Α’ Κορ.ια:2-16 Σας επαινώ δε, αδελφοί, ότι εις
πάντα με ενθυμείσθε, και κρατείτε τας παραδόσεις, καθώς παρέδωκα εις εσάς. Θέλω
δε να εξεύρητε, ότι η κεφαλή παντός ανδρός είναι ο Χριστός, κεφαλή δε της
γυναικός ο ανήρ, κεφαλή δε του Χριστού ο Θεός. Πας ανήρ προσευχόμενος ή
προφητεύων, εάν έχη κεκαλυμμένην την κεφαλήν, καταισχύνει την κεφαλήν αυτού.
Πάσα δε γυνή προσευχομένη ή προφητεύουσα με την κεφαλήν ασκεπή καταισχύνει την
κεφαλήν εαυτής· διότι εν και το αυτό είναι με την εξυρισμένην. Επειδή αν δεν
καλύπτηται η γυνή, ας κουρεύση και τα μαλλία αυτής· αλλ' εάν ήναι αισχρόν εις
γυναίκα να κουρεύη τα μαλλία αυτής ή να ξυρίζηται, ας καλύπτηται. Διότι ο μεν
ανήρ δεν χρεωστεί να καλύπτη την κεφαλήν αυτού, επειδή είναι εικών και δόξα του
Θεού· η δε γυνή είναι δόξα του ανδρός. Διότι ο ανήρ δεν είναι εκ της γυναικός,
αλλ' η γυνή εκ του ανδρός· επειδή δεν εκτίσθη ο ανήρ διά την γυναίκα, αλλ' η
γυνή διά τον άνδρα. Διά τούτο η γυνή χρεωστεί να έχη εξουσίαν επί της κεφαλής
αυτής διά τους αγγέλους. Πλην ούτε ο ανήρ χωρίς της γυναικός ούτε η γυνή χωρίς
του ανδρός υπάρχει εν Κυρίω. Διότι καθώς η γυνή είναι εκ του ανδρός, ούτω και ο
ανήρ είναι διά της γυναικός, τα πάντα δε εκ του Θεού. Κρίνατε σεις καθ'
εαυτούς· είναι πρέπον γυνή να προσεύχηται εις τον Θεόν ασκεπής; Η ουδέ αυτή η
φύσις δεν σας διδάσκει, ότι ανήρ μεν εάν έχη κόμην είναι εις αυτόν ατιμία, γυνή
δε εάν έχη κόμην, είναι δόξα εις αυτήν; διότι η κόμη εδόθη εις αυτήν αντί
καλύμματος. Εάν τις όμως φαίνηται ότι είναι φιλόνεικος, ημείς τοιαύτην
συνήθειαν δεν έχομεν, ουδέ αι εκκλησίαι του Θεού.
Αναφέραμε όλο αυτό το απόσπασμα, επειδή το πλαίσιο είναι
απαραίτητο για τη σωστή ερμηνεία των σχολίων του Παύλου σχετικά με το μήκος των
μαλλιών.
Σε αυτό το απόσπασμα, ο Παύλος αντιμετωπίζει μια κατάσταση
στην Κορινθιακή εκκλησία όπου οι γυναίκες είχαν επαναστατήσει ενάντια στην
ηγεσία και εξουσία του άντρα. Αναφέρει δύο συγκεκριμένες περιπτώσεις εξέγερσης:
την παράδοση του καλύμματος της κεφαλής και το μήκος των μαλλιών.
Η πρώτη περίπτωση αφορούσε την υποχρέωση των γυναικών να
φορούν ένα κάλυμμα κεφαλής, συνήθως ένα σάλι ριγμένο πάνω από τα μαλλιά. Αυτό
το κάλυμμα ήταν απαραίτητο για τις γυναίκες όλες τις ώρες που βρισκόταν σε
δημόσιο χώρο, συμπεριλαμβανομένης της συνάθροισης της εκκλησίας. Συμβόλιζε τη
γυναίκα που ήταν υπό την εξουσία του Θεού, του συζύγου ή του πατέρα της. Εάν
μια γυναίκα αρνιόταν να φορέσει το κάλυμμα, θεωρείτο σαν πράξη εξέγερσης και
διαμαρτυρίας.
Και οι άντρες ακολουθούσαν ένα παρόμοιο έθιμο, φορώντας ένα κάλυμμα
στο κεφάλι σε δημόσιους χώρους, αλλά σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άντρες
έπρεπε να βγάζουν το κάλυμμα της κεφαλής τους κατά την είσοδο σε μια συναγωγή ή
εκκλησία. Μ’ αυτή την κίνηση, οι άντρες δήλωναν ότι βρίσκονταν υπό την εξουσία
του Κυρίου. Έτσι, ενώ οι γυναίκες έπρεπε να χρησιμοποιούν ένα κάλυμμα κεφαλής
στην εκκλησία, οι άνδρες έπρεπε να το αφαιρούν στην εκκλησία. (Μερικές
χριστιανικές κοινότητες επιλέγουν να ακολουθήσουν αυτήν την πρακτική ακόμα
σήμερα). Εάν οποιοδήποτε από τα δύο φύλα εναντιωνόταν σε αυτές τις παραδόσεις,
θεωρείτο πράξη εξέγερσης και διαμαρτυρίας.
Η δεύτερη περίπτωση ήταν το μήκος των μαλλιών. Σε αντίθεση
με τις ταινίες του Χόλυγουντ που δείχνουν τους άντρες με μαλλιά μέχρι τον ώμο,
οι άντρες παραδοσιακά είχαν κοντά μαλλιά, αν δεν ήταν κάτω από ευχή (Πράξ.ιη:18).
Οι γυναίκες, από την άλλη μεριά, παραδοσιακά άφηναν τα μαλλιά τους μακριά. Όπως
και με τα καλύμματα του κεφαλιού, αν ένας άντρας ή μια γυναίκα πήγαινε ενάντια
σε αυτές τις παραδόσεις, θεωρείτο πράξη εξέγερσης.
Στην Κορινθιακή εκκλησία, μερικές γυναίκες αρνούνταν να
φορέσουν κάλυμμα κεφαλιού στην εκκλησία και μερικές είχαν ακόμη ξυρίσει τα
κεφάλια τους. Αυτές οι ενέργειες είχαν σαν στόχο να κάνουν τις γυναίκες να
μοιάζουν με τους άνδρες, ένας τρόπος διακήρυξης ότι ήταν ίσες σε εξουσία με
τους άντρες. Αυτή ήταν μια τολμηρή και προσβλητική διαμαρτυρία κατά των εργατών
της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου του Παύλου.
Φαίνεται επίσης, ότι αυτές οι γυναίκες δικαιολογούσαν τις
πράξεις τους ισχυριζόμενες ότι είχαν την ελευθερία εν Χριστώ να αγνοήσουν την
παράδοση, αλλά ο Παύλος ξεκινά αυτό το απόσπασμα στο εδ.2, επαινώντας εκείνους
που κρατούσαν τις παραδόσεις. Αυτές οι παραδόσεις ήταν σημαντικές για τον Παύλο
όχι επειδή το μήκος των μαλλιών και τα καλύμματα κεφαλής αυτά καθ’ αυτά ήταν
σημαντικά, αλλά λόγω των υποκείμενων ζητημάτων υπακοής και υποταγής.
Αν μια γυναίκα αρνιόταν να φορέσει κάλυμμα κεφαλής ή αν ξύριζε
το κεφάλι της, δήλωνε ότι δεν υποτασσόταν στις αρχές που είχε τοποθετήσει πάνω
της ο Κύριος. Έστελνε ένα δυνατό και καθαρό μήνυμα στους άντρες της εκκλησίας,
και δεν θα μπορούσε να το κάνει πιο καθαρά, ακόμα κι αν το είχε γράψει στο
μέτωπό της!
Ο Παύλος ανταποκρίνεται στην επίδειξη ανυπακοής και έλλειψης
σεβασμού για την εξουσία, με την εντολή προς τις γυναίκες να επιστρέψουν στις
αποδεκτές παραδόσεις της εποχής τους. Και πάλι, οι εντολές του Παύλου δεν είναι
για να ορίσει ένα ορισμένο μήκος μαλλιών για όλες τις γυναίκες, για πάντα. Τα
συμφραζόμενα φανερώνουν ότι αυτό που τον ενδιαφέρει είναι οι γυναίκες να σέβονται
την εξουσία. Σε αυτή την περίπτωση, ο μόνος τρόπος γι’ αυτές τις γυναίκες να
διορθώσουν την αμαρτία, είναι να επιστρέψουν στις αποδεκτές παραδόσεις των ημερών,
να αντιστρέψουν την κακή συμπεριφορά τους και να ανακτήσουν την μαρτυρία της υποταγής
στην εξουσία.
Παρατηρήστε πώς ο Παύλος τελείωσε αυτό το απόσπασμα. Είπε, «Εάν
τις» (που σημαίνει αυτές οι γυναίκες) «φαίνηται ότι είναι φιλόνεικος»
(δηλαδή, δεν ακολουθεί τις παραδόσεις), δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Με άλλα
λόγια, εάν οι γυναίκες θέλουν να συνεχίσουν τις διαμαρτυρίες τους με την ελπίδα
να επιβάλουν μια διαφορετική ρύθμιση ή να αλλάξουν τις παραδόσεις, ο Παύλος
λέει ότι δεν είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί. Οι παραδόσεις θα αντέξουν.
Ως εκ τούτου, η Αγία Γραφή δεν ορίζει ένα συγκεκριμένο μήκος
μαλλιών για τις γυναίκες σήμερα. Αντ’ αυτού, λέει ότι οι χριστιανοί (άντρες και
γυναίκες) υποτάσσονται στις αρχές και συμμορφώνονται με τις παραδόσεις και τις
κατευθυντήριες γραμμές της εκκλησίας τους. Ενεργώντας διαφορετικά είναι μια επίδειξη
εξέγερσης και ασέβειας προς την εξουσία.
