Έξοδος - γ (3)

γ:14 «Εγώ είμαι ο Ων»

Στα Εβραϊκά λέει: «Εχγιέ Ασέρ Εχγιέ» που σημαίνει «Εγώ είμαι αυτός που εγώ είμαι». Στη συνέχεια, λέει: Έτσι θα πεις στους υιούς Ισραήλ ότι «Ο Εγώ είμαι με απέστειλε προς εσάς».

Στην Εβραϊκή γραμματική, ο χρόνος (παρελθόν, παρών μέλλον), δεν περιέχεται μέσα στη λέξη όπως στα Ελληνικά, αλλά αποφασίζεται από τα συμφραζόμενα. Υπάρχει ο τέλειος χρόνος που εκφράζει μια πράξη που έχει γίνει και ο ατελής χρόνος που αναφέρεται σε πράξη που δεν έχει ολοκληρωθεί.

«Εχγιέ» είναι το πρώτο ενικό πρόσωπο του ρήματος «Χαγουά» που σημαίνει υπάρχω, είμαι, γίνομαι. Ο χρόνος είναι ατελής, δηλαδή η πράξη δεν έχει τελειώσει ακόμα. Το τι θα είναι και πότε θα είναι δεν εκφράζονται κι επειδή δεν υπάρχει τίποτα στα συμφραζόμενα που να φανερώνει το χρόνο, το μέγα ΕΓΩ ΕΙΜΙ είναι χωρίς αρχή και τέλος. Η έννοια είναι ΗΜΟΥΝ, ΕΙΜΑΙ και ΘΑ ΕΙΜΑΙ και βέβαια αυτό είναι αλήθεια, εφόσον ο Θεός είναι αιώνιος κι έξω από το χρόνο (Δευτ,λγ:27  Ησ.νζ:15). 

«Γιάχβε» είναι το τρίτο ενικό πρόσωπο του ίδιου ρήματος και σημαίνει «αυτός είναι». Όταν ο Μωυσής πήγε πίσω στους Ισραηλίτες και τον ρώτησαν ποιος τον έστειλε (αυτό δείχνει ότι δεν ήξεραν το όνομα του Θεού), αυτός τους είπε: Ο Γιάχβε κι όχι ο Εχγιέ.

Μ’ αυτό τον τρόπο, είναι σαν να λέει ο Θεός: «Ήμουν, είμαι και θα είμαι ό,τι ευαρεστούμαι να είμαι και ό,τι ο λαός μου με χρειάζεται να είμαι και κάνω τα πάντα να υπάρχουν». Είναι σαν να άφησε το όνομά του μια ανοιχτή επιταγή για τις ανάγκες του λαού Του.

Στα Ελληνικά, η μετοχή του ρήματος «Ειμί» στον ενεστώτα χρόνο είναι «Ων» που σημαίνει «ο υπάρχων, αυτός που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει».

Το όνομα του Θεού εδώ είναι θαυμαστά εκφραστικό. Παρακολουθώντας στις Γραφές τα διάφορα ονόματα που παίρνει ο Θεός, βλέπουμε ότι είναι πολύ στενά συνδεδεμένα με τις διάφορες ανάγκες εκείνων με τους οποίους σχετίζεται.

Γεν.κβ:14	Γιάχβε-Ιρέ	Ο Κύριος ο προμηθεύων
Εξοδ.ιε:26	Γιάχβε-Ραφά	Ο Κύριος ο θεραπεύων
Εξοδ.ιζ:8-15	Γιάχβε-Νισσί	Ο Κύριος η σημαία μας
Κριτ.ς:24	Γιάχβε-Σαλόμ	Ο Κύριος η ειρήνη μας
Ψαλμ.κγ:1	Γιάχβε-Ρα-χά	Ο Κύριος ο ποιμήν μας
Ιερεμ.κγ:6	Γιάχβε-Τσιντκενού	Ο Κύριος η δικαιοσύνη μας
Ιεζεκ.μη:35	Γιάχβε-Σάμα	Ο Κύριος είναι παρών

Το όνομα του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη δεν είναι «Ιεχωβά» αλλά «Γιάχβε». Μετά τα 70 χρόνια της αιχμαλωσίας (536 π.Χ.), ο Ιούδας σαν έθνος υποσχέθηκε να ακολουθήσει τον Κύριο κατά πάντα και να υπακούσει σ’ όλους τους νόμους Του. Όμως, ο υπερβολικός ζήλος τους για τις λεπτομέρειες, τους οδήγησε σε τυπικισμό και λάθος ερμηνεία των Γραφών. Ένα σοβαρό θεολογικό λάθος, με πλατειά αποτελέσματα, ήταν η λανθασμένη ερμηνεία του Λευιτ.κδ:16 που οδήγησε τους Ιουδαίους να σταματήσουν να προφέρουν το όνομα του Θεού.

Λευιτ.κδ:16 «Και όστις βλασφημήσει το όνομα του Κυρίου (Γιάχβε) εξάπαντος θέλει θανατωθεί με λίθους θέλει λιθοβολίσει αυτόν πάσα η συναγωγή άντε ξένος άντε αυτόχθων όταν βλασφημήσει το όνομα του Κυρίου (Γιάχβε) θέλει θανατωθεί».

Η Εβραϊκή λέξη που μεταφράστηκε «βλασφημήσει» είναι «Νακάμπ» που σημαίνει ονομάζω, αλλά και βλασφημώ, καταριέμαι. Οι Εβραίοι, για να είναι σίγουροι ότι ποτέ δεν θα βλασφημήσουν το όνομα του Θεού, ερμήνευσαν το «Νακάμπ» με την πρώτη έννοια, απαγορεύοντας έτσι να ονομάζεται το όνομα του Θεού.

Μετά την αιχμαλωσία του Ιούδα, μεταξύ 5^ου και 6^ου αιώνα π.Χ. το όνομα Γιάχβε έπαψε να ονομάζεται. Αυτό βέβαια ήταν λάθος, γιατί:

1. Το όνομα ονομαζόταν συνεχώς, όπως βλέπουμε στην ιστορία του Εβραϊκού έθνους, από τη Δημιουργία μέχρι την αιχμαλωσία, χωρίς καμία ποινή. Αυτό συνέχισε να γίνεται και μετά την υποτιθέμενη δέσμευση σύμφωνα με το Λευιτ.κδ:16, αφού το χρησιμοποιούσαν σαν συνθετικό σε πολλά ονόματα (ΕΛΙΓΙΑΧ = ΗΛΙΑΣ = ΘΕΟΣ ΜΟΥ Ο ΓΙΑΧΒΕ,  ΓΙΕΡΜΑΓΙΑΧ = ΙΕΡΕΜΙΑΣ = Ο ΓΙΑΧΒΕ ΥΨΩΝΕΙ Η ΚΑΤΑΡΙΠΤΕΙ,  ΖΑΧΑΡΙΓΙΑΧ = ΖΑΧΑΡΙΑΣ = Ο ΓΙΑΧΒΕ ΘΥΜΗΘΗΚΕ,  ΩΣΗΓΙΑΧ = ΗΣΑΙΑΣ = Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΧΒΕ).
2. Το νόημα του «Νακάμπ» εξαρτάται από τα συμφραζόμενα και σ’ αυτή την περίπτωση το κείμενο απαιτεί την έννοια του υβρίζω, καταριέμαι, γιατί αυτό είναι το αντικείμενο του κειμένου (εδ. 15).
3. Όλοι οι ερμηνευτές συμφωνούν ότι «Νακάμπ» σ’ αυτή την περίπτωση, σημαίνει υβρίζω.

Εξαιτίας αυτής της λάθος ερμηνείας, το όνομα Γιάχβε έπαψε να ονομάζεται. Όμως οι Εβραίοι, συνεπείς στον τυπικισμό τους, δεν άλλαξαν το Εβραϊκό κείμενο (Δευτ.δ:2  Παρ.λ:6). Έπρεπε όμως να κάνουν κάτι, γιατί διάβαζαν δυνατά και αναγκαστικά έπρεπε να προφέρουν το όνομα που υπάρχει 6.823 φορές μέσα στην Παλαιά Διαθήκη. Έτσι, κάθε φορά που το συναντούσαν καθώς διάβαζαν δυνατά, αντί να λένε Γιάχβε, έλεγαν Αδωνάι που σημαίνει Κύριος. Σε σπάνιες περιπτώσεις το αντικατέστησαν με τη λέξη «Χασέμ» που σημαίνει «το όνομα» ή με τη λέξη Ελοχίμ.

Αυτό το λάθος σφραγίστηκε στην Ιουδαϊκή θρησκεία με τη μετάφραση των εβδομήκοντα (Ο’), επειδή είχε εξαπλωθεί ήδη η λάθος ερμηνεία του Λευιτ.κδ:16 ανάμεσα στους Ιουδαίους που ονόμαζαν το Γιάχβε, «το ανέκφραστο όνομα».

Λευιτ.κδ:16 (Κατά Ο’) «Ονομάζων δε το όνομα του Κυρίου θανάτω θανατούσθω λίθοις λιθοβολείτο αυτόν πάσα η συναγωγή Ισραήλ εάν τε προσύλητος εάν τε αυτόχθω...».

Στις μέρες του Χριστού, μόνο οι ιερείς διάβαζαν τα Εβραϊκά ενώ ο υπόλοιπος λαός χρησιμοποιούσε την Ελληνική μετάφραση των Ο’.

Το όνομα Γιάχβε ονομάζεται το «τετραγράμματο» γιατί αποτελείται από 4 σύμφωνα. Τα φωνήεντα προστέθηκαν αργότερα στο Εβραϊκό κείμενο από τους Μαζορίτες (9^ος αιώνας μ.Χ.). Αυτοί ήταν δύο Εβραϊκές οικογένειες που εργάστηκαν επί 5 γενιές για να φτιάξουν ένα πρότυπο κείμενο, γιατί μέχρι τότε τα Εβραϊκά γραφόταν μόνο με σύμφωνα. Επειδή όμως έτσι χανόταν η προφορά, αυτοί οι άνθρωποι εφεύραν σημεία που χρησιμοποιήθηκαν σαν φωνήεντα και τα έβαλαν ανάμεσα στα σύμφωνα (το όνομα Μαρία για παράδειγμα, γραφόταν Μρ).

Το Εβραϊκό κείμενο χωρίζεται σε δύο μέρη, το «Κεβίθ» = το γραμμένο και το «Κουέρε» = αυτό που διαβάζεται. Το «Κεβίθ» δεν το άλλαξαν ποτέ.

Όταν προστέθηκαν τα φωνήεντα από τους Μαζορίτες, κανείς δεν θυμόταν τη σωστή προφορά του ονόματος Γιάχβε, αφού ήταν απαγορευμένο να προφέρεται για περίπου 1.000 χρόνια. Επειδή το «Γιάχβε», στην ανάγνωση (Κουέρε) είχε αντικατασταθεί από το «Αδωνάι», πήραν τα φωνήεντα του «Αδωνάι» και τα πρόσθεσαν ανάμεσα στα σύμφωνα του «τετραγράμματου». Αυτό δεν το έκαναν για να μπερδέψουν την προφορά του ονόματος, αλλά για να θυμίσουν στον αναγνώστη να πει «Αδωνάι» αντί για «Γιάχβε». Έτσι, το τετραγράμματο, με τα φωνήεντα του Αδωνάι ανάμεσά του είναι μια «φτιαχτή» λέξη. Απ’ αυτή τη μικτογενή λέξη προήλθε η λανθασμένη λέξη «Ιεχωβά» που ξέρουμε σήμερα.

Ο πρώτος που χρησιμοποίησε αυτή τη λέξη ήταν ο Άγγλος Γαλατινός το 1516, προφανώς γιατί δεν ήξερε την Εβραϊκή ιστορία και τις συνήθειες.

Άλλα ονόματα του Ύψιστου είναι:

ΕΛ ή ΗΛ	Θεός (ο ισχυρός) Γεν.α:1  Ψαλμ.θ:2  Αρ.κγ:22
ΙΗΣΟΥΣ	Ο Γιάχβε (αυτός είναι) Σωτήρας. Εβρ. Γιεχοσούα  Ησ.ιβ:2
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ	Ο Θεός μαζί μας  Ησ.ζ:14  Ματθ.α:23
ΕΛ ΣΑΝΤΑΪ	Ο Παντοδύναμος Θεός που είναι επαρκής και ικανός για όλα. ΕΛ= Παντοδύναμος,  ΣΑΝΤΑΪ= ο τρέφων
ΕΛ ΕΛΙΟΝ	Ο Ύψιστος, ο Παντοκράτωρ  Γέν.ιδ:18  Πράξ.α:9
ΕΛ ΟΛΑΜ	Ο αιώνιος Θεός  Γέν.κα:33
ΕΛΑ	Το αντικείμενο της λατρείας  Έσδρα δ:24
ΕΛΟΑ	Το αντικείμενο της λατρείας   Δευτ.λβ:15
ΤΣΟΥΡ	Βράχος  Ησ.μδ:8  Εξ.ιζ:6  Αρ.κ:11
ΘΕΟΣ	Ματθ.α:23
ΔΕΣΠΟΤΗΣ	Λουκ.β:29  Πράξ.δ:24

Ο Θεός αποκάλυψε τον Εαυτό Του με πολλά σύνθετα ονόματα, ανάλογα με τις ανάγκες του λαού Του, όπως είδαμε παραπάνω. Όμως το όνομα «Εγώ είμαι», περιλαμβάνει όλα τα άλλα.

Είναι χάρις που καλούμαστε να περπατήσουμε μ’ Αυτόν που έχει ένα τέτοιο όνομα. Μπορεί να είμαστε στην έρημο και να συναντάμε δυσκολίες, θλίψεις, δοκιμασίες, αλλά εφόσον έχουμε το προνόμιο να μπορούμε να καταφεύγουμε πάντοτε, σε κάθε περίσταση, σ’ Αυτόν που καλύπτει όλες τις ανάγκες μας, δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.

Ο Θεός με διάφορους τρόπους «ελάλησε το πάλαι προς τους πατέρας διά των προφητών» (Εβρ.α:1), όμως σήμερα που έχουμε το Πνεύμα της υιοθεσίας, μπορούμε να λέμε: Αυτός που αποκαλύφτηκε έτσι, που μίλησε έτσι, που ενήργησε έτσι, είναι ο Πατέρας μου! Ο Ιησούς χρησιμοποίησε αρκετές φορές το όνομα αυτό (Ιωάν.η:58, ιη:6). Εγώ είμαι ο άρτος της ζωής, Εγώ είμαι το φως του κόσμου, Εγώ είμαι ο καλός Ποιμήν, Εγώ είμαι η ανάστασις και η ζωή, Εγώ είμαι η οδός η αλήθεια και η ζωή, Εγώ είμαι η άμπελος η αληθινή, Εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα, Εγώ είμαι ο αστήρ ο λαμπρός και ορθρινός.

Ο Θεός χρησιμοποιεί αυτό το όνομα για τον Εαυτό Του μόνο σε σχέση με το λαό Του. Στο Φαραώ δεν απευθύνεται μ΄ αυτό το όνομα, αλλά με τον επιβλητικό και μεγαλειώδη τίτλο «Κύριος ο Θεός των Εβραίων».

Όμως, το όνομα του Θεού σε σχέση με τον άπιστο, περιέχει και πάλι κάτι πολύ σοβαρό και μια βαθιά πραγματικότητα. Αν ένας άνθρωπος, που είναι ακόμα στις αμαρτίες του, αναλογιστεί για μια στιγμή αυτό το θαυμαστό όνομα, είναι αδύνατον να μην αναρωτηθεί: Ποια είναι η θέση μου απέναντι σ’ Αυτόν που ονομάζεται «Εγώ είμαι αυτός που εγώ είμαι»; Αν είναι αλήθεια ότι «Αυτός είναι», τότε τι είναι Αυτός για μένα; Ο Θεός τότε θα απαντήσει: Ιησούς! Αυτός είναι (Γιάχβε) Σωτήρας.

γ:15 «τούτο θέλει είσθαι το όνομά μου εις τον αιώνα»

Αυτή η διακήρυξη περιέχει μια σπουδαιότατη αλήθεια, που έχει ξεχαστεί από πολλούς Χριστιανούς. Το όνομα Γιάχβε παραμένει το ίδιο εις τον αιώνα. Ο Ιησούς κληρονόμησε αυτό το όνομα και το φανέρωσε στους ανθρώπους (Εβρ.α:4  Ιωάν.ιζ:6  Ησ.μβ:8).

γ:16

Ήρθε η ώρα να ενεργήσει ο Θεός, να επισκεφτεί το λαό Του, όπως είχε υποσχεθεί στον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ. Αν και είναι Αυτός που Αυτός είναι, ευαρεστείται να ταυτίζει τον εαυτό Του με το λαό Του!

«σύναξον τους πρεσβυτέρους»

Είναι ο μόνος τρόπος για να επικοινωνήσει ο Θεός με το λαό Του, κάτι που ισχύει και σήμερα. Ο Θεός μιλάει στους εργάτες Του κι αυτοί με τη σειρά τους στο λαό του Θεού.

γ:17 «εις την γην των Χαναναίων»

Αυτή ήταν η πρόθεση και το σχέδιο του Θεού, αλλά τελικά μπήκαν μόνο δύο άτομα από την παλιά γενιά. Οι υποσχέσεις του Θεού ακολουθούνται πάντοτε από όρους. Έπρεπε να πιστέψουν στα λόγια Του και να παραμείνουν ζέοντες στην πίστη κι όχι χλιαροί (Έξ.κγ:20...[εάν]).

γ:18 «οδόν τριών ημερών»

Ήταν πράγματι τρεις μέρες δρόμος για να φτάσουν στο Σινά. Αν ο Φαραώ είχε υπακούσει, δεν θα συνέβαιναν όλα αυτά που συνέβησαν στην Αίγυπτο, μέχρι να γίνει τελικά αυτό που ο Θεός είχε πει. Ο αριθμός 3 συμβολίζει θλίψη. Όταν ο Θεός έβγαλε το λαό Του μέσα από την Αίγυπτο, τον πέρασε από την έρημο για να τον ετοιμάσει να μπει στη γη της υπόσχεσης. Ο απόστολος Παύλος λέει «ότι διά πολλών θλίψεων πρέπει να εισέλθωμεν εις την βασιλείαν του Θεού» (Πράξ.ιδ:22). Είναι η σάρκα μας που θλίβεται, στην προσπάθειά της να κρατήσει αυτά που θέλει.

Όταν ο Θεός συνάντησε του Ισραηλίτες μέσα στην Αίγυπτο ήταν η τρίτη μέρα από Αδάμ, η Τρίτη χιλιετηρίδα. Οι Ισραηλίτες χρειάστηκαν 3000 χρόνια (2600) για να λατρεύσουν το Θεό. Θα Τον λατρεύσουν όμως σωστά την 7^η χιλιετηρίδα, την τρίτη ημέρα (Ωσηέ ς:1-3).

γ:19

Ο Θεός προγνώριζε την απόφαση του Φαραώ, αλλά δεν τον έφερε Αυτός σ’ αυτή την απόφαση.

γ:20-22

Όταν οι Αιγύπτιοι έδιναν τα αργυρά και χρυσά σκεύη τους στους Ισραηλίτες, ήξεραν ότι δεν θα τα έπαιρναν πίσω. Ο Θεός, πολλές φορές, κάνει έτσι ώστε οι εχθροί όχι μόνο να ειρηνεύουν με το λαό Του, αλλά και είναι ευγενικοί μαζί τους. Έχει ακόμα πολλούς τρόπους να εξισορροπεί τους λογαριασμούς ανάμεσα σε αδικούντες και αδικημένους. Αυτός που κάθεται στο θρόνο, κρίνει με δικαιοσύνη. Δικαιώνει τους καταπιεσμένους και αναγκάζει αυτούς που ενήργησαν λάθος να κάνουν αποκατάσταση.

Όλα αυτά που Αιγύπτιοι τους έδωσαν, ουσιαστικά τους ανήκαν γιατί τα είχαν δουλέψει για 400 χρόνια. Μετά από τόσα χρόνια αδικίας, είχαν να λαβαίνουν ένα «εφάπαξ» από τον Φαραώ και το πήραν την τελευταία μέρα της δουλειάς, τη μέρα της Εξόδου. Βέβαια, ο Θεός δεν τους τα έδωσε για να τα φοράνε πάνω τους, είχε κατά νου καλύτερη χρήση γι’ αυτά, τη Σκηνή του Μαρτυρίου (Έξ.λε:21).

«θέλετε επιθέσει αυτά επί τους υιούς σας....»

Όλα αυτά τα χρυσά και ασημένια στολίδια, ο Θεός τους είπε να τα βάλουν πάνω στους γιους και τις κόρες τους, έχοντας πάντα υπόψη Του να τα χρησιμοποιήσει για τη σκηνή του Μαρτυρίου. Σήμερα ο Θεός δεν θέλει να στολιζόμαστε με τέτοια πράγματα για να τραβήξουμε την προσοχή, αλλά να στολίζουμε τον εσωτερικό άνθρωπο της καρδιάς μας.