Η 8η Εντολή - Μην κλέψεις

Έξοδος κ:15, Μαλαχίας γ:7-12, Ιάκωβος ε:1-6

Τι λέει ο λόγος του Θεού για την κλοπή; Η εντολή που θα μελετήσουμε σήμερα είναι η 8^η στη σειρά, και η τελευταία από αυτές τις σύντομες: Μη φονεύσεις, μη μοιχεύσεις, μη κλέψεις.

Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΙ Η ΚΛΟΠΗ

Και θα ήθελα να ξεκινήσουμε την μελέτη μας από την Παλαιά Διαθήκη κατά τη συνήθεια μας για να δούμε πως αντιμετωπίζει ο λόγος του Θεού σαν σύνολο την αμαρτία της κλεψιάς.

Και να ξεκινήσουμε από την Έξοδο κβ:1-4, Εάν τις κλέψη βουν ή πρόβατον και σφάξη αυτό ή πωλήση αυτό, θέλει πληρώσει πέντε βόας αντί του βοός και τέσσαρα πρόβατα αντί του προβάτου. Εάν ο κλέπτης ευρεθή κάμνων ρήξιν και κτυπηθή και αποθάνη, δεν θέλει χυθή αίμα δι' αυτόν. Εάν όμως ο ήλιος ανατείλη επάνω αυτού, θέλει χυθή αίμα δι' αυτόν· πρέπει να κάμη ανταπόδοσιν· και αν δεν έχη, θέλει πωληθή διά την κλοπήν αυτού. Εάν το κλοπιμαίον ευρεθή εις τας χείρας αυτού ζων, είτε βους είτε όνος είτε πρόβατον, θέλει αποδώσει το διπλούν.

Στο εδ.1 λοιπόν διαβάζουμε πως η κλοπή είναι τόσο σοβαρή ώστε αυτός που κλέβει θα δώσει πίσω 4 και 5 φορές την αξία αυτού που έκλεψε. Η αποκατάσταση της ζημιάς θα γίνει και με το παραπάνω. Αν έκλεψα και μάλιστα εκμεταλλεύτηκα για κέρδος (αν το πούλησα το ζώο, ή το έσφαξα) αυτά που έκλεψα τότε η ανταπόδοση θα είναι πολλαπλάσια.

Όμως ίσως μας μπερδεύουν τα εδάφια 2 και 3. Αυτό που λένε, αν και δεν μας αφορούν άμεσα είναι ότι προσπαθούν να προστατέψουν την ζωή του κλέφτη! Και λέει, αν την ώρα που έρχεται να κλέψει είναι βράδυ, και τον δεις και σηκωθείς να φυλάξεις το σπίτι σου και επάνω στην πάλη τον σκοτώσεις, δεν είσαι ένοχος. Αν όμως τον βρεις την ημέρα και τον σκοτώσεις επειδή εκείνη την ώρα σε έκλεβε τότε είσαι ένοχος.

Και κλείνει το κομμάτι αυτό, τα εδάφια αυτά ήταν σαν παρένθεση: πρέπει αυτός που σε έκλεψε να κάνει ανταπόδοση, και αν βρεθεί στα χέρια του αυτό που έκλεψε να ανταποδώσει διπλά. Και εκεί είναι που πρέπει να συγκεντρωθεί η προσοχή μας.  Ο λόγος του Θεού μας αναγνωρίζει το δικαίωμα της προσωπικής περιουσίας. Και θέλει να μας διδάξει πως το να πάρω κάτι που δεν ανήκει σε μένα, αλλά σε κάποιον άλλον, αυτό είναι τόσο σοβαρό που θα το δώσω πίσω αυτό που πήρα ίσως και 4 ή 5 φορές.

Ακόμη και στην περίπτωση που ίσως αδικούσα (όχι κλοπή, απλά αδικία) κάποιον ο Νόμος προέβλεπε ανταπόδοση.

Αριθ.ε:6-7, Ειπέ προς τους υιούς Ισραήλ, Όταν ανήρ ή γυνή κάμη τι εκ των αμαρτημάτων των ανθρωπίνων, πράττων παράβασιν εις τον Κύριον, και αμαρτήση η ψυχή εκείνη, τότε θέλει εξομολογηθή την αμαρτίαν αυτού, την οποίαν έπραξε, και θέλει αποδώσει το αδίκημα αυτού μετά του κεφαλαίου τούτου και εις αυτό θέλει προσθέσει το πέμπτον αυτού και θέλει δώσει αυτό εις όντινα ηδίκησεν.

Κλασσικό νομίζω παράδειγμα της Καινής Διαθήκης είναι ο Ζακχαίος, ο οποίος αναγνωρίζοντας πως έκλεβε σαν τελώνης αποφάσισε και είπε: «Να, τα μισά από τα υπάρχοντα μου Κύριε θα τα δώσω στους φτωχούς, και θα ανταποδώσω στο τετραπλάσιο όσα πήρα με απάτη.» Το περιστατικό αυτό βρίσκεται στο Λουκ.ιθ:1-10.

Ακόμη πιο αυστηρός ήταν ο νόμος αν έκλεβε κάποιος άνθρωπο. Στην Έξοδ.κα:16, διαβάζουμε, Και όστις κλέψη άνθρωπον και πωλήση αυτόν, ή εάν ευρεθή εις τας χείρας αυτού, θέλει εξάπαντος θανατωθή.

Ο ίδιος νόμος βρίσκεται και στο Δευτ.κδ:7, Εάν τις φωραθή κλέπτων τινά εκ των αδελφών αυτού εκ των υιών Ισραήλ, και καταδουλώσας αυτόν επώλησε, τότε ο κλέπτης ούτος θέλει θανατόνεσθαι και θέλεις εξαφανίσει το κακόν εκ μέσου σου. Aν κάποιος γίνει αντιληπτός να κλέβει ένα αδελφό του, όχι κάτι που του ανήκει, αλλά τον ίδιο τον άνθρωπό, τότε η ποινή θα είναι θάνατος.

Ας μη νομίζουμε πως κάποια τέτοια αμαρτία δεν βρίσκεται στον κόσμο σήμερα. Το σύγχρονο δουλεμπόριο ανθεί, αυτό που λέμε trafficking γυναικών και παιδιών και η εξώθησή τους στην πορνεία ή ακόμη στα φανάρια για το κέρδος. 

Ο σκοπός που έδωσε ο Θεός στο λαό Του αυτούς τους κανονισμούς ήταν γιατί ήθελε οι άνθρωποι Του να σέβονται ο ένας την ζωή και την περιουσία του άλλου.

Ήθελε να τους προστατέψει και γι’ αυτό τον λόγο αυτός ο νόμος όπως και κάθε νόμος είναι δώρο είναι χάρη από τον Θεό γιατί μας δείχνει πως να ζούμε μεταξύ μας αρμονικά, όμορφα, με σεβασμό και αγάπη για τον γείτονα μας. Ο νόμος του Θεού φέρνει ελευθερία γιατί μας δείχνει πως να ζούμε όπως αρχικά μας έπλασε ο Θεός, όπως αρχικά ήταν το σχέδιο του, όχι όπως θέλει ο άνθρωπος που το  μόνο που τον νοιάζει είναι ο εαυτός του.

Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Τι είναι όμως αυτό που κάνει την κλεψιά να είναι τόσο κακή σαν πράξη; Ποια είναι η καρδιά του προβλήματος; Το πρόβλημα με την κλοπή είναι ότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ουσία της χριστιανικής πίστης. Και η ουσία, το κέντρο της χριστιανικής πίστης δεν είναι το να παίρνω, αλλά το να δίνω! Η αλλαγή που φέρνει ο Χριστός στη ζωή του ανθρώπου τον οδηγεί να θέλει να δίνει με γενναιοδωρία. Γιατί;

Γιατί ο Χριστός πρώτος μας έδωσε, ενώ εμείς δεν το αξίζαμε.

Β΄ Κορ.η:9, διότι εξεύρετε την χάριν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ότι πλούσιος ων επτώχευσε διά σας, διά να πλουτήσητε σεις με την πτωχείαν εκείνου.

Ποια ήταν η χάρη του Χριστού; Ήταν πλούσιος κι έγινε για χάρη μας φτωχός, για να μπορέσουμε εμείς με τη δική του φτώχεια να πλουτίσουμε! Ο Χριστός ήταν ο πρώτος που έδωσε και έδωσε όλη Του τη ζωή για μας. Ο απ. Παύλος λέει: «Διότι μόλις υπέρ δικαίου θέλει αποθάνει τις· επειδή υπέρ του αγαθού ίσως και τολμά τις να αποθάνη· αλλ' ο Θεός δεικνύει την εαυτού αγάπην εις ημάς, διότι ενώ ημείς ήμεθα έτι αμαρτωλοί, ο Χριστός απέθανεν υπέρ ημών» (Ρωμ.ε:7-8).

Εμείς τώρα έχοντας πάρει το δώρο του Θεού, θέλουμε να μοιάσουμε στον Πατέρα μας. Θέλουμε ότι έκανε Εκείνος να το επαναλάβουμε, σε μικρότερο βαθμό βέβαια, στην ζωή μας. Ο Θεός δίνει, και τα παιδιά του Θεού δίνουν. Είναι, πως να το πω, οικογενειακό χαρακτηριστικό. Πολλές φορές δίνουμε όχι μόνο τα χρήματα μας, αλλά τον χρόνο μας, την αγάπη μας, την υπομονή μας, τις γνώσεις μας, την παρέα μας. Βλέπουμε την ανάγκη που έχει κάποιος και βοηθάμε. Η χριστιανική ζωή, είναι ζωή θυσίας και αγάπης, είναι μια ζωή που είναι αφιερωμένη στο «δίδειν», πολλές φορές και με δική μας προσωπική θυσία.

Ζούμε όμως σε ένα κόσμο που όσο πιο πολλά έχεις, τόσο πιο σημαντικός είσαι. Η αξία μου εξαρτάται όχι από το ποιος είμαι, αλλά από το πόσα έχω. Και η κατάληξη είναι πως ποτέ δεν είμαι ευχαριστημένος από τον εαυτό μου αν δεν έχω όσα έχει και ο άλλος. Αλλά αυτό ποτέ δεν τελειώνει.

Η πίεση όμως αυτής της νοοτροπίας, τα αποτελέσματά της δεν φαίνονται μόνο στα πορτοφόλια μας, και στις πιστωτικές μας κάρτες. Φαίνονται και στους κλέφτες που βγάζει η κοινωνία μας κάθε χρόνο. Και δεν μιλάμε για αυτούς που κλέβουν για να φάνε επειδή πεινάνε, αλλά για αυτούς που κλέβουν γιατί δεν έχουν αρκετά, ή για να βγάλουν περισσότερα.

Αυτή λοιπόν είναι η καρδιά του προβλήματος της κλεψιάς. Είναι στο αντίθετο άκρο της χριστιανικής διδασκαλίας. Ο Χριστός έδωσε και μας ζητάει να δίνουμε και εμείς. Ο διάβολος, ο μεγαλύτερος κλέφτης, σου λέει πάρε, όσα πιο πολλά μπορείς. Πάρε και μη λογαριάζεις τίποτε, εσύ να είσαι καλά. Στη χριστιανική διδασκαλία γίνεσαι μεγάλος υπηρετώντας και δίνοντας, στον κόσμο γίνεσαι πετυχημένος όταν κάνεις απάτες χωρίς να σε πιάνουν.

ΕΙΔΗ ΚΛΟΠΩΝ   

Το πρόβλημα βέβαια είναι πως χρειάζεται να σκεφτούμε λίγο σοβαρά και βαθιά τι είναι κλεψιά. Φαινομενικά είναι εύκολο να δώσουμε απάντηση. Η απάντηση μας όμως πρέπει να έχει βάθος και όπως πάντα να πιάνει και την καρδιά μας.

Ρωτήσανε κάποιον: «Ας υποθέσουμε πως βρίσκεις μια τσάντα στο δρόμο που έχει μέσα 3 χιλιάδες ευρώ. Τι θα έκανες;» Σηκώνει κάποιος το χέρι του αμέσως και λέει. «Θα την επέστρεφα αν ανήκε σε κάποια φτωχή οικογένεια». Φτωχή οικογένεια που να χάσει 3.000 ευρώ; Δεν ξέρω τι νομίζετε, αλλά κάτι τέτοια δείχνουν πως εμείς ορίζουμε σύμφωνα με τους δικούς μας κανόνες τι είναι κλοπή και τι δεν είναι. Πότε έχουμε δίκιο να κλέψουμε και πότε όχι. Αν τα χρήματα χαθούν από κάποιο οργανισμό, ή ανήκουν σε κάποιο πλούσιο ε, δεν πειράζει, ή πειράζει αλλά όχι και τόσο πολύ!

Η αλήθεια όμως είναι πως η κλοπή  δεν περιορίζεται στο να μπω στο σπίτι κάποιου και να πάρω αυτά που του ανήκουν. Υπάρχουν και άλλες μορφές. Διαβάζουμε πως ο Αβεσσαλώμ «έκλεβε» τις καρδιές των Ισραηλιτών, καθώς από την οργή του, και το μίσος του για τον πατέρα του ο οποίος ομολογουμένως δεν είχε φερθεί σωστά με τον Αμνών ούτε και με τον ίδιο, τον κατηγορούσε σε όλο το λαό και τους δικαίωνε.

Β’ Σαμ.ιε:6 Και έκαμνεν ο Αβεσσαλώμ κατά τούτον τον τρόπον εις πάντα Ισραηλίτην ερχόμενον προς τον βασιλέα διά κρίσιν· και υπέκλεπτεν ο Αβεσσαλώμ τας καρδίας των ανδρών Ισραήλ.

Βασικά τους εξαπατούσε λέγοντας τους πως αυτός θα ήταν καλύτερος και πιο δίκαιος ηγέτης. Και αυτό ήταν ψέμα. Είναι ενδιαφέρον όμως, ότι το παρουσιάζει ο λόγος του Θεού ως «κλοπή» της καρδιάς. Η δημαγωγία είναι κλοπή. Κλέβεις όταν δε λες σε κάποιον την αλήθεια για την υπόθεσή του. Δεν είναι όμως μόνο το πολιτικό πεδίο η αρένα που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε υπάρχουν άνθρωποι και αναπτύσσονται σχέσεις. Στο γραφείο, στην εκκλησία, στην παρέα, στην οικογένεια, στη γειτονιά. Είναι κλοπή καρδιάς να χειραγωγώ καταστάσεις προς τη μία άποψη ή προς την άλλη.

Ο λόγος του Θεού επίσης, με βάση αυτή την εντολή κυρίως απευθύνει σκληρές προειδοποιήσεις στους πλούσιους, στους άρχοντες, τους κυβερνήτες.

Ησ.ε:8 Ουαί εις εκείνους, οίτινες ενόνουσιν οικίαν με οικίαν και συνάπτουσιν αγρόν με αγρόν, εωσού μη μείνη τόπος, διά να κατοικώσι μόνοι εν τω μέσω της γης.

Γιατί αυτός ο πλούτος χτίστηκε καθώς εκμεταλλεύτηκε, έκλεψε το φτωχό γείτονά του. Ο Ιερεμίας το περιγράφει παραστατικά, αλλά με πολύ σκληρή γλώσσα αυτό που συνέβαινε:

Ουαί εις τον οικοδομούντα τον οίκον αυτού ουχί εν δικαιοσύνη και τα υπερώα αυτού ουχί εν ευθύτητι, τον μεταχειριζόμενον την εργασίαν του πλησίον αυτού αμισθί και μη αποδίδοντα εις αυτόν τον μισθόν του κόπου αυτού, τον λέγοντα, Θέλω οικοδομήσει εις εμαυτόν οίκον μέγαν και υπερώα ευρύχωρα, και ανοίγοντα εις εαυτόν παράθυρα και στεγάζοντα με κέδρον και χρωματίζοντα με μίλτον. Θέλεις βασιλεύει, διότι εγκλείεις σεαυτόν εις κέδρον; ο πατήρ σου δεν έτρωγε και έπινε, και επειδή έκαμνε κρίσιν και δικαιοσύνην, ευημέρει; Έκρινε την κρίσιν του πτωχού και του πένητος και τότε ευημέρει· δεν ήτο τούτο να με γνωρίζη; λέγει Κύριος. Αλλ' οι οφθαλμοί σου και η καρδία σου δεν είναι παρά εις την πλεονεξίαν σου και εις το να εκχέης αίμα αθώον και εις την δυναστείαν και εις την βίαν, διά να κάμνης ταύτα  (Ιερεμ.κβ:13-17).

Παραβαίνω την 8^η εντολή αν αποκτώ πλούτη στερώντας το μισθό και αυτά που δικαιούται αυτός που εργάστηκε για μένα.  Δε μπορώ να λέω «Γνωρίζω το Θεό» και να μην κάνω κρίση και δικαιοσύνη. Ο προφήτης Αμώς κατηγόρησε τον λαό πως πουλάνε τον φτωχό για ένα ζευγάρι παπούτσια (Αμώς η:4-6) και ο Αββακούμ είπε αλίμονο σε αυτόν που οικοδομεί πόλη με αίματα και θεμελιώνει πόλη με αδικίες (Αββακ.β:9-12).

Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός κατηγόρησε τους ηγέτες και είπε,

Ματθ.κγ:13 Αλλ' ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι κατατρώγετε τας οικίας των χηρών και τούτο επί προφάσει ότι κάμνετε μακράς προσευχάς· διά τούτο θέλετε λάβει μεγαλητέραν καταδίκην.

Και ο Ιάκωβος σε συνέχεια με τους προφήτες είπε,

δεν μπορείς να περιφρονείς το φτωχό (Ιάκ.β:6,7), ούτε να κρατάς το μισθό του: «Ιδού, ο μισθός των εργατών των θερισάντων τα χωράφια σας, τον οποίον εστερήθησαν από σας, κράζει, και αι κραυγαί των θερισάντων εισήλθον εις τα ώτα Κυρίου Σαβαώθ» (Ιάκ.ε:4). Δεν μπορώ να είμαι χριστιανός, να έχω ανθρώπους στη δούλεψή μου και να τους αδικώ. Είναι κλοπή. Ούτε μπορώ να παίζω με το νόμο όπως όλοι οι άλλοι και να υποκρίνομαι ότι δεν τους αδικώ, όταν ξέρω ότι το κάνω.

Νομίζω πως τα λόγια του απ. Παύλου στους Εφέσιους παρόλο που είχαν να κάνουν με συνθήκες δουλείας, εφαρμόζονται και στις μέρες μας για όλους που εργαζόμαστε για κάποιον. Αν δηλαδή ισχύουν για τους δούλους, σίγουρα ισχύουν και για τους εργαζόμενους:

Εφεσ.ς:5 Οι δούλοι, υπακούετε εις τους κατά σάρκα κυρίους σας μετά φόβου και τρόμου εν απλότητι της καρδίας σας ως εις τον Χριστόν,

Όχι μόνο για τα μάτια, για να είστε αρεστοί στους ανθρώπους, αλλά για να εκπληρώνετε, σαν δούλοι του Χριστού, ολόψυχα το θέλημα του Θεού. Κάνετε καλόβουλα τη δουλειά σας, σαν να δουλεύετε για τον Κύριο, και όχι για τους ανθρώπους. Να ξέρετε καλά πως για το καλό που κάνει κανείς θα ανταμειφθεί από τον Κύριο, είτε είναι δούλος, είτε είναι ελεύθερος.

Αν λοιπόν εγώ που είμαι παιδί του Θεού δεν δίνω το καλύτερο μου, όσο μπορώ τότε ναι, στερώ από αυτόν που μου δίνει τη δουλειά αυτό που του ανήκει. Και σίγουρα, δεν μπορούμε κάθε μέρα να πετάμε, και να είμαστε σούπερ αποδοτικοί, μπορούμε όμως να το παλεύουμε. Αν δεν το κάνουμε, τότε παίρνουμε κάτι που δεν μας ανήκει.

Απέναντι στο κράτος και στους φόρους μας. Στην Ελλάδα τουλάχιστον η φράση «Ε, αφού το κράτος με κλέβει ούτως ή άλλως το κλέβω και εγώ!» δίνει και παίρνει. Ή ακόμη στο τελωνείο. Αν υπάρχει κάτι που θέλω να το περάσω στη χώρα που πηγαίνω και όσο και να το έψαξα με όσους τρόπους και αν προσπάθησα, δεν μπορώ να αποφύγω να πληρώσω, αν προσπαθήσω να το περάσω παράνομα είναι κλοπή. Και σκεφτείτε ακόμη την βιομηχανία που έχει στηθεί για κλοπές στα προγράμματα Computer. Η Ελλάδα πάντως έχει την πρωτιά σε όλη την Ευρώπη.

Θέλω τώρα για λίγο να απευθυνθώ στους μαθητές που έχουμε εδώ. Παιδιά και το να αντιγράφουμε στο διαγώνισμα, στις εξετάσεις είναι και αυτό κλοπή. Γιατί; Γιατί θα πάρω ένα βαθμό που δεν θα είναι δικός μου. Δεν θα μου αξίζει. Θα είναι ο ίδιος με του συμμαθητή μου, που κάθισε και έδωσε ώρες για να ετοιμαστεί. Είναι σαν να του κλέβω τον κόπο. Παίρνω τον βαθμό για κάτι που υποτίθεται πως το γνωρίζω, ενώ δεν το ξέρω. Έχω κάτι που δεν μου ανήκει.

Ή ακόμη στις υποχρεώσεις μας στον Θεό. Είμαι σίγουρος πως όλοι θυμόμαστε το Μαλαχ.γ:8. Θα ήθελα όμως να το ξαναδιαβάσουμε, «Μήπως θέλει κλέπτει ο άνθρωπος τον Θεόν; σεις όμως με εκλέπτετε· και λέγετε, Εις τι σε εκλέψαμεν; εις τα δέκατα και εις τας προσφοράς».

Το να μην δίνω στον Θεό το δέκατο μου, είναι σαν να κρατώ για μένα αυτό που δεν είναι δικό μου. Κρατώ στην τσέπη μου αυτό που πρέπει να πάει άμεσα, κατευθείαν στον Θεό για το έργο Του, για την βασιλεία Του.

Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΤΑ ΛΕΜΕ ΟΛΑ ΑΥΤΑ

Γιατί όμως τα λέμε όλα αυτά; Τα λέμε ώστε να ξέρουμε και να είναι ξεκάθαρο στο μυαλό μας πως πολλά πράγματα που δεν ακούγονται στην αρχή σαν κλεψιά, στην πραγματικότητα είναι. Κλοπή δεν είναι μόνο να μπω στο σπίτι κάποιου και να του πάρω τα λεφτά. Κλοπή είναι οτιδήποτε έχω στην κατοχή μου που δεν είναι δικό μου, είτε χρήματα, είτε αντικείμενα, είτε ο χρόνος μου, είτε η προσπάθεια μου. Ακόμη και το κουτσομπολιό αν το καλοσκεφτούμε είναι κλοπή αφού στερώ από κάποιον το καλό του όνομα, την φήμη του, χωρίς ο ίδιος να είναι παρών.

Η κλοπή δεν περιορίζεται στα αντικείμενα, είναι όλη μου η προδιάθεση.

Ένας 2^ος λόγος που τα αναφέραμε αυτά είναι επειδή είναι κάποιες μικρές παραβάσεις που τις προσπερνάμε εύκολα. Δεν τους δίνουμε πολύ σημασία. Εντάξει τώρα… το κουτσομπολιό, ή λίγη αντιγραφή στο σχολείο, τι και δεν δώσω το δέκατο μου μια φορά. Μικρό πράγμα είναι αυτό, δεν αξίζει να ασχολιόμαστε.

Ίσως και να μην αξίζει. Όμως φανερώνει την εσωτερική μας ποιότητα. Και η ποιότητα όχι μόνο του χαρακτήρα μας, αλλά και της ζωής μας, φαίνεται όχι από τα μεγάλα γεγονότα, αλλά από τις λεπτομέρειες. Οι λεπτομέρειες είναι αυτές που ομορφαίνουν ή ασχημαίνουν την ζωή μας.

Και όχι μόνο αυτό, αν δεν προσέξουμε και δεν είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας στα μικρά, όταν έρθουν τα μεγάλα δεν θα αντισταθούμε, γιατί δεν θα μας ενοχλεί. Ο τρόπος που θα έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε στους μικρούς συμβιβασμούς, θα μας ακολουθήσει και στους μεγάλους. Θα μας έχει γίνει συνήθεια. Η πρώτη φορά είναι η πιο δύσκολη να παραβείς την συνείδηση σου και τον νόμο του Θεού, η δεύτερη γίνεται πιο εύκολα, η τρίτη ακόμη πιο εύκολα και μετά σε παίρνει ο κατήφορος και δεν μας νοιάζει.

Δεν σημαίνει αυτό πως αν κάποιος έκλεψε ένα μολύβι, απαραίτητα θα κλέψει και μία τράπεζα. Σημαίνει πως ο Θεός μας είναι τέλειος και άγιος. Και θέλει άγιοι να είμαστε εμείς τα παιδιά Του, σε κάθε μας συμπεριφορά. Α΄ Πέτρ.γ:15-16.

Και αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να σταθούμε μπροστά στον καθρέφτη αυτόν που λέγεται Αγία Γραφή, αφού σήμερα μελετήσαμε τις αρχές του Θεού και να εξετάσουμε την ζωή μας. Σε κάθε της πτυχή. Μήπως Θεέ μου κάπου δεν είμαι τόσο συνεπής όσο νόμιζα; Ας ξοδέψουμε χρόνο καθώς θα γυρίσουμε σπίτι μας, ή αύριο πηγαίνοντας στην δουλειά και αν προσευχηθούμε έτσι, το Πνεύμα του Θεού, ακόμη και αυτά που κατά λάθος κάναμε θα μας τα θυμίσει, θα μας τα δείξει και θα μας οδηγήσει σε διόρθωση. Έχουμε αφήσει πολλά έξω, το δάνειο για παράδειγμα, το υπερβολικό κέρδος στην πώληση για να αναφέρω μόνο δύο.

Κλείνοντας θα ήθελα πάλι να διαβάσω τα λόγια του Ψαλμ.ρλθ:23-24 και ας είναι αυτά η προσευχή μας κάθε φορά που διαβάζουμε, ή ακούμε τον λόγο του Θεού,

Δοκίμασόν με, Θεέ, και γνώρισον την καρδίαν μου· εξέτασόν με και μάθε τους στοχασμούς μου· και ιδέ, αν υπάρχη εν εμοί οδός ανομίας· και οδήγησόν με εις την οδόν την αιώνιον.