Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Τρίτος αιώνας.

Είναι σημαντικό, ότι βρίσκουμε αναφορές βάπτισης στο όνομα του Ιησού, πολύ καιρό μετά τον Ιουστίνο. Τον τρίτο αιώνα, ξεσηκώθηκε μια διαμάχη για την εγκυρότητα των βαπτίσεων που κάνουν οι «αιρετικοί».

Ο Στέφανος, επίσκοπος Ρώμης (οι Καθολικοί τον θεωρούν πάπα) υποστήριξε ότι είναι έγκυρο αυτό το βάπτισμα, ενώ ο Βορειοαφρικάνος θεολόγος Κυπριανός υποστήριξε ότι δεν ήταν.

Στην εναντίωση του Στέφανου ο Κυπριανός πραγματεύτηκε την περίπτωση των «αιρετικών» που βαπτίζουν στο όνομα του Ιησού. Ρώτησε: Μπορούν όσοι αιρετικοί έχουν βαπτιστεί στο όνομα του Ιησού να θεωρηθούν ότι έχουν λάβει άφεση αμαρτιών; Υποστήριξε ότι οι Εβραίοι στις Πράξεις, σωστά βαπτίστηκαν στο όνομα του Ιησού, επειδή ήδη γνώριζαν τον Πατέρα, αλλά οι εθνικοί που δεν γνώριζαν τον Πατέρα πρέπει να βαπτίζονται σε όλη την τριάδα.

Ο Κυπριανός υποστήριξε στη συνέχεια ότι οι αιρετικοί αρνούνται τον Πατέρα και Τον βλασφημούν, άρα βάπτισμα μόνο στο όνομα του Ιησού δεν μπορεί να τους σώσει.

Οι αντίπαλοι του Κυπριανού υποστήριξαν ότι το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού ήταν ήδη έγκυρο, ακόμα κι αν γινόταν από τους αιρετικούς εξαιτίας της δύναμης που υπάρχει στο όνομα του Ιησού.

Ο Φιρμιλιανός, επίσκοπος της Καισαρείας στην Καππαδοκία, έγραψε στον Κυπριανό το 256. Μνημόνευσε το Στέφανο σα να έλεγε ότι «το όνομα του Χριστού πλεονεκτεί κατά πολύ στο θέμα της πίστης και στον αγιασμό του βαπτίσματος, που όποιος, όπου κι αν βαπτιστεί με οποιοδήποτε τρόπο στο όνομα του Χριστού, αμέσως αποκτά τη χάρη του Χριστού».

Ο Κυπριανός αντέδρασε στην άποψη του Στέφανου με τον παρακάτω τρόπο: Αν είναι έτσι, τότε οι αιρετικοί μπορούν να πάρουν και το Άγιο Πνεύμα, απλά επιθέτοντας χείρας και επικαλούμενοι το όνομα του Ιησού. Αυτό τότε θα σήμαινε ότι έχουν γεννηθεί απ’ το νερό και το Πνεύμα κι ότι είναι αληθινοί Χριστιανοί, έστω κι αν δεν ανήκουν στην Καθολική εκκλησία.

Ο Κυπριανός υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι σωστό. Σαν το όνομα του Ιησού να μη μπορεί να δώσει το Άγιο Πνεύμα έξω από την Καθολική εκκλησία, έτσι ώστε και το βάπτισμα μόνο στο όνομα του Ιησού να μην είναι έγκυρο έξω από την εκκλησία.

Οι ιστορικοί μετά απ’ αυτές τις αναφορές, καταλήγουν ότι πολλοί στις μέρες του Κυπριανού βάπτιζαν στο όνομα το Ιησού, κι ότι προφανώς ο Στέφανος επέτρεψε αυτόν τον τύπο βαπτίσματος.

Κάποιοι πιστεύουν ότι κι ο Κυπριανός αποδέχτηκε αυτό το βάπτισμα εφ’ όσον η Καθολική εκκλησία βάπτιζε έτσι και δεν αποκηρυσσόταν η τριάδα. Σε κάθε περίπτωση, όλη αυτή η δημόσια διαμάχη φανερώνει ότι πολλοί άνθρωποι βαπτιζόταν στο όνομα του Ιησού Χριστού κατά τον τρίτο αιώνα μ.Χ.

Εντυπωσιακή επαλήθευση έρχεται από την Πραγματεία στον Αναβαπτισμό από ανώνυμο συγγραφέα. Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι ο συγγραφέας ήταν καλόγερος του τέταρτου αιώνα που τον έλεγαν Ουρσίνο, αλλά οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ήταν επίσκοπος του τρίτου αιώνα που εναντιώθηκε στον Κυπριανό.

Η πραγματεία ασχολείται με το τι πρέπει να γίνει όταν ένα άτομο «που βαπτίστηκε σαν αιρετικός στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», αφήσει την αίρεση και θελήσει να επιστρέψει στην Καθολική εκκλησία.

Η κατάληξη είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να βαπτιστεί ξανά. «Οι αιρετικοί που βαπτίζονται στο νερό στο όνομα του Ιησού Χριστού πρέπει μόνο να βαπτιστούν με το Άγιο Πνεύμα».

Ο συγγραφέας αναφέρει κάποια σημαντικά σημεία στην πραγματεία του:

1.     Η θέση του υποστηριζόταν από «τα πιο παλιά έθιμα, την εκκλησιαστική παράδοση» και «την εξουσία τόσων χρόνων, τόσων εκκλησιών, των αποστόλων και των επισκόπων».

2.     «Η δύναμη του ονόματος του Ιησού που επικαλείται πάνω στον βαπτιζόμενο …… δεν του προσφέρει ….. μικρό πλεονέκτημα για την επίτευξη της σωτηρίας» παραπέμποντας στις Πράξ.δ:12 και Φιλιπ.β:9-11.

3.     Η «επίκληση του ονόματος του Ιησού δεν πρέπει να θεωρείται ανώφελη εξαιτίας του σεβασμού και της δύναμης αυτού του ονόματος, στο οποίο είναι καθιερωμένο να ενεργούνται όλες οι δυνάμεις».

4.     Η απλή επίκληση του ονόματος του Ιησού πάνω στον αιρετικό δεν σώζει, αλλά αν διορθώσει το λάθος του, αναγνωρίζοντας την αλήθεια, και λάβει το Άγιο Πνεύμα, τότε γίνεται  αποτελεσματική, ο αιρετικός δεν «χάνει την παλαιότερη επίκληση του ονόματος του Ιησού».

5.     Αυτή η διδασκαλία δεν αντιφάσκει με το Ματθ.κη:19.

6.     Δεν βαπτιζόταν μόνο αιρετικοί «επικαλούμενοι το όνομα του Ιησού», αλλά «πολλοί άνθρωποι», Εβραίοι και Εθνικοί, πιστεύοντας σωστά, βαπτιζόταν με τον ίδιο τρόπο.

 

Τέταρτος αιώνας.

 

Ακόμα και μετά τη σύνοδο της Νίκαιας, βρίσκουμε αναφορές βάπτισης στο όνομα του Ιησού, που σημαίνει ότι συνέχιζε να είναι ένας ζωντανός τρόπος βάπτισης.

Ο Αμβρόσιος (340-398), αν και τριαδικός, φανερά υποστήριζε ότι ήταν έγκυρο, με το σκεπτικό ότι βάπτισμα στο όνομα ενός προσώπου της τριάδας είναι το ίδιο με το βάπτισμα σ’ ολόκληρη την τριάδα.

Η σύνοδος της Κωνσταντινούπολης το 381 καταδίκασε ιδιαιτέρως το βάπτισμα του Σαβέλλιου που περιγράφεται σαν διαδεδομένο στη Γαλατία.

Μια έκδοση του 4^ου ή 5^ου αιώνα του Αποφάσεις των Αγίων Αποστόλων, καταδικάζει αυτούς που «βυθίζουν μόνο μια φορά στο θάνατο του Χριστού» και απαιτεί όλες οι βαπτίσεις να γίνονται με τρεις βυθίσεις κατά τον τριαδικό τρόπο.

Μια Ανατολική παραλλαγή αυτού του γραπτού, προχωράει περισσότερο και συνδέει το βάπτισμα με μία βύθιση, με το Μονταλισμό. Γι’ αυτό, επιμένει ότι ο βαπτιζόμενος πρέπει να διδαχτεί ότι ο Πατέρας ή το Άγιο Πνεύμα δεν ενσαρκώθηκαν κι ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι ο Πατέρας ή ο Γιος.

 

Μεσαίωνας.

 

Η εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη καταδίκασε το βάπτισμα του Σαβέλλιου με ένα γράμμα προς την Αντιόχεια γύρω στο 450.

Ο κώδικας του Ιουστινιανού του 529 (Βυζαντινή αυτοκρατορία) διακήρυξε την ποινή του θανάτου για τους αντιτριαδικούς και τους αναβαπτιστές.

Η σύνοδος της Κωνσταντινούπολης το 553 καταδίκασε ξανά το βάπτισμα του Σαβέλλιου, και ο Martin Dumiun (πέθανε το 579) επίσκοπος της Braga καταδίκασε το βάπτισμα του Σαβέλλιου γιατί «κρατούσε τη μία βύθιση σε ένα όνομα».

Ο Bede (673-735) της Αγγλίας δέχτηκε την εγκυρότητα του βαπτίσματος στο όνομα του Ιησού βασιζόμενος στη δικαιολογία του Αμβρόσιου, όπως έκανε η σύνοδος της Φρυγίας (792) και ο πάπας Νικόλαος Ι (858-867).

Άλλοι μεσαιωνικοί συγγραφείς που αναφέρουν βάπτισμα στο όνομα του Ιησού είναι ο Πέτρος ο Λομβαρδός (πέθανε το 1160), ο Ουγκώ Βίκτωρ (πέθανε το 1141), και ο Θωμάς Ακουίνος (1225-1274).

Απ’ αυτά τα γεγονότα συμπεραίνουμε ότι:

(1)   Καθόλη τη διάρκεια της εκκλησιαστικής ιστορίας κάποιοι άνθρωποι γνώριζαν το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού.

(2)   Πολλοί θεολόγοι το θεωρούσαν έγκυρο.

(3)   Εφόσον επανεμφανίζεται κατ’ επανάληψη σαν εκδοχή, άνθρωποι σε διάφορες εποχές προφανώς συνέχιζαν να διατηρούν αυτό τον τρόπο.

 

Από τη Μεταρρύθμιση κι εμπρός.

 

Ο Μαρτίνος Λούθηρος αντιμετώπισε στις μέρες του προστριβές πάνω στο βάπτισμα στο όνομα του Ιησού. Πολλοί αντιτριαδικοί του 16^ου και του 17^ου αιώνα, βαπτιζόταν στο όνομα του Ιησού.

Για παράδειγμα, το 1572 ο George Schomann βαπτίστηκε στο όνομα Του Χριστού. Ο Thomas Edwards της Αγγλίας έγραψε το 1646 για κάποιους «αιρετικούς» που δίδασκαν ότι βάπτισμα που χρησιμοποιεί τις λέξεις Πατέρας, Γιος και Άγιο Πνεύμα είναι ανθρώπινη παράδοση κι ότι το χριστιανικό βάπτισμα είναι «μόνο στο όνομα του Ιησού Χριστού».

Τον 19^ο αιώνα, πολλοί από τους αδελφούς του Plymouth, όπως κι άλλες Αγγλικές ομάδες, δίδασκαν με την εξουσία του Πράξ.β:38 ότι το βάπτισμα πρέπει να γίνεται στο όνομα του Ιησού.

 

Μονοθεϊστές.

 

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας υπήρχαν πολλοί Μονοθεϊστές (άνθρωποι με πίστη στον ένα Θεό χωρίς διάκριση προσώπων, ο Οποίος φανερώθηκε εν σαρκί στο πρόσωπο του Ιησού).

Εφόσον αυτοί οι Μονοθεϊστές αρνιόταν την τριάδα, θεωρούμε σαν δεδομένο ότι οι περισσότεροι βαπτιζόταν στο όνομα του Ιησού, αν και οι ιστορικές αναφορές σιωπούν πάνω σ’ αυτό το θέμα.

Παρακάτω, παραθέτουμε μια σύντομη λίστα μη τριαδικών που αναφέρει η ιστορία που πίστευαν στη θεότητα του Ιησού Χριστού και προφανώς είχαν βαπτιστεί στο όνομά Του.

1.            Πριν τη σύνοδο της Νίκαιας: Οι μεταποστολικοί πατέρες συμπεριλαμβανομένου του Κλήμεντα της Ρώμης, του Πολύκαρπου, του Ερμά, του Ιγνάτιου, πιθανόν ο Ειρηναίος, μερικοί Μονταλιστές, ο Νεότιος, ο Πραξέας, ο Επίγονος, ο Κλεομένης, προφανώς οι Ρωμαίοι επίσκοποι Κάλλιστος και Ζεφυρίνος, «η πλειοψηφία των πιστών» στις μέρες του Τερτυλλιανού, ο Σαβέλλιος.

2.            Κατά τη σύνοδο της Νίκαιας: Ο Μαρκέλλος της Άγκυρας, ο Φωτεινός, ο Πλοτίνος, ο Κομοδιανός, ο Πρισκιλλιανός οι Σαβελλιανοί.

3.            Μεσαίωνας: Σαβελλιανοί, Πρισκιλλιανιστές, πιθανόν άγνωστοι «αιρετικοί».

4.            Μεταρρύθμιση: Μιχαήλ Σερβέτος που το πιστεύω του ήταν γνωστό στον Λούθηρο, Ζβίγκλιο και Καλβίνο (κάηκε δεμένος σε πάσαλο με την επιδοκιμασία του Καλβίνου). Εμμανουήλ Σβέντεμποργκ (αναγνώρισε το λάθος της τριάδας αλλά δίδασκε κάτι παράξενες εξωβιβλικές θέσεις), κάποιοι Αναβαπτιστές, πολλοί αντιτριαδικοί, ο Γουίλιαμ Πεν και πολλοί μεταξύ των πρώτων Κουάκερων.

5.            19^ος αιώνας: John Clowes (Αγγλία), John Miller (HΠA), μερικές Προτεσταντικές ομάδες της Νέας Αγγλίας (Congregationalists).

6.            20^ος αιώνας: Μονοθεϊστές Πεντηκοστιανοί (UPCI), ΕΧΕΤΕ, ETIX, κάποιοι Σαββατιστές και κάποιοι χαρισματικοί.

 

Εικοστός αιώνας.

 

Αυτός ο αιώνας έχει δει μεγάλη αναζωπύρωση του βαπτίσματος στο όνομα του Ιησού. Η σύγχρονη Πεντηκοστιανή κίνηση ξεκίνησε την 1/1/1901 και ο πρώτος ηγέτης της, ο Τσάρλς Πάρχαμ, άρχισε να βαπτίζει στο όνομα του Ιησού από τις αρχές του 1901 ή του 1902 δικαιολογώντας το ως εξής:

Εφόσον το βάπτισμα μας ταυτίζει με το θάνατο και την ταφή του Χριστού, κι εφόσον ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος που πέθανε για μας, πρέπει να βαπτιζόμαστε στο όνομα του Ιησού.

Ο διακεκριμένος Πεντηκοστιανός Ευαγγελιστής Άντριου Ούρσαν άρχισε να βαπτίζει στο όνομα του Ιησού από τις αρχές του 1910. Ξεκινώντας το 1913, οι διδασκαλίες του βαπτίσματος στο όνομα του Ιησού και του Μονοθεϊσμού άρχισαν να σαρώνουν την Πεντηκοστιανή κίνηση της Βόρειας Αμερικής υπό την ηγεσία των Frank Ewart, R.E. McAlister, Glenn Cook και άλλων. Κάθε περίπτωση, (Πάρχαμ, Ούρσαν, αναζωπύρωση του 1913) ήταν ξεχωριστή από τις άλλες. Η κάθε μία ξεκίνησε από μελέτη της Βίβλου με πολύ προσευχή και με μια ιδιαίτερη εμπειρία κατά την οποία ο Θεός έδωσε φώτιση πάνω στο λόγο Του.

Το 1915 ο Άντριου Ούρσαν έφερε το Πεντηκοστιανό μήνυμα στη Ρωσία, όπου κάποιοι πιστοί του ζήτησαν να τους βαπτίσει στο όνομα του Ιησού, χωρίς να ξέρουν ότι ο Ούρσαν και άλλοι είχαν ήδη δει αυτή την αλήθεια.

Έτσι ξεκίνησε η Πεντηκοστιανή κίνηση σ’ αυτή τη χώρα. Μερικά χρόνια αργότερα, μια ομάδα Κινέζων Χριστιανών άρχισε να διδάσκει Μονοθεϊσμό και βάπτισμα στο όνομα του Ιησού, βασισμένοι μόνο σε ότι διάβαζαν στην Αγία Γραφή, χωρίς να ξέρουν αν και κάποιοι άλλοι στον κόσμο τα πίστευαν. Το 1917 οργάνωσαν την Αληθινή Εκκλησία του Ιησού, που υπάρχει και σήμερα στην Κομμουνιστική Κίνα και την Ταϊβάν.

Πολλοί διακεκριμένοι ηγέτες της πρώτης Πεντηκοστιανής κίνησης βαπτίστηκαν στο όνομα του Ιησού, ανάμεσα στους οποίους: Frank Bartleman (ιστορικός που συμμετείχε στην Azusa Street), E.N. Bell (ένας απ’ τους δύο οργανωτές των Assemblies of God και ο πρώτος Γενικός πρόεδρος), Howard Goss (ο άλλος οργανωτής των Assemblies of God και ανώτερος πρεσβύτερος της οργάνωσης), G.T. Haywood (διακεκριμένος μαύρος ηγέτης), D.C.O. Opperman (διακεκριμένος πρεσβύτερος των Assemblies of God).

Ο Bell αργότερα εγκατέλειψε το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού, ύστερα από πιέσεις τριαδικών συναδέλφων του, όπως έκανε ο Aimee McPherson, που μεταγενέστερα ίδρυσε τη Διεθνή Εκκλησία του Τετραγωνικού Ευαγγελίου.

Η ιστορία του Bell είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Στην αρχή απέρριψε αυτό που αποκαλούσε «Αξιοθρήνητη νέα έκδοση», αλλά μετά βαπτίστηκε στο όνομα του Ιησού δίνοντας τρεις λόγους που το έκανε: (1) Ο Θεός είχε ασχοληθεί μαζί του πάνω στο θέμα για αρκετό καιρό. (2) Ο Θεός πήρε κάθε άλλο μήνυμα από τα κηρύγματά του μέχρι να υπακούσει. (3) Αυτό δίδασκαν και έκαναν οι απόστολοι.

Ο Bell αποκάλυψε τον αναβαπτισμό του σ’ ένα πολύ δυνατό άρθρο με τίτλο «Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός;» αλλά πριν το εκδώσει, οι Assemblies of God έσβησαν πολλά μέρη του, ανάμεσα στα οποία και το γεγονός του αναβαπτισμού του.

Το άρθρο έκφραζε «την ολοκαίνουρια όραση» σχετικά με το ποιος είναι ο Ιησούς και τη σφοδρή συναισθηματική εμπειρία που συνόδευσε αυτή τη νέα αντίληψη και το βάπτισμα. Τελικά, ο Bell κατάπνιξε αυτή την εμπειρία του προκειμένου να διατηρήσει την κοινωνία με τις Assemblies of God, και το 1920 έγινε Γενικός Πρόεδρος για δεύτερη φορά.

Η θέση των Assemblies of God σ’ αυτή την περίπτωση είναι επίσης ενδιαφέρουσα. Το 1915 η ομάδα δέχτηκε το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού σαν έγκυρο. Λίγο αργότερα, συνιστούσε εξαιρετικά, ένα συμβιβαστικό τύπο που περιλάμβανε τα λόγια και των δύο εδαφίων Ματθ.κη:19 & Πράξ.β:38. Τελικά, το 1916 απέρριψε το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού ζητώντας απ’ όλους να αποδεχτούν τη χρήση των τίτλων Πατέρας, Γιος Πνεύμα Άγιο.

Μόνο ένας κήρυκας των Assemblies of God από τη Λουϊζιάνα δέχτηκε το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού, όπως σχεδόν όλοι οι παλιότεροι Καναδοί Πεντηκοστιανοί ηγέτες.

Πάνω από το 25% των Αμερικανών Πεντηκοστιανών είναι Μονοθεϊστές και βαπτίζουν στο όνομα του Ιησού. Επιπλέον, κάποιοι τριαδικοί, βαπτίζουν στο όνομα του Ιησού. Πολλές σύγχρονες χαρισματικές κινήσεις έχουν αρχίσει να βαπτίζουν στο όνομα του Ιησού καθώς και κάποιοι Σαββατιανοί, αν και δεν είναι Πεντηκοστιανοί.