«Αι γραίαι ωσαύτως να έχωσι τρόπον ιεροπρεπή, μη κατάλαλοι, μη δεδουλωμέναι εις πολλήν οινοποσίαν, να ήναι διδάσκαλοι των καλών, διά να νουθετώσι τας νέας να ήναι φίλανδροι, φιλότεκνοι, σώφρονες, καθαραί, οικοφύλακες, αγαθαί, ευπειθείς εις τους ιδίους αυτών άνδρας, διά να μη βλασφημήται ο λόγος του Θεού» (Τίτ.β:3-5).
Παρατηρούμε με πόσο ζήλο ο κόσμος συμβουλεύει τις νέες μέσα από τα ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο, περιοδικά και βιβλία). Αλλά ποιες είναι οι συμβουλές του; Να μερικά παραδείγματα:
· Πρόσεξε να μη σου πάρει ο άνδρας τον αέρα και για τούτο πάτησε του το πόδι από την αρχή (από την ώρα του γάμου σας)...
· Μη βιαστείς να παντρευτείς. Να χαρείς πρώτα τη ζωή σου, μη σκλαβωθείς στο σπίτι.
· Βάλε στόχους στη ζωή σου για μια καλή καριέρα.
· Όταν παντρευτείς μην βιαστείς να κάνεις παιδιά. Πρέπει πρώτα να κάνεις πολλά ταξίδια και να απολαύσεις ό,τι προσφέρει ο σύγχρονος κόσμος.
· Μην πάρεις κιλά και χαλάσεις τη σιλουέτα σου ίσως έτσι χάσεις τον άντρα σου.
· Φρόντισε να έχεις μια καλή εργασία με καλό εισόδημα, για να μην ταπεινώνεσαι και ζητάς "χαρτζιλικι" από τον άντρα σου.
· Εξασφάλισε μια σύνταξη επειδή, πού ξέρεις, αν ίσως αύριο σε εγκαταλείψει ο άντρας σου θα πρέπει να ζεις με δικά σου έσοδα.
Επίσης, αν ξεφυλλίσουμε κάποιο κοσμικό περιοδικό, οι μισές σελίδες του είναι γεμάτες με διαφημίσεις για μόδες και διάφορα αξεσουάρ, δίαιτες αδυνατίσματος και πανάκριβα καλλυντικά που όλα στοχεύουν να κάνουν τη γυναίκα να φαίνεται ελκυστική και προκλητική. Το μόνο μέτρο σύγκρισης είναι τα μοντέλα, επειδή, διαφορετικά, αν δεν γίνουμε όπως αυτά, υπάρχει φόβος ο άντρας μας να κοιτάξει αλλού...
"Να νουθετώσι τας νέας"
Αλλά πόσο συμφωνεί με τα παραπάνω ο λόγος του Θεού; Και ποιο είναι το περιεχόμενο της νουθεσίας που πρέπει οι μεγαλύτερες να μεταδώσουν στις νεότερες;
«Να αγαπούν τους άντρες τους [φίλανδροι]». Το ρήμα «φιλώ» σημαίνει αγαπώ. Να αγαπούν λοιπόν τον άντρα τους, αλλά πώς να τον αγαπούν; Και ο κόσμος νομίζει ότι αγαπά, όμως η αγάπη του Θεού είναι εντελώς διαφορετική. Είναι η αγάπη που μακροθυμεί, αγαθοποιεί, δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, δεν παροξύνεται, δεν ζητεί τα εαυτής κ.ο.κ., όπως διαβάζουμε στην Α΄Κορ.ιγ.
«Να αγαπούν τα παιδιά τους [φιλότεκνες]». Μα οι μητέρες αγαπούν τα παιδιά τους εκ φύσεως! Όμως τα αγαπούν σωστά; Μια λάθος αγάπη είναι όταν σπεύδουμε να ικανοποιούμε την κάθε επιθυμία τους. Επίσης λάθος είναι η μεγάλη ανοχή, όπως και πολλή οικειότητα, που κάνουν μεγάλο κακό στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.
Πού θα μάθουμε πώς να αγαπούμε σωστά τα παιδιά μας; Κυκλοφορεί πλήθος βιβλίων για την ανατροφή των παιδιών. Αυτά όμως συνήθως δεν διέπονται από τις αρχές της Βίβλου, όσο ευχάριστα και αν διαβάζονται και όσο λογικά αν τα βρίσκουμε αρχικά, επειδή η ζημιά που κάνουν είναι μεγάλη.
Η επιτυχία μιας συνταγής φαίνεται στα αποτελέσματα. Συγκρίνετε μια τωρινή σχολική τάξη με μία της γενιάς του 1960. Πόσος σεβασμός υπήρχε στους δασκάλους, ακόμη και έξω από το σχολείο, όταν τους συναντούσαμε στο δρόμο. Όσες ζήσατε σε κατασκηνώσεις παλαιότερα και τώρα, θα έχετε παρατηρήσει την τεράστια διαφορά. Πόσο δύσκολη είναι η διαπαιδαγώγηση του παιδιού, που τα θεμέλιά της πρέπει να τεθούν ήδη πριν από τα 4 χρόνια του!
«Να έχουν σωφροσύνη [σώφρονες]». Σωφροσύνη σημαίνει να έχει κάποιος σώας φρένας. Με άλλα λόγια, θα λέγαμε να μην έχουν πάρει τα μυαλά τους αέρα. Αυτό δεν είναι καθόλου δύσκολο να συμβεί, ιδιαίτερα όταν υπάρχει οικονομική άνεση, και εύκολα μπορούμε να γλιστρήσουμε σ’ εκείνα που διαβάζουμε στην Α΄ Ιωάν.β:16. Να συρόμαστε δηλαδή από την επιθυμία των οφθαλμών, την επιθυμία της σαρκός και την αλαζονεία του βίου. Αν η φίλη μου έχει αυτό, εγώ θα πρέπει να πάρω καλύτερο! Αυτό κι αν είναι κοσμικότητα! Κι εδώ επίσης πρέπει να φυλαχτούμε από το πνεύμα του κόσμου. Να παραμείνουμε ταπεινές, για να μας δίνει ο Θεός τη δική Του χάρη.
«Να έχουν αγνότητα [αγνές]». Πρωταρχικά η φράση αυτή αναφέρεται στην αγνότητα του πνεύματος. Αγνός είναι εκείνος που κρατάει καθαρό το νου του και την καρδιά του. Με τι γεμίζουμε τη σκέψη μας; Σκεφτόμαστε όπως λέει ο λόγος του Θεού: «όσα είναι αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα καθαρά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, αν υπάρχη τις αρετή και εάν τις έπαινος» (Φιλιπ.δ:8), ή αφήνουμε να γεμίσουν τον εσωτερικό μας κόσμο άχρηστες πληροφορίες, αυτές που μολύνουν και ακυρώνουν όσα μας δίδαξε το Άγιο Πνεύμα;
Οι σκέψεις μας είναι κρυμμένες από τους άλλους, όχι όμως και από τον Θεό, που «εξετάζει πάσας τας καρδίας και εξεύρει πάντας τους λογισμούς των διανοιών» (Α΄ Χρον.κη:9). Σκέψεις κακίας, ζήλιας, αντιπάθειας, μίσους κ.λπ. Γι’ αυτό ο Χριστός είπε ότι: «εκ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι. Ταύτα είναι τα μολύνοντα τον άνθρωπον» (Ματθ.ιε:19-20).
«καθαραί», που κάλλιστα μπορεί να σταθεί και σε αναφορά με την καθαριότητα του οικιακού μας περιβάλλοντος, όπου ζούμε εμείς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα, όμως γι’ αυτά στο επόμενο σημείο.
«Να είναι νοικοκυρές [οικουργοί]». Στη γυναίκα ανήκει η αρμοδιότητα να φροντίζει το σπίτι της να το διατηρεί καθαρό, ασφαλές, ευχάριστο, υγιεινό, κατάλληλο για να φιλοξενεί την ίδια και τις αγάπες της (το σύζυγο και τα παιδιά της). Δεν είναι δυνατό για μια χριστιανή γυναίκα να λέει ότι δεν της αρέσει το νοικοκυριό! Αν και η λέξη «νοικοκυρά» ακούγεται σήμερα κακόηχα, και ίσως περιφρονείται από κάποιες, στην πραγματικότητα σημαίνει ΚΥΡΙΑ, αφέντρα του σπιτιού. Δυστυχώς, όμως, το κοσμικό φρόνημα έχει κάνει αρκετές να ντρέπονται να πουν ότι ασχολούνται με τα «οικιακά».
Και δεν πρέπει να σπουδάσει μια κοπέλα; Θα ρωτούσε κάποια. Και βέβαια μπορεί και πρέπει να σπουδάσει και να συγκεντρώσει όσα περισσότερα εφόδια μπορεί. Δεν πρέπει εντούτοις να λησμονεί ότι ο κύριος ρόλος της είναι εκείνος της συζύγου και μητέρας –αν ο Θεός της χαρίσει παιδιά– και πως όλα τα άλλα είναι χρήσιμα στον πολύπλευρο αυτό ρόλο. Διαφορετικά ας μην παντρευτεί. Εξάλλου τα διαζύγια στην πλειοψηφία τους έχουν ως αιτία την καταστρατήγηση του κυρίως γυναικείου ρόλου.
«οικοφύλακες». Αυτό βέβαια δεν εννοεί ότι η γυναίκα θα φυλάει σκοπιά. Απαντά όμως σε κάποιες που ακούμε να λένε: –Δεν με κρατάει το σπίτι! Μια «οικουργός» χωρίς αμφιβολία θα θέλει και να προστατεύσει το έργο της. Δεν εγκαταλείπει τη φωλιά της για να γυρίζει από δω κι από κει.
Και προφανώς δεν θα ήθελε ποτέ να χαλάσει το σπιτικό των άλλων. Δεν μπορεί, λοιπόν, να επιδίδεται σε κουτσομπολιά γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι ή με ατέλειωτες τηλεφωνικές συνομιλίες
«Να έχουν καλοσύνη [αγαθές]». Καλοσυνάτες μας θέλει ο λόγος του Θεού, κι αυτό πρέπει να το διδάσκουμε με λόγια και παράδειγμα στις νεότερες αδελφές και φίλες μας. Να έχουμε ωραίους τρόπους, να μην πληγώνουμε, να επαινούμε, να ενθαρρύνουμε, να παρηγορούμε, να μην προσβάλλουμε.
Αυτό αρχίζει από τους δικούς μας ανθρώπους και εκτείνεται στη συνέχεια στους γύρω μας. Πώς βλέπουμε τις αδελφές μας και τα παιδιά τους; Πώς αντιμετωπίζουμε τα διάφορα προβλήματα; Με αδιαφορία ή με ενδιαφέρον; Από απόσταση ή πλησιάζοντας για να βοηθήσουμε;
Όπως οι κληρικοί της παραβολής ή όπως ο καλός Σαμαρείτης; (Λουκ.ι:30-35). Ίσως εδώ αξίζει να θυμηθούμε το λόγο του Κυρίου: «Και εάν αγαπάτε τους αγαπώντάς σας, ποία χάρις χρεωστείται εις εσάς; διότι και οι αμαρτωλοί αγαπώσι τους αγαπώντας αυτούς» (Λουκ.ς:32).
«Να υποτάσσονται στους άντρες τους [υποτασσόμεναι]». Ο λόγος του Θεού αναγνωρίζει και υποστηρίζει πάντοτε την ιεραρχία που ο Πλάστης θέσπισε από την αρχή, σύμφωνα με την οποία ο άντρας μας έχει πάντοτε το προβάδισμα. Με τον τρόπο αυτό δεν υποτιμάται η γυναίκα, όπως κατηγορούν εκείνες που δεν γνωρίζουν την αλήθεια των πραγμάτων. Η θεία τάξη δεν βαθμολογεί αξίες, δεν αναφέρεται στο ποιος είναι καλύτερος, εξυπνότερος, ικανότερος. Θέτει μόνο μια σειρά για να μπορεί να υπάρχει κοινωνική αρμονία και συμπόρευση. Το αρχαίο βιβλικό ρητό ρωτάει: «Δύνανται δύο να περιπατήσωσιν ομού, εάν δεν ήναι σύμφωνοι;» (Αμώς γ:3). Πολύ περισσότερο αυτή η συνθήκη είναι απαραίτητη για μια ομαλή οικογενειακή ζωή.
«ευπειθείς εις τους ιδίους αυτών άνδρας». Αν και τούτη η μετάφραση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως η πιο ορθή, εντούτοις παραπέμπει σε κάποιους χρήσιμους συλλογισμούς, επειδή περιλαμβάνει την έννοια της πειθούς. Με τούτο εννοείται πως η γυναίκα δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι ένα άβουλο όργανο του άντρα, αλλά εκείνος οφείλει να την πείθει για την ορθότητα των αποφάσεών του και εκείνη να είναι πρόθυμη να πεισθεί (ευπειθής) και όχι αρνητική και πεισματάρα (απειθής).
Θα τόνιζα μάλιστα εδώ τη σημασία της σιωπής, που είναι απαραίτητη αφού πρώτα εκφράσεις τη γνώμη σου. Πολλές φορές μάλιστα η σιωπή είναι το καλύτερο όπλο, επειδή σου δίνει χρόνο να ακούσεις τα επιχειρήματα του συζύγου σου και να τα σκεφτείς ξανά και ξανά.
Θα τολμήσω τώρα να σας ζητήσω να κάνετε μια σύγκριση, να δείτε τις απαιτήσεις που προτείνει εδώ ο λόγος του Θεού για τις ώριμες γυναίκες και να τις παραβάλλεται με όσα αναφέρονται ως προϋποθέσεις για να αναλάβει κάποιος καθήκοντα πνευματικού ηγέτη στην Εκκλησία του Χριστού. Τότε θα προσέξετε ότι τα δεδομένα είναι σχεδόν παρόμοια (Α΄ Τιμ.γ:2-7, Τίτ.α:7-9).
Έτσι εκείνο που εύκολα προκύπτει, είναι ότι το Πνεύμα του Θεού όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται να μειώσει τη γυναίκα αλλά, τουναντίον, φροντίζει να την τοποθετήσει σε ασφαλές έδαφος, κατάλληλο για να εκπληρώσει τους ξεχωριστούς γι’ αυτήν στόχους.
Αν όλες αυτές οι αρετές διακρίνουν τις χριστιανές γυναίκες, και για το οποίο αξίζει να λειτουργούν βοηθητικά οι ωριμότερες, με τέτοια διαγωγή δεν βλασφημείται ο λόγος του Θεού επειδή ο κόσμος μάς παρατηρεί και έχει μεγάλες απαιτήσεις από εμάς που διακηρύττουμε πως είμαστε παιδιά του Θεού.
Ας κλείσουμε τα αυτιά μας στις λάθος συμβουλές του κόσμου και ας στραφούμε περισσότερο στη μελέτη του λόγου του Θεού και στην κοινωνία με τους αδελφούς μας όλων των ηλικιών. Πολλά θα πάρουμε και ίσως κάτι θετικό μπορέσουμε κι εμείς να μεταδώσουμε, όταν «ο λόγος του Χριστού κατοική εν υμίν πλουσίως μετά πάσης σοφίας· διδάσκοντες και νουθετούντες αλλήλους» (Κολ.γ:16).
Οι ώριμες γυναίκες, λοιπόν, έχουν πολλή δουλειά να κάνουν για να προετοιμάσουν κατάλληλα τον εαυτό τους και για να βοηθήσουν τις νεότερες αδελφές. Και οι νεότερες ας προσέχουν τι καλό μπορούν να μάθουν και να κερδίσουν από τις μεγαλύτερες αδελφές τους.
