Τρίτη εντολή - «Μη λάβης το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω» (1)

Έξοδος κ:7

Φανταστείτε πως βρισκόμαστε μέσα σ’ ένα δωμάτιο στην Παλαιστίνη, χρόνια πριν έρθει ο Χριστός και παρακολουθούμε πως μια ομάδα από γραμματείς αντιγράφουν το Νόμο του Μωυσή και τους προφήτες.

Είναι ένα μικρό δωμάτιο και στην κορυφή στέκεται κάποιος που διαβάζει λέξη-λέξη, αργά-αργά το κείμενο. Αυτοί που είναι κάτω με τις μεμβράνες στα χέρια γράφουν. Ξαφνικά, αυτός που διαβάζει διακόπτει και λέει: «Η επόμενη λέξη είναι το άγιο όνομα». Με το που το λέει αυτό, όλοι μαζί αφήνουν κάτω τις μεμβράνες, τις πέννες, ό,τι και αν έκαναν, πηγαίνουν και κάνουν μπάνιο, ώστε τελετουργικά να είναι καθαροί. Μόλις τελειώνει αυτή η διαδικασία, γυρίζουν στο δωμάτιο, παίρνουν μια καινούργια πέννα που δεν είχε χρησιμοποιηθεί πριν, για να γράψουν το όνομα του Θεού: Γιάχβε.

Μετά από ένα εδάφιο, το όνομα του Θεού επαναλαμβάνεται. Τώρα; Πάλι η ίδια διαδικασία. Πάλι οι πέννες κάτω, πάλι μπάνιο, πάλι καινούργιες πέννες και συνεχίζουμε. Και αυτό γινόταν όσες φορές χρειαστεί. Γιατί;

Επειδή έτσι κατάλαβαν πως πρέπει να υπακούν την τρίτη εντολή.

Έξ.κ:7 Μη λάβης το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω· διότι δεν θέλει αθωώσει ο Κύριος τον λαμβάνοντα επί ματαίω το όνομα αυτού.

Αλήθεια, τι λέτε πως σημαίνει αυτή η εντολή; Να κάνουμε μπάνιο πριν πιάσουμε το όνομα του Θεού στο στόμα μας; Οι Εβραίοι μια φορά το χρόνο, γιόρταζαν την ημέρα του Εξιλασμού το γνωστό Γιόμ Κιπούρ, για το οποίο διαβάζουμε στο Λευιτ.κγ. Μια φορά το χρόνο γινόταν ο εξιλασμός, η θυσία για τις αμαρτίες όλου του λαού. Μόνο εκείνη την ημέρα ο αρχιερέας θα πρόφερε το όνομα του Θεού. Ποτέ άλλοτε. Έτσι, σιγά-σιγά ξέχασαν πως προφέρεται στα εβραϊκά το όνομα του Θεού.

Τι σημαίνει λοιπόν, αυτή η εντολή; Είναι η εντολή που μας απαγορεύει να μην βλασφημούμε; Ή, όταν το κάνουμε να μην βλασφημούμε τα θεία; Τι σημασία έχει για μας σήμερα; Τι σημασία είχε τότε; Πως κατάλαβαν οι άνθρωποι τότε αυτή την απαγόρευση; Πως μπορούμε εμείς να την κατανοήσουμε σήμερα και να την υπακούσουμε;

Κάποιοι μέσα στην πορεία της ιστορίας, οι Αναβαπτιστές, οι Χουσίτες, οι Κουάκεροι και άλλοι κατάλαβαν πως δεν πρέπει να ορκίζονται στο όνομα του Θεού, πως δεν πρέπει με τίποτα να το πιάνουν στο στόμα τους παρά μόνο για δοξολογία. Έτσι αρνούνται να πάνε σαν μάρτυρες στο δικαστήριο για να μην ορκιστούν. Φυσικά το κίνητρο είναι πάντα η υπακοή στο λόγο του Θεού. Σημαίνει όμως αυτό; Πως εφαρμόζεται;

Εφαρμόζεται με πολλούς τρόπους. Στην πραγματικότητα είναι πολλές οι παγίδες στις οποίες μπορούμε να πέσουμε. Θα μελετήσουμε σήμερα την εντολή αυτή ώστε να δούμε πως μπορούμε να παραμείνουμε πιστοί στο Θεό.

Πριν προχωρήσουμε, πρέπει να σκεφτούμε γιατί αυτή η απαγόρευση; Γιατί δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού με ελαφρότητα, μάταια, δηλαδή χωρίς να υπάρχει λόγος; Ο βασικός λόγος είναι πως το όνομα του Θεού, Γιάχβε, δεν είναι απλά ένα όνομα σαν και τα δικά μας, Δημήτρης, Κώστας, Ελένη, Βασιλική. Το Όνομα του Θεού, όπως και τα ονόματα που δίνονται στην Παλαιά Διαθήκη δίνονται γιατί περιγράφουν ποιος είναι αυτός που έχει το όνομα,  ή γιατί συνδέουν το πρόσωπο με κάποιο γεγονός που σχετίζεται π.χ. με τη γέννησή του. Το όνομα του Θεού περιγράφει τη φύση και το χαρακτήρα του Θεού.

Γέν.δ:1 Ο δε Αδάμ εγνώρισεν Εύαν την γυναίκα αυτού· και συνέλαβε, και εγέννησε τον Κάιν· και είπεν, Απέκτησα άνθρωπον διά του Κυρίου.

Το όνομα Κάιν έρχεται από το ρήμα κανά που σημαίνει αποκτώ. Τον απέκτησα από τον Κύριο, θα τον ονομάσουμε λοιπόν, «απόκτησις».

Στη Γένεση επίσης διαβάζουμε πως ο Ισαάκ ονομάστηκε Ισαάκ επειδή η Σάρρα γέλασε όταν άκουσε πως θα αποκτήσει τελικά παιδί. Στα εβραϊκά «γισσάκ» σημαίνει: «αυτός γελά».

Παρόμοια με τον Σαμουήλ, διαβάζουμε πως το όνομά του σημαίνει «αυτός που ζητήθηκε από τον Θεό».

Το όνομα Μωυσής έρχεται από το ρήμα «μασά»: δηλαδή τραβώ έξω, εννοώντας έξω από το νερό. Δεν σημαίνει πως όλα τα ονόματα έχουν κάτι τέτοιο πίσω τους, αλλά στη συντριπτική πλειοψηφία τους κάτι υπάρχει.

Το όνομα του Θεού, Γιάχβε, μας λέει αυτό που είναι ο Θεός. Έρχεται από το ρήμα «χαγιά» που σημαίνει «είμαι, υπάρχω», ή όπως το βρίσκουμε στον Βάμβα όταν ο Μωυσής στεκόταν στην καιόμενη βάτο, «ο Ων», που είναι μετοχή ενεστώτα του ρήματος είμαι. «Εγώ είμαι Αυτός που είμαι», «είμαι αυτός που υπάρχει», «ο υπάρχων». Και τι θα πει αυτό; Είμαι αιώνιος. Υπάρχω από μόνος μου. Δεν με δημιούργησε κανένας. Είμαι αυτός που είμαι, χωρίς να χρειάζεται να απολογηθώ για αυτό, γιατί εγώ δημιούργησα τα πάντα. Κάνω ό,τι θέλω, όποτε θέλω, και αν θέλω.

Το Όνομα του Θεού φαίνεται από το τι έχει κάνει στη δημιουργία!  Ο Ψαλμός 8 περιγράφει τη δημιουργία που έχει κάνει ο Θεός και την ξεχωριστή θέση που έχει ο άνθρωπος μέσα στον κόσμο που ο Θεός δημιούργησε. Θυμόμαστε έτσι, Συ δε έκαμες αυτόν ολίγον τι κατώτερον των αγγέλων, και με δόξαν και τιμήν εστεφάνωσας αυτόν. Και πιο πριν λέει, Όταν θεωρώ τους ουρανούς σου, το έργον των δακτύλων σου, την σελήνην και τους αστέρας, τα οποία συ εθεμελίωσας. Θυμάστε πως ξεκινάει αυτός ο καταπληκτικός ψαλμός;  Κύριε ο Κύριος ημών, πόσον είναι θαυμαστόν το όνομά σου εν πάση τη γή· όστις έθεσας την δόξαν σου υπεράνω των ουρανών (Ψαλμ.η:1). Ο Θεός στη δημιουργία Του βάζει το όνομά Του. Το Όνομά Του είναι θαυμαστό γιατί ο ίδιος είναι θαυμαστός.

Όταν λοιπόν, περιφρονώ κάποιο από τα δημιουργήματα του Θεού, (για να έρθουμε και λίγο στην εφαρμογή), η περιφρόνηση πηγαίνει στον ίδιο το Θεό και στο όνομα του Θεού επειδή αυτός είναι ο Δημιουργός. Για παράδειγμα διαβάζουμε Όστις περιγελά τον πτωχόν, ονειδίζει τον Ποιητήν αυτού (Παρ.ιζ:5^α). Επίσης στο Λευιτ.ιθ:14 γράφει, Δεν θέλεις κακολογήσει τον κωφόν, και έμπροσθεν του τυφλού δεν θέλεις βάλει πρόσκομμα, αλλά θέλεις φοβηθή τον Θεόν σου. Εγώ είμαι ο Κύριος. Και αυτοί είναι τρόποι με τους οποίους παραβαίνουμε την 3^η εντολή. Προσβάλουμε το δημιουργό Θεό.

Ο Θεός επίσης έχει ένα θαυμαστό όνομα όχι μόνο σαν Δημιουργός, αλλά και σαν λυτρωτής. Και ας θυμόμαστε πως ο Θεός  έχει αυτό το όνομα: Γιάχβε, ο Ων, «εγώ είμαι αυτός που είμαι», επειδή δείχνει την εξουσία Του να δημιουργεί και να ελευθερώνει, χωρίς περιορισμούς, χωρίς εξωτερικό έλεγχο. Και ο Θεός έδειξε την αξία του ονόματός Του, τη δύναμή Του δηλαδή, βγάζοντας το λαό Ισραήλ από την Αίγυπτο. Και όμως έσωσεν αυτούς διά το όνομα αυτού, διά να κάμη γνωστά τα κραταιά έργα αυτού (Ψαλμ.ρσ:8). To όνομά Του είναι δύναμη: Θεέ, σώσον με εν τω ονόματί σου και εν τη δυνάμει σου κρίνον με (Ψαλμ.νδ:1). Ο Θεός δημιουργεί και σώζει, πλάθει και λυτρώνει.

Όταν λοιπόν, κάποιος υποτιμά τον Θεό, τη δύναμή και την εξουσία Του, τι κάνει; Τον βλασφημά! Στον Ησαΐα λσ διαβάζουμε για τον ασεβή Ασσύριο βασιλιά ο οποίος είπε, Μη σας απατά ο Εζεκίας, λέγων, Ο Κύριος θέλει μας λυτρώσει. Ελύτρωσέ τις εκ των θεών των εθνών την γην αυτού εκ της χειρός του βασιλέως της Ασσυρίας; Που οι θεοί της Αιμάθ και Αρφάδ; που οι θεοί της Σεφαρουΐμ; μήπως ελύτρωσαν εκ της χειρός μου την Σαμάρειαν; Τίνες μεταξύ πάντων των θεών των τόπων τούτων ελύτρωσαν την γην αυτών εκ της χειρός μου, ώστε και ο Κύριος να λυτρώση την Ιερουσαλήμ εκ της χειρός μου; (Ησαΐας λσ:18-20). Ποια είναι η πρόκληση; Και ποιος είναι ο Θεός; Στα μάτια του, ο Θεός ήταν ένας δευτεροκλασάτος θεός που δεν μπορούσε να κάνει τίποτα περισσότερο από αυτό που έκαναν και οι άλλες τοπικές ή εθνικές θεότητες. Στο επόμενο κεφάλαιο μαθαίνουμε γιατί η αντίδραση αυτή ήταν βλάσφημη! Είθε να ήκουσε Κύριος ο Θεός σου τους λόγους του Ραβ-σάκη, τον οποίον ο βασιλεύς της Ασσυρίας ο κύριος αυτού απέστειλε διά να ονειδίση τον ζώντα Θεόν, και να υβρίση διά των λόγων, τους οποίους ήκουσε Κύριος ο Θεός σου... 

Τα λόγια λοιπόν αυτά ήταν εξύβριση του Θεού. Πήραν το όνομα του Θεού μάταια, πως; Υποτιμώντας το ποιος είναι! Και αμέσως πιο κάτω γράφει, Και είπε προς αυτούς ο Ησαΐας, Ούτω θέλετε ειπεί προς τον κύριόν σας· Ούτω λέγει Κύριος· Μη φοβού από των λόγων, τους οποίους ήκουσας, δια των οποίων οι δούλοι του βασιλέως της Ασσυρίας με ωνείδισαν (Ησαΐας λζ:4,6). Η βλασφημία ενάντια στο όνομα του Θεού ήταν βλασφημία στο ποιος ήταν ο Θεός. Ονείδισαν το όνομα του Θεού υποτιμώντας τη δύναμή Του.

Και ο λαός όμως του Θεού έκανε το ίδιο. Παρόλο που ο Θεός έκανε πολλά σημεία και θαύματα για χάρη τους, εντούτοις τον βλασφήμησαν και τον ονείδισαν. Αυτή τους η γκρίνια, η συνεχής μιζέρια και πικρία έδωσε λαβή στα άλλα έθνη να περιφρονήσουν το όνομα του Θεού. Η βλασφημία είναι παρούσα κάθε φορά που κάποιος ξέρει το όνομα του Θεού, ξέρει δηλαδή ποιος είναι και τι έχει κάνει, και διαλέγει να κάνει το αντίθετο. Η αμαρτία του Δαβίδ με τη Βηθσαβεέ έδωσε λαβή στα έθνη να ονειδίσουν το Θεό. Είπε ο προφήτης Νάθαν στο Δαβίδ  επειδή όμως διά ταύτης της πράξεως έδωκας μεγάλην αφορμήν εις τους εχθρούς του Κυρίου να βλασφημώσι, διά τούτο το παιδίον το γεννηθέν εις σε εξάπαντος θέλει αποθάνει (Β΄ Σαμ.ιβ:14). Μπορεί ο Δαβίδ ούτε μία φορά να μη μίλησε με το στόμα του άσχημα για το Θεό και με τα χείλια του να μην πήρε το όνομα του Θεού μάταια στο στόμα του, το έκανε όμως με τη ζωή του.

Κάθε φορά που ο άνθρωπος σκέφτεται και πράττει με βάση «και ποιος είναι ο Θεός;» παίρνει στο στόμα του το όνομα του Θεού μάταια. (2) Ο ασεβής, ο πλεονέκτης μπορεί να σκεφτούν «και ποιος είναι ο Θεός;» Και ο φτωχός μπορεί να το σκεφτεί. Γράφει στις Παρ.λ:8-9, Πτωχείαν και πλούτον μη δώσης εις εμέ· τρέφε με με αυτάρκη τροφήν. Μήποτε χορτασθώ και σε αρνηθώ και είπω, Τις είναι ο Κύριος; ή μήποτε ευρεθείς πτωχός κλέψω και λάβω το όνομα του Θεού μου επί ματαίω.

Κάθε φορά που ο άνθρωπος σκέφτεται και πράττει με βάση «και ποιος είναι ο Θεός;» παίρνει στο στόμα το όνομα του Θεού μάταια.

Το όνομα του Θεού, λοιπόν, δείχνει τον χαρακτήρα του Θεού, τη φύση του Θεού αν μπορούμε να το πούμε έτσι, περιγράφει τον Θεό. Όταν μιλάμε για το όνομα του Θεού, μιλάμε για το Θεό τον ίδιο. Δεν μπορώ λοιπόν να μιλώ για το Θεό με ελαφρότητα, χωρίς σκοπό, ανούσια. Αν τα έχουμε αυτά στο μυαλό μας, καταλαβαίνουμε ίσως λίγο καλύτερα γιατί ούτε και η έκφραση «θεούλης» δεν είναι σωστή. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις εκφράσεις μας. Φράσεις όπως «Θεούλη μου, Χριστούλη μου, ο καλός Χριστούλης, ή Θεούλης» δεν τιμούν το Θεό γι’ αυτό και δεν έχουν θέση στο δικό μας φρασεολόγιο. Ο Θεός και το όνομά Του δεν είναι σαν τα δικά μας, για να του βάζουμε υποκοριστικά, όπως Γιώργος, Γιωργάκης, Μαρία, Μαράκι κλπ. Συνήθως γίνεται αυτό για να βοηθήσουμε τα παιδιά να νοιώσουν πιο άνετα, να νοιώσουν το Θεό πιο κοντά. Δεν είναι όμως ο σωστός τρόπος. Το έχουμε ξαναπεί ο Θεός είναι φίλος μας, ο Χριστός ήταν ο φίλος των τελωνών και αμαρτωλών, αλλά δεν είναι φιλαράκος μας. Δεν είμαστε το ίδιο. Θα λέγαμε ποτέ για κάποιον υπουργό, ο «υπουργάκος», ή ο «καθηγητάκος»; Αν το λέγαμε, αυτό θα ήταν μόνο υποτιμητικά.

Παράλληλο με αυτό είναι η άσκοπη επανάληψη του ονόματος του Θεού στις προσευχές μας, αυτό το αδιάκοπο «Πατέρα μας Ουράνιε», «Κύριε μας», κλπ... Ο Χριστός θυμάστε τι είπε; Όταν δε προσεύχησθε, μη βαττολογήσητε ως οι εθνικοί· διότι νομίζουσιν ότι με την πολυλογίαν αυτών θέλουσιν εισακουσθή (Ματθ.ς:7). Ο Χριστός προειδοποίησε ενάντια στην πολυλογία γιατί οι εθνικοί, οι ειδωλολάτρες πίστευαν ότι με την επανάληψη θα εισακουστούν. Αμέσως μετά από αυτά τα εδάφια έρχεται η προσευχή που δίδαξε στους μαθητές Του, και είναι εκπληκτικό το πόσο απλή και μετρημένη είναι. Το να την πω 15 φορές, είναι να επαναλάβω το Θεέ μου άλλες τόσες όταν προσεύχομαι δεν κάνει την προσευχή πιο αποτελεσματική, ούτε πιο πνευματική.

Προσοχή λοιπόν πως εκφραζόμαστε. Είτε όταν λέμε αστεία, είτε όταν μιλάμε σοβαρά. Από το περίσσευμα της καρδιάς μιλάει το στόμα, είπε ο Χριστός. Αν πιάνω το Όνομα του Θεού έτσι με ευκολία, δίχως πολλή σκέψη, δείχνω πόση εκτίμηση έχω  στο πρόσωπο του Θεού.

Αυτό που βλέπει κάποιος στην Καινή Διαθήκη είναι μια επιβεβαίωση της Παλαιάς. Ο Ιησούς Χριστός «δόξασε» τον Πατέρα και αποκάλυψε το όνομά Του σε αυτούς που ο Θεός του έδωσε από αυτό τον κόσμο: Εγώ σε εδόξασα επί της γης, το έργον ετελείωσα, το οποίον μοι έδωκας διά να κάμω... Εφανέρωσα το όνομά σου εις τους ανθρώπους, τους οποίους μοι έδωκας εκ του κόσμου (Ιωάν.ιζ:4, 6^α).

Ταυτόχρονα όμως ο Χριστός δεν φανέρωσε απλά το όνομα του Θεού, αλλά είπε στον Φίλιππο: Τόσον καιρόν είμαι μεθ' υμών, και δεν με εγνώρισας, Φίλιππε; όστις είδεν εμέ είδε τον Πατέρα (Ιωάν.ιδ:9^α).

Στο πρόσωπο του Χριστού ο Πατέρας στάθηκε μπροστά στους ανθρώπους, επειδή ο Χριστός και ο Πατέρας είναι ένα (Ιωάν.ι:30,38), και κανένας δεν πηγαίνει στον Πατέρα παρά μέσα από τον Υιό. Στον Χριστό τώρα, έχει χαρισθεί το πιο μεγάλο όνομα. Διά τούτο και ο Θεός υπερύψωσεν αυτόν και εχάρισεν εις αυτόν όνομα το υπέρ παν όνομα, διά να κλίνη εις το όνομα του Ιησού παν γόνυ επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων,  και πάσα γλώσσα να ομολογήση ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος εις δόξαν Θεού Πατρός (Φιλ.β:9-11).

Στην Αποκάλυψη το θηρίο βλασφημεί το Όνομα του Θεού. Επιτίθεται στη δύναμη και στο μεγαλείο του Θεού: και εδόθη εις αυτό στόμα λαλούν μεγάλα και βλαφημίας· και εδόθη εις αυτό εξουσία να κάμη πόλεμον τεσσαράκοντα δύο μήνας. Και ήνοιξε το στόμα αυτού εις βλαφημίαν εναντίον του Θεού, να βλαφημήση το όνομα αυτού και την σκηνήν αυτού και τους κατοικούντας εν τω ουρανώ (Αποκ.ιγ:5-6).

Και οι πιστοί όμως, όπως και στη Παλαιά Διαθήκη μπορεί να γίνουν αιτία να βλασφημηθεί ο λόγος του Θεού. Διαβάζουμε για παράδειγμα στην επιστολή προς Τίτο β:5 πως οι γυναίκες πρέπει να είναι σώφρονες, καθαραί, οικοφύλακες, αγαθαί, ευπειθείς εις τους ιδίους αυτών άνδρας, διά να μη βλασφημήται ο λόγος του Θεού.

Ο Χριστός ο ίδιος προειδοποίησε ενάντια σε μια τέτοια βλασφημία, τη βλασφημία ενάντια στο Άγιο Πνεύμα. Όταν ο Χριστός θεράπευσε ένα δαιμονισμένο αγόρι, που ήταν επίσης τυφλό και κουφό, οι Φαρισαίοι επέμειναν ότι αυτό ήταν έργο του Σατανά. Αντικρούει λοιπόν, ο Χριστός αυτή την κατηγορία με τα εξής λόγια: Δια τούτο σας λέγω, Πάσα αμαρτία και βλασφημία θέλει συγχωρηθή εις τους ανθρώπους, η κατά του Πνεύματος όμως βλασφημία δεν θέλει συγχωρηθή εις τους ανθρώπους· και όστις είπη λόγον κατά του Υιού του ανθρώπου, θέλει συγχωρηθή εις αυτόν· όστις όμως είπη κατά του Πνεύματος του Αγίου, δεν θέλει συγχωρηθή εις αυτόν ούτε εν τούτω τω αιώνι ούτε εν τω μέλλοντι (Ματθ.ιβ:31-32).

Αυτού του είδους η βλασφημία πρέπει να ερμηνευθεί νομίζω σαν η ηθελημένη, ενσυνείδητη απόδοση του έργου του Αγίου Πνεύματος σαν διαβολικού. Με τα μάτια σου βλέπεις το έργο του Αγίου Πνεύματος τόσο καθαρά που δεν μπορείς να το αμφισβητήσεις και όμως επιλέγεις να αποδώσεις αυτό που κάνει το Άγιο Πνεύμα στον διάβολο. Ο Θεός συγχωρεί αμαρτίες, αλλά αυτή η αμαρτία πάει πολύ μακριά.

Κάτι παρόμοιο βρίσκουμε στην Εβρ.ι:26-31, Διότι εάν ημείς αμαρτάνωμεν εκουσίως, αφού ελάβομεν την γνώσιν της αληθείας, δεν απολείπεται πλέον θυσία περί αμαρτιών, αλλά φοβερά τις απεκδοχή κρίσεως και έξαψις πυρός, το οποίον μέλλει να κατατρώγη τους εναντίους. Εάν τις αθετήση τον νόμον του Μωϋσέως, επί δύο ή τριών μαρτύρων αποθνήσκει χωρίς έλεος· πόσον στοχάζεσθε χειροτέρας τιμωρίας θέλει κριθή άξιος ο καταπατήσας τον Υιόν του Θεού και νομίσας κοινόν το αίμα της διαθήκης, με το οποίον ηγιάσθη, και υβρίσας το Πνεύμα της χάριτος; Διότι εξεύρομεν τον ειπόντα· Εις εμέ ανήκει η εκδίκησις, εγώ θέλω κάμει ανταπόδοσιν, λέγει Κύριος· και πάλιν· Ο Κύριος θέλει κρίνει τον λαόν αυτού. Φοβερόν είναι το να πέση τις εις χείρας Θεού ζώντος. Αν καταπατούμε τον Υιό του Θεού, αν περιφρονούμε το αίμα που χύθηκε στο Σταυρο και το θεωρούμε κοινό, το αίμα με το οποίο κερδήθηκε η συγχώρεσή μας, τότε υβρίζουμε το Πνεύμα της χάριτος.

Και εδώ όλα αυτά, σύμφωνα με το εδάφιο 26 γίνονται εκουσίως, συνειδητά δηλαδή. Συνειδητά, ηθελημένα αυτό που είναι άγιο, εμείς το θεωρούμε ακάθαρτο. Το να εξυβρίσει κάποιος το Πνεύμα της χάρης σχετίζεται με το έργο του Κυρίου Ιησού Χριστού. Το Πνεύμα της χάρης είναι το Πνεύμα του Χριστού. Η βλασφημία ενάντια στο Άγιο Πνεύμα απευθύνεται στο έργο του Χριστού και στον Ματθ.ιβ και στην Εβρ.ι. Οποιοσδήποτε παίρνει αυτό που δοξάζει τον Χριστό και το υποτιμά και το ποδοπατεί λέγοντας ότι είναι από τον διάβολο, βλασφημεί και αυτό δεν συγχωρείται.

Δεν χρειάζεται λοιπόν, κάποιος να εκφραστεί απλά με τα λόγια άσχημα, για να βλασφημήσει το Όνομα του Χριστού. Και στην Καινή Διαθήκη, όπως στην Παλαιά, η συμπεριφορά μας μπορεί να το κάνει.

Συνεχίζεαι