ΠΡΟΒΛΗΜΑ 8. Δεν
μπορεί να υπάρχουν τρία άπειρα πρόσωπα του Θεού
«Άπειρος» σημαίνει
χωρίς όρια σε όλες τις περιοχές και περιγράφει κάτι που με κανένα τρόπο δεν
έχει όρια. Το δόγμα του Αθανάσιου αναφέρει ότι και τα τρία πρόσωπα είναι άπειρα
και ότι δεν είναι τρεις άπειροι αλλά ένας άπειρος.
Είναι φανερό ότι η
πρόταση αυτή, ότι οι τρεις δεν είναι τρεις, αλλά, στην πραγματικότητα ένας,
είναι μια αντίφαση.
Υπάρχει επίσης μια
βαθύτερη αιτία γιατί δεν μπορούν να υπάρχουν τρία ξεχωριστά πρόσωπα, τα οποία
να είναι άπειρα.
Αν και τα τρία
πρόσωπα ήταν άπειρα, θα ήταν αδύνατο να ξεχωριστούν μεταξύ τους. Για να
προσδιορίσει κανείς ξεχωριστά πρόσωπα, πρέπει να αναγνωρίσει τους περιορισμούς
ή τα όρια τους, με βάση τη λογική.
Κάθε πρόσωπο
πρέπει να είναι διαφορετικό από τ’ άλλα δύο, κατά κάποιο τρόπο τουλάχιστον, για
να μπορεί να διαχωριστεί.
Οποιαδήποτε
διαφορά, πάντως, σημαίνει ότι τα πρόσωπα είναι περιορισμένα κατά κάποιο τρόπο
και έρχεται σ’ αντίθεση με το δόγμα των τριών ξεχωριστών αλλά απείρων προσώπων
του Θεού.
Για παράδειγμα,
πρέπει να υπάρχει κάποιο σημείο στο οποίο ο Θεός Πατέρας διαφέρει από το Θεό
Υιό για να πούμε ότι είναι ξεχωριστοί. Ωστόσο, οποιοδήποτε σημείο στο οποίο
διαφέρουν είναι ένα σημείο στο οποίο ένα από τα δύο πρόσωπα δεν μπορεί να είναι
άπειρο.
Εάν η βάση για
διαχωρισμό είναι ότι ο Πατέρας ασκεί διαφορετική εξουσία πάνω στη δημιουργία
από τον Υιό, τότε ο Υιός δεν ασκεί άπειρη εξουσία. Αυτό όμως που φαίνεται
καθαρά στη Γραφή είναι ότι ο Υιός θα υποταχθεί στον Πατέρα (Α΄Κορ.ιε:24,28) και
κατά συνέπεια είναι περιορισμένος και όχι άπειρος.
Αν δύο πρόσωπα ή
αντικείμενα είναι πράγματι άπειρα, με οποιοδήποτε τρόπο, θα πρέπει να είναι
ακριβώς όμοια μεταξύ τους. Ο μόνος δυνατός τρόπος να διαχωρίσει κανείς δύο
πράγματα είναι να βρει όρια, περιορισμούς (δηλαδή διαφορές).
Ακριβώς επειδή οι
τριαδικοί λένε ότι τα μέλη της Τριάδας μπορούν να διαχωριστούν σε ξεχωριστά
πρόσωπα, αυτό σημαίνει ότι, κατά κάποιο τρόπο, περιορίζονται και έτσι δεν
μπορούν να είναι άπειρα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 9. Δεν
μπορεί να υπάρχουν τρία αδημιούργητα πρόσωπα του Θεού.
Οι τριαδικοί
δέχονται ότι και τα τρία πρόσωπα της Τριάδας είναι αδημιούργητα. Αν ο Πατήρ
είναι αδημιούργητος, ο Υιός είναι αδημιούργητος και το Άγιο Πνεύμα είναι αδημιούργητο,
το δόγμα αυτό διδάσκει ότι δεν είναι τρεις αδημιούργητοι, αλλά ένας αδημιούργητος.
Φυσικά, όπως
προηγούμενα αποδείχθηκε στα άλλα μέρη αυτής της διδασκαλίας το να υποστηρίζει
κανείς ότι οι τρεις είναι ένας και όχι τρεις είναι ένα λογικό σφάλμα.
Το σφάλμα που γίνεται
σ’ αυτό το σημείο του δόγματος είναι ότι ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιο δεν
μπορούν να είναι πραγματικά αδημιούργητοι, όπως ισχυρίζονται, γιατί η ίδια η
διδασκαλία αυτή λέει ότι και οι δύο είναι «εκ» του Πατρός. Αυτό και μόνο σημαίνει
ότι ο Πατέρας είναι η πηγή της ύπαρξής τους, δηλαδή ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα
προέρχονται από τον Πατέρα. Αν αυτό
είναι αλήθεια, ότι ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα προήλθαν από τον Πατέρα, τότε
οφείλουν την ύπαρξής τους σ’ Αυτόν και μπορεί να πει κανείς ότι είναι
δημιουργημένοι, μ’ αυτή τη λογική.
Οι τριαδικοί
προσπαθούν να καλύψουν την αντίφαση ότι ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι «εκ»
του Πατρός και επιπλέον «αδημιούργητοι» υποστηρίζοντας ότι οι κύριες λέξεις για
την γέννησή τους από τον Πατέρα είναι «γεννημένος» και «ενεργεί». Ωστόσο η
αντίφαση δεν εξαλείφεται, ‘έστω κι αν χρησιμοποιούνται ειδικοί όροι. Αν ο Υιός
και το Άγιο Πνεύμα προήλθαν από τον Πατέρα, τότε πρέπει να έχουν δημιουργηθεί,
ακόμη κι αν οι τριαδικοί υποστηρίζουν το αντίθετο.
Άλλη μία αντίφαση
προκύπτει σ’ αυτό το σημείο, στο 7ο άρθρο του δόγματος του Αθανάσιου που λέει
ότι όπως είναι ο Πατέρας, έτσι είναι και ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιο. Παρακάτω
υποστηρίζεται ότι ο Πατήρ είναι εκ του μηδενός, δεν είναι κατασκευασμένος ούτε
δημιουργημένος, ούτε γεννημένος (21).
Ο Υιός είναι εκ
του Πατρός μονογενής, δεν κατασκευάσθηκε, δεν δημιουργήθηκε, αλλά γεννήθηκε.
(22)
Το Άγιο Πνεύμα
είναι εκ του Πατρός και του Υιού, δεν κατασκευάσθηκε, ούτε δημιουργήθηκε, ούτε
γεννήθηκε, αλλά ενεργεί (23)
Η κραυγαλέα
αντίφαση εδώ είναι ότι ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα δεν είναι «όπως είναι ο
Πατέρας» εφόσον Αυτός είναι «εκ του μηδενός» κι αυτοί είναι και οι δύο «εκ του
Πατρός».
Αν ο Υιός και το
Άγιο Πνεύμα πράγματι ήσαν «όπως είναι ο Πατέρας», θα ήταν «εκ του μηδενός» και
αυτοί, ακριβώς όπως Αυτός. Μόνο αν και τα τρία πρόσωπα ήταν δυνατό να είναι «εκ
του μηδενός» θα μπορούσε να ειπωθεί ότι και τα τρία πρόσωπα είναι αδημιούργητα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 10. Δεν
μπορεί να υπάρχουν τρία ξεχωριστά πρόσωπα του Θεού τα οποία να είναι μια
υπόσταση
Το δόγμα του Αθανάσιου
ορίζει ότι «... λατρεύουμε τον ένα Θεό σαν τριάδα, και την Τριάδα σαν μια
ενότητα. Ούτε σύγχυση στα πρόσωπα, ούτε διαίρεση στην υπόσταση». (3,4)
Άλλες πηγές
συμφωνούν ότι τα τρία πρόσωπα ξεχωριστά είναι μια υπόσταση.
Αδιαφιλονίκητα, η
Γραφή ορίζει ότι η ουσία από την οποία ο Θεός αποτελείται είναι Πνεύμα. (Ιωάν.δ:24, Β΄ Κορ.γ:17, Λουκ.κδ:39,
Ματθ.ις:17) Αν υπάρχουν τρία ξεχωριστά πρόσωπα στην θεότητα, η ουσία και
των τριών είναι Πνεύμα.
Η τριαδική θέση
ότι υπάρχουν τρία ξεχωριστά πρόσωπα του Θεού, καθένα από τα οποία είναι Πνεύμα,
οδηγεί αμέσως στο συμπέρασμα ότι τα τρία πρόσωπα αποτελούν τρία ξεχωριστά
Πνεύματα. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την Γραφή η οποία λέει ότι υπάρχει μόνο
«ένα Πνεύμα» Εφ.δ:4. αλλά και με την
ίδια την διδασκαλία αυτή, η οποία λέει ότι δεν είναι τρία Άγια Πνεύματα (24).
Το δόγμα της
Τριάδας εμπεριέχει μια αντίφαση από μόνο του. Η δήλωση ότι υπάρχουν τρία
ξεχωριστά πρόσωπα μιας υπόστασης (ουσίας) οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα ότι
είναι τρία πνεύματα, αλλά το ίδιο το δόγμα απαγορεύει αυτό το συμπέρασμα με την
τιμωρία της αιώνιας καταδίκης. Επιπλέον αν και τα τρία πρόσωπα είναι μόνο ένα
Πνεύμα, τότε ποιος είναι ο διαχωρισμός μεταξύ τους; Αν ο Θεός μας αποτελείται
μόνο από ένα Πνεύμα, τότε Αυτός δεν είναι Τριάδα προσώπων. Μια πνευματική
ύπαρξη δεν μπορεί να είναι τρία ξεχωριστά πρόσωπα (σύγκρινε τον Σατανά, τα
δαιμόνια και τους αγγέλους που είναι πνεύματα).
Η μόνη εναλλακτική λύση που απομένει στους τριαδικούς είναι να κρατήσουν
ότι καθένα από τα τρία πρόσωπα είναι το ένα - τρίτο του ενός Πνεύματος που αποκαλούμε
Θεό.
Αυτό όμως όχι μόνο
είναι εντελώς ξένο με τη Βίβλο, αλλά σημαίνει ότι καθένα από τα τρία πρόσωπα
«κλέβει» ή μειώνει την πληρότητα της θεότητας. Επίσης είναι λογική αντίφαση
διότι δηλώνει ότι τρεις ξεχωριστές υπάρξεις που είναι Πνεύματα δεν αποτελούν
τρία πνεύματα, αλλά ένα Πνεύμα.
