Ερμηνευτικά - 08

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Στη Βιβλική γλώσσα, όπως και σε κάθε άλλη, υπάρχουν λέξεις των οποίων το νόημα διαφοροποιείται ανάλογα με την έννοια της φράσης ή του επιχειρήματος μέσα στο οποίο βρίσκονται. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, πάντοτε να εξετάζουμε και να καθορίζουμε την συγκεκριμένη ιδέα που ο συγγραφέας θέλει να εκφράσει. Έχοντας  σαν οδηγό αυτό τον κανόνα, μπορούμε να καθορίσουμε την έννοια της λέξης που μας ενδιαφέρει.

Ο δεύτερος κανόνας, λοιπόν, μας λέει ότι:

·    Είναι αναγκαίο να παίρνουμε τις λέξεις με το νόημα, το οποίο υποδεικνύεται απ’ το πλαίσιο της πρότασης.

Παραδείγματα:

Πίστη. Η λέξη αυτή κανονικά σημαίνει «εμπιστοσύνη» αλλά έχει κι άλλες έννοιες. Διαβάζουμε για τον απόστολο Παύλο στην Γαλ.α:23, «....τώρα κηρύττει την πίστιν, την οποίαν ποτέ κατεπολέμει». Από το πλαίσιο της πρότασης βλέπουμε καθαρά ότι εδώ η λέξη «πίστις» σημαίνει «το πιστεύω» ή «τη διδασκαλία του ευαγγελίου». 

Σωτηρία. Η λέξη χρησιμοποιείται με την έννοια «σωτηρία από την αμαρτία και τα επακόλουθά της», όμως θα δούμε ότι έχει κι άλλες έννοιες: Διαβάζουμε π.χ. για το Μωϋσή, «Ενόμιζε δε ότι οι αδελφοί αυτού ήθελον νοήσει ότι ο Θεός διά της χειρός αυτού δίδει εις αυτούς σωτηρίαν, εκείνοι όμως δεν ενόησαν» (Πραξ.ζ:25). 

Οδηγημένοι απ’ το περιεχόμενο του εδαφίου καταλαβαίνουμε ότι η λέξη «σωτηρία» χρησιμοποιείται εδώ με την έννοια της πρόσκαιρης ελευθερίας.

Σαρξ. «Διότι εξ έργων νόμου δεν θέλει δικαιωθεί ουδεμία σάρξ ενώπιον αυτού επειδή διά του νόμου γίνεται η γνώρισις της αμαρτίας» (Ρωμ.γ:20). Καταλαβαίνουμε ότι η έννοια της λέξης εδώ είναι «άνθρωπος».

«Και θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν μίαν, και πνεύμα νέον θέλω βάλει εν υμίν και αποσπάσας την λιθίνην καρδίαν από της σαρκός αυτών, θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν σαρκίνην» (Ιεζ.ια:19).  Εδώ εννοεί μία ταπεινή και δεκτική στάση καρδιάς. 

«Μεταξύ των οποίων και ημείς πάντες ανεστράφημεν ποτέ κατά τάς επιθυμίας της σαρκός ημών, πράττοντες τα θελήματα της σαρκός και των διαλογισμών» (Εφεσ.β:3). Εννοεί τις αισθησιακές επιθυμίες.

«Ο Θεός εφανερώθει εν σαρκί» (Α’ Τιμ.γ:16), δηλαδή σε σωματική μορφή ή σχήμα.

«...αφού ηρχίσατε με το Πνεύμα, τώρα τελειόνετε με την σάρκα;” (Γαλ.γ:3), δηλαδή με το να τηρούν τις Ιουδαϊκές τελετές.

Αυτός ο κανόνας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν πρέπει ν’ αποφασίσουμε αν κάποιες λέξεις πρέπει να τις πάρουμε με την πεζή ή την μεταφορική τους έννοια. Για ν’ αποφύγουμε λοιπόν τα λάθη, πρέπει ν’ αφήσουμε τους εαυτούς μας να οδηγηθούν απ’ τη σκέψη και το σκοπό του συγγραφέα και να πάρουμε τις λέξεις με την έννοια την οποία καθορίζει το πλαίσιο της πρότασης.

Παραδείγματα:

· «Και ενώ έτρωγον λαβών ο Ιησούς τον άρτον και ευλογήσας, έκοψε, και έδιδεν εις τους μαθητάς, και είπε, Λάβετε, φάγετε τούτο είναι το σώμα μου» (Ματθ.κς:26). 

Οδηγημένοι απ’ τη σύνδεση του εδαφίου, καταλαβαίνουμε ότι η λέξη «σώμα» εδώ δεν χρησιμοποιείται με την πεζή της έννοια, αλλά με τη μεταφορική, γιατί ο Χριστός 

έκοψε ψωμί κι όχι το σώμα Του. Ο ίδιος, ακέραιος κι υγιής είναι που έδωσε στους μαθητές Του ψωμί κι όχι ένα κομμάτι απ’ το σώμα του.  Ο Κύριος χρησιμοποίησε τη λέξη με μεταφορική έννοια, δίνοντάς τους να καταλάβουν ότι το ψωμί συμβολίζει το σώμα Του.

·  «Και θέλω σοι δώσει τα κλειδία της βασιλείας των ουρανών...» (Ματθ.ις:19). 

Πάλι βλέπουμε καθαρά ότι η λέξη «κλειδία» δεν χρησιμοποιείται με την πεζή της έννοια, γιατί η βασιλεία των ουρανών δεν είναι γήινος τόπος στον οποίο μπορούμε να μπούμε  με τη χρήση φυσικών κλειδιών.  Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να πάρουμε τη λέξη με τη μεταφορική της έννοια: τα κλειδιά φανερώνουν εξουσία - ν’ ανοίγεις και να κλείνεις.