Επικίνδυνες «ζυμώσεις»

Οι μαθητές του Κυρίου ήταν άνθρωποι όπως κι εμείς. Δεν είχαν μεγάλη μόρφωση ή ιδιαίτερη ευφυΐα, ούτε διέθεταν εξαιρετικά φυσικά χαρίσματα. Επόμενο ήταν, λοιπόν, να ενεργούν και να συμπεριφέρονται όπως όλοι οι κοινοί άνθρωποι της εποχής τους, αλλά και της δικής μας.

Σ' ένα περιστατικό που διηγούνται οι ευαγγελιστές Ματθαίος (ις:1-12) και Μάρκος (η:13-21), παρακολουθούμε τους μαθητές να προβληματίζονται και να στενοχωρούνται επειδή, σαν άνθρωποι «ελησμόνησαν να λάβωσιν άρτους». Πόσες φορές αλήθεια κι εμείς δεν διαπιστώνουμε κάποια κενά στις υποχρεώσεις μας, που οφείλονται στην αδυναμία μας να τα γνωρίζουμε όλα, να τα μπορούμε όλα και να τα προλαβαίνουμε όλα...

Καθώς όμως εκείνοι σκέφτονταν πώς θ' αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ο Κύριος τούς κάνει λόγο για μια άλλη πραγματικότητα, λέγοντάς τους: »Βλέπετε και προσέχετε από της ζύμης των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων».

Δεν είναι άξιο απορίας που οι μαθητές δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τη σκέψη του Δάσκαλου. Γι' αυτούς το πρόβλημα εκείνη τη στιγμή ήταν συγκεκριμένο δεν είχαν ψωμί για να φάνε, κι είχαν δίκιο που έψαχναν να βρουν τη λύση του, επειδή κάποια στιγμή θα έπρεπε να στρώσουν «τραπέζι» για φαγητό. Τι θα έβαζαν μπροστά τους;

Ποιος ευκαιρούσε να δώσει προσοχή και να εμβαθύνει στα λόγια του Ιησού, που τους μίλησε για τη »ζύμη των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων»; Ποια σημασία μπορούσε να έχει αυτή η «ζύμη» σε σχέση με το δικό τους πρόβλημα;

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΛΙΚΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Καλό είναι το ενδιαφέρον για την υλική τροφή κι επίσης καλύτερο αν οι σχετικές προετοιμασίες γίνονται στον κατάλληλο καιρό. Όμως στην προκειμένη περίπτωση οι άνθρωποι αυτοί είχαν λόγους για να μην στενοχωρούνται τόσο πολύ. Επιτέλους είχαν μαζί τους τον Κύριο, που στο παρελθόν είχε αποδείξει ότι μπορεί να δίνει λύσεις στα μεγαλύτερα προβλήματα, πόσο μάλλον στο θέμα της διατροφής τους εκείνη την ημέρα.

Πρώτα απ' όλα, λοιπόν, ο Κύριος Ιησούς προσπαθεί να τους συνεφέρει και να τους ελευθερώσει από τη μέριμνα. Χωρίς διάθεση περιαυτολογίας, αναγκάζεται να τους θυμίσει δυο προηγούμενα γεγονότα, που θα έπρεπε να κατέχουν κύρια θέση στη μνήμη τους. Ήταν τα δύο θαύματα που έκανε --όχι πριν πολύ καιρό-- όταν από ελάχιστα υλικά χόρτασε σε δύο περιπτώσεις αντίστοιχα πέντε χιλιάδες και τέσσερις χιλιάδες άντρες ακροατές του, ενώ οι αριθμοί αυτοί ήταν σαφώς πολύ μεγαλύτεροι, αν πρόσθετε κανείς και τα γυναικόπαιδα που αναμφίβολα ήταν εκεί.

Ο Κύριος είχε καλύψει την ανάγκη κάθε φορά που παρουσιάστηκε, όμως οι απόστολοι και σ' εκείνες τις περιπτώσεις είχαν δείξει την ίδια αγωνία, μόνο που τότε η απορία τους ήταν: «Πώς θα χορτάσουν τα πλήθη;» Με τον τρόπο αυτό φανέρωναν της καρδιάς τους την ολιγοπιστία. Αν και είχαν κοντά τους τον Κύριο, δεν είχαν αρκετή πίστη ώστε να εμπιστευτούν το «πρόβλημά» τους σ' Εκείνον.

Ο άνθρωπος δύσκολα μαθαίνει τα μαθήματα στο σχολείο του Θεού! Δικαιολογημένα, λοιπόν, ο Κύριος τους αποκαλεί »ολιγόπιστους» και με τρόπο ελαφρώς επιτιμητικό τούς θυμίζει: »Έτι δεν καταλαμβάνετε, ουδέ ενθυμείσθε τους πέντε άρτους των πεντακισχιλίων, και πόσους κοφίνους ελάβετε; ουδέ τους επτά άρτους των τετρακισχιλίων, και πόσας σπυρίδας ελάβετε;» (εδ. 9-10).

Όχι μόνο χόρτασαν εκείνα τα μεγάλη πλήθη, τους λέει, αλλά είχατε την ευκαιρία να μαζέψετε μεγάλες ποσότητες περισσευμάτων. Η θεία χορηγία ποτέ δεν είναι «στα όρια» αλλά πάντα είναι »υπερεκπερισσού», γι' αυτό και ο Παύλος δοξολογεί τον Θεό σαν »τον δυνάμενον υπερεκπερισσού να κάμη υπέρ πάντα όσα ζητούμεν ή νοούμεν, κατά την δύναμιν την ενεργουμένην εν ημίν» (Εφεσ.γ:20).

Ούτε στο ένα Ευαγγέλιο ούτε στο άλλο ολοκληρώνεται η διήγηση, ώστε να γνωρίζουμε ΠΩΣ ο Κύριος κάλυψε την ανάγκη των μαθητών Του για ψωμί εκείνη την ημέρα. Προφανώς θα έκανε ένα ακόμη από τα πολλά θαύματα για τα οποία ο Ιωάννης γράφει: «Είναι δε και άλλα πολλά, όσα έκαμεν ο Ιησούς, τα οποία εάν γραφθώσι καθ' έν, ουδ' αυτός ο κόσμος νομίζω θέλει χωρήσει τα γραφόμενα βιβλία. Αμήν» (Ιωάν.κα:25). Το βέβαιο είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί έλαβαν από τον Κύριο τη λύση στο πρόβλημά τους.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΣΤΕ

«Άρτους δεν ελάβομεν», σκέφτονταν οι μαθητές. Ίσως κι εμείς να σκεφτόμαστε πως δεν έχουμε κάνει τις κατάλληλες αποταμιεύσεις, και δεν πήραμε τα αναγκαία μέτρα για ν' αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που έρχονται. Ίσως δεν φροντίσαμε αρκετά για τα παιδιά μας, και δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που προκλήθηκαν. Τι θα κάνουμε; Πώς θα ενεργήσουμε;

Ο Κύριος ΔΕΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ, τότε που εμείς θα θέλαμε να τη γνωρίζουμε. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν γνωρίζει τις ανάγκες μας ή ότι δεν έχει τον τρόπο να τις θεραπεύσει.

Πολλές φορές επιτρέπει κάποια καθυστέρηση, για να καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη μας στο πρόσωπο Του και να μας γνωρίσει εντονότερα την αγάπη Του. Πιο σωστά θα έπρεπε να λέμε ότι ο Κύριος όχι μόνο ΔΕΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ, αλλά ότι επεμβαίνει σωτήρια, ευεργετικά, εποικοδομητικά και διδακτικά, πάντοτε ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΣΤΙΓΜΗ.

Κάθε πιστό παιδί του Θεού έχει πλήθος τέτοιων θαυμαστών επεμβάσεων να διηγηθεί, το κακό όμως είναι ότι συχνά λησμονούμε ν' ανακαλέσουμε στη μνήμη μας όσα έχουν προηγηθεί στη ζωή μας, καθώς παρασυρόμαστε από τις μέριμνες του βίου. Με συνείδηση αυτής της αδυναμίας του ο Δαβίδ έψελνε: 

«Ευλόγει, η ψυχή μου τον Κύριον και πάντα τα εντός μου, το όνομα το άγιον αυτού ευλόγει, η ψυχή μου τον Κύριον, και μη λησμονής πάσας τας ευεργεσίας αυτού τον συγχωρούντα πάσας τας ανομίας σου τον ιατρεύοντα πάσας τας αρρωστίας σου τον λυτρώνοντα εκ της φθοράς την ζωήν σου τον στεφανούντα σε με έλεος και οικτιρμούς τον χορτάζοντα εν αγαθοίς το γήρας σου η νεότης σου ανανεούται ως του αετού» (Ψαλμ.ριγ:1-5).

Παρόμοια κι εμείς μπορούμε να διηγούμαστε «πάσας τας ευεργεσίας αυτού», αλλά επίσης είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχτούμε την ανάγκη της ψυχής μας να μη λησμονεί...

ΠΡΟΣΕΧΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΣ ΖΥΜΗΣ...

Πέρα από τα παραπάνω, όμως, και χωρίς να παραγνωρίζει τις υλικές ανάγκες των μαθητών Του, ο Κύριος κάλεσε την προσοχή τους σε κάτι σπουδαιότερο και αναγκαιότερο: ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΖΥΜΗ ΤΩΝ ΦΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΩΝ. Ίσως είναι βοηθητικό να μνημονευτεί εδώ, ότι ο Μάρκος γράφει: «προσέχετε από της ζύμης των Φαρισαίων και της ζύμης του Ηρώδου», ο δε Λουκάς διευκρινίζει: «της ζύμης των Φαρισαίων, ήτις είναι υπόκρισις» (ιβ:1). Και οι δύο αυτές λεπτομέρειες εξυπηρετούν στη βαθύτερη κατανόηση των λόγων του Κυρίου και του μηνύματός Του προς εμάς.

Σε κάθε αναφορά της στα λόγια του Κυρίου, η εικόνα της «ζύμης» χρησιμοποιείται για κάθε τι που μπορεί να μας επηρεάσει και να μετατρέψει --είτε θετικά είτε αρνητικά-- την αρχική μας κατάσταση, όπως η φυσική ζύμη επιδρά στο ζυμάρι.

Καθώς ο Κύριος στην προκειμένη περίπτωση αρχίζει το λόγο Του με το «Προσέχετε», κανείς δε θα περίμενε από τη «ζύμη» στο προκείμενο να έχει οποιοδήποτε καλό αποτέλεσμα. Κακό και μόνο κακό προέρχεται από τον παράγοντα, αυτό που χαρακτήριζε τους Φαρισαίους, τους Σαδδουκαίους και τον Ηρώδη με τους οπαδούς του, που εμείς οι χριστιανοί πρέπει να αποφεύγουμε. Ας δούμε λοιπόν με λίγα λόγια ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι και ποια τα γνωρίσματά τους.

ΟΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΙ

Μια αποκαλυπτική περιγραφή των Φαρισαίων απαθανάτισε ο Κύριος Ιησούς στο περίφημο κγ κεφάλαιο του Ματθαίου. Σύμφωνα με αυτήν οι Φαρισαίοι:

1. Ήταν οι άνθρωποι της θρησκείας. Το ίδιο το όνομα «Φαρισαίος» σημαίνει αποχωρισμένος από το κοσμικό φρόνημα. Ήταν οι ζηλωτές του Νόμου και της Παράδοσης. Κατά κάποιο τρόπο, ήταν πιο κοντά στην ορθή αντίληψη της θρησκείας της Παλαιάς Διαθήκης -- τουλάχιστον ως προς το γράμμα.

2. Για χάρη του «πιστεύω» τους μπορούσαν να φτάσουν ως το έσχατο άκρο. Η φανατική προσοχή που έδιναν και στις μικρότερες λεπτομέρειες της θρησκείας, τους εξώθησε ν' αποδεκατίζουν «το ηδύοσμον, και το άνηθον, και το κύμινον». Γι' αυτή τους την προσήλωση στο Νόμο, ο Κύριος τούς πρόβαλε στους δικούς Του μαθητές σαν παράδειγμα, λέγοντας: «Επί της καθέδρας του Μωϋσέως εκάθισαν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι πάντα λοιπόν όσα αν είπωσι προς εσάς να φυλάττητε, φυλάττετε και πράττετε».

3. Όμως δεν ήταν συνεπείς στη ζωή τους. Έτσι ο Κύριος δίδαξε τους μαθητές Του, «Κατά τα έργα αυτών μη πράττετε επειδή λέγουσι, και δεν πράττουσι».

4. Έκαναν επιλογή από τις εντολές του Θεού. Για το λόγο αυτό ο Κύριος τούς κατηγόρησε ότι αμελούσαν «τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και τον έλεον και την πίστιν».

5. Κατά βάθος ήταν υποκριτές. Τους ενδιέφερε η εξωτερική εντύπωση και όχι η βαθιά εσωτερική αλλαγή. Γι' αυτό το λόγο ο Κύριος Ιησούς φανέρωσε τα μυστικά των καρδιών τους με τα εξής καυστικά λόγια: «Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί διότι καθαρίζετε το έξωθεν του ποτηρίου και του πινακίου, έσωθεν όμως γέμουσιν εξ αρπαγής και ακρασίας. (...) Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί διότι παρομοιάζετε με τάφους ασβεστωμένους, οίτινες έξωθεν μεν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν όμως γέμουσιν οστέων νεκρών, και πάσης ακαθαρσίας».

6. Με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου (Λουκ.ιη:9-14) ο Κύριος κατέκρινε την τάση τους να ξεχωρίζουν τον εαυτό τους από τους υπόλοιπους ανθρώπους και ν' αυτοδικαιώνονται, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, «Κατέβη [ο τελώνης] εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά [ο Φαρισαίος] διότι πας ο υψών εαυτόν, θέλει ταπεινωθή ο δε ταπεινών εαυτόν, θέλει υψωθή».

7. Τυφλωμένοι από το μεγάλο τους φανατισμό «για το γράμμα του Νόμου», έπραξαν μεγάλα εγκλήματα, ώστε να θανατώσουν ανθρώπους αποσταλμένους από τον Θεό προς τον λαό Ισραήλ.

8. Για τη διατήρηση και επιβολή του «συστήματος» συνεργάστηκαν με τους αντιπάλους τους Σαδδουκαίους και Ηρωδιανούς ενάντια στον Χριστό. «Εξελθόντες οι Φαρισαίοι, συνεβουλεύθησαν ευθύς μετά των Ηρωδιανών κατ' αυτού, διά να απολέσωσιν αυτόν» (Μάρκ.γ:6) και τελικά, όλοι μαζί συνεργαζόμενοι, πέτυχαν τον σκοπό τους, δηλαδή να σταυρώσουν «τον Κύριον της δόξης» (Α' Κορ.β:6-8).

Ο απόστολος Παύλος μνημονεύει για τον εαυτό του ότι υπήρξε «κατά νόμον Φαρισαίος», αλλά «κατά ζήλον διώκτης της εκκλησίας. Γι' αυτό τα θεώρησε όλα σαν «σκύβαλα» και τα εγκατέλειψε για ν' αποκτήσει την ευλογία «της γνώσεως του Ιησού Χριστού» ακολουθώντας και υπηρετώντας το Ευαγγέλιο (Φιλιπ.γ:5-6).

Αν και είναι αλήθεια ότι η τάξη των Φαρισαίων διαμορφώθηκε μετά την επιστροφή από την Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία, ωστόσο το πνεύμα τους --η «ζύμη» που διαμόρφωνε τον χαρακτήρα τους-- υπήρξε ανέκαθεν, γι' αυτό και δίκαια ο Κύριος Ιησούς τους είπε ότι θα έπεφτε επάνω τους η ενοχή για «παν αίμα δίκαιον, εκχυνόμενον επί της γης, από του αίματος Άβελ του δικαίου, έως του αίματος Ζαχαρίου, υιού Βαραχίου, τον οποίον εφονεύσατε μεταξύ του ναού και του θυσιαστηρίου» (Ματθ.κγ:25-38).

ΟΙ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΟΙ

Αυτοί ήταν οι άνθρωποι της ορθής λογικής, αποτελούσαν την ιερατική αριστοκρατία και συγκέντρωναν τον πλούτο. Αν και ολιγάριθμοι, και χωρίς μεγάλη επιρροή στον λαό, έδιναν όλη την προσοχή τους στο να επηρεάζουν τους ανθρώπους της εξουσίας. Δεν ενδιαφέρονταν για το Νόμο και την παράδοση, η δε αντίληψή τους για τη θρησκεία ήταν εντελώς υλιστική. Δεν πίστευαν σε αγγέλους και ανάσταση, και θεωρούσαν την απόλυτη ηθική ελευθερία του ανθρώπου κριτήριο για την αξία των πράξεων του, χωρίς κανένα φόβο για τιμωρία μετά το θάνατο.

Εύκολα συνεργάζονταν με διάφορες καταστάσεις, ακόμη και με τους κατακτητές για να κερδίσουν προσωρινά οφέλη. Στη δύναμή τους ανήκαν οι αρχιερείς Άννας και Καϊάφας. Αν και σε σχέση με τους Φαρισαίους ήταν «το άλλο άκρο», αυτό δεν τους εμπόδισε να συνεργαστούν δυναμικά μαζί τους για να δημιουργούν προβλήματα στο έργο του Ιησού και τελικά να πετύχουν την εξόντωσή Του.

Ο Χριστός δεν ασχολήθηκε σοβαρά μαζί τους, όπως με τους Φαρισαίους, επειδή οι άνθρωποι αυτοί με δική τους θέληση είχαν διαλέξει ν' απομακρυνθούν από τον Θεό και τις ευλογίες Του.

ΟΙ ΗΡΩΔΙΑΝΟΙ

Οι Ηρωδιανοί ήταν ένα ιουδαϊκό πολιτικό κόμμα οι οπαδοί του οποίου υποστήριζαν τον βασιλικό οίκο του Ηρώδη, από τον οποίο και πήραν το όνομά τους. Ορισμένοι από αυτούς έφτασαν στο σημείο να υποστηρίζουν ότι ίσως ο Ηρώδης ήταν ο αναμενόμενος «Μεσσίας»(!)

Στην πραγματικότητα ήταν «προδότες» του ιουδαϊκού λαού, αφού συνεργάζονταν και υποστήριζαν τον εγκάθετο από τους Ρωμαίους βασιλιά Ηρώδη, που ήταν Ιδουμαίος στην καταγωγή και άνθρωπος πολύ βίαιος και αδίστακτος προκειμένου να εξασφαλίσει το θρόνο του (Ματθ.β:16). Όταν ο Κύριος Ιησούς έκανε λόγο για την «ζύμη του Ηρώδη», προφανώς αναφερόταν στους ανθρώπους αυτούς. Αν και οι Ηρωδιανοί είχαν πολύ διαφορετική πολιτική σκέψη από τους Φαρισαίους, εύκολα και αυτοί συνεργάστηκαν μαζί τους για να πετύχουν την εξόντωση του Χριστού (Ματθ.κβ:15-16).

Και σήμερα υπάρχουν «Φαρισαίοι» σε όλους τους εκκλησιαστικούς χώρους. Είναι εκείνοι που για χάρη της «εκκλησίας» και του «πιστεύω» τους --κάποιοι λένε «των αρχών» τους-- δεν διστάζουν να πληγώσουν ανθρώπους, να σπιλώσουν ονόματα, να βλάψουν και να διασύρουν κάθε απλό μαθητή του Χριστού, που δεν είναι διατεθειμένος να προσκυνήσει άλλη εξουσία και αυθεντία εκτός από εκείνη του Θεού.

Είναι οι άνθρωποι που παραμέρισαν το ανόθευτο κήρυγμα του Ευαγγελίου για να κηρύττουν ανθρωποποίητες διδασκαλίες και ερμηνείες, καλλιεργούν στους οπαδούς τους άκρα μισαλλοδοξία και επιδίδονται με κάθε τρόπο σε συγκέντρωση εξουσίας και περιουσίας.

Υπάρχουν, λοιπόν, μέσα στους χριστιανικούς χώρους και στις εκκλησιαστικές ηγεσίες άνθρωποι που στο όνομα του Θεού μπορούν να κάνουν και εγκλήματα;

Δυστυχώς είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχτούμε πως ΝΑΙ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ! Δεν είναι εύκολο βέβαια να τους διακρίνει ο καθένας, επειδή κρύβονται έντεχνα χάρη στην υποκρισία τους. Μπορεί όμως κάποιος να δει ευκολότερα τους οπαδούς τους, τους κάθε είδους πνευματικούς «γενίτσαρους», ανθρώπους «ευνουχισμένους» πνευματικά και ορκισμένους να υποστηρίζουν τους αφέντες τους, δήθεν «στο όνομα του Θεού».

Αλλά και σαν τους Σαδδουκαίους υπάρχουν σήμερα άνθρωποι. Θα τους βρούμε ανάμεσα στους «φιλελεύθερους» Χριστιανούς της σημερινής εποχής, είναι εκείνοι που εύκολα προσαρμόζονται στα ρεύματα της εποχής και στην εκκλησιαστική τους ζωή και λατρεία είναι σαν «νεφέλαι άνυδροι, υπό ανέμων περιφερόμεναι» (Ιούδα 12). Είναι οι άνθρωποι που, όπως ο Καϊάφας, συντάσσονται πάντοτε με την αρχή: «Μας συμφέρει να αποθάνη είς άνθρωπος υπέρ του λαού, και να μη απολεσθή όλον το έθνος», μόνο που στη δική τους λογική στη θέση του «έθνους» μπαίνει η προσωπική τους προβολή, το δόγμα και η αίρεση, η εκκλησιαστική οργάνωση και η οικονομική δύναμη. Πάντοτε όμως η διάθεση και η ευχή για την εξόντωση, ακόμη και το θάνατο του αντίπαλου, παραμένει ίδια και απαράλλακτη.

Αλλά και από «Ηρωδιανούς» δεν υπάρχει έλλειψη. Είναι εκείνοι οι «χριστιανοί» που προσκολλιούνται σε ορισμένα πρόσωπα, συνήθως ηγέτες εκκλησιαστικών σχημάτων, και δίνουν το παν για την προώθηση και προβολή των «ηγετών» τους, ακόμη και όταν αυτοί, όπως ο αρχαίος Ηρώδης, είναι ολοφάνερο πως δεν υπηρετούν τον Θεό αλλά την προσωπική τους αίγλη και την οικογενειακή τους διαδοχή.

Από αυτούς όλους παρακαλούμε τον Θεό να μας φυλάξει, κι ας μην καταδεχτεί ποτέ κάποιος που διαβάζει αυτές τις γραμμές να τους μοιάσει.

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

Ύστερα από τις διευκρινίσεις του Κυρίου, επιτέλους οι μαθητές «ενόησαν ότι δεν είπε να προσέχωσιν από της ζύμης του άρτου, αλλ' από της διδαχής των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων».

Αν προσπαθούσαμε να κάνουμε μια ανακεφαλαίωση όσων παρατέθηκαν παραπάνω, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στα εξής συμπεράσματα.

1. Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη θρησκεία, να περιπέσουν εύκολα σε καταστάσεις αντίθετες, ολοκάθαρης καταπάτησης των βιβλικών αρχών και αντίθετες από τον χριστιανικό χαρακτήρα.

Όσο ακόμη οι μαθητές ζούσαν μαζί με το Χριστό, έδειξαν κάποτε παρόμοιο πνεύμα. Το περιστατικό καταγράφεται από τον Λουκά (θ:49): 

«Αποκριθείς δε ο Ιωάννης είπεν, Επιστάτα, είδομέν τινα εκβάλλοντα τα δαιμόνια εν τω ονόματί σου και εμποδίσαμεν αυτόν, διότι δεν ακολουθεί μεθ' ημών».

Στα λόγια του Ιωάννη διακρίνουμε το παραταξιακό πνεύμα της οργανωτικής εξάρτησης, που τόσο πολύ εκδηλώνεται σήμερα, ιδιαίτερα ανάμεσα στις διάφορες εκκλησιαστικές αποχρώσεις και παραεκκλησιαστικές οργανώσεις. Όμως ο Κύριος έσπευσε να τον διορθώσει: «Και είπε προς αυτόν ο Ιησούς, Μη εμποδίζετε διότι όστις δεν είναι καθ' ημών, είναι υπέρ ημών» (Λουκ.θ:49-50).

Ύστερα από την ίδρυση της Εκκλησίας, μετά την Πεντηκοστή, άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα μπορεί ν' αναφερθεί εκείνο των πιστών στην αρχαία Κόρινθο, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν τόσο από τα φανταχτερά πνευματικά χαρίσματα, ώστε έδωσαν όλη την προσοχή τους στην με κάθε τρόπο απόκτησή τους, παραβλέποντας τα ουσιωδέστερα της χριστιανικής ζωής. Ο Παύλος τους γράφει: «Δεν μένετε οπίσω εις ουδέν χάρισμα» (Α' Κορ.α:7), όμως στην ουσιαστική καλλιέργεια του πνευματικού έσω ανθρώπου, του αληθινού χριστιανικού χαρακτήρα, ήταν πολύ φτωχοί. Ήταν οι ίδιοι άνθρωποι τους οποίους ευθύς αμέσως ο απόστολος υποχρεώθηκε να ελέγξει και να κατακρίνει για πλήθος αταξιών και παραβάσεων, όπως σοβαρή ανηθικότητα, φατριασμό, κοινωνικές διακρίσεις, υλισμό, λαιμαργία, καταφυγή σε κοσμικά δικαστήρια κ.ά. Πάνω απ' όλα, όμως, τους έλλειπε η γνήσια αδελφική αγάπη!

Ποια ήταν η ποιοτική αξία των πλούσιων σε χαρίσματα και εξωτερικές εκδηλώσεις Κορίνθιων χριστιανών; Ο Παύλος δεν θα διστάσει να τους πει ανοιχτά: «Είναι μεταξύ σας πορνεία, και τοιαύτη πορνεία, ήτις ουδέ μεταξύ των εθνών ονομάζεται» (ε:1), και να τους προτρέψει: «Εάν τις, αδελφός ονομαζόμενος, ήναι πόρνος, ή πλεονέκτης, ή ειδωλολάτρης, ή λοίδωρος, ή μέθυσος, ή άρπαξ με τον τοιούτον μηδέ να συντρώγητε» (ε:11).

«Αδελφός ονομαζόμενος» είναι κάποιος που καταφέρνει να παρουσιάζεται σαν «αδελφός», χωρίς όμως και να είναι γνήσιος. «Αδελφός» από την μία, αλλά και «πόρνος, ή πλεονέκτης, ή ειδωλολάτρης, ή λοίδωρος, ή μέθυσος, ή άρπαξ», από την άλλη... Ο Κύριος δεν απέκρυψε το ενδεχόμενο να υπάρχουν ανάμεσα στις τάξεις των πιστών τέτοια άτομα, αλλά και τον κίνδυνο μήπως εμείς οι ίδιοι παρασυρθούμε και μολυνθούμε από αυτή τη «ζύμη».

2. Η χειρότερη αμαρτία για τους θρησκευόμενους ανθρώπους --αλλά και το έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να ευδοκιμήσουν όλα τα άλλα αμαρτήματα-- είναι η «υπόκρισις» (Λουκ.ιβ:1).

Πρέπει, λοιπόν, οι πιστοί ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ από αυτό τον κίνδυνο! Δεν είναι εύκολο βέβαια κάποιος να γίνει «πόρνος, ή πλεονέκτης, ή ειδωλολάτρης, ή λοίδωρος, ή μέθυσος, ή άρπαξ» από τη μία στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται μια διαδικασία ώστε ο «ιός» να ΜΟΛΥΝΕΙ τον πνευματικό μας οργανισμό, και κάποιο διάστημα στο οποίο θα ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ. Πάνω απ' όλα, όμως, χρειάζεται να μείνει ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ, κι αυτό μπορεί να γίνει κάτω από την ΥΠΟΚΡΙΣΗ. Αντίδοτο σ' αυτή την κατάσταση είναι μόνο η αναγνώριση και η δημόσια εξομολόγηση, όμως ο πνευματικός εχθρός ξεγελά έντεχνα τον πιστό, πως όλα αυτά μπορούν να γίνουν και να μείνουν ΚΡΥΦΑ.

Ο Κύριος προειδοποιεί: «Δεν είναι ουδέν κεκαλυμμένον, το οποίον δεν θέλει ανακαλυφθή και κρυπτόν, το οποίον δεν θέλει γνωρισθή. Όθεν όσα είπετε εν τω σκότει, εν τω φωτί θέλουσιν ακουσθή και ό,τι ελαλήσατε προς το ωτίον εν τοις ταμείοις, θέλει κηρυχθή επί των δωμάτων» (Λουκ.ιβ:2-3).

Με άλλα λόγια, το κακό που αρχίζει μέσα μας, όταν αφήσουμε «τη ζύμη των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων» να μολύνει την πνευματική μας ζωή, ΘΑ ΜΑΣ ΕΚΘΕΣΕΙ κάποια στιγμή απέναντι στους συνανθρώπους μας. Πάνω απ' όλα όμως μας εκθέτει ΣΤΟΝ ΘΕΟ, αφού «δεν είναι ουδέν κτίσμα αφανές ενώπιον αυτού, αλλά πάντα είναι γυμνά και τετραχηλισμένα εις τους οφθαλμούς αυτού, προς ον έχομεν να δώσωμεν λόγον» (Εβρ.δ:13).