Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ - Τα χρόνια του Χριστού

Α. Ο ΗΡΩΔΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Ο Ηρώδης  έγινε βασιλιάς το έτος 37 π.Χ. και ονομάστηκε Μέγας.  Ήταν ικανός, σκληρός, ασυνείδητος και πονηρός πολεμιστής. Πάντοτε πήγαινε με το μέρος  των αρχόντων της Ρώμης και γι’ αυτό αμείφθηκε από τους ισχυρούς της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 31 π.Χ. έγινε βασιλιάς σχεδόν ολόκληρης της Παλαιστίνης.

Ο Ηρώδης ήταν άκαρδος σ’ αυτούς που δεν τον άκουγαν. Αγάπησε και παντρεύτηκε την Μαριάμ, πριγκίπισσα των Ασμοναίων, αλλά επειδή την υποπτεύτηκε ότι συνωμοτούσε εναντίον του διέταξε να την δολοφονήσουν το 29 π.Χ. στη Σαμάρεια. Όλοι οι αντίπαλοί του εξουδετερώθηκαν αλύπητα.  Ακόμα και τα παιδιά του από τη Μαριάμ, δολοφόνησε, γιατί τα φοβότανε. Ο Ηρώδης πέθανε μανιακός μετά από χρόνια τύψεων συνειδήσεως και φρικτών αναλογισμών.

Πάντως ο Ηρώδης ήταν μεγάλος κατασκευαστής και διαχειριστής. Ήταν θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού. Έχτισε αμφιθέατρο στην Ιερουσαλήμ και πολλά άλλα κτίσματα. Επίσης έχτισε τις πόλεις Σεβαστία και Καισάρεια. Αν και μισούσε τους Εβραίους σεβότανε τη θρησκεία τους και τους έχτισε Ναό, τον μεγαλύτερο που είχαν ποτέ.

Ο νέος Ναός ήταν το πιο θαυμαστό έργο του Ηρώδη. Επανειλημμένες πολιορκίες τον έριξαν σχεδόν σε ερείπια. Ο Ηρώδης αισθάνθηκε πως ήταν καθήκον του να τον ξαναχτίσει. Επέκτεινε την στενή κορυφή του λόφου Μοριά χτίζοντας μια μεγάλη πέτρινη πλατφόρμα γύρω του με υποστηρίγματα από κολώνες και τόξα. Η πλατφόρμα αυτή ήταν περίπου 330 μέτρα και σκέπασε όχι μόνο το μέρος του παλιού Ναού, αλλά επίσης και του παλιού παλατιού του Σολομώντα.  Γύρω από την άκρη της πλατφόρμας ο Ηρώδης έχτισε θαυμάσια μαρμάρινα περιστύλια καλύπτοντάς τα με κέδρους από το Λίβανο. Σε ψηλότερο σημείο βρισκόταν ο Ναός, ένα υπέροχο κτίσμα για το οποίο οι Εβραίοι ένιωθαν πολύ περήφανοι. Ο Ναός είχε θεμέλια 22 μέτρα μήκος και το επάνω μέρος του ήταν από καθαρό χρυσάφι.

Το 4 π.Χ. ο Ηρώδης πέθανε αφήνοντας διαταγή να σφαχτούν όλοι οι εξέχοντες Εβραίοι ώστε να πενθούν κατά την κηδεία του. Πάντως αυτό δεν έγινε και ο Ηρώδης θάφτηκε μέσα σε αγαλλίαση του λαού.

Β. ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ.

             

Ο Ηρώδης άφησε το βασίλειό του στους τρεις γιους του :

1)    Αρχέλαο                         Ιουδαία, Σαμάρεια

2)    Ηρώδη Αντύπα            Γαλιλαία

3)    Φίλιππο                         Β.Α. χώρα

Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αύγουστος επιβεβαίωσε τη διαδοχή αυτή, αλλά ο Αρχέλαος αποδείχτηκε τόσο κακός, που το 6 μ.Χ. εξορίστηκε στην GAUL ( Γαλλία ) και το κράτος του τέθηκε υπό επίτροπο, ο οποίος ήταν υπεύθυνος στον Λεγάτο της Συρίας. Οι επίτροποι ζούσαν στην Καισάρεια, αλλά στις γιορτές έρχονταν στην Ιερουσαλήμ και έμεναν στο Παλάτι του Ηρώδη, το οποίο ονομάστηκε Πραιτόριο. Ο πιο σπουδαίος απ’ αυτούς ήταν ο Πόντιος Πιλάτος 26 π.Χ.-36 μ.Χ.

Γ. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΙ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΙ

1)  Σαδδουκαίοι

Οι Σαδδουκαίοι ήταν μέλη της παλιάς αυτοκρατορίας. Αρχικά ήταν πολιτικοί και ενδιαφέρονταν να διατηρούν την ευημερία της πολιτείας, με τη θρησκεία σε δεύτερη μοίρα.

Οι Σαδδουκαίοι αρνούνταν την ανάσταση του σώματος, τη μελλοντική τιμωρία και την ανταμοιβή και έλεγαν ότι η ψυχή χάνεται με το σώμα. Δεν αισθάνονταν την ανάγκη Θείας Πρόνοιας και αρνούνταν την ύπαρξη αγγέλων και πνευμάτων.

Η αντίθεσή τους προς τον Ιησού βασίζονταν  σε πολιτικούς λόγους.

2)  Φαρισαίοι

Οι Φαρισαίοι ήταν αντίθετοι στην ξένη επιρροή και ακολουθούσαν τις παραδόσεις τους. Επρόκειτο για μια θρησκευτική μερίδα που η θεμελιώδης της αρχή ήταν πλήρης διαχωρισμός από κάθε τι, μη Εβραϊκό.

             

Τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής:

• Προσεκτική τήρηση του Νόμου.
• Πίστη στην αθανασία της ψυχής, στην ανάσταση των σωμάτων και της μέλλουσας τιμωρίας και ανταμοιβής.
• Προσδοκούσαν τον Μεσσία και τη βασιλεία του Θεού επί της γης.
• Πίστευαν στην ύπαρξη αγγέλων και πνευμάτων.
• Πίστευαν στην Θεία Πρόνοια αλλά και στην ελευθερία της θέλησης του ανθρώπου.
• Είχαν πατριωτισμό θρησκευτικού είδους και το ιδεώδες τους ήτανε η βασιλεία του Δαυίδ, και 
• Ξεχώριζαν τους εαυτούς τους από τη μάζα του λαού.

Οι Φαρισαίοι ήταν ενάντια στο Χριστό από θρησκευτικούς λόγους.

3)  Οι Ηρωδιανοί

Ήταν υποστηρικτές της κυβέρνησης των Ηρώδων και έλεγαν ότι ο ξένος κυβερνήτης ήταν η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια της ζωής και περιουσίας. Έμοιαζαν με τους Φαρισαίους στην πίστη.

4)  Ζηλωτές

Ήταν σαν τους Φαρισαίους στην πίστη, αλλά επέμεναν για τον πόλεμο εναντίον των Ρωμαίων. Διάφορες επαναστάσεις τους αποδείχτηκαν ανεπιτυχείς και τιμωρήθηκαν αυστηρά. Έτσι ο πόλεμος εναντίον των Ρωμαίων έληξε με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. Οι τελευταίοι ζηλωτές αυτοκτόνησαν ομαδικά.

Δ. ΜΕΣΣΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΔΑ

Οι Εβραίοι ήταν λαός πολύ εθνικόφρονας. Ήταν συνηθισμένοι να ατενίζουν την ιστορία τους με τις αποδείξεις της θείας επέμβασης και καθοδήγησης. Για εκατονταετηρίδες είχαν υποστεί καταπίεση και η εξορία είχε αφήσει ανεξίτηλα σημάδια, αλλά τα χρόνια μετά την επιστροφή ήταν ανάμικτα ελπίδας και απελπισίας.

Η ελπίδα τους για καλύτερο μέλλον εκφραζόταν κυρίως με τη Μεσσιανική ελπίδα που είχε δύο κύρια στοιχεία:

1)  Τη Βασιλεία του Θεού

2)  Τον Μεσσία

Οι προφήτες του Ισραήλ είχαν πει από την αρχή για τον ερχομό του Μεσσία, που θα έφερνε μια καινούργια ζωή, και ο Θεός θα ξαναδημιουργήσει το Εβραϊκό Βασίλειο και θα κατάστρεφε τους εχθρούς του. Μ’ αυτή την ελπίδα συνυπήρχε και η άποψη ότι το Βασίλειο αυτό θα έπαιρνε συγκεκριμένη μορφή στη γη με τον Βασιλιά που θα ήταν απόγονος του Δαυίδ.

Ε. Η ΣΥΝΑΓΩΓΗ

Η λέξη «συναγωγή»  σήμαινε θρησκευτική συνάθροιση ή εκκλησίασμα. Προήλθε από την εξορία στη Βαβυλώνα, όταν οι Εβραίοι μαζεύονταν στις όχθες των ποταμών για να διαβάσουν τον Νόμο και να προσευχηθούν  γυρισμένοι προς την Ιερουσαλήμ και με τα χέρια σηκωμένα. Παρ’ όλο που στους ΨΑΛΜ.οδ:8 βλέπουμε συγκεντρώσεις και τόπους συνάξεων. Ισως ήταν κάτι παρόμοιο τον καιρό του Δαυίδ.

Η Συναγωγή δεν είχε ιδιαίτερο σχήμα ή δομή, εκτός του ότι ήταν μακρύτερη από το φάρδος της. Ήταν χτισμένη κοντά σε ποταμό ή στον ψηλότερο λόφο μέσα ή κοντά στην πόλη. Το άκρο που περιείχε το Νόμο ήταν πάντοτε στραμμένο  προς την Ιερουσαλήμ. Η είσοδος ήταν πάντοτε στο μακρύτερο άκρο προς την Ιερουσαλήμ, έτσι ώστε καθώς έμπαιναν έβλεπαν προς την πόλη. Ήταν κατασκευασμένες σύμφωνα με το ναό.

•  Το υψηλότερο μέρος είχε το Νόμο = Αγια Αγίων που ήταν η κιβωτός και ο Νόμος. Ο Νόμος ήταν ρολά τυλιγμένα μέσα σε ακριβό ύφασμα Ματθ.κγ:6

•  Υπερυψωμένες θέσεις για τους πρεσβυτέρους = Αγια (κύκλος) έβλεπαν προς την συνάθροιση Ιάκ.β:2,3

•  Υπήρχε ένα καταπέτασμα = Το καταπέτασμα του ναού.

•  Υπήρχε μία λυχνία κοντά = η επτάφωτη λυχνία

•  Υπήρχε η αυλή = η αυλή των ιερέων.

•  Καθίσματα = αυλή των ανδρών

•  Ξεχωριστά καθίσματα για γυναίκες = η αυλή των γυναικών (ίσως εξ αιτίας του Ζαχ.ιβ:12-14) Το ίδιο έγινε αργότερα και στις χριστιανικές εκκλησίες Α’Κορ.ιδ:34,35

•  Η κύρια πόρτα (είσοδος) είχε ανάγλυφη την 7φωτη λυχνία ή το αγγείο με το μάννα στους παραστάτες.

Στην Ιουδαία η Γραφή διαβαζόταν στα Εβραϊκά και μετά ερμηνευόταν στα Αραμαϊκά, ενώ στην Αίγυπτο διαβαζόταν Ελληνικά.

Πράξ.ιε:21 αναφέρεται σε συναγωγή πολλών πόλεων.

Όπου 10 ή περισσότεροι άνθρωποι ήθελαν, έκαναν συναγωγή. Υπήρχαν 480 συναγωγές στην Παλαιστίνη το 70 μ.Χ. Τουλάχιστον μία σε κάθε πόλη. Ο σκοπός τους δεν ήταν για λατρεία, αλλά για θρησκευτικό καταρτισμό. Τα κτήριά τους ήταν στρογγυλά ή παραλληλεπίπεδα. Είχαν μονές ή διπλές κολώνες με πολλά σκαλίσματα. Η διακόσμησή τους εξαρτιόταν από το μέγεθος, το ενδιαφέρον του λαού και τους τεχνίτες που υπήρχαν.

           

Οι αξιωματούχοι της συναγωγής ήταν :

1.  Οι πρεσβύτεροι του εκκλησιάσματος

2.  Αρχηγός της Συναγωγής - ο προεδρεύων Ραββί.

3.  Αναγνώστης - Όχι  καθορισμένο πρόσωπο

4.  Ο υπεύθυνος, ο οποίος φρόντιζε για το Νόμο και τα έπιπλα

5.  Παραλήπτες και Διανομείς Ελεημοσύνης

6.  Αργόσχολοι-δέκα άντρες που δεν δούλευαν, αλλά τους διόριζαν εκεί για να μπορούν να αρχίσουν.

             

Η ακολουθία άρχιζε:

1.  Όταν δέκα πρόσωπα ήταν παρόντα

2.  Ανάγνωση του «Σέμα» Δευτ.ς:3-9  ια:13-21  Αριθ.ιε:37

3.  Προσευχή βλέποντας προς την Ιερουσαλήμ

4.  Ανάγνωση των Γραφών

5.  Κήρυγμα από ένα μέλος του Εκκλησιάσματος καθισμένο.

6.  Ευλογία από τον Ραββί με ανταπόκριση από το εκκλησίασμα.

Οι  ώρες της προσευχής ήταν η τρίτη, η έκτη και ή ένατη.

Υπήρχαν συναγωγές σκορπισμένες σ’ όλη την Παλαιστίνη στα χρόνια του Ιησού.

Ο ΜΕΘΟΥΡΓΕΜΑΝ ήταν ο ερμηνευτής στην συναγωγή. H Γραφή διαβαζόταν στα Εβραϊκά κι αυτός το διερμήνευε στα Αραμαϊκά. (μετά από κάθε εδάφιο του Νόμου ή μετά από κάθε τρία εδάφια στους προφήτες) Αυτό γινόταν στις 3 μεγάλες γιορτές τους.

Ο ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ ΚΗΡΥΚΑΣ

Ήταν από εκείνους που ασκούσαν την μεγαλύτερη επιρροή στους Ιουδαίους. Μπορούσε να ήταν: α) Κάποιος τακτικός κήρυκας.  β) Ένας μεγάλος Ραβίνος. γ) Φημισμένος κήρυκας.  δ) Κάποιος διακεκριμένος ξένος.

Δημοφιλή προσόντα: Καλό παρουσιαστικό, ευχάριστη έκφραση, μελωδική φωνή (όπως η νύμφη στον Νυμφίο) ευφράδεια, λόγος «γλυκός σαν μέλι», ψιλοκοσκινισμένος, λεξιλόγιο πλούσια στολισμένο, (σαν την νύμφη την ημέρα του γάμου) αρκετή εμπιστοσύνη στις γνώσεις του, αυτοπεποίθηση ώστε να μην τρέμει. Έπρεπε να είναι «απαλός» (Ησ.λ:10) συμφιλιωτικός, όχι και πολύ προσωπικός.

Έλεγαν ότι επειδή ο Μωυσής ονόμαζε τους Ισραηλίτες απειθείς, σκληρόκαρδους και σκληροτράχηλους γι’ αυτό δεν μπήκε στη γη Χαναάν!!!  Επίσης ο Ηλίας επειδή επίπληττε τους Ισραηλίτες, γι’ αυτό ο Ελισσαιέ πήρε την θέση του!!!  Του Ησαία τα χείλη κάηκαν με το κάρβουνο, διότι είπε ότι ο Ισραήλ είναι λαός ακαθάρτων χειλέων!!! Γι’ αυτό δεν υπήρχε έλεγχος! Έπρεπε προσεκτικά να προετοιμαστούν, να ακούσουν τον εαυτό τους πριν τον ακούσουν οι άλλοι. Πάνω απ’ όλα έπρεπε να ήταν ελκυστικός. Έκαναν πολλά, για να κάνουν το κήρυγμά τους ενδιαφέρον-διέστρεφαν.

Ο Ιησούς φανέρωσε την καρδιά τους (π.χ. όπως ο Ισραήλ στις μέρες του Ηλία-θεωρούσαν τους εαυτούς τους καλύτερους). Παρομοίασε τον εαυτό Του με τους προφήτες κι εκείνους με τους λάτρεις του Βάαλ. Η όλη τους στάση ήταν επιφανειακή, εγωιστική και υπερήφανη.

Όταν διάβαζαν τον Νόμο στεκόταν όρθιοι, και μετά καθόταν για να τον εξηγήσουν. Ο Ιησούς στάθηκε να διαβάσει τον Νόμο και μετά κάθισε για να τον ερμηνεύσει (Λουκ.δ:20)

Βάδιζαν με βιασύνη να πάνε στην συναγωγή για να εκπληρώσουν το Ωσηέ ς:3 «έσπευδαν να γνωρίσουν τον Κύριο». Έφευγαν αργά-αργά. Δεν έτρεχαν διότι ήταν ανάπαυση του Σαββάτου.

Μπαίνοντας περπατούσαν μέσα στην συναγωγή ορισμένα βήματα για να καλύψουν το μήκος δύο θυρών ώστε να εκπληρώσουν τις Παρ.η:34 (θύρες = πληθυντικός).

ΚΑΝΟΝΕΣ:

• Κοσμιότητα, καθαριότητα, ησυχία.
• Γινόταν εισφορές εντός του κτιρίου μόνο για τους πτωχούς.
• Για την ανοικοδόμηση του Ναού, για την εξαγορά αιχμαλώτων για πληρωμή «εργατών» στη διακονία, οι εισφορές γινόταν έξω από την συναγωγή.
•  Το κτίριο δεν χρησιμοποιείτο για ασήμαντες και άσκοπες αιτίες κατά την διάρκεια της εβδομάδας.
• Κάθε χρόνο έπρεπε να διαβαστεί ο Νόμος (πεντάτευχος) μια φορά καθώς και αρκετά από τους προφήτες.
• Δίδασκαν πάνω σ’ αυτά και προσευχόταν. Δεν έψαλλαν.

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

• Μάθαιναν να προσεύχονται από τις Γραφές-δεν γνώριζαν αναγέννηση κι έτσι δεν μπορούσε να υπάρξει καρδιά προσευχής.
•  Έλεγαν μύθους όπως ότι ο Μωυσής (σαν Άραβας) σκότωσε ένα Ιουδαίο με την ρομφαία επειδή προσευχόταν κοντά στην συναγωγή χωρίς να είναι στραμμένος προς αυτήν. Είναι σαν να προσεύχεσαι σε «δύο θεούς».
• Ιερείς που είχαν βαμμένα δάχτυλα απαγορευόταν να προσεύχονται διότι αποσπούσαν την προσοχή των άλλων.
•  Ύψωναν τα χέρια στην προσευχή. (αργότερα οι Καθολικοί άρχισαν να ενώνουν τις παλάμες κάτω από το σαγόνι.
•  Το σώμα έπρεπε να γέρνει ελαφρώς προς τα εμπρός, όχι όμως πολύ γιατί θα φαινόταν σαν να είχε κανείς κάποιο βάρος επάνω του.
• Μπορούσαν να βάλουν οποιονδήποτε να προσευχηθεί, τον σταματούσαν όμως αν πρόσθετε απρεπή διδασκαλία.  (επιτρεπόταν να προσεύχονται από μέσα τους).

Το Σάββατο, 7 άτομα διάβαζαν τον Νόμο-τουλάχιστον 3 εδάφια.

• Ο πρώτος και ο τελευταίος προσευχόταν.

• Είχαν συναθροίσεις τα Σάββατα, τις γιορτές, και κάθε 2η & 5η μέρα της εβδομάδος.
• Η ανάγνωση του Νόμου ακολουθείτο από μάθημα μέσα από τους προφήτες. Διάβαζαν 3 ½  κεφάλαια κάθε φορά περίπου.
• Μετά την ανάγνωση των προφητών και την διδασκαλία ακολουθούσε το κήρυγμα.
•  Το Σάββατο ήταν τελετουργικός νόμος κι έπρεπε «να κάνουν καλό», να σταματήσουν από τα δικά τους έργα και να κάνουν τα έργα του Θεού.
• Ο Ιησούς τους έδωσε την αλήθεια για να τους ζωοποιήσει ώστε να γίνουν αγαθοί.
• Ο λόγος του Θεού μέσα μας φέρνει ανάπαυση και αυτή συμβολίζει τον Χριστό, το Άγιο Πνεύμα και τελικά την Νέα γη & ουρανό.

Λουκ.δ:16 και εισήλθε κατά την συνήθειαν αυτού = πήγε για να παρακολουθήσει (όχι για να διαβάσει [ανάγνωση] παρ’ όλο που θα το έκανε κι αυτό επειδή ήταν πνευματικός)

•  Όλα τα αρσενικά έπρεπε να παρακολουθούν την συναγωγή κατά την ενηλικίωση.
• Ερχόταν και οι πιο φτωχοί-αλλού τους έδιωχναν, όχι όμως εδώ-τους έδιναν ελεημοσύνη συχνά.
• Η φιλοξενία εθεωρείτο ότι ανταμείβεται πολύ περισσότερο από το να παρακολουθείς την συναγωγή.