Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ (4)

 

Τρίτος αιώνας.

 

Είναι σημαντικό, ότι βρίσκουμε αναφορές βάπτισης στο όνομα του Ιησού, πολύ καιρό μετά τον Ιουστίνο. Τον τρίτο αιώνα, ξεσηκώθηκε μια διαμάχη για την εγκυρότητα των βαπτίσεων που κάνουν οι «αιρετικοί».

Ο Στέφανος, επίσκοπος Ρώμης (οι Καθολικοί τον θεωρούν πάπα) υποστήριξε ότι είναι έγκυρο αυτό το βάπτισμα, ενώ ο Βορειοαφρικάνος θεολόγος Κυπριανός υποστήριξε ότι δεν ήταν.

Στην εναντίωση του Στέφανου ο Κυπριανός πραγματεύτηκε την περίπτωση των «αιρετικών» που βαπτίζουν στο όνομα του Ιησού. Ρώτησε: Μπορούν όσοι αιρετικοί έχουν βαπτιστεί στο όνομα του Ιησού να θεωρηθούν ότι έχουν λάβει άφεση αμαρτιών; Υποστήριξε ότι οι Εβραίοι στις Πράξεις, σωστά βαπτίστηκαν στο όνομα του Ιησού, επειδή ήδη γνώριζαν τον Πατέρα, αλλά οι εθνικοί που δεν γνώριζαν τον Πατέρα πρέπει να βαπτίζονται σε όλη την τριάδα.

Ο Κυπριανός υποστήριξε στη συνέχεια ότι οι αιρετικοί αρνούνται τον Πατέρα και Τον βλασφημούν, άρα βάπτισμα μόνο στο όνομα του Ιησού δεν μπορεί να τους σώσει.

Οι αντίπαλοι του Κυπριανού υποστήριξαν ότι το βάπτισμα στο όνομα του Ιησού ήταν ήδη έγκυρο, ακόμα κι αν γινόταν από τους αιρετικούς εξαιτίας της δύναμης που υπάρχει στο όνομα του Ιησού.

Ο Φιρμιλιανός, επίσκοπος της Καισαρείας στην Καππαδοκία, έγραψε στον Κυπριανό το 256. Μνημόνευσε τον Στέφανο σα να έλεγε ότι «το όνομα του Χριστού πλεονεκτεί κατά πολύ στο θέμα της πίστης και στον αγιασμό του βαπτίσματος, που όποιος, όπου κι αν βαπτιστεί με οποιοδήποτε τρόπο στο όνομα του Χριστού, αμέσως αποκτά τη χάρη του Χριστού».

Ο Κυπριανός αντέδρασε στην άποψη του Στέφανου με τον παρακάτω τρόπο: Αν είναι έτσι, τότε οι αιρετικοί μπορούν να πάρουν και το Άγιο Πνεύμα, απλά επιθέτοντας χείρας και επικαλούμενοι το όνομα του Ιησού. Αυτό τότε θα σήμαινε ότι έχουν γεννηθεί απ’ το νερό και το Πνεύμα κι ότι είναι αληθινοί Χριστιανοί, έστω κι αν δεν ανήκουν στην Καθολική εκκλησία.

Ο Κυπριανός υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι σωστό. Σαν το όνομα του Ιησού να μη μπορεί να δώσει το Άγιο Πνεύμα έξω από την Καθολική εκκλησία, έτσι ώστε και το βάπτισμα μόνο στο όνομα του Ιησού να μην είναι έγκυρο έξω από την εκκλησία.

Οι ιστορικοί μετά απ’ αυτές τις αναφορές, καταλήγουν ότι πολλοί στις μέρες του Κυπριανού βάπτιζαν στο όνομα το Ιησού, κι ότι προφανώς ο Στέφανος επέτρεψε αυτόν τον τύπο βαπτίσματος.

Κάποιοι πιστεύουν ότι κι ο Κυπριανός αποδέχτηκε αυτό το βάπτισμα εφ’ όσον η Καθολική εκκλησία βάπτιζε έτσι και δεν αποκηρυσσόταν η τριάδα. Σε κάθε περίπτωση, όλη αυτή η δημόσια διαμάχη φανερώνει ότι πολλοί άνθρωποι βαπτιζόταν στο όνομα του Ιησού Χριστού κατά τον τρίτο αιώνα μ.Χ.

Εντυπωσιακή επαλήθευση έρχεται από την Πραγματεία στον Αναβαπτισμό από ανώνυμο συγγραφέα. Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι ο συγγραφέας ήταν καλόγερος του τέταρτου αιώνα που τον έλεγαν Ουρσίνο, αλλά οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ήταν επίσκοπος του τρίτου αιώνα που εναντιώθηκε στον Κυπριανό.

Η πραγματεία ασχολείται με το τι πρέπει να γίνει όταν ένα άτομο «που βαπτίστηκε σαν αιρετικός στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», αφήσει την αίρεση και θελήσει να επιστρέψει στην Καθολική εκκλησία.

Η κατάληξη είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να βαπτιστεί ξανά. «Οι αιρετικοί που βαπτίζονται στο νερό στο όνομα του Ιησού Χριστού πρέπει μόνο να βαπτιστούν με το Άγιο Πνεύμα».

Ο συγγραφέας αναφέρει κάποια σημαντικά σημεία στην πραγματεία του:

(1)       Η θέση του υποστηριζόταν από «τα πιο παλιά έθιμα, την εκκλησιαστική παράδοση» και «την εξουσία τόσων χρόνων, τόσων εκκλησιών, των αποστόλων και των επισκόπων». (

1.    2) «Η δύναμη του ονόματος του Ιησού που επικαλείται πάνω στον βαπτιζόμενο …… δεν του προσφέρει ….. μικρό πλεονέκτημα για την επίτευξη της σωτηρίας» παραπέμποντας στις Πράξ.δ:12 και Φιλιπ.β:9-11.

(2)       Η «επίκληση του ονόματος του Ιησού δεν πρέπει να θεωρείται ανώφελη εξαιτίας του σεβασμού και της δύναμης αυτού του ονόματος, στο οποίο είναι καθιερωμένο να ενεργούνται όλες οι δυνάμεις».

(3)       Η απλή επίκληση του ονόματος του Ιησού πάνω στον αιρετικό δεν σώζει, αλλά αν διορθώσει το λάθος του, αναγνωρίζοντας την αλήθεια, και λάβει το Άγιο Πνεύμα, τότε γίνεται  αποτελεσματική, ο αιρετικός δεν «χάνει την παλαιότερη επίκληση του ονόματος του Ιησού».

(4)       Αυτή η διδασκαλία δεν αντιφάσκει με το Ματθ.κη:19.

(5)       Δεν βαπτιζόταν μόνο αιρετικοί «επικαλούμενοι το όνομα του Ιησού», αλλά «πολλοί άνθρωποι», Εβραίοι και Εθνικοί, πιστεύοντας σωστά, βαπτιζόταν με τον ίδιο τρόπο.

 

Τέταρτος αιώνας.

 

Ακόμα και μετά τη σύνοδο της Νίκαιας, βρίσκουμε αναφορές βάπτισης στο όνομα του Ιησού, που σημαίνει ότι συνέχιζε να είναι ένας ζωντανός τρόπος βάπτισης.

Ο Αμβρόσιος (340-398), αν και τριαδικός, φανερά υποστήριζε ότι ήταν έγκυρο, με το σκεπτικό ότι βάπτισμα στο όνομα ενός προσώπου της τριάδας είναι το ίδιο με το βάπτισμα σ’ ολόκληρη την τριάδα.

Η σύνοδος της Κωνσταντινούπολης το 381 καταδίκασε ιδιαιτέρως το βάπτισμα του Σαβέλλιου που περιγράφεται σαν διαδεδομένο στη Γαλατία.

Μια έκδοση του 4^ου ή 5^ου αιώνα του Αποφάσεις των Αγίων Αποστόλων, καταδικάζει αυτούς που «βυθίζουν μόνο μια φορά στον θάνατο του Χριστού» και απαιτεί όλες οι βαπτίσεις να γίνονται με τρεις βυθίσεις κατά τον τριαδικό τρόπο.

Μια Ανατολική παραλλαγή αυτού του γραπτού, προχωράει περισσότερο και συνδέει το βάπτισμα με μία βύθιση, με το Μονταλισμό. Γι’ αυτό, επιμένει ότι ο βαπτιζόμενος πρέπει να διδαχτεί ότι ο Πατέρας ή το Άγιο Πνεύμα δεν ενσαρκώθηκαν κι ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι ο Πατέρας ή ο Γιος.