Το σκουλήκι

"Μη φοβού σκώληξ Ιακώβ" Ης.μα:14

Σκουλήκι! Αυτό το όνομα και αυτό το χαρακτηρισμό δίνει ο Θεός στο λαό Του: Μη φοβάσαι εσύ Ιακώβ που είσαι ένα σκουλήκι. Μη φοβάσθε θνητοί του Ισραήλ.

Νομίζω δεν υπάρχει πιο κατάλληλος χαρακτηρισμός όχι μονάχα για τον Ισραήλ, αλλά για κάθε θνητό άνθρωπο. Τι είμαστε; Τι άλλο παρά σκουλήκια που σερνόμαστε στη γη.

 

Η ονομασία αυτή που μας δίνει η Αγία Γραφή χαρακτηρίζει πολύ παραστατικά την ανθρώπινη αδυναμία και μηδαμινότητα. Πόσο μάταια επαίρεται με τη φαντασία του ο άνθρωπος. Τι είναι στην πραγματικότητα;

Το ερώτημα αυτό θέτει ο Δαβίδ στον 8ο Ψαλμό: "Τι είναι ο άνθρωπος ώστε να ενθυμείσαι αυτόν; ή ο υιός του ανθρώπου ώστε να επισκέπτεσαι αυτόν;" Ξηραίνεται σαν το χορτάρι και μαραίνεται σαν το λουλούδι. Το πρωί ανθεί και παρακμάζει το εσπέρας κόπτεται και ξηραίνεται... Πού είναι ο μόνιμος τόπος του; Πόση είναι η ισχύς του; Πού είναι οι χθεσινοί ισχυροί της γης; Τι θα γίνουν οι σημερινοί ισχυροί και υπερήφανοι άνθρωποι; Πόσο μπορούν να χλευάζουν και να στηρίζονται στον υλικό πλούτο τους;

Πριν προλάβουν να καταστρώσουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους ακούεται η φωνή: "'Αφρον, άφρον, ταύτην την νύκτα την ψυχή σου απαιτούν από σένα. Και όσα ετοίμασες τίνος θα είναι;"

Αλήθεια, κάθε άνθρωπος είναι σαν το χορτάρι και όλη η δόξα του ανθρώπου σαν το άνθος του χόρτου. Ξεράθηκε το χορτάρι και το άνθος του έπεσε... Ως άνθος μαραίνεται και ως έαρ παρέρχεται.

Αυτή την πραγματικότητα εκφράζει ο Εκκλησιαστής όταν λέει για τα ανθρώπινα: Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης!

Αυτή την αλήθεια δεν την διακηρύττει μόνο η Αγία Γραφή. Την βεβαιώνουν όλες οι γενεές των ανθρώπων που έζησαν και πέρασαν από αυτόν τον κόσμο. Μας την φωνάζουν οι τάφοι και τα μνημεία. Μας την βροντοφωνούν τα ερείπια και τα Μουσεία.

Σκουλήκια λοιπόν. Αδύνατα και περαστικά πλάσματα που σερνόμαστε στη γη.

Η εικόνα όμως του σκουληκιού δεν δείχνει μόνο την αδυναμία, αλλά και την αμαρτωλότητα του ανθρώπου. Τι πιο ακάθαρτο από το σκουλήκι; Ανατριχιάζετε με αποστροφή όταν τύχει να το δείτε μπροστά σας. Πόση αηδία σας προκαλεί αν το ανιληφθήτε στο πιάτο με το φαγητό σας! Σκουλήκι! Και αναπηδάτε από τη θέση σας. Γιατί; Γιατί το θεωρούμε σαν ακάθαρτο και αηδιαστικό πράγμα. Είναι φορέας μικροβίων και α-ποκρουστικό.

Και όμως έτσι είμαστε από άποψη ηθική και πνευματική, μπροστά στο Θεό. Μπορεί εμείς να μην το συνειδητοποιούμε αλλά ο λόγος του Θεού αυτή τη διαπίστωση κάνει: Σφόδρα διεφθαρμένοι...

"Όλη η κεφαλή είναι άρρωστη και όλη η καρδιά κεχαυνωμένη· από ίχνους ποδός μέχρι κεφαλής δεν υπάρχει εν αυτώ ακεραιότης, αλλά τραύματα και μελανίσματα και έλκη σεσηπότα..." (Ησ.α:5-6).

Θα μου πείτε δεν υπάρχουν άνθρωποι σωστοί, τίμιοι, ειλικρινείς; Με τα ανθρώπινα κριτήρια, ναι, υπάρχουν. Όχι όμως με τα κριτήρια του Θεού. Με τα κριτήρια του Θεού δεν υπάρχει άνθρωπος καθαρός, δίκαιος. Πάντες εξέπεσαν ομού εξηχρειώθησαν· δεν υπάρχει κάποιος που να κάμνει το αγαθόν· δεν υπάρχει ούτε ένας! (Ρωμ.γ:10-11).

Και όσον αφορά στις έσχατες ημέρες, και όλα μαρτυρούν ότι φθάσαμε στις έσχατες αυτές μέρες, "οι άνθρωποι είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς εις τους γονείς, αχάριστοι, ανόσιοι, άσπλαχνοι, αδιάλλακτοι, συκοφάν-ται, ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι, προδόται, προπετείς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μάλλον παρά φιλόθεοι, έχοντες μεν μορφήν ευσεβείας, ηρνημένοι δε την δύναμιν αυ-τής..." (Β΄ Τιμ.γ:2-5).

Σκουλήκια που βρίσκουν την ευχαρίστησή τους στη λάσπη της αμαρτίας. Ακόμα και ο πιο καθαρός δεν είναι εντελώς απαλλαγμένος. "Ιδού αυτή η σελήνη δεν είναι λαμπρά και οι αστέρες δεν είναι καθαροί ενώπιον αυτού. Πόσον ολιγώτερον ο άνθρωπος, η σαπρία; και ο υιός του ανθρώπου ο σκώληξ" (Ιώβ κε:5-6).

Τέτοια είναι η κατάσταση του ανθρώπου. Και αν έχει διάθεση να το αμφισβητήσει, ο λόγος του Θεού τον αποστομώνει: Εάν πούμε ότι δεν έχουμε αμαρτία, τον εαυτό μας πλανώμεν και η αλήθεια δεν είναι με το μέρος μας.

Αλλά ενώ δείχνει αυτή την κατάσταση του ανθρώπου και τον χαρακτηρίζει σαν σκουλήκι που σέρνεται στη λάσπη, ταυτόχρονα ενθαρρύνει εκείνο τον άνθρωπο, που αναγνωρίζει την μηδαμινότητά του και την αμαρτωλότητά του. Όσον αφορά στην ενοχή της αμαρτίας που τον βαραίνει και την ακαθαρσία μέσα στην οποίαν βρίσκεται, αναλαμβάνει Εκείνος την εκκαθάριση.

Γίνεται ο Θεός ο Λυτρωτής. Και όσον αφορά στην αδυναμία, γίνεται η δύναμη και ο προστάτης μας. Μη φοβού σκώληξ Ιακώβ! Είσαι ένα σκουλήκι και πρέπει να το καταλάβεις. Να το αναγνωρίσεις και να το ομολογήσεις. Είσαι γεμάτος από την ακαθαρσία της αμαρτίας. Αλλά μη φοβού! Εγώ θα σε καθαρίσω. Θα σε λούσω. Θα σε συγχωρήσω... Δεν είσαι παρά ένα αδύνατο σκουλήκι, ένα πλασματάκι που μπορεί να σε συντρίψει ο τροχός των περιστάσεων και η πίεση της ζωής. Μη φοβάσαι όμως! Εγώ είμαι ο Λυτρωτής σου, ο πύργος της σωτηρίας σου και το φρούριό σου.

Σ' αυτό το λυτρωτικό έργο του Χριστού αναφέρεται ο Ιωάννης και ξεσπά στη δοξολογία: "Σ' αυτόν που μας αγάπησε και μας έλουσε από τις αμαρτίες μας με το αίμα του, ... εις αυτόν ας είναι η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων..." (Αποκ.α:5, 6).

Και κάτι ακόμη πιο θαυμαστό. Στα χέρια του Θεού το σκουλήκι περνά από μια ριζική μεταμόρφωση. Μια τέτοια μεταμόρφωση ώστε το αδύνατο αυτό σκουλήκι να γίνεται πανίσχυρο!

Προσέξετε τους λόγους του προφήτη και την υπόσχεση του Θεού. Σ' αυτόν που τον χαρακτηρίζει σκουλήκι του λέει: Θα σε κάμω κοπτερόν αλωνιστήριον όργανον οδοντωτόν. Θα αλωνίσεις τα βουνά και θα τα λεπτύνεις· και θα κάμεις τους λόφους σαν να είναι λεπτό άχυρο... Ένα πριόνι κοφτερό στα χέρια του Θεού. Ποιος; Το σκουλήκι!

Του δίνει την ικανότητα να πριονίζει βουνά. Και όμως αυτό το απίθανο έγινε! Και εξακολουθεί να γίνεται στον κόσμο. Τα αδύνατα, τα μωρά, τα εξουθενημένα και περιφρονημένα, τα μη όντα αυτά διάλεξε ο Θεός και τα έκανε όργανα στα χέρια Του. Τι ήταν οι άγιοι; Τι ήταν οι ήρωες της πίστης που κατέπληξαν τον κόσμο; 'Ανδρες και γυναίκες απλοί και ταπεινοί. Αμαρτωλοί και ομοιοπαθείς με όλους εμάς. Αλλά τους παρέλαβε το χέρι του Θεού και το θαύμα έγινε.

Βουνά κραταιά και δυνατά σαλεύουν και πέφτουν. Η μαρτυρία τους για το Χριστό σαν ένας καταρράκτης σαρώνει τα πάντα. Οι Καίσαρες λυγίζουν. Οι ψεύτικοι θεοί σωριάζονται σε συντρίμμια. Λόφοι υψηλοί και επηρμένοι έγιναν σαν λεπτό άχυρο που το σκορπάει ο άνεμος.

Όπως το διατυπώνει θριαμβευτικά ο Παύλος: (Β΄ Κορ.ι:5): "Καθαιρούμεν (=γκρεμίζουμε) λογισμούς και παν ύψωμα επαιρόμενον εναντίον της γνώσεως του Θεού..."

Αυτό είναι το θαυμαστό έργο που κάνει ο Θεός με τους δικούς Του. Μας παραλαμβάνει σκουλήκια. Και δεν μας κάνει απλά πεταλούδες που να πετάμε χαρούμενα μέσα στους κήπους των ευλογιών και της χάριτος, αλλά μας κάνει ισχυρά όργανα για την εκτέλεση των βουλών Του.

Φυσικά για να γίνει αυτή η θαυμαστή μεταμόρφωση ώστε το σκουλήκι να αποκτήσει δύναμη ακατάβλητη χρειάσθηκε αυτός ο ίδιος ο Κύριός μας, ο Υιός του Θεού, να γίνει σκουλήκι και να συνταυτισθεί με τον άνθρωπο, εκτός της αμαρτωλής του φύσεως, για να κάμει δυνατή τη λύτρωση και την μεταμόρφωσή μας.

Ο προφητικός 22ος Ψαλμός που μας περιγράφει τόσο ζωντανά την ταπείνωση και το πάθος Του περιέχει ακριβώς τα λόγια που τα βάζει στο στόμα του Χριστού:

"Εγώ δε είμαι σκώληξ και ουχί άνθρωπος όνειδος ανθρώπων και εξουθένωμα του λαού..." (εδ. 6).

Έγινα σκουλήκι, λέει ο Χριστός, για να σώσω εσένα το σκουλήκι και να σε ανεβάσω εκεί που είμαι εγώ... Έγινα σκουλήκι για να μπορώ να σου πω: Μη φοβού σκώληξ Ιακώβ!