Α. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Το βιβλίο των Πράξεων είναι το ιστορικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης. Είναι η κύρια πηγή πληροφοριών σχετικά με την πρώτη αποστολική εκκλησία. Μας δίνει ακριβείς αναφορές για τη γέννηση της εκκλησίας και την εξάπλωσή της σε μια περίοδο περίπου 30 χρόνων.
Η Καινή Διαθήκη διαιρείται ως εξής:
·
Ευαγγέλια |
Η ζωή και η διακονία του Κυρίου Ιησού |
·
Πράξεις |
Η ιστορία της πρώτης εκκλησίας |
·
Επιστολές |
Γράμματα με οδηγίες που γράφτηκαν σε
ιδιώτες ή εκκλησίες που ήταν ήδη χριστιανοί. |
·
Αποκάλυψη |
Το προφητικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης. |
Καθαρά φαίνεται ότι αν θέλουμε να μάθουμε
οτιδήποτε σχετικά με την εμπειρία που είχε η πρώτη εκκλησία, πρέπει να
στραφούμε στο βιβλίο των Πράξεων. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να βρούμε το
σχέδιο της σωτηρίας στις επιστολές. Στις Πράξεις όμως διαβάζουμε πώς μπορεί να
σωθεί κανείς.
Αυτό το βιβλίο μας δίνει επίσης τις σωστές
αρχές για αναζωπύρωση και ιεραποστολικό έργο. Μας δίνει ακόμα πρότυπο
διακυβέρνησης της εκκλησίας και βάζει τα θεμέλια για τη διδασκαλία που αργότερα
αναπτύσσεται στις επιστολές.
Β.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
Αυτή τοποθετείται στο 63 μ.Χ. και ο λόγος
είναι απλός: ο απόστολος Παύλος έφτασε στη Ρώμη στις αρχές του 61 μ.Χ. και το
βιβλίο τελειώνει με τον απολογισμό “δύο ολοκλήρων ετών” (Πραξ.κη:30), της
πρώτης φυλάκισης του Παύλου.
Το βιβλίο δεν αναφέρει την πυρπόληση της
Ρώμης που έγινε το 64 μ.Χ. και το μεγάλο διωγμό των χριστιανών που την
επακολούθησε. Ακόμα δεν αναφέρεται η καταστροφή του ναού και της Ιερουσαλήμ που
έγινε το 70 μ.Χ. Αυτά δηλώνουν ότι το βιβλίο πρέπει να γράφτηκε πριν απ’ αυτά
τα γεγονότα.
Γ. Ο
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Λουκάς, ο γιατρός, ήταν ο συγγραφέας του
βιβλίου. Ήταν ακόλουθος του αποστόλου Παύλου από τη στιγμή που συναντήθηκαν
στην Τρωάδα. Ο πληθυντικός αριθμός των ρημάτων “εζητήσαμεν, υπάγωμεν,
κηρύξωμεν, επορευόμεθα κτλ” στα εδάφια Πράξ.ις:10-17 κ:5-21
κζ:1-28 φανερώνει τον καιρό που ο Λουκάς ήταν μαζί με τον Παύλο.
Ακόμα είναι σίγουρο ότι το βιβλίο που
εξετάζουμε είναι γραμμένο απ’ τον ίδιο που έγραψε και το κατά Λουκά ευαγγέλιο.
Ο Λουκάς ήταν Έλληνας κι όχι Εβραίος, γιατί
στην Κολ.δ:10-14 ξεχωρίζεται απ’ τους εκ της περιτομής. Ακολούθησε τον Παύλο
στην κλήση να πάει στη Μακεδονία και αργότερα ήταν ηγετικό μέλος στην εκκλησία
των Φιλίππων για έξι περίπου χρόνια. Ήταν μαζί με τον Παύλο κατά τη δεύτερη
φυλάκισή του (Β’ Τιμ.δ:11).
Η έκφραση «πρώτος λόγος» (Πραξ.α:1) αναφέρεται στο ευαγγέλιο του Λουκά. Το
βιβλίο των Πράξεων είναι συνέχεια του ευαγγελίου και ξεκινάει εκεί που το
ευαγγέλιο σταματά. Και τα δύο βιβλία απευθύνονται στο Θεόφιλο, που αναμφίβολα
ήταν Έλληνας ή Ρωμαίος αξιωματούχος με ελληνικό όνομα. Δεν ξέρουμε πολλά
πράγματα για το Θεόφιλο, εκτός ότι προσφωνείται «κράτειστε Θεόφιλε» από το οποίο μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν
κάποιος με ψηλή θέση, ίσως κυβερνήτης κάποιας επαρχίας. Πρέπει να ήταν φίλος
του Λουκά στον οποίο θα ομολόγησε και πιθανότατα κέρδισε στον Κύριο.
Ο Λουκάς έγραψε το τελευταίο μέρος του
βιβλίου από προσωπική γνώση και εμπειρία. Πολύ πιθανόν να κρατούσε κάτι σαν
ημερολόγιο. Για το ευαγγέλιό του και το πρώτο μέρος του βιβλίου των Πράξεων θα
πήρε πληροφορίες από τον Παύλο και άλλους όπως ο Σίλλας, ο Ιάκωβος, ο Φίλιππος
και οι κόρες του κτλ.
Δ. Ο
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Είναι ο ίδιος με τα ευαγγέλια. Στην εισαγωγή
του ευαγγελίου του ο Λουκάς λέει ότι ο σκοπός του ήταν να δώσει μια πλήρη και
κατά σειρά εξιστόρηση της ζωής και της διακονίας του Κυρίου μας. Λέει ακόμα ότι “διηρεύνησε πάντα εξ αρχής
ακριβώς” με σκοπό να δώσει μια ακριβή ιστορική αναφορά. Ο σκοπός αυτός παρέμεινε ίδιος και για τη
συγγραφή του βιβλίου των Πράξεων. Ξεκινώντας αυτό το βιβλίο, κάνει μια αναφορά
στο ευαγγέλιό του όπου μας λέει ότι έγραψε “όσα ήρχισεν ο Ιησούς να κάμνη και
να διδάσκη”. Το ευαγγέλιο μας λέει τί ο
Ιησούς ΑΡΧΙΣΕ να ΚΑΝΕΙ και να ΔΙΔΑΣΚΕΙ, ενώ οι Πράξεις μας λένε τί ο Ιησούς
ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ!
Ε. Η
ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
1. Τρία
κύρια μέρη
· Κεφάλαια α - ε Η
γέννηση της Αποστολικής εκκλησίας. Κύρια προσωπικότητα ο Πέτρος.
· Κεφάλαια ς - ιβ Η
διωκόμενη εκκλησία, βλέπουμε πώς σκορπίστηκε. Κύρια προσωπικότητα σ’ αυτή την
περίοδο ο Στέφανος ο πρωτομάρτυρας.
· Κεφάλαια ιγ - κη
Η εκκλησία σε ιεραποστολικό έργο και πώς το ευαγγέλιο απλώθηκε στον
κόσμο. Κύρια προσωπικότητα εδώ, ο
απόστολος Παύλος.
2.
Εδάφιο κλειδί
Το εδάφιο κλειδί ολόκληρου του βιβλίου είναι
το Πράξ.α:8 «αλλά θέλετε λάβει δύναμιν, όταν επέλθη
το Άγιον Πνεύμα εφ’ υμάς και θέλετε είσθαι εις εμέ μάρτυρες και εν
Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία, και έως εσχάτου της γής»