Ιερ.κθ:1-7 Και ούτοι είναι οι λόγοι της επιστολής, την οποίαν Ιερεμίας ο προφήτης έστειλεν από Ιερουσαλήμ προς τους υπολοίπους των πρεσβυτέρων της αιχμαλωσίας και προς τους ιερείς και προς τους προφήτας και προς πάντα τον λαόν, τον οποίον ο Ναβουχοδονόσορ έφερεν αιχμάλωτον από Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα, αφού Ιεχονίας ο βασιλεύς και η βασίλισσα και οι ευνούχοι, οι άρχοντες του Ιούδα και της Ιερουσαλήμ και οι ξυλουργοί και οι χαλκείς εξήλθον από Ιερουσαλήμ, διά χειρός Ελασά υιού του Σαφάν και του Γεμαρίου υιού του Χελκίου, τους οποίους Σεδεκίας ο βασιλεύς του Ιούδα απέστειλεν εις την Βαβυλώνα προς Ναβουχοδονόσορ τον βασιλέα της Βαβυλώνος· λέγων, Ούτω λέγει ο Κύριος των δυνάμεων, ο Θεός του Ισραήλ, προς πάντας εκείνους, οίτινες εφέρθησαν αιχμάλωτοι, τους οποίους εγώ έκαμον να φερθώσιν αιχμάλωτοι από Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα· οικοδομήσατε οίκους και κατοικήσατε· και φυτεύσατε κήπους και φάγετε τον καρπόν αυτών· λάβετε γυναίκας και γεννήσατε υιούς και θυγατέρας· και λάβετε γυναίκας διά τους υιούς σας και δότε τας θυγατέρας σας εις άνδρας και ας γεννήσωσιν υιούς και θυγατέρας και πληθύνθητε εκεί και μη σμικρυνθήτε· και ζητήσατε την ειρήνην της πόλεως, όπου εγώ σας έκαμον να φερθήτε αιχμάλωτοι, και προσεύχεσθε υπέρ αυτής προς τον Κύριον· διότι εν τη ειρήνη αυτής θέλετε έχει ειρήνην.
Ματθ.ε:13-16 Σεις είσθε το άλας της γής· εάν δε το άλας
διαφθαρή, με τι θέλει αλατισθή; εις ουδέν πλέον χρησιμεύει ειμή να ριφθή έξω
και να καταπατήται υπό των ανθρώπων. Σεις είσθε το φως του κόσμου· πόλις
κειμένη επάνω όρους δεν δύναται να κρυφθή· ουδέ ανάπτουσι λύχνον και θέτουσιν
αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ' επί τον λυχνοστάτην, και φέγγει εις πάντας τους εν
τη οικία. Ούτως ας λάμψη το φως σας έμπροσθεν των ανθρώπων, διά να ίδωσι τα
καλά σας έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα σας τον εν τοις ουρανοίς.
Ποια πρέπει να είναι η σχέση
της εκκλησίας μας, με την πόλη μας.
Προσεγγίζουμε το θέμα μέσα
από το βιβλίο του προφήτη Ιερεμία – και όχι κοινωνιολογικά – γιατί πιστεύουμε
ότι ο λόγος του Θεού είναι επίκαιρος και ωφέλιμος για την ζωή μας και τη
συμπεριφορά μας σήμερα.
Καλό λοιπόν είναι, πριν πω,
Κύριε δείξε μου, να πάω σ’ αυτά που ο Θεός έχει ήδη πει.
Ο Ισραήλ βρίσκεται εξόριστος
στην Βαβυλώνα, κάτι σαν την σημερινή Νέα Υόρκη, το Παρίσι ή το Λας Βέγγας.
Η ερώτηση που απασχολεί τους
Ισραηλίτες είναι: πως πρέπει να ζήσω εκεί. Ποια πρέπει να είναι η σχέση μου μ’
αυτή την μεγάλη πόλη που βρίσκομαι, τι πρέπει να κάνω.
Ο προφήτης, μ’ αυτό το
γράμμα, απαντάει ακριβώς σ’ αυτή την ερώτηση και αυτό που εμείς πρέπει ν’
ανακαλύψουμε είναι: η θεολογία της πόλης.
Κάθε Κυριακή πρωί και παλιότερα
κάθε Τετάρτη βράδυ, ερχόμαστε στο κέντρο της Αθήνας για να συμμετέχουμε στην
εκκλησία μας. Ξεκινήσαμε με συναθροίσεις σε σπίτια, μετά στην Καλλιθέα, στην
Χαλκοκονδύλη, στην Ζήνωνος και τώρα στα Πατήσια!
Πως πρέπει να σκεφτόμαστε γι’
αυτή την πόλη, ποια πρέπει να είναι η στάση μας, ποια είναι η ευθύνη και η
αποστολή μας γι’ αυτή την πόλη.
1) Ο λόγος της παρουσίας
μου εδώ: Η ερώτηση είναι, γιατί
βρίσκομαι αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή εδώ που βρίσκομαι. Το γεγονός ότι
βρίσκομαι εδώ, είναι κάτι που αφορά τον Θεό, την πίστη μου, την σωτηρία μου;
Ας
δούμε πως θα απαντούσε σ’ αυτή την ερώτηση ο Ισραηλίτης που βρίσκεται στη
Βαβυλώνα και στον οποίο απευθύνει το γράμμα του ο Ιερεμίας.
Αν τον ρωτούσαμε, μάλλον θα
μας αγριοκοίταζε και σίγουρα θα έλεγε ότι δεν το επέλεξε ο ίδιος, δεν το ήθελε,
αλλά τον έφεραν αιχμάλωτο. Εν μέρει λέει την αλήθεια (Ιερ.κθ:1).
Βρίσκονται λοιπόν εκεί, επειδή ο Ναβουχοδονόσορ τους έσυρε εκεί αιχμάλωτους
παρά τη θέλησή τους.
Αυτό όμως είναι η μισή
αλήθεια. Στο ξεκίνημα της επιστολής του Ιερεμία (εδ.4) διαβάζουμε «τους
οποίους εγώ έκαμον να φερθώσιν αιχμάλωτοι από Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα»!
Βάζοντας
αυτά τα δύο το ένα δίπλα στο άλλο, ίσως ενοχλούν αλλά είναι και συναρπαστικά!
Ουσιαστικά ο Θεός λέει στους Ισραηλίτες ότι πέρα από κάθε άλλο λόγο που βρίσκεστε
εκεί, είστε επειδή ΕΓΩ σας έφερα.
Η
θεολογία της παρουσίας, γιατί είμαι εδώ; Μπορώ να αναφέρω χίλιους δυο λόγους,
αλλά υπάρχει και κάτι άλλο που καλύπτει όλα αυτά που εγώ μπορώ να σκεφτώ. Είμαι
εδώ γιατί ο Θεός με έστειλε, είμαι σε αποστολή (από Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα).
Ας προσέξουμε το περιεχόμενο
αυτής της αποστολής, αυτής της κλήσης «οικοδομήσατε
οίκους και κατοικήσατε· και φυτεύσατε κήπους και φάγετε τον καρπόν αυτών» (εδ.5).
Ιερ.κθ:6 «λάβετε γυναίκας και γεννήσατε υιούς και θυγατέρας· και λάβετε γυναίκας
διά τους υιούς σας και δότε τας θυγατέρας σας εις άνδρας και ας γεννήσωσιν
υιούς και θυγατέρας και πληθύνθητε εκεί και μη σμικρυνθήτε».
Ο Θεός δείχνει στους Ισραηλίτες ότι θα μείνουν αιχμάλωτοι αρκετό καιρό,
τόσο που θα προλάβουν να φάνε από τον κήπο που πρέπει να φυτέψουν. Θα μείνουν
τόσο εκεί, που προλαβαίνουν να παντρευτούν, να κάνουν οικογένεια, το ίδιο και
τα παιδιά τους. Έπρεπε να καθίσουν και να προγραμματίσουν τη ζωή τους στη Βαβυλώνα.
Με άλλα λόγια, ο Ισραήλ δεν
βρίσκεται τυχαία στη Βαβυλώνα, βρίσκεται με μία αποστολή, έχοντας μία κλήση,
και ήρθε η ώρα να δούμε τους εαυτούς μας.
Έχουμε ποτέ αναρωτηθεί γιατί
είμαστε εδώ που είμαστε, γεωγραφικά; Γιατί φαίνεται από τον Ιερεμία ότι η
γεωγραφική θέση μας έχει σημασία στα σχέδια και τις βουλές του Θεού.
Θα μπορούσε ο καθένας να το
ψάξει προσωπικά, αλλά ας το δούμε σαν εκκλησία. Γιατί είμαστε στην οδό Ναυάρχου
Βότση, ανάμεσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους; Μπορεί κάποιος να πει, επειδή
βρήκαμε φτηνό ενοίκιο και όντως είχαμε βρει. Κάποιος άλλος μπορεί να πει, για
να είμαστε κοντά στις συγκοινωνίες.
Όμως, έχοντας διαβάσει όλα
αυτά από τον Ιερεμία, ας αναρωτηθούμε ξανά, γιατί είμαστε εδώ που είμαστε; Πρέπει
ν’ απαντήσουμε: επειδή ο Θεός μας έφερε. Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχει
σημασία, είναι κάτι ζωτικό στις βουλές και τα σχέδια του Θεού.
Για κάποιους, η τοποθεσία
αυτή είναι κέρδος γιατί είναι στο κέντρο, είναι κοντά στο σπίτι τους, μπορούν
να έρθουν με μετρό και λεωφορεία, πληρώνουμε μικρό νοίκι.
Για κάποιους άλλους είναι ζημιά
γιατί είναι μακριά από το σπίτι τους.
Ο καθένας μπορεί να ανήκει σε
μια απ’ τις δυο ομάδες, αλλά αυτό που σήμερα πρέπει να δούμε είναι ότι η
τοποθεσία της εκκλησίας μας είναι κλήση, αποστολή και πρόσκληση.
2) Εδώ
που είμαι, τι πρέπει να κάνω; Τι ζητά ο Θεός από εμένα; «οικοδομήσατε οίκους και κατοικήσατε· και φυτεύσατε κήπους και φάγετε
τον καρπόν αυτών· λάβετε γυναίκας και γεννήσατε υιούς και θυγατέρας· και λάβετε
γυναίκας διά τους υιούς σας και δότε τας θυγατέρας σας εις άνδρας και ας
γεννήσωσιν υιούς και θυγατέρας και πληθύνθητε εκεί και μη σμικρυνθήτε· και ζητήσατε
την ειρήνην της πόλεως, όπου εγώ σας έκαμον να φερθήτε αιχμάλωτοι, και
προσεύχεσθε υπέρ αυτής προς τον Κύριον· διότι εν τη ειρήνη αυτής θέλετε έχει
ειρήνην» (κθ:5-7).
Ίσως παρατηρήσει κανείς ότι
δεν μιλάει για ευαγγελισμό, για μαρτυρία της δόξας του Θεού. Μήπως πρέπει να
δούμε το θέμα της μαρτυρίας μας μέσα από ένα άλλο τρόπο, μια άλλη οπτική γωνία;
Μήπως πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά αυτό που λέει ο απόστολος Παύλος στην Α΄Κορ.ι:31
«Είτε λοιπόν τρώγετε είτε πίνετε είτε
πράττετέ τι, πάντα πράττετε εις δόξαν Θεού».
Με άλλα λόγια, η απλή, η
καθημερινή σας ζωή πρέπει να είναι τέτοια, να εκπέμπει ένα τέτοιο φως, να έχει
ένα τέτοιο άρωμα, που να είναι εις δόξαν
Θεού.
Είναι σαν να λέει ο Θεός στους
Ισραηλίτες: σας έφερα εδώ για να ζήσετε την καθημερινότητά σας μέσα σ’ αυτή την
πόλη, σαν δικός μου λαός.
Στο σπίτι σας, στη γειτονιά
σας, στη δουλειά σας, στο σχολείο σας, στις καθημερινές σας ενασχολήσεις, θα
κάνετε ότι κάνει κάθε άνθρωπος, σαν δικός μου λαός, μέσα στο κέντρο της ζωής
αυτής της πόλης.
Τι σημαίνει αυτό; Να το δούμε
μέσα από ένα παράδειγμα. Στο εξωτερικό, μπορεί ένας χριστιανός να μη στείλει το
παιδί του στο δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο – αφού αυτά δεν προάγουν την
χριστιανική πίστη - αλλά να το κρατήσει και να το διδάξει με χριστιανικό τρόπο
στο σπίτι του. Αυτό φαίνεται αντίθετο απ’ αυτό που διαβάσαμε στον Ιερεμία.
Πολλές φορές όμως κι εμείς
κάνουμε το ίδιο, σε μια προσπάθεια να προφυλάξουμε τα παιδιά μας, τους νέους,
από τον κόσμο. Δημιουργούμε στεγανά, προφυλαγμένους αλλά και απομονωμένους
χώρους από τον υπόλοιπο κόσμο.
Όμως, ο Θεός έλεγε στους
Ισραηλίτες, ότι έπρεπε να κάνουν οικογένειες και παιδιά στη Βαβυλώνα, ανάμεσα
στην αμαρτία και τους αμαρτωλούς. Έπρεπε να ζήσουν τη ζωή τους μαζί με τους
Βαβυλώνιους:
·
Να
πάνε στα ίδια σχολεία μ’ αυτούς
·
Να
δουλέψουν μαζί μ’ αυτούς
·
Να
τους έχουν γείτονες
·
Τα
παιδιά τους να παίζουν με τα παιδιά των Βαβυλώνιων
Μήπως προσπαθούμε να ζήσουμε
μια προφυλαγμένη ζωή απ’ τον κόσμο μας; Οι Ισραηλίτες ενθαρρύνθηκαν να μάθουν
πώς να ζουν στη Βαβυλώνα.
Ο Ιερεμίας λοιπόν λέει ότι
αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο και ωφέλιμο, αλλά δηλώνει ότι δεν έχουμε καταλάβει
την έννοια της αποστολής και της κλήσης που έχουμε μέσα στις πόλεις που ο Θεός
μας έβαλε.
Το πρώτο στοιχείο της κλήσης
μας είναι να ζήσουμε χριστιανικά την καθημερινότητά μας μέσα στις πόλεις μας.
Κι όχι μόνο αυτό, αλλά λέει: «προσεύχεσθε
υπέρ αυτής προς τον Κύριον· διότι εν τη ειρήνη αυτής θέλετε έχει ειρήνην».
Όχι απλά να ζήσουμε την
καθημερινότητα, αλλά να επιδιώξουμε την ειρήνη της πόλης. Ίσως να μην μπορούμε
να καταλάβουμε τι εννοεί ο προφήτης, μέχρι να καταλάβουμε την έννοια της λέξης
ειρήνη.
Στα Εβραϊκά, (Σαλώμ), αλλά
πιστεύω και στα Ελληνικά, δεν σημαίνει μόνο απουσία πολέμου, αλλά έχει πάρα
πολλές έννοιες, είναι πάρα πολύ πλούσια λέξη. Σημαίνει τάξη, αρμονία, ευημερία,
ισορροπία, υγεία. Η ζωή, όπως θα έπρεπε να είναι, όπως την σχεδίασε ο Θεός.
Καλεί λοιπόν ο Θεός τον λαό
Του να ζήσει την καθημερινότητά του σαν φως κι αλάτι μέσα στην πόλη,
αλλά να κάνει και κάτι πιο συγκεκριμένο, να ζητήσει την ειρήνη της πόλης που
ζει. Να ενδιαφερθεί για την πόλη του και ας μην ξεχνάμε ότι ο Ιερεμίας
μιλάει για την Βαβυλώνα!
Τι να κάνω εγώ σήμερα για την
Αθήνα; Όλοι ζουν μέσα στην αμαρτία, την ανηθικότητα και την απόρριψη του Θεού.
Η Βαβυλώνα είναι μια πόλη που μέσα στον λόγο του Θεού είναι συνώνυμο της
ανηθικότητας, της ειδωλολατρίας και της αμαρτίας.
Μέσα στην Βαβυλώνα λοιπόν, ο
Θεός λέει στον λαό Του ότι πρέπει να επιδιώξει, να εργαστεί για την ειρήνη της
πόλης. Μας καλεί να συνδράμουμε σαν πολίτες αυτής της πόλης – αυτό είναι μια
θρησκευτική κλήση – για την ειρήνη, την ευημερία, την ευμορφία, την ευκοσμία,
ευνομία της πόλης μας «διότι εν τη ειρήνη
αυτής θέλετε έχει ειρήνην». Ίσως αυτό να είναι ταπεινωτικό και να μη μας
αρέσει.
Αυτό που θέλει να πει ο
Ιερεμίας είναι ότι οι τοίχοι της εκκλησίας μας δεν έχουν την έννοια να μας
προφυλάξουν από τον έξω κόσμο, αλλά πρέπει να είναι διάφανοι.
Ακόμα και ο ήχος να μπορεί να
τους διαπερνά. Ότι γίνεται εδώ μέσα πρέπει να επηρεάζει τους έξω, αλλά
ταυτόχρονα, είτε το θέλουμε είτε όχι, ότι συμβαίνει έξω επηρεάζει και αφορά
εμάς. Στην ειρήνη της πόλης θα έχουμε κι εμείς ειρήνη. Υπάρχει μια
αλληλεπίδραση. Όπως η πόλη έχει ανάγκη την εκκλησία του Ιησού Χριστού, αφορά κι
εμάς η πόλη που βρίσκεται έξω απ’ αυτούς τους τοίχους.
Ποια είναι η δική μας
εμπλοκή, σαν εκκλησία, με την πόλη μας; Η εκκλησία μας έχει μια παράδοση
στην πόλη των Αθηνών. Είναι η πρώτη ελληνική εκκλησία που κράτησε τη
σημαία του ανόθευτου μονοθεϊσμού ψηλά.
Ξεκίνησε και τέλειωσε Βιβλικό
σχολείο 2ετούς φοίτησης. Ξεκίνησε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο με καθαρή διδασκαλία
του λόγου του Θεού, ελεύθερη. Έχει περάσει πάρα πολύς κόσμος από ανάμεσά μας.
Βέβαια, η κλήση μας δεν είναι
να αρέσουμε σε όλους, η κλήση μας είναι να ζούμε μέσα σ’ αυτή την πόλη, να μην
κρυβόμαστε απ’ αυτή την πόλη, αλλά να φαινόμαστε (Ματθ.ε:14), κι αυτό κάναμε.
3. Τι ή πως πρέπει να
προσεύχομαι γι’ αυτή την πόλη; (κθ:7) «και
ζητήσατε την ειρήνην της πόλεως, όπου εγώ σας έκαμον να φερθήτε αιχμάλωτοι, και
προσεύχεσθε υπέρ αυτής προς τον Κύριον· διότι εν τη ειρήνη αυτής θέλετε έχει
ειρήνην».
Εδώ βρίσκεται η μεγάλη
διαφορά της εκκλησίας από τα πολιτικά κόμματα και τις διάφορες οργανώσεις. Ο
Θεός μας καλεί να προσευχηθούμε για την πόλη μας, υπέρ της πόλης μας – όχι ρίξε
φωτιά να καούν όλα!
Οι Ισραηλίτες που ακούν αυτές
τις συμβουλές, είναι αιχμάλωτοι, έχουν συρθεί στη Βαβυλώνα παρά την θέλησή
τους, ακούν Ναβουχοδονόσορ και βγάζουν σπυράκια. Σ’ αυτούς ο Θεός λέει
προσευχηθείτε για την πόλη σας. Ήξερε ο κάθε Ισραηλίτης (Ψαλμ.ρκβ:6-9) να
προσεύχεται και να ζητά την ειρήνη της Ιερουσαλήμ. Ο Θεός όμως τους λέει,
ανοίξτε λίγο τον ορίζοντα της προσευχής σας και προσευχηθείτε για την Βαβυλώνα.
Αυτό μας διδάσκει θεολογία,
ότι ο Θεός δεν είναι μόνο ο Θεός της Ιερουσαλήμ, είτε μας αρέσει είτε όχι. Στον
Θεό αρέσει και πρέπει να αρέσει και σ’ εμάς, να το καταλάβουμε και να το
δεχτούμε ότι είναι και ο Θεός της Βαβυλώνας. Ο Θεός δεν ενδιαφέρεται και δεν
προσέχει μόνο εμάς που είμαστε σήμερα εδώ μέσα, αλλά ενδιαφέρεται και προσέχει
αυτή την πόλη, ακόμα και τα πιο δύσκολα και σκοτεινά σοκάκια της, ακόμα και
τους διαδρόμους της Βουλής και των υπουργείων.
Είναι εύκολο κα προσεύχεσαι για την Ιερουσαλήμ, αλλά ποιος θα προσευχηθεί για την Βαβυλώνα; Ο Θεός νοιάζεται για την Αθήνα. Σαν Εκκλησία του Ιησού Χριστού, στο κέντρο αυτής της πόλης, ο Θεός θέλει να νοιαστούμε γι’ αυτήν, γιατί θέλει να την αγγίξει και να την ευλογήσει.
