Βρισκόμαστε στα μέσα του 16ου αιώνα. Χριστιανοί πρόσφυγες εγκαταλείπουν τις εστίες τους και καταφεύγουν σε Ιταλία, Ελβετία, Ισπανία, Γαλλία για να γλυτώσουν από το μένος των καθολικών (παπικών και προτεσταντών) της κεντρικής Ευρώπης. Αυτό έχει σαν συνέπεια την αναζωπύρωση της δράσης των μονοθειστικών ομάδων, ενώ στην νότια Ιταλία δημιουργούνται αγροτικές κοινότητες έμπρακτης χριστιανικής ζωής και κοινοκτημοσύνης.
Εκτός νόμου και σε κλίμα έντονης τρομοκρατίας ζουν οι πιστοί στην Ισπανία. Ο Μιχαήλ Σερβέτος ιατρός, θεολόγος, γεωγράφος και νομικός αντικρούει δημόσια τις ετεροδιδασκαλίες των καθολικών. Στο έργο του "τα λάθη της τριάδας" επικρίνει τους τριαδικούς για την χρήση ειδωλολατρικών όρων κατανόησης του Θεού.