Το θέμα της πολυγαμίας είναι ενδιαφέρον, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα βλέπουν την πολυγαμία σαν κάτι ανήθικο, ενώ η Βίβλος πουθενά δεν την καταδικάζει ρητά.
Η πρώτη περίπτωση πολυγαμίας/διγαμίας στην Βίβλο ήταν αυτή του Λάμεχ στη Γέν.δ:19: «Και έλαβεν εις εαυτόν ο Λάμεχ δύο γυναίκας· το όνομα της μιας, Αδά, και το όνομα της άλλης, Σιλλά». Αρκετοί εξέχοντες άνδρες στην Παλαιά Διαθήκη ήταν πολυγαμικοί. Ο Αβραάμ, ο Ιακώβ, ο Δαβίδ, ο Σολομών και άλλοι είχαν πολλές συζύγους. Ο Σολομών είχε 700 συζύγους και 300 παλλακίδες, σύμφωνα με το Α’ Βας.ια:3. Τι θα κάνουμε με αυτές τις περιπτώσεις πολυγαμίας στην Παλαιά Διαθήκη; Υπάρχουν τρεις ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν:
1) γιατί ο Θεός επέτρεψε την πολυγαμία
στην παλαιά διαθήκη;
2) πώς ο Θεός βλέπει την πολυγαμία σήμερα;
3) γιατί άλλαξε;
1) γιατί ο
Θεός επέτρεψε την πολυγαμία στην παλαιά διαθήκη; Η Βίβλος δεν λέει
συγκεκριμένα γιατί ο Θεός επέτρεψε την πολυγαμία. Ενώ κάνουμε υποθέσεις για τη
σιωπή του Θεού, υπάρχει τουλάχιστον ένας βασικός παράγοντας που πρέπει να
εξετάσουμε. Λόγω της πατριαρχικής κοινωνίας, ήταν σχεδόν αδύνατο για μια
ανύπαντρη γυναίκα να αυτοσυντηρηθεί. Οι γυναίκες ήταν συχνά αμόρφωτες και
ανεκπαίδευτες. Οι γυναίκες στηριζόταν στους πατέρες, τους αδελφούς και τους
συζύγους τους για προμήθειες και προστασία. Οι ανύπαντρες γυναίκες συχνά γινόταν αντικείμενο πορνείας και σκλαβιάς.
Έτσι, φαίνεται
ότι ο Θεός επέτρεψε την πολυγαμία για να προστατεύσει και να προμηθεύσει τις
γυναίκες που δεν μπόρεσαν να βρουν σύζυγο αλλιώς. Ένας άντρας θα πάρει πολλές
συζύγους και θα τις υπηρετήσει σαν προμηθευτής και προστάτης όλων τους. Ενώ
σίγουρα δεν είναι το ιδανικό, να ζεις σε ένα πολυγαμικό νοικοκυριό, ήταν πολύ
καλύτερα από τις εναλλακτικές: πορνεία, δουλεία, ή πείνα. Εκτός από τον
παράγοντα προστασία/προμήθεια, η πολυγαμία επέτρεψε μια πολύ ταχύτερη αύξηση
της ανθρωπότητας, εκπληρώνοντας την εντολή του Θεού «σεις δε αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, πολλαπλασιάζεσθε επί της γης, και
πληθύνεσθε επ' αυτής» (Γέν.θ:7). Οι άνδρες μπορούν να καταστίσουν έγκυες πολλές
γυναίκες την ίδια χρονική περίοδο, προκαλώντας την ανθρωπότητα να αυξηθεί πολύ
γρηγορότερα από ό, τι αν κάθε άντρας γεννούσε μόνο ένα παιδί κάθε χρόνο.
2) πώς βλέπει
ο Θεός την πολυγαμία σήμερα; Ακόμη και αν επιτρεπόταν η πολυγαμία, η Αγία
Γραφή παρουσιάζει τη μονογαμία σαν το σχέδιο που ταιριάζει περισσότερο στο
ιδανικό του Θεού για τον γάμο. Η Βίβλος λέει ότι η αρχική πρόθεση του Θεού ήταν
ένας άντρας να είναι παντρεμένος με μία μόνο γυναίκα: «Διά τούτο θέλει
αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή
εις την γυναίκα (όχι εις τας γυναίκας) αυτού· και θέλουσιν είσθαι οι δύο
εις σάρκα μίαν (όχι πολλές)» (Γέν.β:24).
Ενώ η Γέν.β:24
περιγράφει τι είναι ο γάμος, και όχι πόσοι άνθρωποι εμπλέκονται, θα πρέπει να
σημειωθεί η συνεπής χρήση του ενικού. Στο Δευτ.ιζ:14-20, ο Θεός λέει ότι οι
βασιλιάδες δεν έπρεπε να πληθύνουν τις συζύγους (ή τα άλογα ή το χρυσό). Ενώ
αυτό δεν μπορεί να ερμηνευθεί σαν εντολή ότι οι βασιλιάδες πρέπει να είναι
μονογαμικοί, μπορεί να γίνει κατανοητό ότι η ύπαρξη πολλών συζύγων προκαλεί
προβλήματα. Αυτό μπορεί να το δει κανείς σαφώς, στην ζωή του Σολομώντα (Α’ Βας.ια:3-4).
Στην Καινή Διαθήκη,
Α’ Τιμ.γ:2, 12 και Τίτος α:6 μιλάει για «μιας
γυναικός ανήρ» σε μια λίστα προσόντων για την πνευματική ηγεσία.
Υπάρχει κάποια αντιγνωμία σχετικά με το τι ακριβώς σημαίνει αυτό το προσόν.
Άσχετα να αυτή
η φράση αναφέρεται αποκλειστικά στην πολυγαμία ή όχι, σε καμία περίπτωση δεν
μπορεί να θεωρηθεί ότι ένας πολυγαμικός άνθρωπος είναι «μιας γυναικός ανήρ».
Ενώ αυτά τα προσόντα είναι ειδικά για τις θέσεις της πνευματικής ηγεσίας, θα
πρέπει να ισχύουν εξίσου για όλους τους Χριστιανούς. Δεν θα πρέπει κάθε Χριστιανός
να είναι «άμεμπτος, μιας γυναικός ανήρ, άγρυπνος, σώφρων, κόσμιος,
φιλόξενος, διδακτικός, ουχί μέθυσος, ουχί πλήκτης, ουχί αισχροκερδής, αλλ'
επιεικής, άμαχος, αφιλάργυρος, κυβερνών καλώς τον εαυτού οίκον, έχων τα τέκνα
αυτού εις υποταγήν μετά πάσης σεμνότητος» (Α’ Τιμ.γ:2-4); Αν έχουμε
καλεστεί να είμαστε άγιοι (Α’ Πέτρ.α:16), και αν αυτά τα πρότυπα είναι άγια για
τους πρεσβύτερους και τους διακόνους, τότε είναι άγια για όλους.
Η Εφες.ε:22-33
μιλάει για την σχέση μεταξύ συζύγων. Όταν αναφέρεται σε έναν σύζυγο (ενικός),
πάντα αναφέρεται επίσης σε μια σύζυγο (ενικός).
«ο ανήρ
είναι κεφαλή της γυναικός», [ενικός]... «Όστις αγαπά την εαυτού γυναίκα
[ενικός] εαυτόν αγαπά». «Διά τούτο θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα
αυτού και την μητέρα και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού [ενικός], και
θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν».... «καθ' ένα έκαστος την εαυτού
γυναίκα [ενικός] ούτως ας αγαπά ως εαυτόν, η δε γυνή [ενικός] ας
σέβηται τον άνδρα» [ενικός].
Ενώ ένα κάπως
παράλληλο απόσπασμα, (Κολ.γ:18-19), αναφέρεται σε συζύγους και συζύγους στον
πληθυντικό, είναι σαφές ότι ο Παύλος απευθύνεται σε όλους τους συζύγους μεταξύ
των πιστών στις Κολοσσαίς, χωρίς να εννοεί ότι ένας σύζυγος μπορεί να έχει
πολλές συζύγους. Αντίθετα, το Εφες.ε:22-33 περιγράφει συγκεκριμένα την συζυγική
σχέση.
Εάν η
πολυγαμία ήταν επιτρεπτή, ολόκληρη η απεικόνιση της σχέσης του Χριστού με το
σώμα Του (την εκκλησία) και η σχέση άντρα – γυναίκας, καταρρέει.
3) Γιατί
άλλαξε; Δεν είναι ότι ο Θεός απαγορεύει κάτι που προηγουμένως είχε
επιτρέψει, αλλά μάλλον ότι αποκαθιστά τον γάμο βάσει του αρχικού σχεδίου. Ακόμα
αν πάμε πίσω, στον Αδάμ και την Εύα, η πολυγαμία δεν ήταν η αρχική πρόθεση του
Θεού. Ο Θεός φαίνεται να επέτρεψε στην πολυγαμία για να λύσει ένα πρόβλημα,
αλλά δεν είναι το ιδανικό. Στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες, δεν υπάρχει
απολύτως καμία ανάγκη για πολυγαμία. Οι γυναίκες μπορούν να έχουν τα απαραίτητα
και να προστατεύονται — αφαιρώντας τη μοναδική «θετική» πτυχή της πολυγαμίας.
Επιπλέον, τα περισσότερα έθνη απαγορεύουν την πολυγαμία. Σύμφωνα με το Ρωμ.ιγ:1-7,
πρέπει να υπακούμε στους νόμους που καθιερώνει η κυβέρνηση. Η μόνη περίπτωση
που επιτρέπεται ανυπακοή του νόμου, είναι όταν ο νόμος αντιφάσκει με τις
εντολές του Θεού (Πράξ.ε:29). Δεδομένου ότι ο Θεός απλά επέτρεψε την πολυγαμία
και δεν την διέταξε, ένας νόμος που απαγορεύει την πολυγαμία, πρέπει να γίνει
δεκτός.
Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να επιτραπεί η πολυγαμία σήμερα; Ίσως, αλλά είναι αδιανόητο ότι δεν θα υπάρχει άλλη πιθανή λύση. Λόγω της πτυχής «μία σάρκα» του γάμου, της ανάγκης για μοναδικότητα και αρμονία στον γάμο, και της έλλειψης οποιασδήποτε πραγματικής ανάγκης για πολυγαμία, είναι ακλόνητη πεποίθησή μας ότι η πολυγαμία δεν τιμά τον Θεό και δεν είναι το σχέδιό Του για τον γάμο.
