Α' Κορ.ιγ:1-8, Πράξ.ιδ:21-23
Οι πρεσβύτεροι σαν βοσκοί φροντίζουν και για
τις πρακτικές και φυσικές ανάγκες των ανθρώπων τους. Διαβάζουμε στην επιστολή Ιακ.ε:13-14
Κακοπαθεί τις μεταξύ σας; ας προσεύχηται·
ευθυμεί τις; ας ψάλλη. Ασθενεί τις μεταξύ σας; ας προσκαλέση τους πρεσβυτέρους
της εκκλησίας, και ας προσευχηθώσιν επ' αυτόν, αλείψαντες αυτόν με έλαιον εν τω
ονόματι του Κυρίου.
Η αρρώστια είναι μια φυσική ανάγκη και ο
πρεσβύτερος που ποιμαίνει νοιάζεται και για αυτές. Όταν ο Παύλος μιλούσε στους
πρεσβύτερους στην Έφεσο πριν να τους αφήσει και να φύγει, ανάμεσα στα όσα τους
είπε, ήταν και τα εξής:
Πράξ.κ:35, Κατά πάντα υπέδειξα εις εσάς ότι
ούτω κοπιάζοντες πρέπει να βοηθήτε τους ασθενείς και να ενθυμήσθε τους λόγους
του Κυρίου Ιησού, ότι αυτός είπε· Μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να
λαμβάνη.
Όποια ανάγκη και αν έχουν οι ασθενείς, οι
βοσκοί του κοπαδιού πρέπει να είναι διαθέσιμοι. Να επισκέπτονται τους
αρρώστους, να παρηγορούν αυτούς που πενθούν, να δυναμώνουν τα αδύναμα, να
προσεύχονται για όλους ακόμη και για τους δύσκολους, να επισκέπτονται τους
νέους πιστούς, να συμβουλεύουν τα νέα ζευγάρια.
Όλα αυτά βέβαια έχουν κόπο. Δεν γίνονται
χωρίς να κοπιάσεις. Αλλά ας μην κάνουμε το λάθος και νομίζουμε πως επειδή οι
πρεσβύτεροι πρέπει να τα φροντίσουν αυτά, εμείς τώρα μπορούμε να κάτσουμε πίσω
και να πηγαινοερχόμαστε. Οι πρεσβύτεροι θα δώσουν το παράδειγμα, αλλά αυτό δεν
σημαίνει πως αυτοί θα κάνουν αυτό που πρέπει να κάνει ο καθένας μας. Όλοι έχουμε
ευθύνη να υπηρετούμε.
Για να γίνουν όμως αυτά τα 4 πράγματα
χρειάζεται και κάτι ακόμη. Είπαμε χρειάζονται να είναι γεμάτοι με Άγιο Πνεύμα,
χρειάζονται εκπαίδευση μέσα στο έργο, χρειάζονται προετοιμασία στη δική τους
οικογένεια, να είναι οι ίδιοι προσκολλημένοι στο λόγο του Θεού. Χρειάζεται όμως
και κάτι ακόμη. Που αν δεν υπάρχει, όλα τα άλλα πάνε χαμένα, είναι άχρηστα. Αν
αυτό το ένα δεν υπάρχει εκεί, όλα τα άλλα θα φέρουν καταστροφή.
Αυτό το ένα είναι η αγάπη για τους
ανθρώπους. Θυμάστε όταν πήγε ο προφήτης Νάθαν να ελέγξει τον Δαβίδ για
την αμαρτία του με την Βηθσαβεέ; Του είπε μια ιστορία.
Β΄ Σαμ.ιβ:1-3, Και απέστειλεν ο
Κύριος τον Νάθαν προς τον Δαβίδ. Και ήλθε προς αυτόν και είπε προς αυτόν, Ήσας
δύο άνδρες εν πόλει τινί, ο εις πλούσιος, ο δε άλλος πτωχός. Ο πλούσιος είχε ποίμνια
και βουκόλια πολλά σφόδρα· ο δε πτωχός δεν είχεν άλλο, ειμή μίαν μικράν αμνάδα,
την οποίαν ηγόρασε και έθρεψε· και εμεγάλωσε μετ' αυτού και μετά των τέκνων
αυτού ομού· από του άρτου αυτού έτρωγε, και από του ποτηρίου αυτού έπινε, και
εν τω κόλπω αυτού εκοιμάτο, και ήτο εις αυτόν ως θυγάτηρ.
Βλέπετε την αγάπη του βοσκού; Την αγόρασε την
έθρεψε, τη μεγάλωσε με τα παιδιά του, από το ψωμί του έτρωγε, από το ποτήρι του
έπινε μαζί του κοιμόταν, σαν κόρη του. Ο Νάθαν του μίλησε με εικόνες που ο
Δαβίδ ήξερε και καταλάβαινε. Κάθε βοσκός που αγαπάει τα πρόβατά του, έτσι
κάνει.
Δεν έχει σημασία πόσα χρόνια είσαι βοσκός,
ούτε αν ο πατέρας σου ήταν, ούτε αν έχεις εμπειρία. Αγαπάς τα πρόβατα;
Έτσι πρέπει να είναι και οι πρεσβύτεροι. Οι
πρεσβύτεροι είναι ποιμένες. Δεν έχει σημασία αν ξέρεις τη Γραφή καλά. Δεν έχει
σημασία αν είσαι μορφωμένος. Δεν έχει σημασία αν έχεις εμπειρία και είσαι
υπεύθυνο άτομο. Κοίταξε τους ανθρώπους στα μάτια. Μπορείς να δεις την Εκκλησία
και να πεις, «τους αγαπώ τόσο πολύ που θέλω να τους υπηρετήσω».
Αγαπάς τους ανθρώπους της εκκλησίας αυτής;
Ακόμη και τους δύσκολους. Ακόμη και αυτούς που σε κατέκριναν στο παρελθόν;
Είσαι διατεθειμένος να τους υπηρετήσεις; Ο Χριστός έπλυνε και τα πόδια του
Ιούδα που τον πρόδωσε επισήμως και του Πέτρου που τον πρόδωσε ανεπισήμως.
Α΄ Κορ.ιγ:1-3, Εάν λαλώ τας
γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, έγεινα χαλκός ηχών ή
κύμβαλον αλαλάζον. Και εάν έχω προφητείαν και εξεύρω πάντα τα μυστήρια και
πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε να μετατοπίζω όρη, αγάπην
δε μη έχω, είμαι ουδέν.Και εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω, και εάν
παραδώσω το σώμα μου δια να καυθώ, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι.
Αγαπάς τους ανθρώπους αυτούς αρκετά, ώστε να
χάσεις τον ύπνο σου; Αγαπάς τους ανθρώπους αρκετά ώστε να δώσεις ώρες από την
οικογένειά σου; Ώστε να χαλάσεις τη ζαχαρένια σου; Να δώσεις χρήματα; Να
κουραστείς επιπλέον;
Τους αγαπάς αρκετά ώστε με δάκρια να τους
δείξεις τα λάθη τους, και όχι με οργή;
Β΄ Κορ.β:4, Διότι εκ πολλής θλίψεως και
στενοχωρίας καρδίας έγραψα προς εσάς μετά πολλών δακρύων, ουχί δια να λυπηθήτε,
αλλά δια να γνωρίσητε την αγάπην, ην έχω περισσοτέρως εις εσάς.
Τον πρόσβαλαν, τον απέρριψαν, τον
αμφισβήτησαν, αλλά τους γράφει την αλήθεια, η οποία είναι σκληρή με δάκρυα, για
να καταλάβουν πόσο πολύ τους αγαπάει. Και πιο κάτω στο κεφάλαιο ια:29,
το οποίο δεν ξέρω αν θα καταφέρω ποτέ στη ζωή μου να το υπακούσω, τουλάχιστον
όπως πρέπει, Τις ασθενεί, και δεν ασθενώ; τις σκανδαλίζεται, και εγώ δεν
φλέγομαι;
Η ερώτηση λοιπόν είναι τους αγαπάς αρκετά
ώστε να θυσιάσεις και να καείς γι’ αυτούς; Ώστε να αρρωστήσεις μαζί τους, να
πονέσεις με τον πόνο τους; Και η ερώτηση για μας, για το εκκλησίασμα είναι να
κάτσουμε να δούμε ποιοι άνθρωποι έχουν δείξει στη ζωή τους, γνήσια αγάπη για
τους άλλους. Γιατί ο βοσκός αν δεν αγαπάει τα πρόβατα δεν είναι βοσκός. Αν δεν
τα αγαπάει δεν θα τα νοιαστεί. Θα νοιάζεται να γίνεται το δικό του. Δεν θα
βάζει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές του. Ας τα σκεφτούμε και ας προσευχηθούμε.
Ολοκληρώσαμε λοιπόν, τα 4 πράγματα που οι
πρεσβύτεροι ως ποιμένες καλούνται να κάνουν. Θέλω τώρα να προχωρήσουμε,
παρακάτω και να δούμε πως η ηγεσία της εκκλησίας, γίνεται όχι από έναν, αλλά
από όλο το πρεσβυτέριο.
Διακονία «συνεργασίας»
Πάντοτε η εκκλησία πηγαίνει στο λόγο του Θεού
και εξετάζει τη ζωή της, τους θεσμούς της και αν χρειάζεται αλλαγή την κάνει. Αυτό
που χρειάζεται αναμόρφωση είναι όχι ο θεσμός του πρεσβυτερίου, αλλά το πως
εμείς νοιώθουμε, πως καταλαβαίνουμε τον θεσμό αυτό. Και το πιο σημαντικό
κομμάτι είναι πως βάζουμε τον ποιμένα ένα σκαλί πιο πάνω από τους πρεσβύτερους.
Δεν είναι αυτό όμως το βιβλικό πρότυπο. Όταν
ανοίγουμε τις σελίδες της Καινής Διαθήκης, δεν γινόταν κάτι τέτοιο. Πουθενά ο
Παύλος δεν χειροτόνησε ένα ποιμένα, και μετά έφευγε. Η ηγεσία της εκκλησίας δεν
ήταν ποτέ η ηγεσία του ενός που είχε βοηθούς, που τον βοηθούσαν στη διακονία
του. Η κάθε εκκλησία είχε μία ομάδα από πρεσβύτερους που όλοι μαζί
ποίμαιναν την εκκλησία ο καθένας βοηθώντας ανάλογα με το χάρισμά του.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα.
Πράξ.ιδ:21-23, Και αφού εκήρυξαν
το ευαγγέλιον εν τη πόλει εκείνη και εμαθήτευσαν ικανούς, υπέστρεψαν εις την
Λύστραν και Ικόνιον και Αντιόχειαν, επιστηρίζοντες τας ψυχάς των μαθητών,
προτρέποντες να εμμένωσιν εις την πίστιν, και διδάσκοντες ότι δια πολλών
θλίψεων πρέπει να εισέλθωμεν εις την βασιλείαν του Θεού. Και αφού εχειροτόνησαν
εις αυτούς πρεσβυτέρους κατά πάσαν εκκλησίαν, προσευχηθέντες με νηστείας,
αφιέρωσαν αυτούς εις τον Κύριον, εις τον οποίον είχον πιστεύσει.
Νομίζω είναι ξεκάθαρο το τι έκανε ο
Παύλος. Κοιτάξτε στο επόμενο κεφάλαιο, στο ιε:5-6 που έγινε το
πρώτο εκκλησιαστικό συμβούλιο στην εκκλησία των Ιεροσολύμων. Όταν ήρθε το θέμα
στην επιφάνεια, τι κάνουμε με αυτούς που πίστεψαν και δεν είναι Ιουδαίοι. Θα
κάνουν περιτομή ή δεν θα κάνουν.
Εσηκώθησαν δε τινές των από της αιρέσεως των
Φαρισαίων, οίτινες είχον πιστεύσει, και έλεγον ότι πρέπει να περιτέμνωμεν
αυτούς και να παραγγέλλωμεν να φυλάττωσι τον νόμον του Μωϋσέως. Και συνήχθησαν
οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι, δια να σκεφθώσι περί του πράγματος τούτου.
Οι απόστολοι δεν αποφάσισαν χωρίς τους
πρεσβύτερους. Δεν είπαν, εμείς είμαστε ένα σκαλί πιο πάνω. Και επίσης, δεν
μαζεύτηκαν οι απόστολοι με τον ποιμένα της εκκλησίας. Αλλά με τους πρεσβύτερους.
Ήταν παραπάνω από ένας.
Πράξ.κ:17, ο Παύλος
αποχαιρετάει τους αδελφούς στην Έφεσο.
Πέμψας δε από της Μιλήτου εις Έφεσον, προσεκάλεσε
τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας.
Μιλάει στην πνευματική ηγεσία της Εκκλησίας,
δεν απευθύνεται στον ένα ποιμένα.
Όλοι μαζί αυτοί έχουν την ευθύνη.
κ:28, Προσέχετε λοιπόν εις εαυτούς και εις
όλον το ποίμνιον, εις το οποίον το Πνεύμα το Άγιον σας έθεσεν επισκόπους, δια
να ποιμαίνητε την εκκλησίαν του Θεού, την οποίαν απέκτησε δια του ιδίου αυτού αίματος.
Ίσως βέβαια κάποιος πει, αδελφέ σωστά όλα
αυτά, αλλά αυτά είναι ιστορία. Έχουμε κάποιο κομμάτι στην Καινή Διαθήκη που να
διδάσκει αυτό που λες; Να μην είναι, δηλαδή, απλή εξιστόρηση, αλλά διδασκαλία;
Πιστεύω πως ναι.
Φιλιπ.α:1, Παύλος και Τιμόθεος, δούλοι του
Ιησού Χριστού, προς πάντας τους αγίους εν Χριστώ Ιησού τους όντας εν Φιλίπποις
μετά των επισκόπων και διακόνων.
Η εκκλησία στους Φιλίππους δεν είχε ένα
ποιμένα ως ηγέτη με τους βοηθούς του. Είχε επισκόπους, που είναι συνώνυμο με
τους πρεσβύτερους. Και όχι ένα, περισσότερους από έναν.
Τίτο α:5 Δια τούτο σε αφήκα εν Κρήτη, δια
να διορθώσης τα ελλείποντα και να καταστήσης εν πάση πόλει πρεσβυτέρους, καθώς
εγώ σε διέταξα.
Οι επιστολές του Πέτρου είναι καθολικές.
Απευθύνονται σε πολλές εκκλησίες.
Α΄ Πέτρ.α:1,Πέτρος, απόστολος
Ιησού Χριστού, προς τους παρεπιδήμους τους διεσπαρμένους εις Πόντον, Γαλατίαν,
Καππαδοκίαν, Ασίαν και Βιθυνίαν.
Η κάθε εκκλησία τώρα καθώς το παίρνει τι
διαβάζει;
ε:1, Τους μεταξύ σας πρεσβυτέρους
παρακαλώ εγώ ο συμπρεσβύτερος και μάρτυς των παθημάτων τον Χριστού, ο και
κοινωνός της δόξης, ήτις μέλλει να αποκαλυφθή.
Κάθε εκκλησία είχε πρεσβυτέρους. Και τα
γράμματα, οι συμβουλές, δεν γράφονται στον ένα ποιμένα, αλλά στους
πρεσβυτέρους.
Στον Ιάκωβο έχουμε την ίδια εικόνα στο
κεφάλαιο ε:14, Ασθενεί τις μεταξύ σας; ας προσκαλέση τους
πρεσβυτέρους της εκκλησίας, και ας προσευχηθώσιν επ' αυτόν, αλείψαντες αυτόν με
έλαιον εν τω ονόματι του Κυρίου.
Τι προσπαθώ να πω με όλα αυτά; Πως η ηγεσία
της Εκκλησίας είναι «συμμετοχική» είναι «ομαδική». Δεν γίνεται από τον έναν και
τους βοηθούς του. Μα να μην έχουμε ένα ποιμένα; Να έχουμε. Αλλά να
καταλαβαίνουμε τι εννοούμε. Αυτός ο ένας δεν είναι σε τίποτα διαφορετικός από
τους υπόλοιπους πρεσβύτερους. Είναι ένας εκ των πρεσβυτέρων. Και οι
πρεσβύτεροι, από την άλλη μεριά είναι συμποιμένες.
Ο πρεσβύτερος σύμφωνα με το λόγο του Θεού δεν
είναι το μέλος μιας διοικητικής ή οργανωτικής επιτροπής που αποφασίζει για τη
διοίκηση της εκκλησίας. Είναι ποιμένας. Και επειδή η θέση του είναι τόσο σοβαρή
και τόσο σημαντική γι’ αυτό και υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που πρέπει να
έχει στη ζωή του. Ηθικά και πνευματικά στοιχεία. Τα διαβάζουμε στην Α΄ Τιμόθεου, στον Τίτο, στην Α΄ Πέτρου.
Είναι άνθρωποι που έχουν δοκιμαστεί σε άλλες διακονίες και που όλη η κοινότητα
τους βλέπει τους αναγνωρίζει τους ξεχωρίζει και τους αγαπάει.
Έχετε δει πουθενά στην Καινή Διαθήκη τι θα
πρέπει να έχει ο ποιμένας στη ζωή του για να είναι ποιμένας. Όχι. Γιατί η
ποίμανση είναι χάρισμα. Το να είναι κανείς πρεσβύτερος είναι αξίωμα μέσα στην
εκκλησία του Χριστού. Δεν υπάρχει αξίωμα «ποιμένα» μέσα στην Καινή Διαθήκη. Ο
ποιμένας είναι χάρισμα, όπως και του δασκάλου, του ευαγγελιστή του προφήτη. Ο
πρεσβύτερος όμως είναι αξίωμα, όπως και οι διάκονοι. Ο ποιμένας υπηρετεί όχι
γιατί έχει αξίωμα μεγαλύτερο του πρεσβύτερου. Αλλά με το χάρισμα του ποιμένα
ως ένας εκ των πρεσβυτέρων.
Η ηγεσία της Εκκλησίας είναι συμμετοχική,
είναι συνεργατική, είναι ομαδική, όχι μοναρχική, ή «αρχηγική». Θα ήθελα όμως
τώρα λίγο να σκεφτούμε γιατί ο Θεός, τα έβαλε να είναι έτσι.
Τουλάχιστον για τρεις λόγους. Πρώτο
γιατί ο κάθε άνθρωπος, όσο μεγάλος και να είναι έχει αδυναμίες. Όσο πιστός κι
αν είναι κάποιος, είναι εκ φύσεως αμαρτωλός, παλεύει με τη σάρκα του, με τη
φιλοδοξία του, με τους δικούς του πειρασμούς. Έχει αδυναμίες στο χαρακτήρα.
Όταν όμως δουλεύει με μια ομάδα η ομάδα αυτή καλύπτει τις αδυναμίες του. Τα
μέλη της ομάδας ισορροπούν ο ένας τις αδυναμίες του άλλου.
Μπορεί κάποιος να έχει πολλές διοικητικές
ικανότητες. Μπορεί κάποιος να προσανατολίζεται εύκολα σε στόχους ενώ κάποιος
άλλος να προσανατολίζεται περισσότερο στους ανθρώπους. Μπορεί ο ένας να φοβάται
να έρθει σε σύγκρουση με κάποιους ανθρώπους για τους δικούς του λόγους. Οι
άλλοι όμως θα ισορροπήσουν αυτές τις αδυναμίες. Κανένας δεν μπορεί να τα κάνει
όλα μόνος του. Γιατί καθένας έχει αδυναμίες. Για αυτό και δουλεύει η ηγεσία της
εκκλησίας σαν ομάδα.
Ένας δεύτερος λόγος είναι πως
με την ομάδα η δουλειά γίνεται πιο ελαφριά. Ζούμε με την αυταπάτη πως ένας
άνθρωπος θα σηκώσει το πνευματικό φορτίο όλης της εκκλησίας. Ο Χριστός
που ήταν ο Χριστός, έδωσε χρόνο για να ετοιμάσει 12 ανθρώπους. Εμείς όμως
πιστεύουμε πως ένας ποιμένας μπορεί να ποιμάνει καμιά διακοσαριά. Αυτό όμως δεν
είναι ποίμανση. Για αυτό υπάρχουν οι πρεσβύτεροι. Για την καλύτερη πνευματική
παρακολούθηση της εκκλησίας, επειδή την αγαπούν.
Για να μεγαλώσει ακόμη και ένα παιδί
χρειάζονται δύο γονείς. Για να μεγαλώσει μια ψυχή πνευματικά χρειάζεται κόπο,
παρακολούθηση, χρόνος, προσπάθεια, δάκρια. Μην γελιόμαστε με ένα κήρυγμα τη βδομάδα
και μια επίσκεψη αραιά και που δεν μεγαλώνει κανένας.
Ο τρίτος λόγος που η εκκλησία
οδηγείται από πολλούς είναι πως ο ένας πρέπει να είναι υπόλογος στον άλλον. Ο
Άγγλος ιστορικός Lord Acton,
είπε, «η εξουσία διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα.» Επειδή
είμαστε άνθρωποι αμαρτωλοί, άνθρωποι που πέφτουμε σε πειρασμό γι’ αυτό υπάρχει
ακόμη και σε μας ο κίνδυνος της διαφθοράς. Πως προστατεύεσαι από τον εαυτό σου
λοιπόν; Μόνο όταν κάποιος είναι υπόλογος σε κάποιους άλλους μπορεί να
προστατευτεί από τον εαυτό του. Πρέπει να είμαστε υπόλογοι για την προσωπική
μας ζωή, για το πως πάει η σχέση μας με το Θεό, για το αν εκτελούμε σωστά την
υπηρεσία μας, για την οικογένειά μας, για το πως κάνουμε τις δουλειές μας, κάθε
πλευρά της ζωής μας.
Η ιδέα του ποιμένα ως του μοναδικού εκπαιδευμένου
εργάτη μέσα στην εκκλησία, του ενός αγίου στον οποίο όλη η εκκλησία κοιτάει δεν
είναι Γραφική, και δεν στέκει ούτε με τη λογική.
Η τέταρτη διακονία που περιλαμβάνει η
ποίμανση είναι η φροντίδα για τις φυσικές ανάγκες. Αυτό μπορεί να σημαίνει
επισκέψεις σε σπίτια, σε αρρώστους, σε νοσοκομεία, υπηρεσία σε πρακτικές ανάγκες.
Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως για να είναι
κάποιος καλός ποιμένας είναι να αγαπάει τα πρόβατά του. Αν δεν υπάρχει αγάπη,
όλη η γνώση της Αγίας Γραφής, όλη η εμπειρία και οι ικανότητες πάνε χαμένα.
Και επίσης η ηγεσία της εκκλησίας εξασκείται
από μια ομάδα πνευματικών ανθρώπων οι οποίοι μαζί, συνεργατικά, ως ομάδα
μοιράζονται το βάρος, κρατούν ο ένας τον άλλον υπόλογους και καλύπτουν ο ένας
τις αδυναμίες του άλλου.
