέχρι που πέθαναν.
Τώρα
θα παραθέσουμε μερικά εδάφια απ’ τον λόγο του Θεού που περιέχουν το «έως ου»
στα οποία η έννοια του είναι σύμφωνη με τις ερμηνείες που παραθέσαμε πιο πάνω.
1.
Ματθ.β:9 «...τον οποίον είδον εν τη ανατολή, προεπορεύετο αυτών εωσού ελθών...»
Για να
δούμε τώρα ποιό είναι το νόημα που βγαίνει αν αυτό το «εωσού» το εξηγήσουμε
όπως κάποιοι θέλουν να εξηγούν το «εωσού» στο Ματθ.α:25, «πως ο αστέρας δεν ήλθε ποτέ ή καθόλου για να
σταθεί επάνω από το μέρος που ευρίσκετο το παιδίον».
2.
Ματθ.β:13 «...και έσο εκεί εωσού είπω σοι...»
Για να
το δούμε κι αυτό το «εωσού» όπως το
προηγούμενο, «και δεν θα μείνεις εκεί, γιατί δεν πρόκειται να σου πω ποτέ
τίποτα τί θα κάνεις για να σωθεί το παιδί».
3.
Ματθ.ιγ:33 «...εωσού έγινε όλο ένζυμο...»
4.
Ματθ.ιδ:22 «...εωσού απολύση τούς όχλους...»
5.
Ματθ.ιζ:9 «...εωσού ο Υιός του ανθρώπου αναστηθή...»
6.
Ματθ.ιζ:9 «εωσού ο Υιός του ανθρώπου αναστηθή..»
Αν σ’
αυτό το εδάφιο το «εωσού» το ερμηνεύαμε όπως του Ματθ.α:25 ερμηνεύεται από
κάποιους να τί νόημα βγαίνει, «...μην πείτε πουθενά αυτό που είδατε, γιατί ο
Υιός του ανθρώπου δεν πρόκειται ν’ αναστηθεί ποτέ».
7.
Ματθ.κδ:34 «...εωσού γίνωσι πάντα ταύτα...»
8.
Ματθ.κδ:39 «...εωσού ήλθε ο κατακλυσμός...»
9.
Ματθ.κς:29 «... έως της ημέρας εκείνης...»
10.Ματθ.κς:36
«...εωσού υπάγω και προσευχηθώ εκεί».
11.Ματθ.κζ:45
«...έως ώρας ενάτης».
12.Ματθ.κη:20
«...έως της συντελείας του αιώνος».
