Αυτό το κεφάλαιο μας φανερώνει δύο ξεχωριστά πράγματα:
Την ηθική αμαύρωση που το παιδί του Θεού μερικές φορές έχει στα μάτια του κόσμου, αλλά και την ηθική αξία που είναι πάντοτε περιβλημένο στα μάτια του Θεού.
Γέν.κ:1,2
Γέραρα: Πόλη προς το Νότο, κάτω από Φιλισταίο βασιλιά.
Ο Αβραάμ δείχνει ξανά πόσο φοβάται τις περιστάσεις. Κατοικεί στα Γέραρα και φοβάται τους κατοίκους του τόπου. Επειδή κρίνει ότι ο Θεός δεν είναι μαζί τους, ξεχνά ότι ο Θεός είναι πάντοτε μαζί του. Φαίνεται ότι τον απασχολούν περισσότερο οι κάτοικοι των Γεράρων, παρά Εκείνος που είναι ισχυρότερος απ’ όλους αυτούς.
Ο χρόνος κάνει τον άνθρωπο να ξεχνάει. Ο Αβραάμ ξέχασε ότι ο Θεός έχει τη δύναμη να φυλάξει τη Σάρρα και καταφεύγει στο ίδιο τέχνασμα που είχε κάνει πριν 13 χρόνια περίπου στην Αίγυπτο. Παρασύρθηκε γιατί πήρε τα μάτια του απ’ τον Θεό, εγκατέλειψε-ίσως για λίγο-τη θέση της εξάρτησης απ’ Αυτόν κι έτσι υπέκυψε στον πειρασμό. Είμαστε δυνατοί μόνο όταν μένουμε προσκολλημένοι σ’ Αυτόν με τη συναίσθηση της τέλειας αδυναμίας μας! Αν ο Θεός βοήθησε τον Αβραάμ να διαλύσει τα στρατεύματα πέντε βασιλιάδων, δεν θα τον βοηθούσε αν χρειαζόταν στη μικρή πόλη των Γεράρων! Τίποτα δεν μπορεί να μας βλάψει όσο περπατάμε στο μονοπάτι των εντολών του Θεού. Αν ο Αβραάμ στηριζόταν με απλότητα στο Θεό, οι άνθρωποι των Γεράρων δεν θ’ ασχολούνταν μαζί του. Και θα είχε το προνόμιο ν’ αποδείξει την πιστότητα του Θεού και να διαφυλάξει τη δική του αξιοπρέπεια σαν πιστός! Όταν ο Σατανάς αρχίζει να μας πιέζει και χάνουμε την όραση και την πίστη που πρέπει να έχουμε, ας θυμηθούμε τί ο Θεός έχει κάνει στη ζωή μας στο παρελθόν.
Ίσως ο Αβραάμ να νόμιζε ότι όπως ο Θεός τον ελευθέρωσε στην Αίγυπτο, έτσι θα τον ελευθερώσει κι εδώ, όμως αυτός είναι λάθος τρόπος σκέψης. Η συμφωνία αυτή να λέει η Σάρρα ότι είναι αδελφή του έγινε στην Ούρ (κ:13).
Ο Αβραάμ δεν έπρεπε να θυσιάσει την καθαρότητα της Σάρρας, ιδιαίτερα μετά την υπόσχεση του Θεού ότι θα του έδινε γιό απ’ αυτήν. Η Σάρρα ήταν 89 χρονών αλλά ακόμα πολύ όμορφη (εδ.11). Ο Αβιμέλεχ δεν θα κοίταζε για νεανική αλλά για ώριμη ομορφιά όπως της Σάρρας για να ταιριάσει με τη βασιλικότητα.
Αβιμέλεχ: σημαίνει “πατέρας του βασιλιά” ή καλύτερα “πατέρα μου βασιλιά” και ήταν μάλλον τίτλος όπως Φαραώ παρά όνομα.
Γέν.κ:3-7
έθνος έτι και δίκαιον: Τα γεγονότα των Σοδόμων φαίνεται ότι είναι ακόμα φρέσκα στη μνήμη του Αβιμέλεχ. Η καταστροφή των δύο πόλεων θα συγκράτησε έστω και για λίγο την αμαρτία.
προφήτης: Ο Αβραάμ ήταν προφήτης, όχι όμως σαν τον Ησαΐα. Όμως ο Θεός του μιλούσε, του έδειχνε τα μέλλοντα (Εβρ.ια:10). Ο Αβραάμ ήταν “ναβί” δηλαδή κοχλάζων το λόγο του Θεού.
Ας εξετάσουμε όμως τώρα την ηθική αξία του Αβραάμ στα μάτια του Θεού. Καθώς μελετάμε την ιστορία του λαού του Θεού, είτε σαν σύνολο είτε ατομικά, πολύ συχνά μας κάνει έκπληξη βλέποντας τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ του τρόπου που βλέπει ο Θεός το λαό Του και του τρόπου που ο κόσμος τον βλέπει. Ο Θεός βλέπει τους δικούς Του εν Χριστώ, τους βλέπει στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, έτσι ώστε να είναι μπροστά Του “χωρίς κηλίδα ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων”. Είναι μπροστά στο Θεό ό,τι είναι ο ίδιος ο Χριστός. Είναι τέλειοι όσο αφορά τη θέση τους εν Χριστώ (Εφεσ.ε:27 α:4-6 Α’Ιωάν.δ:17 Ρωμ.η:9).
Συνήθως οι χριστιανοί πιστεύουν για τον εαυτό τους ότι είναι φτωχοί, αδύνατοι, ατελείς, υποκείμενοι σε σφάλματα και σε ασυνέπειες. Όμως ανήκει στο Θεό το προνόμιο να φανερώνει την ωραιότητα, την αξία και την τελειότητα του λαού Του. Αυτός μόνο έχει αυτό το προνόμιο, γιατί Αυτός έχει δώσει στο λαό Του όλα αυτά. Ο λαός του Θεού δεν έχει άλλη ωραιότητα απ’ αυτή που ο Θεός έδωσε σ’ αυτόν.
Όταν ο Βαλάκ ζήτησε να καταραστεί το σπέρμα του Αβραάμ, ο Κύριος είπε: “Δεν θεωρώ ανομίαν εις τον Ιακώβ, ουδέ βλέπω διαστροφήν εις τον Ισραήλ. Πόσον ωραίαι είναι αι κατοικίαι σου Ιακώβ, αι σκηναί σου, Ισραήλ” (Αριθ.κγ:21, κδ:5).
Ο Κύριος τοποθετείται πάντοτε μεταξύ των δικών Του και κάθε στόματος που ανοίγει για να τους κατηγορήσει. Δεν απαντά στις κατηγορίες σύμφωνα με το πώς βλέπουν οι δικοί Του τους εαυτούς τους ή με τον τρόπο που τους βλέπουν οι άνθρωποι του κόσμου, αλλά σύμφωνα με ό,τι τους έχει καταστήσει ο Ίδιος και σύμφωνα με τη θέση που τους έχει βάλει. Έτσι έγινε κι εδώ με τον Αβραάμ. Ο Αβραάμ έκανε λάθος, αλλά τον Αβραάμ υπερασπίζεται ο Θεός. Ποιος μπορεί να μας κατακρίνει, όταν στον αγώνα μας να κάνουμε το θέλημα του Θεού πέφτουμε, όταν ο ίδιος ο Κύριος μας υπερασπίζεται;
Ο Αβραάμ ταπεινώθηκε στα μάτια του Αβιμέλεχ όμως όταν ο Θεός σηκώνεται υπέρ του Αβραάμ, λέγει στον Αβιμέλεχ: “Ιδού, είσαι νεκρός”(αυτή είναι η σημασία του εδαφίου αυτού) ενώ για τον Αβραάμ λέγει:”Είναι προφήτης και θέλει προσευχηθεί υπέρ σου”. Ναι, παρ’ όλη την ευθύτητα της καρδιάς του και την αθωότητα των χεριών του, ο βασιλιάς των Γεράρων δεν είναι παρά “νεκρός”. Επιπλέον πρέπει να αποκατασταθεί η υγεία του με τις προσευχές αυτού που είχε πέσει και ήταν ασυνεπής. Έτσι ενεργεί ο Θεός. Μπορεί να έχει πολλές διαφορές με το παιδί Του σχετικά με τη διαγωγή του, όμως απ’ τη στιγμή που ο εχθρός σηκώνεται εναντίον του, ο Κύριος παίρνει το μέρος του παιδιού Του. Ο Θεός δεν αφήνει τον Αβιμέλεχ (τα έθνη) να επωφελούνται από τις πτώσεις των χριστιανών. Ο Αβιμέλεχ (κόσμος) βλέπει τον Αβραάμ (αγίους) σαν υποκριτή, ψεύτη και προβληματικό άνθρωπο. Ο Θεός όμως βλέπει τον Αβραάμ δίκαιο εν Χριστώ Ιησού. Α’Χρον.ις:22 Ζαχ.β:8 Ρωμ.η:34
Κανένα βέλος του εχθρού δεν μπορεί να τρυπήσει την ασπίδα κάτω από την οποία ο Κύριος φυλάει και το πιο αδύνατο πρόβατο της ποίμνης Του που απέκτησε με την τιμή του αίματός Του. Κρατάει τους δικούς Του κρυμμένους “εν τω αποκρύφω της σκηνής αυτού”, βάζει τα πόδια τους “επί του βράχου” των αιώνων, υψώνει την κεφαλή τους “υπεράνω των εχθρών των των περικυκλούντων αυτούς” και γεμίζει την καρδιά τους με την αιώνια χαρά της σωτηρίας Του (Ψαλμ.κζ). Η αγκαλιά του Θεού είναι πιο μεγάλη από τα σφάλματά μας και τις αδυναμίες μας!
Γέν.κ:8-13
Σ’ αυτό το κεφάλαιο βλέπουμε τον άνθρωπο του Θεού κάτω από την πίεση της απιστίας να ενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διεγείρει τις κρίσεις των ανθρώπων του κόσμου. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, γιατί μόνο η πίστη μπορεί να υψώσει το χαρακτήρα και τη διαγωγή ενός ανθρώπου. Πολλές φορές συναντάμε ανθρώπους μ’ ένα φυσικό χαρακτήρα καλό και τίμιο. Όμως δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε στις φυσικές αρετές, γιατί στηρίζοντα σε κακό θεμέλιο και θα υποκύψουν αμέσως στην πίεση των περιστάσεων. Μόνο η πίστη ενώνει την ψυχή με ζωντανή δύναμη, με το Θεό, τη μοναδική πηγή κάθε πραγματικά ηθικού και καλού. Είναι δε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι εκείνοι που ο Θεός μέσα στο έλεός Του ξεχώρισε από τον κόσμο, όταν παρεκκλίνουν από το δρόμο της πίστης, πέφτουν πολύ χαμηλότερα απ’ τους άλλους ανθρώπους. Έτσι εξηγείται και η συμπεριφορά του Αβραάμ.
Αλλά εδώ μπορούμε να βρούμε και κάτι άλλο: Ο Αβραάμ είχε κρατήσει για πολλά χρόνια μέσα στην καρδιά του κάτι κακό. Φαίνεται ότι απ’ την αρχή είχε επιφυλάξεις από έλλειψη τέλειας εμπιστοσύνης στο Θεό. Γι’ αυτό κατέφυγε σε μια ψεύτικη πρόφαση. Ο Κύριος θα φύλαγε τη Σάρρα από κάθε κακό. Ποιος μπορεί να βλάψει όσους είναι κάτω από την προστασία Αυτού που δεν κοιμάται ποτέ; Τελικά ο Αβραάμ οδηγείται να αποκαλύψει τη ρίζα του κακού, να το μολογήσει για να ελευθερωθεί απ’ αυτό.
Δεν μπορεί να υπάρξει ευλογία ή δύναμη, όσο υπόλοιπα παλιάς ζύμης δεν αποκαλύπτονται για να κριθούν. Η υπομονή του Θεού είναι μεγάλη, περιμένει και υποφέρει, αλλά ποτέ δεν υψώνει μια ψυχή σ’ όλο το ύψος της ευλογίας και της δύναμης όσο αυτή φυλάει κάποιο γνωστό και μη καταδικασμένο υπόλοιπο παλιάς ζύμης.
Παρατήρηση: Στο εδ.13 που λέει:”με έκαμεν ο Θεός να εξέλθω” στα Εβραϊκά λέει: “με έκαμαν οι Ελοχίμ να εξέλθω”. Πολλοί λένε ότι είναι λάθος των αρχέτυπων. Η Σαμαρειτική Πεντάτευχος το έχει με ρήμα ενικού αριθμού (με έκαμεν) και ο Βάμβας που πρέπει να το ξέρει το μεταφράζει “μέ έκαμεν ο Θεός”. Όμως γιατί ο Αβραάμ να μιλήσει έτσι; Μάλλον επειδή μιλάει φοβισμένος, προσπαθεί να καλύψει το ψέμα του, ξέροντας ότι μιλάει σε ειδωλολάτρη βασιλιά, μιλάει κατά τη συνήθειά τους.
Γέν.κ:14-16
Ο Αβιμέλεχ ενεργεί σαν να είναι αυτός ο φταίχτης. Φοβάται το θυμό του Θεού και φαίνεται πιο γενναιόδωρος από τον Φαραώ. ιδού αυτός: δεν αναφέρεται στον Αβραάμ, αλλά στο αργύριο που στα Εβραϊκά είναι αρσενικού γένους. 1000 αργύρια ήταν πολύ μεγάλο ποσό και είχε την έννοια καλής πίστης, σαν να μην έγινε τίποτα. Επιπλήχθηκε και η Σάρρα γιατί κι αυτή ήταν συνεργάτης στο ψέμα.
Γέν.κ:17-18
Ο Θεός τίμησε την προσευχή του Αβραάμ.
