Γ. Γνωστικισμός
Υπάρχουν πολλές θεωρίες και φιλοσοφίες που
συνδέθηκαν με την ιστορική εξέλιξη της χριστιανικής αποστασίας που τελικά οδήγησαν
στη λανθασμένη διδασκαλία της Τριάδας. Μια απ’ αυτές είναι ο Γνωστικισμός.
Ο Γνωστικισμός προηγείται χρονολογικά του Χριστιανισμού. Δίδασκε ότι η ύλη κι ο υλικός κόσμος ήταν πονηρά, κακά, άρα ο Δημιουργός τους δεν μπορεί να είναι ένας Ύψιστος, αγαθός Θεός, αλλά μια υποδεέστερη οντότητα. Οι ιδέες αυτές υπάρχουν στη θεωρία του Πλάτωνα.
Σύμφωνα με τη θεωρία του Γνωστικισμού, ο άνθρωπος
για να μπορέσει να σωθεί, πρέπει να ελευθερωθεί απ’ τα δεσμά αυτού του υλικού
κόσμου και τους πνευματικούς του άρχοντες. Το μέσο γι’ αυτή την ελευθερία είναι
μια μυστική, πνευματική διαφώτιση που ονομάζεται ΓΝΩΣΙΣ.
Όταν εδραιώθηκε ο Χριστιανισμός, οι Γνωστικοί
πρόσθεσαν στη θεολογία τους το Χριστιανισμό, διαστρεβλώνοντας τις διδασκαλίες
του Ευαγγελίου. Υποστήριζαν ότι ο Χριστός δεν είχε πραγματικό σώμα, αλλά ήταν
μια οπτασία, ένα φάντασμα. Αυτή η ιδέα ήταν αναγκαία γι’ αυτούς, γιατί σύμφωνα
με την εσφαλμένη αντίληψή τους, η ύλη ήταν πονηρή, κακή και γεμάτη ελαττώματα.
Επειδή τώρα η Βίβλος λέει ότι ο Χριστός ήταν τέλειος, για να συμβαίνει αυτό,
κατ’ αυτούς, δεν έπρεπε να μετέχει σάρκας, δηλαδή ύλης.
Οι Γνωστικοί διαστρέβλωσαν τα γραπτά του
Παύλου, προς καταστροφή τους, και ισχυριζόταν ότι ο απόστολος Παύλος ήταν ο
κορυφαίος απόστολος του Γνωστικισμού! Αναφερόταν στα λόγια του Παύλου για «θάνατο
της σαρκός» (Κολ.γ:5) και δίδασκαν
ότι ο Παύλος ήταν υποστηρικτής της φιλοσοφίας τους.
Ο Γνωστικισμός ήταν επικίνδυνος για την πρώτη
εκκλησία. Ο Παύλος μιλάει γι’ αυτή την ψευδοδιδασκαλία στις επιστολές του και
στην Α’ Τιμ.ς:20-21 την ονομάζει «ψεύδος»:
«Ω Τιμόθεε, την παρακαταθήκην φύλαξον, αποστρεφόμενος
τας βεβήλους ματαιολογίας, και τας αντιλογίας της ψευδωνύμου γνώσεως την
οποίαν τινές επαγγελλόμενοι, επλανήθησαν κατά την πίστιν».
Η μεταποστολική εκκλησία αμύνθηκε κατά του
Γνωστικισμού και των διαστρεβλωμένων ιδεών του για το πρόσωπο του Ιησού
Χριστού. Ακόμα όμως δεν υπήρχε Τριαδική διδασκαλία στο προσκήνιο.