Είναι γνωστό ότι η συναισθηματική μας κατάσταση επηρεάζει τη ζωή μας.
…τα
συναισθήματα δεν είναι κάτι το παθητικό, αλλά μια εσωτερική ενέργεια που
μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς το καλό ή
προς το κακό».
Α.
Διάφοροι μύθοι
·
Τα συναισθήματα
δεν έχουν σημασία.
·
Γίνονται εμπόδιο
στη ζωή σου.
·
Μην τα
εμπιστεύεσαι.
·
Μην αισθάνεσαι
άσχημα.
· Μην κλαις, μη
θυμώνεις, μη χαίρεσαι, μη γελάς μη λυπάσαι, μη φοβάσαι, μην οργίζεσαι, μην
αισθάνεσαι.
·
Απλά εμπιστεύσου
στο Θεό.
Όποιος έχει αυτό το πιστεύω δεν είναι συναισθηματικά ώριμος και προκαλεί πόνο στη ζωή του, αλλά και στους άλλους.
Β. Η
αλήθεια της Αγίας Γραφής
Η Αγία Γραφή
αναφέρεται στα ήπια, αλλά και στα έντονα συναισθήματα των αντρών και των
γυναικών της πίστης.
Επίσης
περιγράφει περισσότερα από 20 διαφορετικά συναισθήματα που είχε στην εμπειρία
του ο Ιησούς.
Μάλιστα,
κάθε άλλο παρά ευχάριστα ήταν όλα αισθήματα Του.
Ο
Ιησούς είχε συναισθήματα
· Αισθάνθηκε λύπη
και αγωνία Ματθ.κς:37 Και παραλαβών τον Πέτρον και τους δύο υιούς του
Ζεβεδαίου, ήρχισε να λυπήται και να αδημονή.
· Οργίστηκε Μάρκ.γ:5
Και περιβλέψας αυτούς μετ' οργής, λυπούμενος διά την πώρωσιν της καρδίας
αυτών, λέγει προς τον άνθρωπον· Έκτεινον την χείρα σου.
· Ταράχτηκε Ιωάν.ια:33
Ο δε Ιησούς, καθώς είδεν αυτήν κλαίουσαν και τους ελθόντας μετ' αυτής
Ιουδαίους κλαίοντας, εστέναξεν εν τη ψυχή αυτού και εταράχθη,
·
Έδειξε έκπληξη
και θαυμασμό Μάρκ.ς:6 και εθαύμαζε διά την απιστίαν αυτών.
·
Έκλαψε Λουκ.ιθ:41
Και ότε επλησίασεν, ιδών την πόλιν έκλαυσεν επ' αυτήν,
· Ένιωσε αγαλλίαση Λουκ.ι:21
Εν αυτή τη ώρα ηγαλλιάσθη κατά το πνεύμα ο Ιησούς και είπεν· Ευχαριστώ σοι,
Πάτερ, Κύριε του ουρανού και της γης, ότι απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών
και απεκάλυψας αυτά εις νήπια·
·
Ένιωσε βαθιά
θλίψη Μάρκ.ιδ:34 Και λέγει προς αυτούς· Περίλυπος είναι η ψυχή μου
έως θανάτου·
· Σπλαχνίστηκε Λουκ.ζ:13
Και ιδών αυτήν ο Κύριος, εσπλαγχνίσθη δι' αυτήν και είπε προς αυτήν· Μη
κλαίε·
Άλλα
βιβλικά παραδείγματα
Ο Μωυσής αισθανόταν ηττοπάθεια: (Έξοδ.γ-δ)
1.
Τις είμαι εγώ,
2.
Τι είναι το όνομα αυτού; τι θέλω ειπεί προς
αυτούς;
3. Αλλ' ιδού, δεν θέλουσι πιστεύσει εις εμέ ουδέ
θέλουσιν εισακούσει εις την φωνήν μου·
4.
Δέομαι, Κύριε· εγώ δεν είμαι εύλαλος… αλλ'
είμαι βραδύστομος και βραδύγλωσσος.
5. Ο δε είπε,
Δέομαι, Κύριε, απόστειλον όντινα έχεις να αποστείλης. Και εξήφθη ο θυμός του
Κυρίου κατά του Μωϋσέως·
Ο Ηλίας
φοβήθηκε και έπεσε σε κατάθλιψη: (Β’
Βασ.ιθ)
1.
Και φοβηθείς, εσηκώθη και ανεχώρησε διά την
ζωήν αυτού,
2.
και επεθύμησε καθ' εαυτόν να αποθάνη και
είπεν, Αρκεί· τώρα, Κύριε, λάβε την ψυχήν μου·
3.
και εναπελείφθην εγώ μόνος· και ζητούσι την
ζωήν μου, διά να αφαιρέσωσιν αυτήν.
Γ.
Στοιχεία πνευματικής ανωριμότητας
·
Ο πρεσβύτερος που
«ποτέ δεν κάνει λάθος».
·
Η μητέρα που δε μιλάει
στην κόρη της λόγω διαφωνίας.
·
Ο σύζυγος που
υπηρετεί όλους εκτός από το σπίτι του.
·
Το ζευγάρι που
χαμογελά στην εκκλησία ενώ δεν επικοινωνούν στο σπίτι.
· Οι πιστοί που
τρέχουν συνέχεια σε συναθροίσεις για να αποφύγουν τις οικογενειακές τους ευθύνες.
· Οι πιστοί που
ποτέ δεν εκφράζουν τον πόνο τους επειδή φοβούνται ότι θα παρεξηγηθούν.
·
Η εκκλησία που
λέει πως όλα τα συναισθηματικά και τα ψυχολογικά προβλήματα είναι αποτέλεσμα
αμαρτίας.
· Οι χριστιανοί που
κρύβουν τα συναισθήματά τους επειδή το θεωρούν έλλειψη πίστης να τα εκδηλώνουν.
Δ.
Συναισθηματική ωριμότητα
Και η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νούν
θέλει διαφυλάξει τας καρδίας σας και τα διανοήματά σας διά του Ιησού Χριστού (Φιλ.δ:7).
Δεν μπορεί
ένας πιστός να είναι πνευματικά ώριμος ενώ παραμένει συναισθηματικά ανώριμος.
Η εκκλησία
του Χριστού πρέπει να γίνει ο βασικός παράγοντας της πνευματικής και της
συναισθηματικής μας ωριμότητας.
Οι ώριμοι
άνθρωποι έχουν απεριόριστα αισθήματα αγάπης, ειρήνης και ευτυχίας.
Παράλληλα δοκιμάζουν
οργή, πόνο και θλίψη στη ζωή. Έτσι μας έχει δημιουργήσει ο Θεός.
Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, τα συναισθήματα μπορούν να
διαστρεβλώσουν τη στάση μας και να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά μας.
Ίσως έχετε ακούσει την αναλογία του τρένου: η πίστη
πρέπει να τροφοδοτεί τη μηχανή και να κινεί το τρένο. Τα συναισθήματα πρέπει να
είναι το τελευταίο βαγόνι που ακολουθεί τα γεγονότα.
Δυστυχώς, πολλοί από εμάς αφήνουμε τα συναισθήματα να
τροφοδοτούν τη μηχανή μας, και οι ζωές μας καταλήγουν σαν παλιοσίδερα τρένων.
Μερικές φορές οι ψαλμωδοί άφησαν τα
συναισθήματά τους να πάρουν τον έλεγχο.
Για παράδειγμα, στον Ψαλμό μβ:9 ο ψαλμωδός ρώτησε το
Θεό: «διά τι με ελησμόνησας; διά τι περιπατώ σκυθρωπός εκ της καταθλίψεως
του εχθρού;».
Αλλά οι ψαλμωδοί ήταν επίσης καλοί στο να επανέρχονται στο
σωστό δρόμο:
«Διά τι είσαι περίλυπος, ψυχή μου; και διά τι ταράττεσαι
εντός μου; έλπισον επί τον Θεόν· επειδή έτι θέλω υμνεί αυτόν· αυτός είναι η
σωτηρία του προσώπου μου και ο Θεός μου..» Ψαλμός μβ:11
Για τους Χριστιανούς, οι Γραφές είναι πάντα το «γεγονός» που
μας επαναφέρει στο σωστό δρόμο, κατευθύνονται προς την σωστή κατεύθυνση,
ολοταχώς μπροστά!
Τι είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός;
Ο όρος συναισθηματικός εκβιασμός αναφέρεται σε μία μορφή
ψυχολογικής χειραγώγησης που συμβαίνει μέσα στα πλαίσια στενών προσωπικών
σχέσεων:
μπορεί να είναι η σχέση ανάμεσα σε μία μητέρα και το παιδί
της, η σχέση μεταξύ συζύγων, αδελφών, ακόμη και μεταξύ πολύ στενών φίλων.
Σε αυτές τις σχέσεις, το ένα μέλος χρησιμοποιεί ψυχολογική
πίεση προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς του, ενώ το άλλο μέλος υποχωρεί
μπροστά στο φόβο των συνεπειών. Ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι μία μορφή
ψυχολογικής κακοποίησης με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.
Πώς λειτουργεί;
Ο «συναισθηματικός εκβιαστής» προβάλλει τις απαιτήσεις του
και τις ανάγκες του πάνω από οτιδήποτε άλλο:
προκειμένου να βεβαιωθεί ότι θα πάρει αυτό που θέλει
χρησιμοποιεί ψυχολογική πίεση απειλώντας, άμεσα ή έμμεσα, ότι αν δε γίνει το
δικό του θα υπάρξουν συνέπειες.
Υπάρχουν διαφορετικές μορφές συναισθηματικού εκβιασμού.
Ο εκβιαστής μπορεί να απειλεί ότι θα κάνει κακό στον εαυτό
του (όχι απαραίτητα σωματικό), ότι θα τιμωρήσει το «θύμα» του αν δεν
ανταποκριθεί ή μπορεί να παριστάνει το μάρτυρα προκαλώντας συναισθήματα ενοχής
και οίκτου.
Υπάρχουν επίσης εκείνοι που χρησιμοποιούν μία μορφή
δωροδοκίας, υποσχόμενοι διάφορα ανταλλάγματα προκειμένου να επιτύχουν το σκοπό
τους.
Παραδείγματα συναισθηματικού εκβιασμού.
Οι μάρτυρες. Σκεφτείτε μία μητέρα η οποία στερεοτυπικά όταν θέλει κάτι,
επαναλαμβάνει στα παιδιά της ότι «έκανε τα πάντα και ξόδεψε όλη της τη ζωή» για
να τα μεγαλώσει σωστά ή ένα σύζυγο ο οποίος πάντα προβάλλει το γεγονός ότι
εργάζεται σκληρά για να μη λείψει τίποτα στην οικογένειά του.
Αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την ενοχή και την υποχρέωση
σαν μοχλό για να επιτύχουν το σκοπό τους.
Οι τιμωροί. Χρησιμοποιούν απειλές και κυρώσεις για να πιέσουν τις
καταστάσεις. Μπορεί να απειλούν ότι θα τους συμβούν επώδυνα πράγματα αν δεν
τους βοηθήσουμε, ότι θα είναι δυστυχείς, ότι θα κινδυνέψουν ή ακόμα ότι θα μας
κάνουν να υποφέρουμε αν δεν ενδώσουμε στις πιέσεις τους.
Οι δωροδοκούντες. Προκειμένου να αποσπάσουν αυτό που θέλουν από το «θύμα» του
εκβιασμού τους, δίνουν υποσχέσεις και ανταλλάγματα: «Αν κάνεις αυτό που θέλω,
θα συνεχίσω να σε φροντίζω».
Πετάξτε αυτές τις συμβουλές στα
σκουπίδια
«Σκέψου θετικά»
Γιατί να σκεφτούμε θετικά όταν δεν περνάμε καλά, όταν είμαστε
δυστυχείς μέσα στη σχέση μας, στον εργασιακό μας χώρο ή στην παρέα μας;
Γιατί να μην αφήσουμε τη δυσφορία και το άγχος να μας
«μιλήσουν»;
Εάν οι άνθρωποι σκέφτονταν συνεχώς θετικά, καμία υπέρβαση δεν
θα είχε πραγματοποιηθεί.
Θα μπορούσε π.χ. να φανταστεί κανείς τους ήρωες της Ελληνικής
Επανάστασης να αναβάλλουν τον αγώνα τους, γιατί -σκεπτόμενοι θετικά- συνειδητοποίησαν
ότι τελικά ο τουρκικός ζυγός έχει και αυτός τα πλεονεκτήματά του;
Υπάρχει και η στιγμή της άρνησης, γιατί κάποιες φορές αυτή
μπορεί να είναι η μόνη αρμόζουσα έκφραση.
Έχει σημασία να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να ονομάσουμε την
κατάσταση όπως είναι, μέσα σε όλο της τον αρνητισμό, εάν έτσι αισθανόμαστε.
Σίγουρα, αυτά τα συναισθήματα γεννιούνται όταν υπάρχει
κάποιος λόγος.
H παραίνεση να σκεφτόμαστε πάντα θετικά ανοίγει συχνά το
δρόμο προς μια χαζοχαρούμενη ύπαρξη, που αρνείται την πραγματικότητα.
«Hρέμησε, μη θυμώνεις»
Μια συμβουλή που δεν είναι μόνο μάταιη, αλλά συνήθως προκαλεί
τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Τη στιγμή που θυμώνουμε, το τελευταίο πράγμα που βοηθάει
είναι να μας πει κάποιος ότι το συναίσθημά μας δεν είναι αποδεκτό.
Έτσι, εκτός από θυμωμένοι, μπορεί πια να νιώθουμε και μόνοι.
Εξάλλου, γιατί να μη θυμώσουμε όταν κάποιος μας φέρεται
άσχημα ή προσπαθεί να μας εκμεταλλευτεί;
O θυμός είναι εξάλλου ένα πολύ χρήσιμο συναίσθημα, γιατί μας
ειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά και μας ωθεί να κινητοποιηθούμε επ’
αυτού.
«Ξέχασε αυτό που σε πόνεσε, κοίτα μπροστά»
Όσοι από εμάς έχουμε ζήσει ένα θάνατο ή ένα χωρισμό
παρατηρήσαμε ίσως το εξής: οι περισσότεροι άνθρωποι που μας πλησιάζουν
προσπαθούν να μας πείσουν ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να ξεχάσουμε ότι μας
συνέβη, όσο πιο γρήγορα γίνεται, και να προχωρήσουμε «μπροστά».
H συμβουλή αυτή συνοδεύεται και από κάποιες βοηθητικές
συστάσεις αυτής της κεντρικής ιδέας: «πρέπει να γυρίσεις πίσω στους κανονικούς
σου ρυθμούς», «φτιάξε ξανά τη ζωή σου, όσο πιο γρήγορα γίνεται», «μη μένεις
μόνος σου».
Τι είναι όμως αυτό το ασαφές «μπροστά», προς το οποίο όλοι μας
προτρέπουν ότι θα πρέπει να κινηθούμε;
Και πώς θα μπορέσουμε να το μάθουμε εάν δεν πενθήσουμε πρώτα αυτό που χάσαμε;
