«
Ωσαύτως και αι γυναίκες με στολήν σεμνήν, με αιδώ και σωφροσύνην να στολίζωσιν εαυτάς, ουχί με πλέγματα, ή χρυσόν ή μαργαρίτας, ή ενδυμασίαν πολυτελή» (Α΄Τιμ.β:9).
«Η γυνή δεν θέλει φορέσει το ανήκον εις άνδρα, ουδέ ο ανήρ θέλει ενδυθή στολήν γυναικός επειδή πάντες οι πράττοντες ούτως, είναι βδέλυγμα εις Κύριον τον Θεόν σου» (Δευτ.κβ:5)
Εξωτερική εμφάνιση. Είναι ένα σημαντικό στοιχείο του αγιασμού. Υπάρχει κάποιος αριθμός εδαφίων που διδάσκουν ειδικά τους Χριστιανούς πώς να ντύνονται και πώς να στολίζονται. Θα προσεγγίσουμε αυτά τα εδάφια, δύο από τα οποία ήδη αναφέραμε παραπάνω, με σκοπό ν' ανακαλύψουμε τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν την εξωτερική εμφάνιση των Χριστιανών.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε αυτές τις αρχές για δύο λόγους τουλάχιστον. Πρώτα γιατί το στυλ των φορεμάτων και των κουστουμιών έχει αλλάξει τόσο πολύ απ' την εποχή της Βίβλου, που πρέπει να εφαρμόσουμε τις διδασκαλίες της σε καταστάσεις άγνωστες εκείνο τον καιρό. Επίσης, υπάρχουν μερικές ιδιαίτερες κατευθυντήριες γραμμές για τους άνδρες αφού προφανώς αυτό το θέμα δεν ήταν υπό αμφισβήτηση τότε. Αν μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε αυτές τις βασικές αρχές του αγιασμού, ξέρουμε ότι πρέπει να εφαρμοστούν το ίδιο σε άνδρες και γυναίκες.
Σεμνότητα. Πρώτα απ' όλα ο Παύλος δίνει έμφαση στη σεμνότητα στην Α'Τιμ.β:9. Η πρωταρχική σημασία της λέξης είναι να είναι κανείς κόσμιος και αγνός ιδιαίτερα στα εξωτερικά ρούχα και τη συμπεριφορά. Ο Πέτρος, όταν περιγράφει πώς πρέπει να στολίζονται οι γυναίκες, μας λέει ότι οι σύζυγοι μπορούν να κερδίσουν τους άνδρες τους που δεν έχουν σωθεί με την μετά φόβου καθαρή διαγωγή τους (Α' Πετρ.γ:2). Η αναγκαιότητα για σεμνότητα στο ντύσιμο ξεκινάει από την αμαρτία του Αδάμ και της Εύας. Ουσιαστικά, δημιουργήθηκαν σε μια κατάσταση αθωότητας κι ήταν ντυμένοι με την αγιότητα του Πνεύματος της δόξας του Θεού (Γεν.β:25 Ψαλμ.η:5). Όταν έφαγαν απ' το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού, έχασαν τη δόξα του Θεού και κατάλαβαν ότι ήταν γυμνοί. Τότε ο Θεός χρειάστηκε να τους ντύσει με δέρματα ζώων (Γεν.γ:21). Από τότε, είναι μέσα στο σχέδιό Του για τον άνθρωπο να είναι κόσμια ντυμένος.
Σημειώστε ότι ο διάβολος προσπαθεί να κάνει το αντίθετο στον άνθρωπο. Ένα απ' αυτά που έκανε ο δαιμονιζόμενος των Γαδαρηνών ήταν να βγάζει τα ρούχα του. Όταν ο Χριστός επιτίμησε τα δαιμόνια, βλέπουμε τον άνθρωπο να είναι και πάλι ντυμένος και στα λογικά του (Λουκ.η:27,35). 'Ασεμνη ενδυμασία φανερώνει την παρουσία κάποιου λάγνου πνεύματος - μιας επιθυμίας επίδειξης του σώματος με σκοπό την προσέλκυση του αντίθετου φύλου με λαγνεία. Το άσεμνο είναι ένας δυνατός πειρασμός ιδιαίτερα για τους άνδρες. Αυτός ήταν ο λόγος που ο Δαβίδ έπεσε σε πορνεία (Β' Σαμ.ια:2) και είναι εύκολο για ένα άνδρα να αμαρτήσει στην καρδιά του κοιτάζοντας μια άσεμνα ντυμένη γυναίκα (Ματθ.ε:28). Σ' αυτή την περίπτωση ο άνδρας είναι ένοχος, αλλά και η γυναίκα δεν είναι ότι είναι τελείως αθώα. Το σχέδιο του Θεού για μας σήμερα είναι να ντυνόμαστε σεμνά.
Σεμνή ενδυμασία. Τώρα ας εφαρμόσουμε αυτές τις αρχές σε ερωτήσεις που μας απασχολούν σήμερα. Τί σημαίνει να ντύνεσαι σεμνά; Σημαίνει να είσαι ντυμένος έτσι ώστε να μην εκθέτεις το σώμα σου στο αντίθετο φύλο. Το άσεμνο ντύσιμο προκαλεί με την έκθεση του σώματος στο αντίθετο φύλο και φανερώνει ότι δεν δίνεται η σωστή προσοχή στο θέμα αυτό. Ας δούμε μερικά πράγματα που πρέπει να προσέχουμε σχετικά με τη σεμνή ενδυμασία: Μανίκια, ντεκολτέ, μήκος φορέματος, το πόσο στενό και το πόσο λεπτό είναι το ρούχο που φοράμε.
Και οι άνδρες και οι γυναίκες θα πρέπει να αναπτύξουν μια προσωπική αίσθηση σεμνότητας.
Ματαιότητα. Το επόμενο που ο Παύλος λέει είναι ότι μια γυναίκα πρέπει να στολίζει τον εαυτό της με αιδώ και σωφροσύνη και όχι με διάφορα επιδεικτικά πράγματα όπως περίτεχνα πλεγμένα μαλλιά, χρυσό, πολύτιμες πέτρες ή ακριβά φορέματα. Αιδώς σημαίνει σεβασμός, ευλάβεια, αυτοσυγκράτηση, σεμνότητα. Σωφροσύνη σημαίνει διακριτικότητα, σύνεση, εγκράτεια και αυτοέλεγχος. Μ' άλλα λόγια είναι το αντίθετο της ματαιότητας. O Θεός μισεί την υπερηφάνεια, γι' αυτό δεν επιδοκιμάζει επιδεικτικές εμφανίσεις. Στυλ ντυσίματος που είναι σχεδιασμένα να θρέψουν το ΕΓΩ δεν είναι στο θέλημα του Θεού. Οι αδελφές δεν πρέπει να έχουν την πεποίθησή τους στην εξωτερική τους εμφάνιση (Α' Πετρ.γ:3-4).
Συγκράτηση εξόδων. Στενά συνδεδεμένη με τη ματαιότητα είναι η αρχή της μετριοπάθειας στα έξοδα (Φιλ.δ:5). Αυτός είναι ο λόγος που δεν πρέπει να ντυνόμαστε με χρυσό και πολύτιμες πέτρες ή ακριβά ρούχα. Βέβαια ο ορισμός ποιο είναι ακριβό ρούχο μπορεί να διαφέρει κάπως και να εξαρτάται απ' την κουλτούρα, την κοινωνία, αλλά και αυτά τα οικονομικά του καθένα. Ένας καλός τρόπος να αποφασίζουμε πάνω σ' αυτό το θέμα είναι να ρωτάμε τους εαυτούς μας αν αυτό που θέλουμε να αγοράσουμε είναι επιδεικτική ένδειξη πλούτου στα μάτια των αδελφών μας. Μήπως διεγείρει ζήλια; Αντιπροσωπεύει αυτό καλή διαχείριση των χρημάτων που ο Θεός σου έχει δώσει να διαχειρίζεσαι; Σίγουρα λυπεί το Θεό να βλέπει το λαό Του να αγοράζει όχι αναγκαία ακριβά ρούχα, αυτοκίνητα και κοσμήματα, την ίδια στιγμή που το έργο Του πάσχει σε πολλές περιοχές. Αν έχεις ευλογηθεί με το να έχεις πολλά χρήματα, ο Θεός θέλει να τα χρησιμοποιήσεις σαν ένα μέσο για τη σωτηρία ψυχών παρά να τα σπαταλάς σε διάφορες επιθυμίες.
Διάκριση μεταξύ των φύλων. Η Γραφή στο βιβλίο του Δευτερονομίου μας μιλάει για μια άλλη σημαντική θέση - το διαχωρισμό των φύλων. Δεν υπάρχουν μόνο βιολογικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα, αλλά και διανοητικές καθώς και συγκινησιακές. Επιπλέον, ο Θεός έχει θεσπίσει κάποιες κοινωνικές μεθόδους θα μπορούσαμε να πούμε για να υποστηρίξει τη διαφορά ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό, και αυτές είναι το ντύσιμο και το μήκος των μαλλιών. Αυτός ο διαχωρισμός είναι σημαντικός για το Θεό γιατί Αυτός έχει σχεδιάσει διαφορετικούς ρόλους στη ζωή για τους άνδρες και τις γυναίκες. Ακόμα, είναι ένας σπουδαίος φύλακας ενάντια στην ομοφυλοφιλία, κάτι που ο Θεός μισεί. Η αρχή του διαχωρισμού των φύλων όσον αφορά την ενδυμασία έχει βιαστεί με τα ρούχα unisex, έτσι ώστε οι άνδρες να ντύνονται σαν γυναίκες και οι γυναίκες σαν άνδρες.
Το εδάφιο Δευτ.κβ:5 είναι εφαρμόσιμο και σήμερα. Πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν αν το εδάφιο αυτό της Π.Δ. είναι εφαρμόσιμο στις μέρες μας. Θα αποδείξουμε πρώτα ότι είναι εφαρμόσιμο και μετά ότι κι άλλα εδάφια επαναλαμβάνουν αυτή τη βασική διδασκαλία. Ας ξεκινήσουμε μ' αυτό που πολλοί λένε, ότι στις μέρες της Βίβλου και τα δυο φύλα φορούσαν χιτώνες έτσι ώστε να μην υπάρχει καθαρός διαχωρισμός των φύλων απ' αυτό. Όσο αλήθεια είναι ότι και τα δυο φύλα φορούσαν χιτώνες, άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι υπήρχαν καθαρές διαφορές στον τύπο του χιτώνα που φορούσε ο άνδρας απ' αυτόν που φορούσε η γυναίκα. Μια ματιά στην ιστορία και τον πολιτισμό αυτών των Ανατολικών λαών αποδεικνύει αυτό που λέγει το εδάφιο που εξετάζουμε.
Μια άλλη αντίρρηση είναι ότι αυτό το εδάφιο είναι μέρος του Νόμου που δόθηκε στους Ισραηλίτες και δεν έχει να κάνει με τους Χριστιανούς σήμερα. Για να υποστηρίξουν αυτό, λένε ότι σήμερα δεν υπακούμε κυριολεκτικά στα εδάφια 9,10,11 του ίδιου κεφαλαίου. Αυτά τα εδάφια απαγορεύουν την ανάμειξη σπόρου κατά τη σπορά, να αροτριάς με βόδι και γάιδαρο μαζί και να φοράς λινό και μάλλινο στο ίδιο ρούχο. Για να απαντήσουμε σ' αυτό, θα πρέπει να ορθοτομήσουμε το λόγο του Θεού με το να προσέξουμε τί προσπαθούν να μας διδάξουν αυτά τα εδάφια. Το εδάφ. 5 διδάσκει το διαχωρισμό των φύλων που είναι ένας ηθικός νόμος. Δεν δόθηκε μόνο στους Ιουδαίους, αλλά έχει ισχύ και σήμερα. Τα εδάφια 9-11 μας διδάσκουν τυπολογικά αποχωρισμό από την αμαρτία και τον κόσμο. Εμείς δεν χρειάζεται να υπακούμε στο τελετουργικό μέρος του νόμου, αλλά πρέπει να εκπληρώνουμε τον τύπο. Ο διαχωρισμός μας σήμερα δεν είναι ανάμεσα σε σπόρους, ζώα και νήματα, αλλά ανάμεσα σε άγια πράγματα και ανάγια, καθώς και ανάμεσα σε πνευματικά και σαρκικά. Η διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους του νόμου - ηθικός και τελετουργικός - μπορεί να φανεί καθαρά σ' αυτό το παράδειγμα γιατί η λέξη «βδέλυγμα» χρησιμοποιείται στο εδάφιο 5 αλλά όχι στα άλλα εδάφια. Ιδιαίτερα το εδάφιο 5 μας λέγει ότι είναι βδέλυγμα εις Κύριον τον Θεόν για ένα άτομο να φοράει ρούχα που ανήκουν στο αντίθετο φύλο. Βδέλυγμα είναι κάτι που ο Θεός μισεί.
Ξέρουμε ότι ο Θεός δεν αλλάζει σ' αυτά που θέλει και δεν θέλει (Μαλ.γ:6). Ο Θεός έχει μεταμεληθεί στο να εκτελέσει κρίση ή όχι - κάτι που εξαρτάται από τη συμπεριφορά του λαού Του - αλλά ο βασικός χαρακτήρας Του δεν αλλάζει. Είναι απόλυτος όσον αφορά την αγιότητά Του και το μίσος για την αμαρτία. Ο λαός του Θεού ανά τους αιώνες πρέπει ν' αποφεύγει ό,τι είναι βδέλυγμα σ' Αυτόν. Σαν Χριστιανοί σήμερα δεν χρειάζεται να τηρούμε κατά γράμμα το καθαρά τελετουργικό μέρος του Μωσαϊκού νόμου. (Η μόνη εξαίρεση είναι στις Πράξ.ιε:29, αν αυτό θεωρείται εν μέρει τελετουργικό). Ο τελετουργικός νόμος δεν έχει να κάνει με κάτι που ο Θεός μισεί, αλλά μόνο με ιδιαίτερους τρόπους λατρείας και αποχωρισμού απ' τον κόσμο. Σε πολλές περιπτώσεις ο Θεός προσδιόρισε πράγματα που έπρεπε να είναι βδέλυγμα στους Ιουδαίους, δηλαδή πράγματα που υποτίθεται έπρεπε να μισούν, αλλά απέφυγε να πει ότι είναι βδελύγματα σ' Αυτόν (Αποκ.κα:8,27).
Η διδασκαλία της Καινής Διαθήκης. Ο τρόπος ντυσίματος της γυναίκας της Παλαιάς Διαθήκης χρησιμοποιείται από τον απόστολο Πέτρο σαν παράδειγμα για το σωστό ντύσιμο των γυναικών της Καινής Διαθήκης (Α' Πετρ.γ:5). Ξέρουμε ότι οι άγιες γυναίκες της Π.Δ. υπάκουαν στο Δευτ.κβ:5 κι έτσι ο Πέτρος είναι σίγουρος ότι αυτό ισχύει και για σήμερα.
Μερικά άλλα εδάφια της Κ.Δ. αποδεικνύουν ότι ο Θεός θεωρεί ακόμα σημαντικό τη διάκριση ανάμεσα στα φύλα. Η Α' Κορ.ια διδάσκει ότι οι άνδρες οφείλουν να έχουν κοντά μαλλιά αντίθετα με τις γυναίκες που πρέπει να έχουν μακριά μαλλιά. Η Α' Κορ.ς:9-10 διδάσκει ότι θηλυπρεπής δεν θα κληρονομήσει τη βασιλεία του Θεού. Η θηλυπρέπεια αναφέρεται σε άνδρες που ξεπερνούν τη γραμμή του φύλου τους και ενεργούν σαν γυναίκες και η ενδυμασία είναι ένας σημαντικός τομέας της θηλυπρέπειας. Σημειώστε ότι η θηλυπρέπεια δεν είναι εντελώς το ίδιο με την ομοφυλοφιλία που αναφέρεται χωριστά στο ίδιο εδάφιο. Θηλυπρέπεια είναι να δείχνεις και να ενεργείς σαν το αντίθετο φύλο σε κάθε τομέα. Αυτό το εδάφιο καθαρά μας λέγει ότι ο Θεός δεν συγχωρεί αυτούς που συμπεριφέρονται έτσι.
Η διάκριση των φύλων στην ενδυμασία. Όταν εφαρμόσουμε αυτή την αρχή στη σημερινή κοινωνία μας, τότε οι άνδρες δεν πρέπει να φοράνε φορέματα και φούστες καθώς και οι γυναίκες παντελόνια. Κι ενώ ο καθένας μπορεί να συμφωνήσει ότι δεν είναι σωστό ένας άνδρας να φοράει γυναικεία ρούχα (φορέματα και φούστες) την ίδια στιγμή αδυνατούν να καταλάβουν γιατί δεν είναι σωστό και μια γυναίκα να φοράει ανδρικά ρούχα.
Το εδάφιο που εξετάζουμε στο Δευτερονόμιο είναι γραμμένο έτσι ώστε να καλύπτει όλους τους πολιτισμούς. Το ανήκον εις τον άνδρα αναφέρεται σε κάθε ρούχο που παραδοσιακά είναι συνδεδεμένο με τους άνδρες σε κάθε πολιτισμό, ή και ότι μιμείται το αντρικό ρούχο. Αυτό μπορεί να είναι κάτι που να διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι επιτρεπτό σε μερικά μέρη της Σκοτίας για ένα άνδρα να φοράει φούστα, αλλά το ίδιο δεν ισχύει για την Ελλάδα!
Αν κάποιος τύπος ενδυμασίας έχει παραδοσιακά και πολιτιστικά καθιερωθεί σαν ενδυμασία του ενός φύλου και είναι διαφορετική από παρόμοια ενδυμασία που φοριέται από το αντίθετο φύλο, τότε επιτρέπεται να φοριέται από το ένα φύλο μόνο. Φυσικά, αν κάποιοι άνθρωποι που ντύνονται κατά κάποια άλλη συνήθεια από την Ευρωπαϊκή αποφασίσουν να ντύνονται Ευρωπαϊκά, θα πρέπει να τηρήσουν τους Ευρωπαϊκούς κανόνες ντυσίματος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στον κόσμο σήμερα, τα παντελόνια θεωρούνται ανδρική ενδυμασία. Ακόμα και παντελόνια που τώρα σχεδιάζονται για γυναίκες, είναι τέλεια απομίμηση και αντιγραφή της ανδρικής ενδυμασίας και έχει να κάνει με τον ορισμό «το ανήκον εις τον άνδρα». Ανήκω εδώ έχει την έννοια του είμαι μέρος, είμαι ιδιότητα, χαρακτηριστικό, λειτουργία, έχω σχέση, αναφέρομαι. Όλα τα είδη των παντελονιών έχουν σχέση, αναφέρονται και έχουν βασικά χαρακτηριστικά και λειτουργίες ανδρικής ενδυμασίας. Βέβαια δεν γίνεται λόγος για κάποια είδη όπως τα jeans που αγόρια και κορίτσια φοράνε ακριβώς τα ίδια.
Ιστορικά, εθεωρείτο κακό και λάθος για μια γυναίκα να φορά παντελόνια. Στην πραγματικότητα μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο δεν ήταν διαδεδομένο να φοράει μια γυναίκα παντελόνια. Όμως απ' τη στιγμή που οι γυναίκες άρχισαν να παίρνουν ανδρικές θέσεις μέσα στα εργοστάσια, αυτή η διάθεση άρχισε να αμβλύνεται. Την ίδια εποχή οι γυναίκες αρχίζουν να κόβουν κοντά (ανδρικά) τα μαλλιά τους, να καπνίζουν και να πίνουν. Έτσι, ιστορικά και πολιτιστικά τα παντελόνια θεωρούνται ανδρικό ένδυμα. Μόνο όταν η κοινωνία διασπάστηκε και οι γυναίκες άρχισαν να σφετερίζονται ανδρικούς ρόλους, τα παντελόνια έγιναν και γυναικείο ένδυμα.
Ακόμα και σήμερα έχουμε παρά πολλές αποδείξεις ότι τα παντελόνια είναι πρωτίστως συνδεδεμένα με τον ανδρισμό. Είναι η βασική ενδυμασία του άνδρα και η βασική έκφραση ανδρισμού. Έχεις ποτέ παρατηρήσει κοπέλες ή γυναίκες που σχεδόν αποκλειστικά φοράνε παντελόνια; Υπάρχει μια ορισμένη αλλαγή στη συμπεριφορά και μια ελάττωση της θηλυκότητας. Γίνονται επιρρεπείς στο να περπατάνε, να κάθονται και να χρησιμοποιούν τα πόδια τους σαν άνδρες. Αντίθετα, μια γυναίκα ενεργεί και φαίνεται περισσότερο γυναίκα μέσα σ' ένα φόρεμα. Αυτό ακριβώς είναι που ήθελε ο Θεός όταν αποκάλυπτε τη βουλή Του σ' αυτό το θέμα.
Μπορούμε ακόμα να συμφωνήσουμε ότι τα περισσότερα γυναικεία παντελόνια είναι πιο άσεμνα από τα φορέματα. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος γιατί δεν πρέπει να φοριούνται. Πολλές εκκλησίες στο ξεκίνημά τους τοποθετήθηκαν σωστά πάνω στο θέμα που εξετάζουμε. Όμως στην πορεία συμβιβάστηκαν, όπως συμβιβάστηκαν και με πολλά άλλα κοσμικά πράγματα. Δεν είναι λοιπόν επιχείρημα ότι κάποιες εκκλησίες δεν έχουν την ίδια διδασκαλία σχετικά με την ενδυμασία. Αυτοί μπορεί ν' άλλαξαν, αλλά ο Θεός δεν αλλάζει! Πρόκειται ν' ακολουθήσουμε το Θεό και το λόγο Του, ή τη ροπή του κόσμου που τελικά θα μας οδηγήσει ν' αρνηθούμε κατά μέρος βασικές διδασκαλίες του λόγου του Θεού;
Απ' την άλλη μεριά, μετά απ' όλα αυτά που εξετάσαμε, δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι περιορισμοί στην ενδυμασία. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει διδασκαλία μέσα στη Γραφή σχετικά με τα καπέλα. Μπορούμε ν' ακολουθούμε βασικές μόδες καθ' όσον είναι σεμνές. Φυσικά, το καλό γούστο και το τί συνηθίζεται, θα μας οδηγήσουν να ντυνόμαστε ανάλογα τις περιστάσεις. Ιδιαίτερα οι εργάτες θα πρέπει να προσέξουν τον τρόπο ντυσίματος ώστε να φανερώνουν το σεμνό και το πρέπον.
Ας μην ξεχνάμε το Ιακ.β:1-9 και ότι ακόμα και σε περιπτώσεις φτώχειας, οι Χριστιανοί μπορεί να είναι καθαροί και κόσμιοι. Είμαστε πρέσβεις Χριστού, και πρέπει να προσπαθούμε να Τον αντιπροσωπεύσουμε σωστά, δίχως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε καινούρια ρούχα συνέχεια, αρκεί να είναι κόσμια και καθαρά.
Διαχωρισμός απ' τον κόσμο. Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να αναγνωρίσουμε μια άλλη σημαντική αρχή αγιασμού που έχει να κάνει με την εξωτερική εμφάνιση - ο διαχωρισμός απ' τον κόσμο. Ο Θεός πάντοτε επιμένει ο λαός Του να είναι διαφορετικός απ' τον κόσμο. Αυτό περιλαμβάνει και εξωτερικές διαφορές, βάσει των οποίων να μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει ένα αληθινό Χριστιανό. Ο Θεός με ορατούς τρόπους έκανε τους Ισραηλίτες να διαφέρουν από τα έθνη με το ντύσιμό τους, με τις αγροτικές ιδιοτυπίες, τις λατρευτικές τελετουργίες και τα Σάββατα. Κανείς θα μπορούσε εύκολα να πει αν κάποιος είναι πραγματικός Ισραηλίτης βλέποντάς τον και παρατηρώντας τις πράξεις του. Σαν αποτέλεσμα, οι Εβραίοι έχουν επιζήσει σαν η μόνη αρχαία φυλή στη Βίβλο που υποστηρίζουν καθ' ολοκληρία την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά τους. Οι Αιγύπτιοι σήμερα δεν έχουν τον ίδιο πολιτισμό, θρησκεία, και γλώσσα με τον καιρό των Φαραώ. Οι Πέρσες, Σύριοι, Έλληνες, Ρωμαίοι δεν έχουν τους αρχαίους πολιτισμούς τους, θρησκείες και πολιτικά συστήματα. Πολλές άλλες φυλές και έθνη που συνυπήρξαν με τους Ισραηλίτες όπως οι Χετταίοι, Βαβυλώνιοι, Εδωμίτες, Φιλισταίοι και Αμμωνίτες, ούτε καν υπάρχουν σήμερα σαν ξεχωριστά έθνη. Ακόμα οι Εβραίοι διατήρησαν την πολιτιστική τους ταυτότητα κατά τη διάρκεια της Βαβυλωνιακής αιχμαλωσίας, της Ρωμαϊκής κατοχής, και τα 1900 χρόνια χωρίς δική τους γη. Ο λόγος είναι ότι οι νόμοι του Θεού τους ξεχώριζαν από τα άλλα έθνη και φανέρωναν την ταυτότητά τους.
Το ίδιο, για τους Χριστιανούς, για να διατηρηθούν σαν εκλεκτή ομάδα ανθρώπων, πρέπει να υπάρξουν σημεία διαχωρισμού εσωτερικά και εξωτερικά. Όσον αφορά το ντύσιμο και τη συμπεριφορά, ο Θεός θα μπορούσε να είχε διαλέξει ένα σωρό πράγματα για να μας κάνει να διαφέρουμε. 'Αντ' αυτού, διάλεξε κάποια πρότυπα που φανερώνουν διαχωρισμό, και την ίδια στιγμή επιτελούν και τους άλλους σκοπούς Του που είναι η σεμνότητα, η μετριοπάθεια, η ταπείνωση και ο διαχωρισμός των φύλων. Το θέμα είναι ότι οι αρχές του αγιασμού σχετικά με το ντύσιμο, τη διαγωγή και τον στολισμό, εξυπηρετούν και το πολύ βασικό θέμα της φανέρωσης του διαχωρισμού από τον κόσμο. Κρατούν σε απόσταση το Χριστιανό από πειρασμούς αμαρτίες και το φρόνημα του κόσμου. Χρησιμοποιούνται σαν μέσα που θα φανερώσουν ποιοι είναι οι πραγματικοί Χριστιανοί.
Στο ίδιο πνεύμα των αρχών του διαχωρισμού, υπάρχουν κάποια πράγμα που πρέπει να αποφεύγουμε απλά γιατί μας εξομοιώνουν με τις ασεβείς καταστάσεις που συμβαίνουν στον κόσμο. Κάποια στυλ χτενίσματος και ντυσίματος μπορεί να μην έρχονται σε κατευθείαν σύγκρουση με κάποιο εδάφιο, αλλά να είναι πολύ κοσμικά. Ίσως σε άλλους πολιτισμούς και άλλους καιρούς να ήταν επιτρεπτά, αλλά στις μέρες μας και μέσα στην κοινωνία που ζούμε μας εξισώνουν με πράγματα και καταστάσεις ή ομάδες ανθρώπων που δεν έχουν να κάνουν τίποτα με το Θεό. Να θυμάσαι ότι η συμπεριφορά και το ντύσιμο μιλάει πολύ για τον τρόπο ζωής, το πιστεύω και τις αρχές ενός ανθρώπου.
Για παράδειγμα, το σκεπτικό των Hippies εκφράστηκε με συγκεκριμένο μήκος μαλλιών, τύπο ρούχων, ώστε όλοι να καταλάβουν ότι επαναστατούν, έχουν συγκεκριμένες πολιτικές ιδέες και σεξουαλικές ελευθερίες. Το ίδιο κάποιοι συμπαθούντες του Μάο κάποτε κυκλοφορούσαν μ' ένα συγκεκριμένο στυλ πουκάμισου που εξέφραζε την ιδεολογική τους τοποθέτηση. Πρέπει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί με τις τελευταίες μόδες μήπως μας συνδέουν με κάποιες ομάδες ανθρώπων. Ρώτα τον εαυτό σου αν τα ρούχα που φοράς είναι μια καλή χριστιανική μαρτυρία για τους αμαρτωλούς. Μήπως φανερώνουν ένα επαναστατικό πνεύμα; Φανερώνουν ένα θεοσεβούμενο παρουσιαστικό και μέσα αλλά και έξω από την εκκλησία; Μήπως θα μπορούσαν να γίνουν λίθος προσκόμματος στους άλλους;
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τις τελευταίες τρέλες της μόδας γιατί μπορούμε να παγιδευτούμε χωρίς να το καταλάβουμε. Ακόμα το πνεύμα του συναγωνισμού είναι κάτι που μπορεί να επηρεάσει το Χριστιανό. Αυτό το πνεύμα είναι αντίθετο με τη σεμνότητα, τη μετριοπάθεια, την ταπείνωση και τον αγιασμό. Δεν μπορούμε ν' αφήνουμε τους εαυτούς μας να επηρεάζονται από τις επιθυμίες και τα πάθη του κόσμου. Ίσως χρειαστεί να αποφύγουμε κάποια πράγματα απλά και μόνο επειδή είναι πολύ ιδιότυπα και μπορεί να μας εξομοιώσουν με τον κόσμο.
Διαχωρισμός από τον κόσμο σημαίνει ότι πρέπει να χαράσσουμε συνέχεια γραμμές προκειμένου να αποφύγουμε τέτοιες εξομοιώσεις. Οι πιστοί θα πρέπει να σέβονται αυτές τις γραμμές που χαράσσονται από τους ποιμένες τους ακόμα και αν διαφωνούν σε κάποια πράγματα γιατί είναι ο μόνος τρόπος να κρατηθούν κάποιες αρχές. Αν κάποιοι επαναστατούν όταν μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, αυτό το πνεύμα της επαναστατικότητας και του συμβιβασμού σταδιακά θα διαβρώσει όλο τον αγιασμό τους. Απ' την άλλη μεριά, οι ποιμένες δεν πρέπει να είναι σκληροί, ανυπόμονοι και ασύνετοι ώστε να προκαλέσουν, να ερεθίσουν και να οδηγήσουν τους πιστούς σε επανάσταση με αποτέλεσμα να αποστατήσουν!
Μακιγιάζ. Αυτό το θέμα είναι απόλυτα συνδεδεμένο με τη ματαιότητα. Για να καταλάβουμε, το βάψιμο του προσώπου έρχεται σε τέλεια αντίθεση με τη διδασκαλία του Παύλου ότι οι γυναίκες πρέπει να στολίζονται με αιδώ και σωφροσύνη. Αιδώς σημαίνει σεβασμός, ευλάβεια, αυτοπεριορισμός, σεμνότητα ή ντροπαλότητα προς τους άνδρες. Να μην γίνεται τολμηρή και αυθάδης. Το Makeup είναι ολοφάνερα σχεδιασμένο για να προσελκύει το αντίθετο φύλο. Το πετυχαίνει αυτό με το να τονίζει τη φιληδονία στη γυναίκα και να διεγείρει σεξουαλικό πόθο και όχι αγάπη στον άνδρα. Και στην Παλαιά Διαθήκη αλλά και σ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας το μακιγιάζ ήταν συνδεδεμένο με αναίδεια, αυθάδεια, αποπλάνηση και πορνεία. Σύμφωνα με την ιστορία το βάψιμο των βλεφαρίδων με σκοπό την αύξηση της σεξουαλικής επιθυμίας πρωτοεμφανίστηκε στην αρχαία Αίγυπτο περίπου το 3000 π.Χ. (Παρ.ς:25). Ο τύπος της γυναίκας που αυτό το εδάφιο μας περιγράφει είναι της κακιάς, ξένης, πόρνης και μοιχαλίδας γυναίκας όπως διαβάζουμε και στα γύρω εδάφια. Αργότερα το Makeup χρησιμοποιούταν για τον ίδιο σκοπό, της αποπλάνησης. Θαυμαστό είναι το παράδειγμα που διαβάζουμε στο Β' Βασ.θ:30.
Σημειώστε τη διαφορά ανάμεσα στην Ιεζάβελ και την Εσθήρ, τη γυναίκα που έσωσε το λαό της. Είχε στη διάθεσή της ότι ήθελε προκειμένου να ετοιμαστεί για να παρουσιαστεί μπροστά στον Πέρση βασιλιά. Όλες οι άλλες δυναμικές νύφες ζήτησαν και πήραν κάθε είδους μπογιές και στολίδια. Τί ζήτησε η Εσθήρ; Τίποτα (Εσθήρ β:13-15). Δεν ήθελε να δελεάσει το βασιλιά, αλλά να γίνει δεκτή γι' αυτό που ήταν. Αναπαύτηκε στο θέλημα του Θεού.
Ακόμα δύο εδάφια μας λένε τί αντιπροσωπεύει το βάψιμο των ματιών και του προσώπου και πρέπει να τα προσέξουμε πολύ γιατί αποκαλύπτουν την καρδιά του Θεού σχετικά με το makeup. Στον Ιερ.μ:30 ο Θεός παρομοιάζει το αποστατημένο έθνος του Ισραήλ με μια γυναίκα που προσπαθεί να γίνει όμορφη με βαψίματα και στολίδια με σκοπό να ελκύσει τους εραστές της. Ένα παρόμοιο εδάφιο βρίσκεται στον Ιεζ.κγ:36-44. Το εδάφιο 40 περιγράφει δύο γυναίκες που συμβολίζουν τη Σαμάρια και την Ιερουσαλήμ να βάφουν τα μάτια τους και να φοράνε στολίδια. Ποια είναι η σημασία αυτού; Στα επόμενα εδάφια διαβάζουμε ότι αυτές οι δύο γυναίκες ήταν ένοχες πορνείας. Βλέπουμε ότι ο Θεός συνδέει το βάψιμο του προσώπου με την πορνεία. Πουθενά στη Γραφή δεν βλέπουμε κάτι τέτοιο να συνδέεται με κάποια ενάρετη γυναίκα αλλά πάντα με πόρνες και άσεμνες γυναίκες. Έτσι, ξέροντας πώς ο Θεός σκέπτεται γι' αυτό το θέμα, αποφεύγοντάς το σημαίνει ότι Τον ευαρεστούμε.
Ιστορικά, το 1700 και το 1800 είχαν κατατεθεί στην Αγγλική βουλή νομοσχέδια για να θέσουν εκτός νόμου το βάψιμο των γυναικών. Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Britannica μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν υπήρχε τέτοιο πρόβλημα. Μέχρι τότε, όσες γυναίκες έκοβαν κοντά τα μαλλιά τους ή χρησιμοποιούσαν makeup θεωρούνταν ή εξισωνόταν με τις πόρνες. Τότε ήταν που οι φραγμοί κατά της κατάστασης αυτής εξασθένησαν μέχρι που απορρίφθηκαν. Ακόμη κι έτσι, δεν ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο αλλά σποραδικό και πολύ συγκρατημένο, μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από το 1945 οι περισσότερες συντηρητικές εκκλησίες αποφάσισαν ότι το βάψιμο του προσώπου δεν είναι σωστό. Όμως σιγά - σιγά άρχισαν να αποδέχονται τη χρήση κοσμημάτων και μακιγιάζ όπως αποδέχτηκαν και πολλές άλλες πρακτικές όπως το κάπνισμα και τον κοσμικό τρόπο ζωής. Αυτό μας δείχνει ότι το βάψιμο δεν είναι μόνο μόδα, δεν είναι μόνο σημείο των καιρών μας, αλλά είναι η αναβίωση μιας αρχαίας πρακτικής που πολλές σημερινές εκκλησίες έχουν αποδεχτεί μαζί με πολλά άλλα κακά. Οι πρωτοπόροι ευαγγελιστές στην Αγγλία και την Αμερική, την καταδίκαζαν. Η πρώτη εκκλησία κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους κήρυττε συνέχεια εναντίον της. Για άλλη μια φορά, θα ακολουθήσουμε τη μοντέρνα εκκλησία ή θα υπακούσουμε στο λόγο του Θεού;
Το βάψιμο έρχεται σε αντίθεση με τη διδασκαλία του Παύλου και του Πέτρου σχετικά με την αιδώ την εγκράτεια και τη σεμνότητα. Χρειάζεται να ζητήσουμε από το 'Αγιο Πνεύμα να μας οδηγήσει σ' αυτό τον τομέα, έτσι ώστε να μην αγαπάμε τον κόσμο ούτε τα του κόσμου.
Κοσμήματα. Το να φοράς κοσμήματα και στολίδια είναι ένα είδος ματαιότητας κι έρχεται σε αντίθεση με τη διδασκαλία της μετριοπάθειας. Ο Παύλος λέγει ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να κοσμούν τους εαυτούς τους με πλεξίματα μαλλιών και με χρυσαφικά η με μαργαριτάρια ή με ιματισμό πολυτελή. Κοσμώ σημαίνει διακοσμώ, στολίζω, καλλωπίζω. Ο Πέτρος λέει ότι ο στολισμός των γυναικών δεν πρέπει να είναι ο εξωτερικός, το πλέξιμο των μαλλιών, το να βάζουν γύρω από τα μέλη τους χρυσαφικά ή το να ντύνονται φορέματα, αλλά ο κρυφός άνθρωπος της καρδιάς. Όταν μιλά για «εμπλοκή τριχών» αναφέρεται στα περίτεχνα επεξεργασμένα μαλλιά και την ώρα που χρειάζεται να σπαταλήσεις γι' αυτά, ιδιαίτερα όταν πρέπει να συμπεριπλέξουν και χρυσαφικά ή πολύτιμες πέτρες ανάμεσα. Αυτά τα εδάφια μας διδάσκουν ότι δεν πρέπει να δίνουμε τόπο και χρόνο σε επιδεικτικές και ακριβές εμφανίσεις ακόμα και στο θέμα των ρούχων. Για να καταλάβουμε όλες τις διακλαδώσεις του θέματος, ας γυρίσουμε πίσω στην Π.Δ. που είναι ο παιδαγωγός μας και που ο Πέτρος χρησιμοποίησε για να βρει παραδείγματα άγιας συμπεριφοράς.
Ένα πολύ αποκαλυπτικό εδάφιο είναι στην Εξ.λγ:1-11. Οι Ισραηλίτες μόλις έχουν αμαρτήσει με το να κάνουν το χρυσό μόσχο και να τον λατρέψουν. Ο Θεός τους είχε υποσχεθεί να τους οδηγήσει προσωπικά μέσα στη γη Χαναάν, αλλά η δικαιοσύνη Του, Τον αναγκάζει τώρα να μην φαίνεται ανάμεσά τους μήπως και τους καταναλώσει. Μετά ο Θεός με το πολύ έλεός Του τους είπε ότι θα στείλει ένα άγγελο να τους οδηγεί αντ' Αυτού. Όταν ο λαός άκουσε ότι ο Θεός δεν θα τους οδηγεί πλέον άρχισαν να θρηνούν. Και σαν σημάδι της λύπης τους και της μετάνοιάς τους δεν φόρεσαν τα κοσμήματά τους. Ο Κύριος τους είπε ότι είναι σκληροτράχηλος λαός και <όθεν τώρα εκδύθητι τους στολισμούς σου από σού, δια να γνωρίσω τί θέλω κάμει εις σέ>. Και αυτοί <εξεδύθησαν τους στολισμούς αυτών> γιατί ήθελαν να απεκδυθούν κάθε ματαιότητα μπροστά στην παρουσία του Κυρίου.
Στη συνέχεια, ο Μωυσής περπάτησε μέχρι τη Σκηνή του Μαρτυρίου ενώ ο λαός στεκόταν στις εισόδους των σκηνών και παρακολουθούσε. Σαν αποτέλεσμα του αγιασμού και της αφιέρωσής τους ο Κύριος σαν νεφέλη κατέβαινε στην είσοδο της Σκηνής του Μαρτυρίου έτσι ώστε όλος ο λαός να Τον βλέπει και μιλούσε με το Μωυσή σαν σε φίλο. Η αποβολή των άχρηστων στολισμών τους απέδειξε στο Θεό ότι ο λαός πραγματικά ήθελε Αυτόν. Φανέρωσε την αυταπάρνησή τους. Αυτό είναι ένα μάθημα για μας σήμερα, ότι δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε την πληρότητα της παρουσίας του Θεού και ότι δεν μπορούμε να Τον πλησιάσουμε πριν κάνουμε αυτό το είδος της καθιέρωσης - αγιασμού. Αυτοί που είναι πραγματικά αφιερωμένοι στο Θεό, δεν στολίζουν τους εαυτούς τους με κοσμήματα. Είναι ματαιότητα, το αντίθετο της ταπείνωσης.
Η ματαιότητα του να φοράς στολίδια περιγράφεται στον Ησ.γ:16-26. Οι Ισραηλίτισσες υπερηφανεύτηκαν κι αυτό στεναχώρησε το Θεό. Σαν αποτέλεσμα, τους είπε ότι θα τους βγάλει όλα τα στολίδια, που ήταν το σημείο της υπερηφάνειας της καρδιάς τους.
Το μάθημα για μας είναι ότι θα πρέπει να φανερώνουμε ταπείνωση, σεμνότητα και μετριοπάθεια. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να φοράμε υπερβολικά κοσμήματα και ακριβά επιδεικτικά ρούχα. Θα πρέπει να προσέχουμε πάρα πολύ το κίνητρο της ενδυμασίας μας. Αν αμφιβάλεις για κάτι που πρέπει να αποφασίσεις, ρώτα τον εαυτό σου: Ταιριάζει με τη διδασκαλία του Παύλου σχετικά με την εγκράτεια; Μήπως είναι πολύ επιδεικτικό; Γιατί θέλω να το φορέσω; Εξυπηρετεί κάποιο χρήσιμο σκοπό; Έστω και αν εξυπηρετεί κάποιο καλό σκοπό μήπως είναι υπερβολικά ακριβό; Ταιριάζει σ' ένα Χριστιανό;
Ας δούμε κάποια παραδείγματα για να καταλάβουμε καλύτερα. Τα σκουλαρίκια, βραχιόλια, κολιέ, είναι καθαρό ότι είναι στολίδια ματαιότητας, ενώ ένα ρολόι δεν είναι. Ωστόσο και το ρολόι μπορεί να είναι σημείο ματαιότητας όταν είναι πολύ ακριβό ή το ελατήριο που το φοράς δεν είναι σωστό.
Να θυμάσαι ότι πολλά πράγματα μπορεί να μην είναι αμαρτία, αλλά τα κρυμμένα ελατήρια τα κάνουν αμαρτία! Γιατί όταν έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ δύο, δεν κάνουμε τις λιγότερο ακριβές και λιγότερο επιδεικτικές εκλογές; Φυσικά θα πρέπει να ντυνόμαστε με γούστο, αλλά ο Χριστιανός μπορεί να ντυθεί σωστά δίχως να φανερώνει επίδειξη. Συνήθως αυτοί που ξέρουν να ντύνονται απλά είναι και οι πιο κομψοί. Θα πρέπει ακόμα να αποφασίσουμε ν' αφήσουμε κάποια πράγματα, με μοναδικό σκοπό να πλησιάσουμε πιο πολύ το Θεό και να εδραιώσουμε ένα πιο βαθύ αγιασμό. Ακόμα κι αν κάτι δεν σε στέλνει στην κόλαση, αν απαλλαχτείς απ' αυτό θα μπορείς να πλησιάσεις πιο πολύ το Θεό. Μα αυτό δεν είναι που κι εμείς θέλουμε;
Όσοι είναι πρεσβύτεροι πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί. Μερικά πράγματα που μπορεί να μην είναι αμαρτία, πρέπει να αποφεύγονται αν δεν συντελούν στο να είσαι καλός επίσκοπος. Όπου η Βίβλος δεν έχει συγκεκριμένες απαντήσεις, τις δίνει ο τρόπος, οι ενέργειες και η εμφάνιση του ποιμένα!
Συνήθως οι αδελφοί σε μια συνάθροιση, ζουν λίγο χαμηλότερα από το πρότυπο του ποιμένα και της γυναίκας του. Αν φοράς κάποιο δαχτυλιδάκι επειδή πιστεύεις ότι δεν είναι κακό, σίγουρα κάποιοι θα φορέσουν μεγαλύτερα δαχτυλίδια που δεν θα πιστεύεις ότι είναι καλό! Πώς θα μπορέσεις να εξηγήσεις ή να ορίσεις τη διαφορά και το σωστό; Γι αυτό ένας επίσκοπος θα πρέπει να ζητάει από το Θεό οδηγία και δύναμη για να μπορεί να οδηγεί σωστά το ποίμνιό Του. Θα πρέπει να κρατήσει κάποια πιο σκληρά μέτρα για τον εαυτό του από τους άλλους. Όταν αμφιβάλουμε για κάτι, θα πρέπει να κάνουμε την εκλογή που οδηγεί σε περισσότερο αγιασμό παρά σε περισσότερη κοσμικότητα.
Βασικές οδηγίες για τα παιδιά. Η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί εδώ είναι: Πώς αυτές οι αρχές μπορούν να εφαρμοστούν στα παιδιά; Η Βίβλος λέει: «Δίδαξον το παιδίον εν αρχή της οδού αυτού και δεν θέλει απομακρυνθή απ' αυτής ουδέ όταν γηράση» (Παρ.κβ:6). Οφείλουμε να διδάξουμε τον αγιασμό στα παιδιά μας.
Φυσικά, καταλαβαίνουμε ότι κάποια πράγματα που είναι άσεμνα για τους μεγάλους δεν μπορεί να θεωρηθούν το ίδιο και για τα παιδιά. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να τα αφήνουμε να φοράνε ρούχα που είναι καθαρά άσεμνα (μονοκίνι κτλ) γιατί θα τους δημιουργήσουν κακά προηγούμενα όταν μεγαλώσουν.
Ακόμα δεν πρέπει να τα αφήνουμε να βάφονται ή να φοράνε κοσμήματα γιατί θα τους δημιουργήσει ένα λάθος πνεύμα και μια κακή συμπεριφορά. Τα κορίτσια δεν πρέπει να φοράνε παντελόνια, ούτε τα αγόρια φορέματα καθώς και να αφήνουν τα μαλλιά τους μακριά. Αυτό όχι μόνο είναι ένα κακό παράδειγμα, αλλά η Βιβλική αρχή του διαχωρισμού των φύλων ισχύει τόσο στα παιδιά όσο και στους μεγάλους.
Οι Χριστιανοί γονείς έχουν την ευθύνη να παρακολουθούν τα παιδιά τους και να τα μαθαίνουν περί αγιασμού από μικρή ηλικία. Αυτός είναι ο Βιβλικός τρόπος, και είναι ο μόνος που σίγουρα θα φέρει καλά αποτελέσματα.
Κλείνοντας, η Βίβλος δεν δίνει λεπτομερείς κανόνες όσον αφορά τί πρέπει και τί δεν πρέπει να φοράμε. Όμως έχουμε τις βασικές οδηγίες των εδαφίων: Α' Τιμ.β:9 Α' Πετρ.γ:1-5 Δευτ.κβ:5.
Ακόμα έχουμε το νόμο του Θεού γραμμένο στις καρδιές μας και την οδηγία του ποιμένα για την τελειοποίησή μας. Σίγουρα θα πρέπει να κρατήσουμε μια στάση απέναντι στα κοσμήματα, τα άσεμνα και κοσμικά ρούχα, γιατί η Γραφή το κάνει. Θα πρέπει να αποχωρίζουμε τους εαυτούς μας απ' ότι μπορεί να μας κάνει υπερήφανους ή να φαινόμαστε υπερήφανοι. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Σατανάς δημιουργήθηκε σαν Χερούβ και ότι έπεσε όταν υπερηφανεύτηκε για την ομορφιά του. Με λίγα λόγια, θα πρέπει να είμαστε παραδείγματα γνήσιων Χριστιανών και όχι κοσμικών.
Ιστορία της πρώτης εκκλησίας. Τελειώνοντας αυτό το κεφάλαιο, θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε τί η εκκλησία των πρώτων αιώνων δίδασκε σχετικά με αυτό το θέμα. Ένα καλό παράδειγμα του τί πίστευαν, βρίσκεται σε μια πραγματεία του Τερτυλλιανού γραμμένη τον τρίτο αιώνα, με τίτλο «Γυναικεία ενδυμασία». Σ' αυτό το θέμα ο Τερτυλλιανός διδάσκει ενάντια στο κοκκινάδι, το βάψιμο των μαλλιών, τις περούκες, τα περίτεχνα χτενίσματα ανδρών και γυναικών, για το μακιγιάζ, τα κοσμήματα και τα στολίδια. Καλεί τους Χριστιανούς να εγκρατευτούν και να θυσιάσουν. Λέγει ότι αν ο Θεός βλέπει την επιθυμία σαν πορνεία, δεν θα είναι άδικο να τιμωρήσει αυτούς που διεγείρουν επιθυμίες κακές με τα ρούχα τους.
Η πρόκληση των ημερών μας. Η τελική απόφαση ανήκει σ' εμάς. Θα κρατήσουμε τις Βιβλικές διδασκαλίες ή θα υποκύψουμε στην πίεση του κόσμου και του μοντερνισμού που δεν είναι τίποτε άλλο από αναβίωση αρχαίων κακών; Θα ταυτιστούμε με το Θεό ή με τον κόσμο; Ο Θεός θα μας βοηθήσει να κρατηθούμε στην αλήθεια και τον αγιασμό.
