Έξοδος
κ:16, Α' Βασιλέων κα:1-13, Ματθαίος κς:57-61
«Μη ψευδομαρτυρήσεις κατά του πλησίον σου
μαρτυρίαν ψευδή».
Σε όλες τις εντολές βρίσκουμε πολλές διαφορετικές πτυχές
τις οποίες αξίζει να σκεφτούμε.
Όταν μιλούσαμε για το «Μη φονεύσεις» ο λόγος
του Θεού μας πήγε στην Καινή Διαθήκη, στην οργή, στον θυμό. Όταν μιλούσαμε για
την μοιχεία, η Αγία Γραφή μας πήγε στο να προσέχουμε τα μάτια μας, το που κοιτάμε
και τι σκεφτόμαστε. Όταν μελετήσαμε το «Μη κλέψεις» είδαμε πως μπορεί να παραβούμε
την εντολή όχι μόνο όταν παίρνουμε κάτι που ανήκει σε κάποιον άλλον, αλλά
επίσης και όταν δεν δίνουμε, αλλά κρατούμε για μας αυτά που ανήκουν σε άλλους,
π.χ. το δέκατο μας στον Θεό, τους φόρους μας στο κράτος, τους μισθούς σε αυτούς
που εργάζονται για μας, όταν εμείς σαν εργαζόμενοι δεν κάνουμε το καλύτερο που
μπορούμε, κ.ο.κ.
Βλέπουμε δηλαδή πως καμιά από τις εντολές,
δεν είναι επιφανειακή. Όλες οι εντολές πηγαίνουν και στοχεύουν στην καρδιά μας.
Το να είμαστε πιστοί στις εντολές αυτές δεν είναι θέμα του να κάνω ή να μην
κάνω κάτι. Η πιστότητα μας εξαρτάται από την «όλη» στάση μας μπροστά στον Θεό.
Για να υπακούσουμε τις 10 εντολές δεν είναι εύκολο. Πρέπει να θες ειλικρινά
να τις υπακούσεις. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αφήσουμε τον Θεό να μας πει
πως ακόμη και αν στους τύπους φαίνεται ότι τις τηρούμε, αν η καρδιά μας είναι
μακριά από τον Θεό γινόμαστε παραβάτες.
Με αυτές τις σκέψεις λοιπόν σαν υπενθύμιση
και εισαγωγή θα μελετήσουμε και την σημερινή εντολή. «Mη ψευδομαρτυρήσεις
κατά του πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή».
ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Και το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να έχουμε
στο μυαλό μας είναι πως η εντολή αυτή πρώτιστα αναφέρεται στο δικαστήριο. Αν
κληθούμε ποτέ σε δίκη θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να πούμε την
αλήθεια. Έτσι, ο πρωταρχικός σκοπός αυτής της εντολής ήταν να προστατέψει κάθε
μέλος της κοινότητας από ψευδείς κατηγορίες.
Η ιστορία είναι γεμάτη από δικαστικές πλάνες.
Από ανθρώπους που αθώοι καταδικάστηκαν και από ένοχους που αθωώθηκαν. Ο ίδιος ο
Κύριος μας Ιησούς Χριστός ήρθε αντιμέτωπος με ψευδομάρτυρες όταν τον δίκασαν
(Ματθ.κς:60-61). Το ίδιο και ο πρωτομάρτυρας Στέφανος (Πράξ.ς:13).
Γι' αυτό και ο λόγος του Θεού για την δική
μας προστασία έβαλε τον όρο για την ψευδομαρτυρία στο Δευτ.ιθ:15, Εις
μάρτυς δεν θέλει σηκωθή εναντίον τινός ανθρώπου, δι' οποιανδήποτε ανομίαν ή δι'
οποιονδήποτε αμάρτημα, ό,τι αμάρτημα αμαρτήση· επί στόματος δύο μαρτύρων ή επί
στόματος τριών μαρτύρων θέλει βεβαιούσθαι πας λόγος.
Μάλιστα τα επόμενα 5 εδάφια ως το τέλος
του κεφαλαίου είναι πολύ σημαντικά γιατί εξηγούν τι θα γίνει αν κάποιος είναι
μάρτυρας που λέει ψέματα,
Εάν ψευδής μάρτυς σηκωθή εναντίον ανθρώπου, διά να
μαρτυρήσει κατ' αυτού αδίκως, τότε και οι δύο άνθρωποι, μεταξύ των οποίων είναι
η διαφορά, θέλουσι σταθή ενώπιον του Κυρίου, ενώπιον των ιερέων και των κριτών
των όντων κατ' εκείνας τας ημέρας· και οι κριταί θέλουσιν εξετάσει ακριβώς, και
ιδού, εάν ο μάρτυς ήναι ψευδομάρτυς και εμαρτύρησε ψευδώς κατά του αδελφού
αυτού, τότε θέλετε κάμει εις αυτόν, καθώς αυτός εστοχάσθη να κάμη εις τον
αδελφόν αυτού· και θέλεις εκβάλει το κακόν εκ μέσου σου. Και οι λοιποί
θέλουσιν ακούσει και φοβηθή, και δεν θέλουσιν εις το εξής πράξει τοιούτον κακόν
εν μέσω σου. Και ο οφθαλμός σου δεν θέλει φεισθή· θέλει δοθή ζωή αντί ζωής,
οφθαλμός αντί οφθαλμού, οδούς αντί οδόντος, χειρ αντί χειρός, πους αντί ποδός.
Προσέξτε πως το εδάφιο 21 δεν μιλάει για
εκδίκηση και ανταπόδοση σε προσωπικό επίπεδο όπως το ερμήνευαν οι Φαρισαίοι
αλλά για το πως η κρίση στην δίκη πρέπει να είναι δίκαιη και σωστή.
Ας μην ξεχνούμε πως εκείνη την εποχή δεν
υπήρχαν δικηγόροι, δεν υπήρχαν δακτυλικά αποτυπώματα, δεν υπήρχε το εφετείο,
δεν υπήρχαν εξετάσεις DNA, ούτε
οπτικοακουστικά μέσα. Όλα εξαρτώνταν από το τι θα έλεγαν οι μάρτυρες, είτε στην
πύλη της πόλης, είτε στον Κριτή. Αυτοί ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας. Γι' αυτό
και χρειαζόταν μια τέτοια εντολή ανάμεσα στις 10. Οι δίκες, η επίλυση των
διαφορών ήταν κομμάτι της καθημερινής ζωής. Και μια ψεύτικη μαρτυρία μπορούσε
να οδηγήσει ανθρώπους στο θάνατο.
Εκτός από τον Κύριό μας, και τον Στέφανο στην
Καινή Διαθήκη, υπάρχει στην Παλαιά η περίπτωση του Ναβώθ που ήθελε ο Αχαάβ να
του πάρει το χωράφι και δεν το πούλαγε. Τον παρότρυνε λοιπόν η Ιεζάβελ να τον
κατηγορήσει με ψευδομάρτυρες, για να θανατωθεί: και εισήλθον δύο άνδρες κακοί
και εκάθισαν αντικρύ αυτού· και εμαρτύρησαν οι άνδρες οι κακοί κατ' αυτού, κατά
του Ναβουθαί, ενώπιον του λαού, λέγοντες, Ο Ναβουθαί εβλασφήμησε τον Θεόν και
τον βασιλέα. Τότε εξέβαλον αυτόν έξω της πόλεως και ελιθοβόλησαν αυτόν με
λίθους, και απέθανε (Α΄ Βας.κα:13).
Και προσέξτε τη διαφθορά. Η επιστολή της
Ιεζάβελ στο όνομα του Αχαάβ, (διαβάσαμε για το περιστατικό) στάλθηκε στους
πρεσβύτερους της πόλης και αυτοί υπάκουσαν. Εξαγοράστηκαν οι συνειδήσεις τους.
Λέει στις Παρ.κε:18, Ο άνθρωπος, όστις μαρτυρεί κατά του πλησίον αυτού
μαρτυρίαν ψευδή, είναι ως ρόπαλον και μάχαιρα και βέλος οξύ.
Η ψευδομαρτυρία θανατώνει. Μια απαίτηση για
τους μάρτυρες με την μαρτυρία των οποίων κάποιος θα θανατώνονταν ήταν οι ίδιοι
να πετάξουν πρώτοι την πέτρα: Επί στόματος δύο μαρτύρων ή τριών μαρτύρων
θέλει θανατόνεσθαι ο άξιος θανάτου· επί στόματος ενός μάρτυρος δεν θέλει
θανατόνεσθαι. Αι χείρες των μαρτύρων θέλουσιν είσθαι αι πρώται επ' αυτόν, εις
το να θανατώσωσιν αυτόν, και έπειτα αι χείρες παντός του λαού. Ούτω θέλεις εκβάλει
το κακόν εκ μέσου σου (Δευτ.ιζ:6-7). Χρειαζόταν πολύ μεγαλύτερο
θάρρος αυτό, παρά να πεις λίγα ψεύτικα λόγια.
Ο νόμος του Θεού, μπορεί να μην ισχύει σαν
νόμος της Πολιτείας, δείχνει όμως την καρδιά του Θεού, το θέλημα του Θεού. Και
το θέλημα του Θεού είναι να μην ψευδομαρτυρήσω στο δικαστήριο για κανένα.
ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορώ κάπου αλλού
να πω ψέματα. Ναι, στο δικαστήριο απαγορεύεται να λέω ψέματα, αλλά στη δουλειά
μου, στο αφεντικό μου, στη γυναίκα μου μπορώ. Η ζωή μου είναι η ίδια, δηλαδή
είμαι ο ίδιος άνθρωπος όπου και αν βρίσκομαι. Ο λόγος του Θεού δεν κατεβάζει
τις εντολές σε χαμηλότερο επίπεδο ανάλογα με το χώρο στον οποίο βρισκόμαστε.
Και όπως ακριβώς και οι προηγούμενες εντολές
άγγιζαν τις σκέψεις μας και την καρδιά μας και επεκτείνονταν σε όλη την ζωή
μας, έτσι και εδώ. Το Λευιτ.ιθ:11 που είναι σαν σχόλιο πάνω στην 9η εντολή μας
λέει πολύ απλά: «Δεν θέλετε κλέπτει, ουδέ θέλετε ψεύδεσθαι, ουδέ
θέλετε απατήσει έκαστος τον πλησίον αυτού». Δεν θα κλέβετε, δεν θα λέτε ψέματα,
δεν θα κοροϊδέψετε, δεν θα ξεγελάσετε ο ένας τον άλλον. Γιατί; Γιατί ο Θεός το
λέει στο λόγο Του και γιατί ο Θεός σιχαίνεται το ψέμα. Παρ.ιβ:22, «Ψευδή
χείλη, βδέλυγμα στον Κύριο, οι δε ποιούντες αλήθειαν είναι δεκτοί εις Αυτόν».
Βδέλυγμα είναι κάτι που το σιχαίνεσαι. Το βλέπεις και θέλεις να γυρίσεις και να
φύγεις από την άλλη πλευρά γιατί μόνο που το βλέπεις αηδιάζεις. Ο καθένας μας ξέρει
ποια είναι αυτά που τον αηδιάζουν. Ας θυμόμαστε το συναίσθημα αυτό της αηδίας
για να καταλάβουμε καλύτερα πως ο Θεός αισθάνεται με το ψέμα.
Και θα ήθελα πολύ να σας παρακαλέσω να
σταθούμε μπροστά στον λόγο του Θεού σήμερα με πραγματική ταπείνωση και ευλάβεια
γιατί η σημερινή εντολή, η εντολή να μην λέμε ψέματα, είναι τόσο εύκολο να την
παραβεί κανείς, είναι τόσο αποδεκτό από την κοινωνία μας να λες ψέματα, που μας
παρασύρει ο κόσμος στην δική του νοοτροπία χωρίς να το καταλάβουμε. Ας δώσουμε
την ευκαιρία στο Πνεύμα του Θεού να μας δείξει που βρισκόμαστε.
Θα προχωρήσουμε
αναφέροντας διάφορα παραδείγματα για το πως σκέφτεται ο κόσμος για το ψέμα. Για
αρχή, σας διαβάζω την είδηση αυτούσια: Το 96% του γυναικείου πληθυσμού σε
Αγγλία, Ουαλία και Σκοτία ψεύδεται για να αποφύγει ενοχλητικές ή δύσκολες
καταστάσεις επισημαίνει δημοσκόπηση, που διενήργησε το γυναικείο περιοδικό ''That's Life''
(Αυτή είναι η ζωή) σε 5.000 γυναίκες ηλικίας περίπου 38 ετών. Το συγκεκριμένο
περιοδικό δημοσίευσε τα 10 πιο συνήθη ψεύδη στα οποία καταφεύγει ο γυναικείος
πληθυσμός της χώρας μεταξύ των οποίων είναι: ''Βεβαίως, δεν δείχνεις να έχεις
παχύνει!'', ''Τα παπούτσια μου στοίχισαν μόνο 10 λίρες (14,5 ευρώ)'',
''Καθυστέρησε το λεωφορείο (ή το τρένο)''.
Σε απογευματινή εφημερίδα, υπήρχε ένα άρθρο
με τίτλο: «Ψέματα: η διπλή ζωή της αλήθειας». Ξεχώριζε τα ψέματα σε 4
κατηγορίες, (1) στα ηλεκτρονικά ψέματα. Πρόκειται για αυτούς που κάνουν βόλτες
στο διαδίκτυο, μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπων και πολλοί από
αυτούς ζουν μια δεύτερη, τρίτη ζωή, φτιάχνουν μια εικονική πραγματικότητα για
το ποιοι είναι και τι τους συμβαίνει.
Μετά ανέφερε (2) τα ερωτικά ψέματα
τα οποία υποστήριζε πως λέγονται άλλοτε από αγάπη, άλλοτε από φόβο ή ενοχές και
για να μη χαλάσουμε τη ζωή μας καταφεύγει ο κόσμος στην πιο ανειλικρινή αλλά
βολική λύση. Τρίτη κατηγορία ήταν τα ψέματα που κάνουν κακό και προξενούν πόνο.
Τέλος (4) υπήρχε και η κατηγορία των ψεμάτων που κάνουν καλό, που
χαρακτηρίζονται ως «αθώα» επειδή δεν βλάπτουν κανένα.
Σε όλα αυτά βέβαια, αυτό που πρέπει να μας
προβληματίζει και να μας κάνει να φοβηθούμε – κυρίως στα αθώα ψέματα – είναι η
υποκειμενικότητα για να μη πω η αυθαιρεσία με την οποία ορίζεται αν ένα
ψέμα είναι αθώο ή όχι.
Υποστήριζε το άρθρο πως το να γραφτεί κάποιος
σε μια σχολή χορού και να παρακολουθεί κρυφά μαθήματα, μπορεί να τον βοηθήσει
να ζει καλύτερα περιορίζοντας το άγχος του. Το να κρατάς ένα μυστικό είναι για
τους ψυχολόγους, έλεγε, θεμελιώδες για την υγιή κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου.
Αυτά τα μυστικά μας αφήνουν περιθώρια για βαθιές ανάσες ανεξαρτησίας.
Ακούστε τι έλεγε το περιοδικό Child,
σ’ ένα τεύχος το 1990. Το άρθρο είναι γραμμένο από παιδοψυχολόγους, επιστήμονες
και είχε τίτλο, «Η αλήθεια για το ψέμα,» (The
truth about lying).
Σύμφωνα με το άρθρο, «Η παλιά άποψη έλεγε πως το ψέμα όπως όλα τα θέματα της
ηθικής ήταν σαν να διάλεγες ανάμεσα σε άσπρο και μαύρο. Τα παιδιά μάθαιναν πως
όλα τα ψέματα ήταν άσχημα, και έπρεπε να τιμωρηθούν αυστηρά, και επίσης τους
θύμιζαν πως αν πεις ψέμματα η μύτη σου θα μεγαλώσει τόσο πολύ όσο του Πινόκιο.
Σύμφωνα όμως με την καινούρια άποψη, λίγο ψέμα θεωρείται κανονικό και επιτρεπτό.
Στην πραγματικότητα τα πρώτα ψέμματα του παιδιού αποτελούν ένα πολύ σημαντικό
βήμα για την προσωπική του ανάπτυξη.»
Σαν να λέμε δηλαδή, μπαμπάδες και μαμάδες που
έχετε μωρά, όπως χειροκροτάμε στις πρώτες λεξούλες του παιδιού, και στα πρώτα
του βήματα, από τώρα θα χειροκροτάμε και στα πρώτα του ψέματα! Θα έχουμε και
γονείς και παππούδες και γιαγιάδες να λένε, «Αχ, το χρυσό μου είπε το πρώτο του
ψέμα. Μεγαλώνει θα γίνει άνθρωπος λογικός». Κοιτάξτε, σίγουρα τα παιδιά θα πουν
ψέματα. Χωρίς κανείς να τα μάθει. Μας έρχεται από μόνο του, είναι από φυσικού
μας να λέμε ψέματα. Δεν είναι κάτι καινούργια αυτό. Όχι όμως να κάνουμε και το
ψέμα απαραίτητο κομμάτι της ανάπτυξης του παιδιού.
Αντί λοιπόν να καταδικάσουμε το στραβό, το
ντύνουμε επιστημονικά, και το καλωσορίζουμε. Αυτός είναι ο κόσμος που ζούμε.
Θυμάστε, είχαμε ξαναπεί τι είναι κοσμικότητα: Κοσμικότητα είναι οτιδήποτε σε
μια κουλτούρα/κοινωνία κάνει την αμαρτία να φαίνεται φυσιολογική και τη
δικαιοσύνη του Θεού παράξενη. Και όμως διαβάζουμε στην Γραφή μας πως ο Θεός
σιχαίνεται, βδελύττεται τα χείλη που λένε ψέματα.
Και αν είμαστε ειλικρινείς θα πρέπει να
παραδεχτούμε πως έχουμε πέσει στην παγίδα πολλές φορές. Και επειδή και σαν χριστιανοί
δεν έχουμε ασυλία από αυτό τον πειρασμό και πέφτουμε σε αυτόν, αυτό ανάγκασε
και τον απόστολο Παύλο να γράψει στους Κολ.γ:9, «Μη ψεύδεσθε εις αλλήλους
αφού απεκδύθητε τον παλαιόν άνθρωπο μετά των πράξεων αυτού». Και χειρότερα
από όλα, το λέω προς ντροπή όλων μας που στεκόμαστε πίσω από τον άμβωνα: 32%
των Αμερικανών πιστεύουν πως αυτοί που ασχολούνται με το έργο του Θεού, 32%
πιστεύουν πως τους έχουν πει ψέματα.
Κι όμως ο Θεός βδελύσσεται, σιχαίνεται τα
χείλη που λένε ψέματα. Και αν δεν μας φτάνει το εδάφιο αυτό, ελάτε να
διαβάσουμε τα πολύ γνωστά εδάφια από τις Παρ.ς:16-19, Ταύτα τα εξ μισεί ο
Κύριος, επτά μάλιστα βδελύττεται η ψυχή αυτού· οφθαλμούς υπερηφάνους, γλώσσαν
ψευδή και χείρας εκχεούσας αίμα αθώον, καρδίαν μηχανευομένην λογισμούς
κακούς, πόδας τρέχοντας ταχέως εις το κακοποιείν, μάρτυρα ψευδή λαλούντα
ψεύδος και τον εμβάλλοντα έριδας μεταξύ αδελφών.
Μισεί και σιχαίνεται ο Θεός τα χείλη που λένε
ψέματα.
Συνεχίζεται
