Το ευαγγέλιο του Ιούδα

 

Το ευαγγέλιο του Ιούδα έχει προξενήσει το ζωηρό ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων μια και το περιεχόμενο του έρχεται σε αντίθεση με βασικές αλήθειες του χριστιανισμού και μας φανερώνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα για το πρόσωπο του Ιούδα του Ισκαριώτη. Ασχολούμαστε με το κείμενο αυτό γιατί κάποιοι, εχθροί του ευαγγελίου του Χριστού, προσπαθούν να δημιουργήσουν σύγχυση ως προς τα πραγματικά γεγονότα που παρατίθενται από τα κανονικά ευαγγέλια.

Το ευαγγέλιο του Ιούδα ανακαλύφτηκε πιθανώς το 1978, το οποίο ύστερα από μια μεγάλη περιπέτεια για την πώληση του και πολύ δουλειά για την αποκατάσταση του, δημοσιοποιήθηκε στο ευρύ κοινό. Είναι αντίγραφο του 3ου με 4ου αιώνα, γραμμένο στην κοπτική, το πρωτότυπο του οποίου, σύμφωνα με μια αναφορά του πατέρα της πρωτοχριστιανικής εκκλησίας Ειρηναίου της Λυών, πρέπει να ανάγεται στα μέσα του δευτέρου αιώνα, γραμμένο στην ελληνική γλώσσα και είναι έργο της γνωστικής αίρεσης των σηθιανών.

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το ευαγγέλιο, θα πρέπει να δούμε λίγα πράγματα για τους γνωστικούς. Οι ρίζες των ιδεών αυτών ανάγονται στον πρώτο αιώνα ξεκινώντας από τους κύκλους των Ιουδαίων και γνωστικών, οι οποίοι επηρεάστηκαν σημαντικά από την ελληνορωμαϊκή σκέψη. Οι γνωστικοί πίστευαν ότι ο κόσμος που ζούμε είναι δημιουργημένος από τον κακό Θεό και δεν έχει σχέση με τον καλό Θεό. Οι ανθρώπινες ψυχές είναι εγκλωβισμένες μέσα σε αυτόν τον κόσμο και μέσα στα σώματα τους και χρειάζεται να ελευθερωθούν. Για να ελευθερωθούν πρέπει να τους αποκαλυφτεί η αλήθεια, να φωτιστούν. Η λύτρωση θα έρθει όταν μέσα από την θεία γνώση ενωθούν με τον Θείο, το απόλυτο πνεύμα. Αυτό, αν και μπορούν να το βιώσουν μερικώς στην γήινη ύπαρξη τους, η απόλυτη απελευθέρωση θα έρθει όταν εγκαταλείψουν το σώμα που τους αιχμαλωτίζει.

Η γνωστικές αυτές απόψεις πέρασαν και στον χριστιανισμό δημιουργώντας και την αίρεση των σηθιανών γνωστικών. Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης (Ελ), ο κακόβουλος και κατώτερου πνεύματος  Θεός που ονομάζεται Νεμβρώ (αντάρτης) ή Γιαλνταμπαώθ, και ο Σάκλας (ανόητος) είναι υπεύθυνοι για την δημιουργία αυτού του κόσμου.

Η υπέρτατη θεότητα, το απόλυτο και καλό πνεύμα, δεν έχει σχέση με την ύλη και τον υλικό μας κόσμο. Το απόλυτο αυτό πνεύμα δημιούργησε τις αιώνιες πνευματικές οντότητες, μια από τις οποίες είναι και ο Μπάρμπελο. Ενώ στην αρχή υπήρχε μόνο το θεϊκό βασίλειο του πνεύματος,  τους επόμενους αιώνες εξέπεσαν δημιουργώντας και άλλα πνευματικά όντα και αιχμαλωτίζοντας σπινθήρες του θεϊκού πνεύματος σε αυτόν τον φυσικό κόσμο. Υπάρχει λοιπόν το θεϊκό βασίλειο με το απόλυτο πνεύμα και ο κατώτερος κόσμος των πνευμάτων, της δημιουργίας και  των ανθρώπων, κάποιους από τους οποίους είναι αιχμαλωτισμένοι θεϊκοί σπινθήρες που αποζητούν την απελευθέρωση.

Για να ελευθερωθούν οι θεϊκοί αυτοί σπινθήρες, οι ψυχές από τα σώματα, χρειάζονται την αποκάλυψη του Απόλυτου πνεύματος. Η σωτηρία έρχεται μέσα από την γνώση. Ο Ιησούς για τους γνωστικούς είναι ένας αιώνας που έρχεται να φέρει την αποκάλυψη στους ανθρώπους και να τους ελευθερώσει. Το σώμα του δεν είναι πραγματικό σώμα, αλλά έχει την όψη σώματος, αφού δεν μπορεί να έχει μία σχέση με τον υλικό αυτό κακό κόσμο.

Το ευαγγέλιο του Ιούδα είναι μια απόκρυφη διήγηση, μια αποκάλυψη που φανέρωσε ο Ιησούς στον Ιούδα. Ο Ιούδας είναι ο μόνος μαθητής του Ιησού που έχει μέσα του αυτή την θεϊκή σπίθα και γι’ αυτό είναι ο μόνος που καταλαβαίνει ποιος είναι στην πραγματικότητα το Ιησούς. «Κατάγεσαι από τον αθάνατο κόσμο του Μπαμπέλο» λέει ο Ιούδας στον Ιησού. Επειδή ο Ιούδας κατάλαβε ποιος είναι ο Ιησούς, ο Ιησούς τον παίρνει παράμερα για να του φανερώσει «τα μυστήρια του βασιλείου». Οι άλλοι μαθητές θα λιθοβολήσουν τον Ιούδα  και θα τον θανατώσουν. Εκείνος όμως θα γίνει ο δέκατος τρίτος μαθητής, και θα μπει μέσα στο θεϊκό σπίτι, και θα κυβερνήσει πάνω σε αυτές τις γενεές γιατί είναι ανώτερος από αυτούς.

Επειδή η σωτηρία δεν έρχεται μέσα από την λατρεία του Δημιουργού Θεού και του κόσμου τούτου, αλλά με την άρνηση αυτού του κόσμου, ο Ιούδας θα κάνει την υπέρτατη πράξη σωτηρίας, παραδίδοντας τον Ιησού σε θάνατο,  ελευθερώνοντας τον από τον σώμα του και τον κακό τούτο κόσμο. Ο ίδιος ο Ιησούς είχε πει στον Ιούδα, «Αλλά εσύ θα τους υπερβείς όλους αυτούς. Γιατί εσύ θα θυσιάσεις τον άνθρωπο που με ενδύει». Αυτό είναι το ευαγγέλιο (τα καλά νέα!) του Ιούδα.

Δεν έχει λοιπόν καμία σχέση με τις αλήθειες των άλλων τεσσάρων ευαγγελίων και δεν μιλάει καθόλου για ανάσταση. Ο απόστολος Παύλος λέει ότι αν δεν υπάρχει ανάσταση τότε είναι μάταιη η πίστη μας. Και πράγματι σωτηρία χωρίς ανάσταση δεν υπάρχει.

Σήμερα, και με αφορμή το ευαγγέλιο του Ιούδα, και τις προσπάθειες κάποιων για έναν «εναλλακτικό» χριστιανισμό, ας τονίσουμε την ανάγκη να ελευθερωθούμε από την αμαρτία, ανάγκη που οδήγησε τον Ιησού Χριστό να πεθάνει για τις αμαρτίες μας και να αναστηθεί επειδή μας δικαίωσε και μας έσωσε.