Σύζυγος: Ένας δοκιμαζόμενος ρόλος

Αναμφίβολα ο ρόλος της γυναίκας ως συζύγου αντιμετωπίζει σήμερα κρίση και η κρίση αυτή εκδηλώνεται συχνά σαν κρίση ταυτότητας. Άλλωστε, η μεγάλη αύξηση του ποσοστού των γάμων που διαλύονται είναι μια επιβεβαίωση της κρίσης που περνάει ο ρόλος του ή της συζύγου.

Τα αίτια είναι πολλά και ποικίλα. Σαν συχνότερα θα μπορούσαν να αναφερθούν η διάψευση προσδοκιών και η μη ικανοποίηση βασικών αναγκών της γυναίκας, κυρίως ψυχολογικών, όπως είναι η αγάπη, η εκτίμηση κλπ. Ακόμη, επανειλημμένες απογοητεύσεις, η αίσθηση ότι αδικείται, καταπιέζεται, δεν αναγνωρίζεται ή το χειρότερο υποτιμάται ο ρόλος και η προσφορά της ως συζύγου και άλλα πολλά.

Τα βαθύτερα, όμως, αίτια είναι η εγκατάλειψη των αρχών που είχε καθορίσει ο ίδιος ο Δημιουργός για τη γυναίκα και η υιοθέτηση αρχών που όχι μόνο δεν οδηγούν σε βελτίωση, αλλά προκαλούν σύγχυση και επιδείνωση της θέσης της.

Όπως είναι γνωστό και ο άντρας και η γυναίκα δημιουργήθηκαν από το Θεό σαν δύο πνευματικά, κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού. Δημιουργήθηκαν σαν δύο προσωπικότητες ίσης αξίας, αλλά με διαφορετική αποστολή,  εξίσου όμως σημαντική και αξιόλογη.

Ο Θεός δημιούργησε τη γυναίκα σαν το απαραίτητο συμπλήρωμα του άντρα, που θα μπορεί να τον βοηθά στο δύσκολο έργο του και στην υλοποίηση των αποφάσεων που κοινού έχουν πάρει.

Δυστυχώς όμως, η αμαρτία με την είσοδό της στον κόσμο κατάστρεψε την τάξη και την ομορφιά της δημιουργίας. Ήταν φυσικό λοιπόν και η γυναίκα να μην ξεφύγει από τις οδυνηρές συνέπειές της. «Προς τον άντρα σου θέλει είσθαι η επιθυμία σου και αυτός θέλει σε εξουσιάζει» (Γέν.γ:16), είπε ο Θεός στην Εύα μετά την πτώση.

Εδώ και 2012 χρόνια, πολύ πριν από το φεμινιστικό κίνημα, ο Ιησούς Χριστός με τη διδασκαλία Του έχει ξαναδώσει στη γυναίκα την αρχική της θέση πλάι στον άντρα και ζητά απ’ αυτόν να την αγαπά, να την περιθάλπει και αν χρειαστεί να θυσιαστεί γι’ αυτήν (Εφεσίους ε:25-33).

             

Αυτό δεν έγινε, δυστυχώς, πραγματικότητα στους αιώνες που ακολούθησαν. Η γυναίκα σαν σύζυγος περιορίστηκε πολλές φορές στο ρόλο της υπηρέτριας, κλεισμένη στο σπίτι, στερημένη από κάθε δικαίωμα για μόρφωση, χωρίς τα πνευματικά εφόδια που θα τη βοηθούσαν ν’ ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.

Στην εποχή μας, η γυναίκα στην προσπάθειά της να βγει από την καταπίεση και να βελτιώσει τη θέση της, ύστερα από πολλούς αγώνες με το λεγόμενο φεμινιστικό κίνημα, κατάφερε να επιβάλει καινούριες ιδέες και αντιλήψεις για τη θέση της, που την απομάκρυναν από τους παραδοσιακούς της ρόλους σαν συζύγου και μητέρας και την προσανατόλισαν σε διαφορετικές επιδιώξεις.

Κρίση ταυτότητας που επικρατεί σήμερα για το ρόλο της συζύγου-νοικοκυράς ότι δηλαδή είναι άχαρος, μονότονος και βαρετός, ότι δεν προσφέρει καμιά ικανοποίηση, δε βοηθάει στην ανάπτυξη και ολοκλήρωση της προσωπικότητας της γυναίκας και ότι καταπνίγει κάθε δημιουργική της διάθεση, επιτείνει τη σύγχυση στις γυναίκες και τους δημιουργεί εναγώνια ερωτηματικά για το ποιος είναι ο ρόλος τους και τι πρέπει να κάνουν για να θεωρούνται «προοδευτικές».

Δημιουργήθηκε, δυστυχώς, η παρεξήγηση ότι πρόοδος και ελευθερία για τη γυναίκα σημαίνει ανεξαρτητοποίηση από τον άντρα, έστω και με διάλυση της οικογένειάς της, ελεύθερος έρωτας και ταύτιση της λίγο πολύ με το «αντρικό πρότυπο».

Αυτό, φυσικά, έχει επιπτώσεις και στον ίδιο το γάμο που αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση. Οι σύζυγοι διεκδικούν ο καθένας τα δικαιώματά του, λησμονώντας φυσικά τις υποχρεώσεις τους. Ο καθένας θέλει να επιβάλει στον άλλο το δικό του τρόπο ζωής. Από συνεργάτες έγιναν αντίπαλοι! Ο εγωκεντρισμός και η φιλαυτία τους, τους ωθεί σε ενέργειες και πράξεις που πληγώνουν και καταστρέφουν την αγάπη τους.

Για να υπάρχει όμως τάξη μέσα στην οικογένεια και σωστές σχέσεις ανάμεσα στους συζύγους και για να μη συγκρούονται συνεχώς τα δύο «εγώ», στην προσπάθειά τους για επικράτηση, ο λόγος του Θεού παραγγέλλει στις γυναίκες να υποτάσσονται στους άντρες τους «ως εις τον Κύριον» (Εφεσίους ε:22).

Η ιδέα της υποταγής προκαλεί συχνά πολλά αρνητικά συναισθήματα σε πολλές δυναμικές γυναίκες, που αισθάνονται ότι μ’ αυτό τον τρόπο τους αφαιρείται κάθε πρωτοβουλία και περιορίζονται σε κάποιο παθητικό ρόλο μέσα στην οικογένεια.

Αυτό είναι μια μεγάλη παρανόηση. Ο Θεός που προίκισε τη γυναίκα με τα ίδια πνευματικά χαρίσματα, όπως και τον άντρα, και την ίδια ελευθερία βούλησης, ασφαλώς δε θέλει να τη μετατρέψει σ’ ένα άβουλο πιόνι.

Άλλωστε, υποταγή δε σημαίνει παραίτηση από κάθε προσωπικό ενδιαφέρον ή δραστηριότητα, ούτε παράδοση «άνευ όρων». Η απόφαση της υποταγής είναι μια εκούσια πράξη σύνεσης και αγάπης και όχι εκδήλωση αδυναμίας ή υποδούλωσης. Φυσικά, η γυναίκα δε θα κάνει ποτέ καμία υποχώρηση σε θέματα που είναι αντίθετα με τον ηθικό νόμο του Θεού.

Εξάλλου, καθημερινά ασκούμε την υποταγή είτε στον εργασιακό χώρο στο πρόσωπο του προϊσταμένου, είτε σαν πολίτες υποτασσόμενοι στους νόμους και στην εξουσία και σε πολλές άλλες εκδηλώσεις της ζωής. Γιατί, λοιπόν, φαίνεται τόσο σκληρό να υποταχθεί μια γυναίκα στο σύζυγό της, τη στιγμή μάλιστα που ξέρει ότι την αγαπά και ότι μ’ αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η ειρήνη και η αρμονία μέσα στην οικογένεια;

Η χαρά της προσφοράς

Πιστεύω ότι οι «μοντέρνες» αντιλήψεις για το ρόλο της συζύγου αδικούν τη γυναίκα και τη στερούν από τη θαυμάσια ευκαιρία που έχει να αξιοποιήσει τις ικανότητές και τα ταλέντα της για τη δημιουργία μιας ευτυχισμένης οικογένειας.

Οι ευθύνες που έχει σαν σύζυγος και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει την αναγκάζουν ν’ ασχοληθεί με ποικίλα θέματα όπως αυτά της οικονομίας, της ψυχολογίας, της συμβουλευτικής, των δημοσίων σχέσεων και τόσα άλλα, που όχι μόνο δεν είναι ανιαρά, αλλά της προσφέρουν ικανοποίηση και παρουσιάζουν πολύ περισσότερο ενδιαφέρον από πολλά άλλα επαγγέλματα.

Αξία λοιπόν δεν έχει το αντικείμενο της απασχόλησής μας, αλλά η θετική ή αρνητική στάση μας προς αυτό. Γι’ αυτό και η σύζυγος που αξιολογεί σωστά το ρόλο της είναι πρόθυμη να προσφέρει από τον εαυτό της και το χρόνο της στο σύζυγό της, έστω κι αν αυτό απαιτήσει απ’ αυτήν κάποια θυσία, ιδιαίτερα αν είναι και η ίδια επαγγελματίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, κατόπιν συνεννόησης, πρέπει και οι δύο σύζυγοι να μοιραστούν ορισμένα από τα βάρη του σπιτιού, ώστε αυτά να μην επιβαρύνουν μόνο τον ένα.

Οπωσδήποτε όμως, καμία θυσία δε συγκρίνεται με τη χαρά και την ικανοποίηση που αισθάνεται μια γυναίκα, όταν σαν πραγματική βοηθός και συνεργάτισσα του συζύγου της συντελεί στον πρόοδο και την επιτυχία του.

Γυναίκες σαν την Πρίσκιλλα που ήταν άξια συνεργάτισσα του συζύγου της στον πνευματικό στίβο, υπάρχουν πολλές και αποτελούν φωτεινά παραδείγματα για όλες τις αδελφές.

Το μυστικό της επιτυχίας

Για να μπορέσει όμως μια γυναίκα να δημιουργήσει και να διατηρήσει καλές σχέσεις με το σύζυγό της, ώστε να φτάσουν στο σημείο να συνταυτιστούν τόσο πολύ και να έχουν κοινούς σκοπούς και κοινούς οραματισμούς, πρέπει να προσέξει ορισμένα απλά πράγματα από τα οποία τα πιο σημαντικά είναι:

1. Να φέρεται προς αυτόν όπως θα ήθελε να φέρεται και εκείνος προς αυτήν.
2. Να δέχεται το σύντροφό της όπως είναι και να μην προσπαθεί να τον αλλάξει. Ας αλλάξει καλύτερα η ίδια.
3. Να δίνει περισσότερη προσοχή στα χαρίσματά του και λιγότερη στα ελαττώματά του.
4. Να αποφεύγει την κριτική και την γκρίνια και να είναι έτοιμη να συγχωρεί.
5. Να του δείχνει εκτίμηση και σεβασμό και να αναγνωρίζει την αξία του.
6. Να δείχνει κατανόηση για τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
7. Να δείχνει το θαυμασμό και την αγάπη της γι’ αυτόν.
8. Να εκτιμάει όσα κάνει γι’ αυτήν και να του δείχνει την ευγνωμοσύνη της.

Αυτές όλες φυσικά είναι αμοιβαίες υποχρεώσεις και πρέπει και οι άντρες να είναι πρόθυμοι να τις εφαρμόζουν προς τις γυναίκες τους. Αν και οι δύο είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους δε θα χρειαστεί ποτέ να απαιτήσουν τα δικαιώματά τους.

Τελειώνοντας, θέλω να τονίσω ότι δεν πρέπει οι γυναίκες να περιμένουν από το σύζυγό τους να ικανοποιήσει όλες τους τις συναισθηματικές ανάγκες. Όσο καλός κι αν είναι αυτός, αυτό είναι αδύνατον. Αν τον θεωρούν σαν τη μόνη πηγή ικανοποίησης και χαράς γι’ αυτές, σύντομα θα απογοητευτούν.

Ας θυμηθούμε ότι ακόμη και ο Αδάμ και η Εύα που ζούσαν σε πραγματικά ιδανικές συνθήκες μέσα στον κήπο της Εδέμ, είχαν ανάγκη από την καθημερινή παρουσία του Θεού στη ζωή τους κι αυτή ήταν που ολοκλήρωνε την ευτυχία τους.

Η παρουσία, λοιπόν, του Θεού στη ζωή μας μπορεί να μας προσφέρει την ικανοποίηση που έχει ανάγκη η ψυχή μας, αλλά και να μας δώσει τη δύναμη να απαλλαγούμε από πικρίες και απογοητεύσεις για να έχουμε σωστές σχέσεις με το σύζυγό μας, ώστε και οι δύο μαζί να βάλουμε τα θεμέλια ενός σπιτικού που ποταμοί και χείμαρροι δεν θα μπορέσουν να το γκρεμίσουν.