Όσον αφορά στην διδασκαλία της Βίβλου επί του θέματος, το
κλειδί για την κατανόηση της διδασκαλίας του Παύλου, είναι να λάβει κανείς υπόψη
του τα κίνητρά του γι’ αυτές τις οδηγίες στην Α’ Κορ.ια.
Η διδασκαλία του για το κάλυμμα των μαλλιών (και το μήκος
των μαλλιών) απευθύνονταν σε ένα επαναστατικό πνεύμα μέσα σ’ αυτή την εκκλησία.
Η διδασκαλία του Παύλου σ’ αυτό το κεφάλαιο κάνει σύγκριση
μεταξύ ενός πολιτιστικού σημείου (να έχουν κάλυμμα κεφαλής) και ενός πνευματικού
σημείου (η ανάγκη σεβασμού της εξουσίας και της διακονίας στην Εκκλησία). Στον καιρό
του Παύλου, αν μια γυναίκα αρνιόταν να έχει καλυμμένη την κεφαλή της, ήταν σαν
να έλεγε ότι αρνείται να υποταχθεί στην εξουσία του άντρα της ή ότι έβλεπε τον
εαυτό της ίσο σε εξουσία με τους άντρες (οι οποίοι δεν φορούν καλύμματα
κεφαλής). Μια τέτοια δήλωση ήταν πράξη εξέγερσης κατά του Χριστού, και γι’ αυτό,
τον καιρό του Παύλου, παραλείποντας να φορέσει κάλυμμα ήταν μια αμαρτωλή
διαμαρτυρία.
Δηλαδή, η απαίτηση να φορούν καλύμματα κεφαλής εξακολουθεί
να ισχύει για τις γυναίκες στην εκκλησία σήμερα; Πιστεύουμε ότι η απάντηση
είναι όχι, επειδή το μαντήλι δεν έχει καμία έμφυτη πνευματική αξία εκτός από τη
σημασία που αποδίδεται από τα ήθη και έθιμα της εποχής. Στην πραγματικότητα, ο
Παύλος μας δίνει αρκετές ενδείξεις στο κείμενο ότι το υποστηρίζει από
πολιτιστική άποψη.
Πρώτον, στο εδ.2 ο Παύλος αποκαλεί αυτά τα θέματα «παραδόσεις»
που σημαίνει ότι δεν είναι καθολική συνταγή.
Δεύτερον, στο εδ.16 ο Παύλος λέει αν
κάποιος προτιμούσε ένα διαφορετικό πρότυπο ή πολιτιστική πρακτική, δεν μπορούσε
να τους δώσει καμία άλλη επιλογή, γιατί δεν μπορούσε να αλλάξει τα έθιμα και τα
ήθη της εποχής (ως εκ τούτου, η συμμόρφωση με την πολιτιστική προσδοκία ήταν
απαραίτητη).
Οι κύριες προκλήσεις για την ερμηνεία μας, επικεντρώνονται
στις δηλώσεις του Παύλου στα εδ.14-15. Πρώτον, λέει στο εδ.14 «ουδέ αυτή η
φύσις δεν σας διδάσκει, ότι ανήρ μεν εάν έχη κόμην είναι εις αυτόν ατιμία, γυνή
δε εάν έχη κόμην, είναι δόξα εις αυτήν; διότι η κόμη εδόθη εις αυτήν αντί
καλύμματος», αλλά τι εννοεί ο Παύλος με την λέξη «φύσις»; Υπονοεί ότι αυτά
τα στυλ μαλλιών θεσπίστηκαν κατά την σειρά της δημιουργίας και ως εκ τούτου
είναι θεσμοθετημένα από τον Θεό, άρα αμετάβλητα;
Η απάντηση είναι σαφώς όχι, επειδή βιολογικά μιλώντας, τα
μαλλιά ενός άντρα δεν αναπτύσσονται διαφορετικά από ό, τι μιας γυναίκας. Αν
ένας άντρας δεν κόψει τα μαλλιά του, θα μεγαλώσουν επ’ αόριστο ακριβώς όπως τα
μαλλιά μιας γυναίκας. Αντίθετα, μερικές γυναίκες δυσκολεύονται να μεγαλώσουν
μακριά μαλλιά ακόμα και όταν προσπαθούν, οπότε αυτονόητα το μήκος των μαλλιών
σε άνδρες και γυναίκες δεν είναι ένα βιολογικό πρότυπο που έθεσε ο Δημιουργός.
Τι εννοεί λοιπόν ο Παύλος, όταν λέει η «φύσις», οι άντρες
και οι γυναίκες να έχουν διαφορετικά στυλ μαλλιών; Το λογικό συμπέρασμα είναι
ότι ο Παύλος χρησιμοποίησε τον όρο με την έννοια των πολιτιστικών προτύπων. Με
άλλα λόγια, ήταν φυσικό (δηλαδή, πολιτιστικά αναμενόμενο) για έναν άνδρα να έχει
κοντά μαλλιά και μια γυναίκα να έχει μακριά μαλλιά.
Στη συνέχεια, στο εδ.15 ο Παύλος λέει ότι «γυνή δε εάν
έχη κόμην, είναι δόξα εις αυτήν; διότι η κόμη εδόθη εις αυτήν αντί
καλύμματος». Είναι σαν να λέει ο Παύλος, για τον Θεό, τα μακριά μαλλιά της γυναίκας
είναι το κάλυμμά της. Αλλά αν αυτό εννοούσε ο Παύλος, γιατί επιμένει οι
γυναίκες να φορούν ένα κάλυμμα κεφαλής εκτός από τα μακριά μαλλιά τους; Εάν τα
μακριά μαλλιά (από μόνα τους) είναι μια κάλυψη για τις γυναίκες, γιατί απαιτείται
πρόσθετη κάλυψη;
Η απάντηση βρίσκεται στις λέξεις που χρησιμοποιεί ο Παύλος
σε αυτό το κείμενο. Όταν ο Παύλος αναφέρεται στην πνευματική κάλυψη (π.χ., εδ.5,
εδ.6, εδ.13), χρησιμοποιεί την λέξη κατακαλύπτω που σημαίνει:
Αυτή είναι η μόνη χρήση αυτής της λέξης στην Καινή Διαθήκη,
και από το πλαίσιο καταλαβαίνουμε ότι σημαίνει «σύμβολο υποταγής» (δηλαδή, να
είναι υπό την κάλυψη της εξουσίας).
Αλλά στο εδ.15, ο Παύλος χρησιμοποιεί μια διαφορετική λέξη
για την κάλυψη: περιβόλαιον.
Ο Παύλος λοιπόν επιχειρηματολογούσε για τις γυναίκες στην
Κόρινθο να τηρούν ορισμένες παραδόσεις και πολιτιστικά πρότυπα της εποχής για
να εξασφαλίσουν ότι δεν υπονόμευαν την βιβλική εξουσία, δεδομένου ότι η
κουλτούρα συνέδεε την κάλυψη του κεφαλιού με την εξουσία. Το να αντιταχθεί στην
κουλτούρα, σ’ αυτό το θέμα ισοδυναμούσε με απόρριψη της βιβλικής εξουσίας
(επειδή η κουλτούρα τα συσχέτιζε).
Από την άλλη πλευρά, όταν η κουλτούρα αλλάζει και δεν
υπάρχει πλέον αυτός ο συσχετισμός (όπως συμβαίνει σήμερα), τότε αυτή η συμπεριφορά
δεν έχει πλέον νόημα ούτε είναι αναγκαία. Μια γυναίκα που αποφεύγει να φοράει
ένα κάλυμμα κεφαλής σήμερα, δεν θεωρείται πλέον ότι απορρίπτει την βιβλική εξουσία.
