ΕΣΘΗΡ

Α. ΘΕΜΑ

Το βιβλίο της Εσθήρ αποτελεί μια ιδιομορφία μέσα στην Βίβλο. Το όνομα του Θεού δεν αναφέρεται ούτε μια φορά ούτε γίνεται κάποια αναφορά στον Εβραϊκό νόμο ή θρησκεία. Ωστόσο υπάρχει πλήθος αναφορών και στοιχείων για το έργο του Θεού ανάμεσα στο λαό Του καθώς και για τη φροντίδα Του προς αυτούς. Το βιβλίο καταγράφει την απελευθέρωση των Εβραίων από την απειλή της καταστροφής.

Τα γεγονότα που συμβαίνουν στο βιβλίο αυτό προηγούνται απ’ αυτά στο βιβλίο του Νεεμία κατά 30 χρόνια περίπου. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η Εσθήρ είναι αυτή που άνοιξε τον δρόμο για το έργο αυτό που έκανε ο Νεεμία. Ο γάμος της με τον βασιλιά πρέπει να έδωσε πολλά προνόμια στους Εβραίους. Αν δεν ήταν αυτή, η Ιερουσαλήμ ίσως ποτέ δεν θα είχε ξανακτιστεί. Το βιβλίο της Εσθήρ είναι μεγάλο ιστορικό γεγονός κι όχι απλά ένα ηθικό συμπέρασμα: «Η απελευθέρωση του έθνους των Εβραίων από την εκμηδένιση τις μέρες της αιχμαλωσίας στη Βαβυλώνα». Αν το έθνος των Εβραίων είχε εξολοθρευτεί τελείως, δεν θα μπορούσε να έχει έρθει ο Μεσσίας στη γη.

Κ α λ η μ έ ρ α

ΝΕΕΜΙΑ

Α. ΘΕΜΑ

Το βιβλίο του Νεεμία είναι η αυτοβιογραφία ενός άνδρα ο οποίος θυσίασε την άνεση και την πολυτέλεια της ζωής στο Περσικό παλάτι προκειμένου να βοηθήσει τα αδέλφια του που είχαν ανάγκη στην Ιερουσαλήμ. Περιγράφει έναν άνδρα ο οποίος συνδύαζε την πνευματικότητα με την πρακτικότητα, έναν άνδρα ο οποίος ήξερε πώς να προσεύχεται και πώς να εργάζεται. Δίχως κανένα φόβο, ο Νεεμία αρνήθηκε να συμβιβαστεί με τους εχθρούς του εξωτερικά ή με την αμαρτία εσωτερικά. Ωστόσο για όλα αυτά που κατάφερε, ο ίδιος έδωσε ταπεινά όλη τη δόξα στο Θεό.

Β. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο συγγραφέας αυτής της βιογραφίας είναι ο Νεεμία.

Γ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Το βιβλίο του Νεεμία το οποίο καλύπτει δώδεκα χρόνια περίπου, από 446 - 434 π.Χ. , καταγράφει τα γεγονότα που περιλαμβάνουν το ταξίδι του στην Ιερουσαλήμ, την ανακατασκευή του τοίχους της πόλης και την αποκατάσταση της λατρείας μέσα στο ναό.

Κ α λ η μ έ ρ α

ΕΣΔΡΑ

Α  ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα βιβλία του Έσδρα, του Νεεμία και της Εσθήρ συνδέονται στενά μεταξύ τους και αναφέρονται στην ίδια περίοδο. Τα κύρια γεγονότα που καλύπτουν αυτά τα τρία βιβλία αναφέρονται στην ιστορία του λαού Ισραήλ μετά την εξορία και είναι:

*     Οι εξόριστοι επιστρέφουν με τον Ζοροβάβελ - 536 π.Χ.

*     Η ανακατασκευή του ναού - 535 π.Χ.

*     Η διακονία των προφητών Αγγαίου και Ζαχαρία - 520 π.Χ.

*     Η αφιέρωση του Ναού - 515 π.Χ.

*     Τα γεγονότα που αναφέρονται στο βιβλίο της Εσθήρ 478 - 473 π.Χ.

*     Η επίσκεψη του Έσδρα στην Ιερουσαλήμ - 458 π.Χ.

*     Ο Νεεμία αποστέλλεται στην Ιερουσαλήμ σαν κυβερνήτης, η ανακατασκευή του τοίχους απ’ αυτόν - 446 π.Χ.

*     Οι προφητείες του Μαλαχία

Κ α λ η μ έ ρ α

B' ΧΡΟΝΙΚΩΝ

Α. ΘΕΜΑ

Όπως στο Α’ Χρονικών, έτσι κι εδώ επαναλαμβάνονται πολλά από τα γεγονότα που αναφέρθηκαν στο Β΄ Σαμουήλ, Α’ και Β’ Βασιλέων. Υπάρχουν περίπου 40 παράλληλα αποσπάσματα στο Β’ Χρονικών, ένα βιβλίο που ασχολείται με τη βασιλεία του Σολομώντα και τους πετυχημένους βασιλιάδες του Ιούδα.

Β. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Κι εδώ δεν είναι σίγουρο ποιος είναι ο συγγραφέας, φαίνεται όμως ότι ο Έσδρα εξέδωσε αυτό το βιβλίο.

Γ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Συνεχίζοντας την ιστορία του Ιούδα που άρχισε στο Α’ Χρονικών, το Β’ Χρονικών προχωράει με το Σολομώντα και τελειώνει με το διάταγμα του Κύρου, που επέτρεψε στο λαό να επιστρέψει από την αιχμαλωσία και τους έδωσε το δικαίωμα να ξαναχτίσουν το ναό.

Κ α λ η μ έ ρ α

Α' ΧΡΟΝΙΚΩΝ

Α. ΘΕΜΑ

Το θέμα του βιβλίου είναι ότι ο Θεός είναι Κυρίαρχος. Παρ’ όλο που τα βιβλία των Βασιλέων και των Χρονικών παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα ως προς το περιεχόμενο τους, είναι γραμμένα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Τα βιβλία των Βασιλέων αντανακλούν την ανθρώπινη οπτική, ενώ τα βιβλία των Χρονικών είναι γραμμένα από την πλευρά του Θεού. Τα βιβλία των Χρονικών ασχολούνται κυρίως με την ιστορία του Ιούδα.

Β. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Η απόδοση της συγγραφής του Α’ Χρονικών δεν είναι σίγουρη. Θεωρείται ωστόσο ότι εκδόθηκε από τον Έσδρα, ίσως ένα μέρος, με σκοπό να ενθαρρυνθεί ο λαός στο χτίσιμο του οίκου του Θεού όταν επέστρεψαν από την αιχμαλωσία.

Γ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Τα Α΄& Β΄ Χρονικών καλύπτουν τα 520 χρόνια, από το 1056 - 536 π.Χ. Είναι η περίοδος από το θάνατο του Σαούλ μέχρι το διάταγμα του Κύρου. Το βιβλίο πιθανότατα γράφτηκε κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας ή λίγο μετά.

Κ α λ η μ έ ρ α

ΔΥΝΑΤΑΙ ….. ΥΠΟΜΟΝΗ

«όθεν δύναται και να σώζη εντελώς τους προσερχομένους εις τον Θεόν δι' αυτού, ζων πάντοτε διά να μεσιτεύση υπέρ αυτών» Εβρ.ζ:25

Ποιος δύναται; Ο πλούσιος, ο δυνατός, ο σοφός, ο έχων και κατέχων;

ΟΧΙ! Αν μπορούσαμε να βλέπαμε τις αδυναμίες των «δυνατών», καθώς είναι δέσμιοι του εαυτού τους και του περιβάλλοντός τους.

Το ΔΥΝΑΤΑΙ αρμόζει μόνο στον Θεό.

Κ α λ η μ έ ρ α

Β' ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Α. ΘΕΜΑ

Το Β’ Βασιλέων συνεχίζει την αφήγηση της πτώσης του Ιούδα και του Ισραήλ που είχαν σαν αποκορύφωμα την αιχμαλωσία των δυο βασιλείων. Όλοι οι βασιλείς του Ιούδα και του Ισραήλ αναφέρονται στα Α’ και Β’ Βασιλέων με εξαίρεση τον Σαούλ και τον Δαβίδ.

Β. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο άνθρωπος που συνέγραψε το Β’ Βασιλέων είναι άγνωστος. Θεωρείται ότι ο Ιερεμίας συγκέντρωσε τα στοιχεία που κατέγραψαν ο Νάθαν, ο Γαδ κ.α.

Γ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Το Β’ Βασιλέων καλύπτει 308 χρόνια. Από τις βασιλείες του Ιωράμ στον Ιούδα και του Οχοζία στον Ισραήλ μέχρι την αιχμαλωσία ή από το 896 - 588 π.Χ. Αυτό το διάστημα ήταν επίσης η μεγάλη προφητική περίοδος του Ισραήλ αλλά ο λαός δεν έδινε σημασία στο μήνυμα των προφητών. Έγιναν κάποιες λίγες αναμορφώσεις αλλά ήταν επιφανειακές.

Κ α λ η μ έ ρ α

Α' ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Α. ΘΕΜΑ

Το Α’ Βασιλέων συνεχίζει την ιστορία του βασιλείου του Ισραήλ η οποία ξεκίνησε στα βιβλία Α’ και Β’ Σαμουήλ. Είναι η ιστορία της ανόδου της δόξας και της πτώσης του Εβραϊκού βασιλείου ανάλογα με τη στάση του λαού απέναντι στο Θεό. Το βιβλίο φανερώνει με γλαφυρότητα ότι η σχέση του λαού με το Θεό συχνά εξαρτιόταν από τη στάση του μονάρχη που κυβερνούσε - ένα σημαντικό μάθημα για κάθε έθνος.

Β. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Θεωρείται γενικά ότι ο Ιερεμίας συγκέντρωσε τις αναφορές που κατέγραψαν ο Νάθαν, ο Γάδ κ.α. (Α’ Χρον.κθ:29). Τα Α’ και Β’ Βασιλέων ήταν αρχικά ένα βιβλίο στα πρωτότυπα Εβραϊκά χειρόγραφα.

Κ α λ η μ έ ρ α

Β' ΣΑΜΟΥΗΛ

Α. ΘΕΜΑ

Η βασιλεία του Δαβίδ είναι το θέμα με το οποίο ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά το βιβλίο. Έτσι γνωρίζουμε από κοντά αυτό τον άνθρωπο που ήταν «κατά την καρδία του Θεού». Τον παρακολουθούμε στο θρόνο και μέσα στο σπίτι του. Παρατηρούμε από κοντά τις θλίψεις που πέρασε καθώς και τους θριάμβους του. Ακούμε τις προσευχές και τους ύμνους του, την δίκαιη οργή του και τα λόγια της καλοσύνης, της τρυφερότητας και της ευγένειας που βγήκαν απ’ το στόμα του. Γινόμαστε μάρτυρες των αμαρτιών και της μετάνοιας του. Βλέπουμε έναν άνθρωπο που άσχετα από μερικές σκοτεινές σκιές στη ζωή του, πραγματικά έβαζε το Θεό στην πρώτη θέση κι ο Κύριος ήταν πάνω απ’ όλα μία ένδοξη πραγματικότητα. Ο Δαβίδ ήταν ένας άνθρωπος που είχε βαθιά συναίσθηση της δικής του αδυναμίας, των αποτυχιών και των αμαρτιών του αλλά ο οποίος ήξερε πραγματικά το Θεό και Τον εμπιστευόταν μ’ όλη του την καρδιά.

Κ α λ η μ έ ρ α

Α' ΣΑΜΟΥΗΛ

Α. ΘΕΜΑ

«Η μεγάλη μεταβολή» μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι το θέμα του βιβλίου Α΄ Σαμουήλ. Αυτή η μεταβολή, η αλλαγή, αφορά το πέρασμα της διακυβέρνησης του Ισραήλ από τους Κριτές στους Βασιλείς κι απ’ την εξουσία του Θεού, ο οποίος ήταν ο αόρατος Βασιλιάς, στην εξουσία ενός ορατού βασιλιά πράγμα που έκανε το λαό Ισραήλ να ομοιωθεί με τα υπόλοιπα έθνη.

Το θέμα επικεντρώνεται γύρω από τρία πρόσωπα: Τον Σαμουήλ, ένα πατριώτη και κριτή ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο Θεό και Τον υπηρετούσε πιστά, τον Σαούλ, ένα εγωιστή και ζηλιάρη βασιλιά, ο οποίος έπεσε σε λάθη και στάθηκε άπιστος απέναντι στο Θεό, και τον Δαβίδ, «έναν άνδρα κατά την καρδία του Θεού», τον υμνωδό του Ισραήλ, έναν άνθρωπο προσευχής και δοξολογίας, δοκιμασμένο, πειθαρχημένο, ο οποίος καταδιώχτηκε και τελικά στέφθηκε βασιλιάς σ’ ολόκληρο τον Ισραήλ.

Κ α λ η μ έ ρ α

ΡΟΥΘ

Α. ΘΕΜΑ

Η Ρουθ είναι ένα φωτεινό σημείο στη διάρκεια της βασιλείας των κριτών. Είναι μια από τις ομορφότερες ιστορίες της Βίβλου και φανερώνει την πιστότητα και την ομορφιά του χαρακτήρα κάποιων ανθρώπων. Το βιβλίο αυτό θεωρείται ένα λογοτεχνικό διαμάντι.

Η ιστορία της Ρουθ έχει διπλό ενδιαφέρον γιατί η ηρωίδα είναι μια εθνική. Η τελευταία λέξη του βιβλίου, Δαβίδ, αποκαλύπτει τη βασική αξία του: Μας πηγαίνει πίσω στον απόγονο του Δαβίδ, τον πρόγονο του Μεσσία. Η γενεαλογία στο τελευταίο κεφάλαιο είναι το αποκορύφωμα του βιβλίου.

Το βιβλίο αυτό ξεχωρίζει επίσης γιατί είναι ένα από τα δύο βιβλία της Βίβλου που έχει σαν τίτλο το όνομα μιας γυναίκας. Η Ρουθ μια εθνική παντρεύτηκε μέσα σε μια Εβραϊκή οικογένεια κι έτσι μπήκε μέσα στη γενεαλογία του Δαβίδ. Μέσα από κει έχουν ευλογηθεί όλοι οι εθνικοί. Το άλλο βιβλίο είναι η Εσθήρ, μέσα από το γάμο της μ’ έναν εθνικό μονάρχη, η Εσθήρ, μια Ιουδαία, έσωσε κι απελευθέρωσε το έθνος της.

Κ α λ η μ έ ρ α

κατά χάριν είσθε σεσωσμένοι διά της πίστεως

Εφεσ.β:8 Διότι κατά χάριν είσθε σεσωσμένοι διά της πίστεως· και τούτο δεν είναι από σας, Θεού το δώρον·

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σήμερα που διακηρύττουν και πιστεύουν με θέρμη ότι μια προφορική ομολογία  και μια βαθιά πίστη είναι το παν στο θέμα της σωτηρίας.

Για να εξετάσουμε το παραπάνω εδάφιο, θα ήθελα να δούμε την πρώτη φορά που η λέξη «χάρη» αναφέρεται στην Βίβλο.

Γέν.ς:8 Ο δε Νώε εύρε χάριν ενώπιον Κυρίου.

Κ α λ η μ έ ρ α

Ο Ιησούς στην εποχή της Κρίσης

Απ’ ό,τι διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, ο Ιησούς έζησε μαζί με το λαό Του εδώ στη γη διάφορες κρίσεις και τις αντιμετώπισε με θαυμαστή σοφία. Κι αναρωτιέται κανείς:

·        Πώς θα συμπεριφερόταν σήμερα ο Κύριος αν ζούσε τη δική μας κρίση;

·        Τι θα είχε να πει σ’ εμάς τους πιστούς;

·       Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη υπόσχεση στο λόγο του Θεού ή κάποια εικόνα που να μας δείχνει τί θα πρέπει να περιμένουμε από το Χριστό στην εποχή της κρίσης;

Στο 5^ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης διαβάζουμε πώς συμπεριφέρεται ο Χριστός με φόντο τα γεγονότα των έσχατων, των δικών μας δηλαδή, καιρών. Ο Ιωάννης βλέπει ένα θρόνο και Κάποιον να κάθεται σ’ αυτόν, και να κρατάει στο δεξί του χέρι ένα κυλινδρικό, επτασφράγιστο βιβλίο. Κανένας δεν μπορούσε ν’ ανοίξει αυτό το βιβλίο, παρά μόνο ο λέων του Ιούδα, ο οποίος όμως έμοιαζε με ένα μικρό, τραυματισμένο αρνάκι.

Κ α λ η μ έ ρ α

ΚΡΙΤΑΙ

Α. ΤΙΤΛΟΣ

Ο τίτλος Κριταί προέρχεται απ’ τους ανθρώπους που έκλεξε ο Θεός να κυβερνήσουν το λαό Του μετά το θάνατο του Ιησού του Ναυή. Αυτοί οι άνδρες ονομάστηκαν Κριτές.

Β. ΘΕΜΑ

Ενώ ο Ιησούς του Ναυή είναι ένα βιβλίο νίκης οι Κριταί είναι ένα βιβλίο αποτυχίας. Το κεφ. β:7-19 συνοψίζει όλο το θέμα του βιβλίου. Μετά το θάνατο του Ιησού του Ναυή, η νέα γενιά των Ισραηλιτών συμμάχησε με τα έθνη που η παλιά γενιά άφησε να μείνουν στη γη. Το αποτέλεσμα ήταν να πέσουν στην ειδωλολατρία και την ανηθικότητα. Η κρίση του Θεού τους έφερνε σε αιχμαλωσία σ’ αυτά τα έθνη. Κάθε φορά που έκραζαν στο Θεό ερχόταν ένας ελευθερωτής και αυτοί έμεναν πιστοί στον Κύριο όσο εκείνος ζούσε. Οι λέξεις αμαρτία, αιχμαλωσία, θλίψη και σωτηρία περιγράφουν γλαφυρά το βιβλίο αυτό.