Το τέταρτο βιβλίο που έγραψε ο Μωυσής
ονομάζεται Αριθμοί και πήρε τ’ όνομά του από τις δύο απαριθμήσεις του λαού
Ισραήλ που αναφέρονται εδώ.
Β. ΘΕΜΑ
Το θέμα των Αριθμών είναι η υπηρεσία του λαού
Ισραήλ. Μαθαίνουμε πως όλα γίνονταν με τάξη. Ο λαός είχε χωριστεί σε φυλές και
οικογένειες. Κάθε φυλή είχε μία συγκεκριμένη θέση μέσα στο στρατόπεδο. Η πορεία
και η στρατοπέδευση του λαού καθορίζονταν με στρατιωτική ακρίβεια. Κάθε Λευίτης
είχε μία συγκεκριμένη υπηρεσία στη μεταφορά της Σκηνής του Μαρτυρίου.
Οι Αριθμοί είναι επίσης η καταγραφή της
αποτυχίας του Ισραήλ να πιστέψει στις υποσχέσεις του Θεού και να μπει στη γη
Χαναάν καθώς και των περιπλανήσεων του μέσα στην έρημο σαν τιμωρία για την απιστία
του. Το τέλος του βιβλίου μας αφήνει στα σύνορα της γης της επαγγελίας, όπου η
νέα γενιά των Ισραηλιτών περιμένει να εισέλθει.
Μπορεί να πει κανείς ότι το κύριο μάθημα των
Αριθμών είναι ότι η απιστία εμποδίζει την είσοδο σε μία άφθονη ευλογημένη ζωή.
(Δες Εβρ.η:7-19). Κάποια ακόμα μαθήματα σχετίζονται με την υπηρεσία, την τάξη,
την αποτυχία και την περιπλάνηση.
Γ.
ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Οι Αριθμοί καλύπτουν σχεδόν 39 χρόνια των
περιπλανήσεων του λαού Ισραήλ στην έρημο, απ’ το 1490 μέχρι το 1451 π.Χ. περίπου.
Δ.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Ο
Ισραήλ στο Σινά (Κεφ.α-θ)
Οι Αριθμοί ξεκινούν με το λαό Ισραήλ
στρατοπεδευμένο στο όρος Σινά αμέσως μετά την κατασκευή της Σκηνής του Μαρτυρίου.
Ήταν τότε που ο Θεός για πρώτη φορά έδωσε οδηγίες στο Μωυσή να μετρήσει το λαό.
Ο κύριος λόγος ήταν στρατιωτικός, γιατί ο λαός επρόκειτο να κατακτήσει τη γη
της επαγγελίας. Η καταμέτρηση ήταν 603.550 άνδρες από 20 ετών και επάνω.
Μετρήθηκαν επίσης οι ιερείς κι οι Λευίτες
αλλά ξεχωριστά από τον υπόλοιπο λαό. Οι Λευίτες ήταν 22.000 αρσενικά από ενός
μηνός και επάνω. Αυτοί ξεχωρίστηκαν για τον Κύριο παίρνοντας τη θέση του
πρωτότοκου από κάθε φυλή.
Όπως θα θυμάστε ο Ααρών ήταν Λευίτης κι όλοι
οι ιερείς καταγόταν από αυτόν. Τα ιερατικά τους καθήκοντα συμπεριλάμβαναν την
προσφορά των θυσιών, την υπηρεσία στα Αγια, κλπ. Οι άλλοι Λευίτες ήταν βοηθοί
του Ααρών στη φροντίδα της Σκηνής του Μαρτυρίου σε σχέση με τα αντικείμενα και
τα σκεύη που περιείχε. Όλοι οι ιερείς ήταν Λευίτες, αλλά όλοι οι Λευίτες δεν
ήταν ιερείς. Είτε ήταν ιερείς είτε βοηθοί, ασχολούνταν μόνο με την υπηρεσία του
Κυρίου από τα 30 μέχρι τα 50 τους χρόνια.
Η καταμέτρηση του λαού και των Λευιτών έδειξε
ότι υπήρχαν περισσότερα πρωτότοκα αρσενικά στις φυλές από ότι ήταν οι Λευίτες.
Γι’ αυτό το λόγο όσοι ξεπερνούσαν τον αριθμό των Λευιτών έπρεπε να εξαγοραστούν
από την υπηρεσία με την πληρωμή ενός συγκεκριμένου ποσού (γ:46-51).
Μετά την καταμέτρηση, ο Θεός έδωσε στον
Ισραήλ κάποιους επιπλέον νόμους (κεφ.ε, ς), οι Λευίτες ξεχωρίστηκαν (κεφ.η),
γιορτάστηκε το Πάσχα κι η στήλη του πυρός και της νεφέλης κάλυψε τη Σκηνή του
Μαρτυρίου (κεφ.θ). Αυτή η στήλη έγινε το σημείο που τους καθοδηγούσε. Όταν κινιόταν
μετακινούνταν κι αυτοί μαζί του και όταν σταματούσε το ίδιο έκαναν κι αυτοί για
όσο διάστημα έπρεπε.
2. Από
το Σινά στην Κάδης (Κεφ.ι΄-ιθ΄)
Έχει ειπωθεί ότι οι Αριθμοί θα μπορούσαν να
έχουν ονομαστεί το βιβλίο του γογγυσμού. Καθώς διαβάζουμε τα κεφάλαια ι’- ιθ’
μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε γιατί. Ο Ισραήλ παραπονιόταν για την πορεία, την
τροφή που τους προμήθευε ο Θεός και την ηγεσία του Μωυσή.
Η πρώτη ανταρσία ενάντια στο Μωυσή
καθοδηγήθηκε από τον Ααρών και την Μαριάμ, οι οποίοι αμφισβήτησαν την ηγεσία
του. Καθώς όμως άρχισαν να παραπονιούνται στο Μωυσή επενέβη ο Θεός και τους
διόρθωσε. Η Μαριάμ κτυπήθηκε με λέπρα εξ’ αιτίας της ανταρσίας της κι ο Ααρών
ικέτευσε τον Μωυσή να μεσιτεύσει στον Θεό για την αδελφή τους. Ο Θεός, ωστόσο,
αρνήθηκε να τη θεραπεύσει αμέσως. Χρειάστηκε να διωχθεί από το στρατόπεδο για
εφτά ημέρες σύμφωνα με το νόμο που υπήρχε για τη λέπρα ώστε να ντραπεί κι η
ίδια. Σ’ αυτό το διάστημα ολόκληρο το στρατόπεδο περίμενε. Πόσο σπουδαίο είναι
το μάθημα που παίρνουμε από το γεγονός ότι η αμαρτία της Μαριάμ στάθηκε εμπόδιο
στο προχώρημα ενός ολόκληρου έθνους.
Ήταν το σχέδιο του Θεού ο λαός Ισραήλ να
κυριεύσει τη γη της επαγγελίας. Επειδή όμως οι ίδιοι το ζήτησαν, είπε στο Μωυσή
να στείλει δώδεκα άνδρες για να κατασκοπεύσουν τη γη. (Δες Δευτ.α:9-22). Οι
δέκα απ’ αυτούς γύρισαν με απαισιόδοξα νέα αλλά χωρίς καμιά φυσική απόδειξη.
Παρ’ όλο που ο Ιησούς του Ναυή κι ο Χάλεβ επέστρεψαν φορτωμένοι με θαυμάσιους
καρπούς από τη γη Χαναάν, ο λαός προτίμησε ν’ ακούσει τους υπόλοιπους κι έφτασε
στο σημείο να θέλει να λιθοβολήσει αυτούς τους δύο που είχαν πίστη στο Θεό.
Η απιστία έκανε το λαό να φωνάζει “Είθε να απεθνήσκομεν εν γη Αιγύπτου! ή εν
τη ερήμω ταύτη είθε να απεθνήσκομεν” (ιδ:2). Εξαιτίας της απιστίας τους ο
Θεός ικανοποίησε το αίτημα τους και διέταξε να επιστρέψουν στην έρημο. Τα
υπόλοιπα 38 με 39 χρόνια ο Ισραήλ περιπλανιόταν στην έρημο. Όλοι αυτοί που ήταν
πάνω από 20 ετών κατά την έξοδο από την Αίγυπτο πέθαναν στην έρημο, όπως
επιθυμούσαν. Οι μόνες εξαιρέσεις ήταν ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ. Εάν δεν
είχε μεσιτεύσει ο Μωυσής ο Θεός θα είχε καταστρέψει ολόκληρη τη συναγωγή του
λαού Ισραήλ.
Το κεφ. ις΄ αναφέρει μια άλλη ανταρσία. Σ’
αυτή ήταν επικεφαλής ο Κορρέ, ξάδελφος του Μωυσή και του Ααρών. Ο Ααρών ήταν ο
αρχιερέας που ο Θεός είχε διαλέξει. Ο Κορρέ κι οι ακόλουθοι του ισχυρίστηκαν
ότι δεν είναι έτσι κι ότι είχαν κι αυτοί το ίδιο προνόμιο. Σαν αποτέλεσμα της
ανταρσίας τους, ο Θεός έστειλε ένα σεισμό που κατάπιε τον Κορρέ, το Δάθαν και
τον Αβιράμ μαζί με τις οικογένειες και τα υπάρχοντά τους. Εξολοθρεύτηκαν ακόμα
άλλοι 250 που στέκονταν στη θύρα της Σκηνής του Μαρτυρίου προσφέροντας θυμίαμα.
Ο λαός παραπονέθηκε γι’ αυτό λέγοντας ότι ο
Μωυσής τους σκότωσε. Ο τελευταίος ζήτησε από τον Ααρών να κάνει εξιλέωση για το
λαό αλλά 14.700 πέθαναν πριν γίνει αυτό. Μετά τη θυσία η πληγή σταμάτησε.
Αντί ν’ αναγνωρίσουν την κυριαρχία του Θεού
οι Ισραηλίτες στασίαζαν ακόμα. Ο Θεός διέταξε τους αρχηγούς των φυλών να φέρουν
12 ραβδιά και να τα τοποθετήσουν στη Σκηνή του Μαρτυρίου. Το ραβδί που θα
άνθιζε και θα έβγαζε αμύγδαλα θα ήταν η εκλογή του Θεού. Αυτό ήταν το ραβδί του
Ααρών. Μετά απ’ αυτό, η Ααρωνική ιερατεία έγινε αποδεκτή απ’ όλο το λαό. Το
ραβδί που άνθισε το έβαλαν μέσα στην κιβωτό της διαθήκης.
3. Από
την Κάδης στο Μωάβ (Κεφ.κ΄-λς΄)
Το κέφ. κ΄ αναφέρει την αμαρτία του Μωυσή. Ο
λαός για μια φορά ακόμα είχε μείνει χωρίς νερό και παραπονιόταν. Ο Θεός είπε
στο Μωυσή να μιλήσει στο βράχο και θα έβγαινε νερό. Αντί γι’ αυτό όμως, ο
Μωυσής χτύπησε θυμωμένος το βράχο δύο φορές. Ξεπήδησε νερό, αλλά ο Θεός μάλωσε
το Μωυσή για την απιστία του ώστε ν’ αλλάξει την εντολή Του. Σαν τιμωρία, ο
Θεός όρισε ότι ο Μωυσής δεν θα έμπαινε στη γη της επαγγελίας παρόλο που του
επέτρεψε να τη δει από το όρος Πισγά πριν να πεθάνει.
Ο λαός άρχισε να παραπονιέται πάλι και
χτυπήθηκαν από φίδια. Πολλοί πέθαναν από τα δαγκώματα των φιδιών. Ο Θεός είπε
στο Μωυσή να κατασκευάσει ένα χάλκινο φίδι κι όσοι δαγκώνονταν και στρεφόταν να
το κοιτάξουν δεν θα πέθαιναν. Αυτό είναι ένας τύπος του Χριστού (Ιωάν.γ:14)
Οι βασιλείς και τα γύρω έθνη άκουσαν για τα
θαύματα που ο Θεός έκανε στον Ισραήλ και φοβήθηκαν. Πώς θα μπορούσαν να
αντισταθούν σε μια τέτοια δύναμη; Ο Βαλάκ ο βασιλιάς του Μωάβ αποφάσισε να
ζητήσει από τον Βαλαάμ να καταραστεί τον Ισραήλ. Ωστόσο ο Θεός επέτρεψε στο
Βαλαάμ μόνο να ευλογήσει το λαό Του. Παρόλα αυτά ο Ισραήλ στράφηκε στην πορνεία
και την ειδωλολατρία. Ο Φινεές ασχολήθηκε με την αμαρτία στο στρατόπεδο κι
απέτρεψε έτσι την οργή του Θεού. Το γαϊδουράκι του Βαλαάμ μας διδάσκει ότι ο
Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει ότι θέλει για να μιλήσει.
Το κεφ.κς’ καταγράφει τη δεύτερη απαρίθμηση
του Ισραήλ. Είχε περάσει μια γενιά από την πρώτη φορά που έγινε αυτό στο όρος
Σινά. Μόνο ο Ιησούς του Ναυή κι ο Χάλεβ είχαν επιζήσει από τη γενιά που βγήκε
από την Αίγυπτο. Η πρώτη εκείνη γενιά είχε καταδικαστεί να μην μπει στη γη Χαναάν
εξαιτίας της απιστίας τους στην Κάδης - Βαρνή. Καταμετρήθηκαν 601.730 άνδρες.
Ο Ιησούς του Ναυή εκλέχτηκε ο νέος αρχηγός
του Ισραήλ στο κεφ.κζ’. Στα κεφ. κη’ και κθ’ ο Θεός υπενθύμισε στον Ισραήλ την
υποχρέωση που είχε απέναντί Του να τηρεί τον τελετουργικό νόμο. Στο κεφ. λα’
βρίσκουμε τον πόλεμο με τους Μαδιανίτες. Το κεφ. λβ’ αναφέρεται στην κληρονομιά
για τις δυόμισι φυλές στα ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού. Τα κεφ. λγ’ και λδ’
αναφέρονται στο χωρισμό της γης και των πόλεων που δόθηκαν στους Λευίτες και σ’
αυτές που ξεχωρίστηκαν σαν πόλεις καταφυγής.
