6 "Χριστουγεννιάτικες" αλήθειες

 

Λουκάς β:1-5

 

Εν εκείναις δε ταις ημέραις εξήλθε διάταγμα παρά του Καίσαρος Αυγούστου να απογραφή πάσα η οικουμένη. Αύτη η απογραφή έγεινε πρώτη, ότε ηγεμόνευε της Συρίας ο Κυρήνιος. Και ήρχοντο πάντες να απογράφωνται, έκαστος εις την εαυτού πόλιν. Ανέβη δε και Ιωσήφ από της Γαλιλαίας εκ της πόλεως Ναζαρέτ εις την Ιουδαίαν εις την πόλιν του Δαβίδ, ήτις καλείται Βηθλεέμ, επειδή αυτός ήτο εκ του οίκου και της πατριάς του Δαβίδ, διά να απογραφή μετά της Μαριάμ της ηρραβωνισμένης με αυτόν εις γυναίκα, ήτις ήτο έγκυος.

Όλο το σκηνικό για τη γέννηση του Χριστού στήθηκε κάτω από το κυρίαρχο χέρι του Θεού. Ο Θεός είχε πει μέσω του προφήτη πως ο Μεσσίας θα γεννηθεί στην Βηθλεέμ:

Και συ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρά ώστε να ήσαι μεταξύ των χιλιάδων του Ιούδα, εκ σου θέλει εξέλθει εις εμέ ανήρ διά να ήναι ηγούμενος εν τω Ισραήλ· του οποίου αι έξοδοι είναι απ' αρχής, από ημερών αιώνος. (Μιχαίας ε:2).

Ο Θεός λοιπόν, με εξουσία οδήγησε τα πράγματα έτσι ώστε όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, η Μαριάμ με τον Ιωσήφ που ζούσαν στη Ναζαρέτ, πήγαν στη Βηθλεέμ για να απογραφούν.

Νομίζω πως όλοι μας νοιώθουμε μικροί και ασήμαντοι μέσα σε ένα κόσμο που αποτελείται από 6-7 δισεκατομμύρια ανθρώπους, που νέα για τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές καθημερινά ανακοινώνονται, όπου σημαντικοί άνθρωποι εμφανίζονται στις τηλεοράσεις και τις εφημερίδες. Αν έχεις νοιώσει έτσι, «έρμαιο» των καταστάσεων που σε παρασύρουν όπου θέλουν, σταμάτα. Δεν υπάρχει λόγος να αισθάνεσαι έτσι.

Η μικρή και ασήμαντη Μαρία με τον Ιωσήφ πρέπει να πάνε στη Βηθλεέμ. Κουνάει ο Θεός μια ολόκληρη αυτοκρατορία για να ευλογήσει τους δικούς Του. Για να δείξει σε εμάς τους ανθρώπους πόσο μας αγαπάει. Την ώρα που η παγκόσμια ιστορία γράφει για τον Καίσαρα Αύγουστο και τα κατορθώματά του, τις ίντριγκες της Ρώμης και την πορεία του κόσμου, είναι σαν να παίρνει ο Θεός ένα μεγεθυντικό φακό πάνω από το χάρτη της Μεσογείου, και να λέει, πως τα σημαντικά γεγονότα δεν γίνονται στη Ρώμη, αλλά στη Βηθλεέμ. Στην «ποια»; Θα αναρωτηθεί κάποιος. Ούτε που ήξερα πως υπάρχει τέτοιο χωριό.

Αυτός είναι ο Θεός μας. Κυρίαρχος Θεός. Θεός που εργάζεται πίσω από αυτά που εμείς βλέπουμε, και με τρόπο που δεν καταλαβαίνουμε. Μπορεί να ακούμε σήμερα στις ειδήσεις για τη Σύνοδο στην Ευρώπη που δεν έβρισκαν άκρη για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, μπορεί να είναι τα νέα ανησυχητικά για διάφορα πράγματα, η αλήθεια όμως είναι πως «ο Θεός μας  βασιλεύει!». 

Ο Θεός μας είναι ζωντανός και κάθεται στον θρόνο Του και κυβερνά το σύμπαν και τον κόσμο μας χωρίς άγχος, χωρίς λάθη, με σοφία για τη δική μας ευλογία και πάνω από όλα για τη δική Του δόξα.

Να μην αισθάνεσαι μικρός και ασήμαντος. Γιατί στο τέλος της ιστορίας κανένας δε θα κοιτάει ούτε τον Σόλτς, ούτε τον Μπάϊντεν ούτε τον Ντράγκι, ούτε τον Μακρόν, ή τον Μητσοτάκη, ή τον Πούτιν, ή τον Τσίπρα. Όλοι θα κοιτάνε το Χριστό. Και όλοι θα ομολογήσουν πως είναι Κύριος κάποιοι δυστυχώς κλαίγοντας γιατί θα είναι πολύ αργά πια, και κάποιοι με δάκρυα χαράς. Η ιστορία όμως, προς τα εκεί βαδίζει. Ο Θεός την πηγαίνει εκεί. Γιατί; Επειδή έχει την εξουσία να το κάνει. Επειδή Αυτός κυβερνά και βασιλεύει.

Στη συνέχεια της διήγησης του ευαγγελιστή Λουκά διαβάζουμε, Και ενώ ήσαν εκεί, επληρώθησαν αι ημέραι του να γεννήση· και εγέννησε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον, και εσπαργάνωσεν αυτόν και κατέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη, διότι δεν ήτο τόπος δι' αυτούς εν τω καταλύματι  (β:6-7).

Είναι λογικό βέβαια να σκεφτεί κάποιος πως αφού ο Θεός κυβερνά τον κόσμο με τέτοια εξουσία ώστε να κάνει μια ολόκληρη αυτοκρατορία να υπηρετήσει τα δικά Του σχέδια, σίγουρα θα μπορούσε να είχε φέρει τα πράγματα έτσι ώστε να βρεθεί κάποιο δωμάτιο στη Βηθλεέμ, έτσι δεν είναι; Φυσικά και θα μπορούσε.

Επίσης θα μπορούσε να είχε κάνει τα πράγματα έτσι ώστε να γεννηθεί ο Χριστός σε μια ευκατάστατη οικογένεια, και όχι στην οικογένεια ενός μαραγκού. Ακόμη θα μπορούσε να είχε πει ο Χριστός στις πέτρες να γίνουν ψωμιά ώστε να μην πεινάει στην έρημο. Θα μπορούσε να είχε καλέσει 10 λεγεώνες αγγέλων στη Γεθσημανή και να απαλλαγεί από τους αυτούς που ήρθαν να Τον συλλάβουν. Τέλος, θα μπορούσε ο Χριστός να είχε κατεβεί από το Σταυρό όπως Τον προκαλούσαν.

Η ερώτηση όμως δεν είναι τι θα μπορούσε να είχε κάνει ο Χριστός, αλλά τι ήθελε να κάνει.

Ο Θεός κυβερνά ακόμη και τη διαθεσιμότητα των ξενοδοχείων για χάρη των παιδιών Του με τον δικό Του τρόπο. Και ο δικός Του τρόπος είναι  ο δρόμος του Σταυρού του Γολγοθά. Ένας δρόμος που ξεκινά με την έλλειψη χώρου για να γεννηθεί ο Χριστός και τελειώνει με τα φτυσίματα και τα μαστιγώματα και την κοροϊδία στον Σταυρό.

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο εργάζεται ο κυρίαρχος Θεός μας. Μεγαλώνει την βασιλεία Του, καθώς φανερώνει την δύναμή Του με αυτό τον ανατρεπτικό τρόπο, μέσα από τη δική μας αδυναμία που όμως αποκαλύπτει την δική Του δύναμη, μέσα από τη μωρία του ευαγγελίου.

Ο Χριστός μας έσωσε πεθαίνοντας. Όταν ήταν αδύναμος, τότε ήταν δυνατός. Όταν έχασε στα μάτια του κόσμου, τότε νίκησε τον εχθρό. Αυτό που εμείς βλέπαμε ως αδυναμία, ήταν η νίκη Του. Όλα αυτά ξεκίνησαν με τη γέννησή Του.

Ο κυρίαρχος Θεός που βασιλεύει, μεγαλώνει τη βασιλεία Του καθώς γυρνάμε το άλλο μάγουλο, καθώς συγχωρούμε τους εχθρούς μας, καθώς ζούμε στον κόσμο σαν πρόβατα ανάμεσα σε λύκους, καθώς προτιμάμε να δίνουμε παρά να παίρνουμε, καθώς γινόμαστε τελευταίοι για να γίνουμε πρώτοι, καθώς χάνουμε τη ζωή μας για Εκείνον, γιατί τότε τη βρίσκουμε αληθινά.

Αυτός είναι ο δρόμος του Γολγοθά. Ο πλούσιος να γίνεται φτωχός για να πλουτίζουν άλλοι με τη δική Του φτώχεια. Το έκανε ο Χριστός, το κάνει και το Σώμα του Χριστού η Εκκλησία Του, για άλλους.

Δεν πρέπει να ξεχάσουμε τα λόγια του Χριστού: Όστις θέλει να έλθη οπίσω μου, ας απαρνηθή εαυτόν και ας σηκώση τον σταυρόν αυτού, και ας με ακολουθή. (Μάρκ.η:34).

Μας καλεί να τον ακολουθήσουμε από τη γέννησή Του ως το Σταυρό, να ζήσουμε με τον ίδιο τρόπο: Ενθυμείσθε τον λόγον, τον οποίον εγώ είπον προς εσάς· Δεν είναι δούλος μεγαλήτερος του κυρίου αυτού. Εάν εμέ εδίωξαν, και σας θέλουσι διώξει· εάν τον λόγον μου εφύλαξαν, και τον υμέτερον θέλουσι φυλάξει. (Ιωάν.ιε:20).

 Σ’ αυτόν που με ενθουσιασμό είπε πως θα Τον ακολουθήσει όπου κι αν πάει, είπε, Αι αλώπεκες έχουσι φωλεάς και τα πετεινά του ουρανού κατοικίας, ο δε Υιός του ανθρώπου δεν έχει που να κλίνη την κεφαλήν. (Ματθ.η:20).

Στη συνέχεια της ιστορίας διαβάζουμε:

Και ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς και φυλάττοντες φυλακάς της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών. Και ιδού, άγγελος Κυρίου εξαίφνης εφάνη εις αυτούς, και δόξα Κυρίου έλαμψε περί αυτούς, και εφοβήθησαν φόβον μέγαν. Και είπε προς αυτούς ο άγγελος· Μη φοβείσθε· διότι ιδού, ευαγγελίζομαι εις εσάς χαράν μεγάλην, ήτις θέλει είσθαι εις πάντα τον λαόν, διότι σήμερον εγεννήθη εις εσάς εν πόλει Δαβίδ σωτήρ, όστις είναι Χριστός Κύριος. (Λουκ.β:8-11).

Ο άγγελος που είχε επισκεφθεί το Ζαχαρία, τον πατέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή του είχε πει, «μη φοβάσαι». Το ίδιο είπε στους βοσκούς: «μη φοβάστε». Είναι φυσικό για τους αμαρτωλούς να φοβούνται. Όσο πιο ένοχοι είμαστε, τόσο περισσότερο φοβόμαστε. Φοβόμαστε μήπως μας ανακαλύψουν, φόβος μήπως πεθάνουμε και συναντήσουμε το Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο και δεν είμαστε έτοιμοι. Φόβος να παραδεχτούμε αυτά που ούτε εμείς δεν τολμούμε να πούμε στον εαυτό μας.

Ο φόβος του Θεού υπάρχει πολύ έντονος επίσης όταν οι άνθρωποι πάρουν μια πιο άμεση γεύση της δόξας του Θεού. Ο Ησαΐας έχει φοβηθεί, ο Δανιήλ, ο  Ιωάννης στην Πάτμο. Η θέα της δόξας του Θεού φέρνει φόβο στον αμαρτωλό άνθρωπο, ακόμη και αν αυτός είναι ευσεβής. Στην πραγματικότητα τότε ο φόβος του Θεού πιάνει τόπο. Ένας από τους λόγους που ο χριστιανός είναι χριστιανός είναι γιατί φοβάται το Θεό. Οι ασεβείς δεν φοβούνται το Θεό.

Παρόλο όμως, που ο φόβος είναι λογικός, ο Χριστός γεννιέται με το μήνυμα, «μη φοβάστε». Παρόλο που έχουν παραλύσει οι βοσκοί, πρέπει να ακούσουν: Μη φοβάστε γιατί γεννιέται Σωτήρας, ο Χριστός ο Κύριος.

Και αυτό το νέο πρέπει να σβήνει κάθε φόβο, για οποιοδήποτε θέμα.

Μήπως φοβάσαι το θάνατο; Άκου τι έκανε ο Χριστός:

Επειδή λοιπόν τα παιδία εμέθεξαν από σαρκός και αίματος, και αυτός παρομοίως μετέλαβεν από των αυτών, διά να καταργήση διά του θανάτου τον έχοντα το κράτος του θανάτου, τουτέστι τον διάβολον, και ελευθερώση εκείνους, όσοι διά τον φόβον του θανάτου ήσαν διά παντός του βίου υποκείμενοι εις την δουλείαν. (Εβρ.β:14-15).

Ο Χριστός πεθαίνοντας νίκησε το θάνατο. Και ελευθερώνει από το φόβο του θανάτου όσους πιστεύουν.

Ήρθε αυτός που σε συγχωρεί και σε σώζει. Ήρθε αυτός που είναι Κύριος πάνω σε καθετί. Αυτός που έχει την εξουσία όλη στον ουρανό και στη γη. Πίστεψε στις υποσχέσεις Του:

μη φοβού· διότι εγώ είμαι μετά σού· μη τρόμαζε· διότι εγώ είμαι ο Θεός σου· σε ενίσχυσα· μάλιστα σε εβοήθησα· μάλιστα σε υπερησπίσθην διά της δεξιάς της δικαιοσύνης μου. (Ησαΐας μα:10).

Μη μεριμνήσητε λοιπόν λέγοντες, Τι να φάγωμεν ή τι να πίωμεν ή τι να ενδυθώμεν; Διότι πάντα ταύτα ζητούσιν οι εθνικοί· επειδή εξεύρει ο Πατήρ σας ο ουράνιος ότι έχετε χρείαν πάντων τούτων.. (Ματθ.ς:31-32).

και πάσαν την μέριμναν υμών ρίψατε επ' αυτόν, διότι αυτός φροντίζει περί υμών. (Α΄Πέτρ.ε:7).

«Ψαλμός του Δαβίδ» Ο Κύριος είναι φως μου και σωτηρία μου· τίνα θέλω φοβηθή; ο Κύριος είναι δύναμις της ζωής μου· από τίνος θέλω δειλιάσει; (Ψαλμ.κζ:1).

Ζούμε σε ένα κόσμο που μας κάνει να νοιώθουμε ανασφαλείς. Όμως, ο Θεός βασιλεύει. Κι Εκείνος κινεί τα νήματα της ιστορίας. Δεν κυβερνούν οι μεγάλες δυνάμεις, αλλά ο κυρίαρχος Θεός που εκτελεί τις δικές Του άγιες βουλές.

Δεύτερον, αυτός ο Θεός εργάζεται ανατρεπτικά, μέσα από την αδυναμία. Με στέλνει να ζήσω ανάποδα από ότι ο κόσμος θεωρεί λογικό. Μου ζητάει να είμαι αδύναμος για να είμαι δυνατός μαζί Του. Να είμαι ανόητος για τον κόσμο για να είμαι σοφός με τα δικά Του μέτρα. Να γίνω φτωχός γιατί τότε θα είμαι πλούσιος.

Τρίτο, μπορώ να μη φοβάμαι, γιατί γεννήθηκε Σωτήρας, ο Χριστός, ο Κύριος. Αυτός που με σώζει από την αμαρτία. Αυτός που κυβερνά το σύμπαν είναι Σωτήρας και Κύριός μου.

Και αυτό είναι μήνυμα μεγάλης χαράς. Έτσι είπε ο άγγελος.

Μη φοβείσθε· διότι ιδού, ευαγγελίζομαι εις εσάς χαράν μεγάλην, ήτις θέλει είσθαι εις πάντα τον λαόν, διότι σήμερον εγεννήθη εις εσάς εν πόλει Δαβίδ σωτήρ, όστις είναι Χριστός Κύριος. (Λουκ.β:10-11).

Όταν ξέρω ποιος κυβερνάει. Όταν ξέρω γιατί ζω. Όταν οι φόβοι μου έχουν τακτοποιηθεί, όταν οι αμαρτίες μου έχουν συγχωρηθεί, τότε έχω κάθε λόγο να χαίρομαι.

Η πίστη στο Χριστό, είναι χαρούμενη πίστη. Υπάρχουν πράγματα που μας θλίβουν και είναι πολλά. Δεν είναι λάθος να κλαίει κανείς, ούτε δείγμα απιστίας. Μέσα σε όλα αυτά, όμως, υπάρχει μια χαρά που είναι ριζωμένη στην αγάπη του Θεού για μας, στον ερχομό του Χριστού για χάρη μας.

Οι άγγελοι που εμφανίστηκαν, ολόκληρη στρατιά με χαρά έψαλλαν:

δόξα ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκίας. (Λουκ.β:13).

Μπορεί οι Έλληνες να είναι από τους πιο απαισιόδοξους σε όλο τον πλανήτη, οι χριστιανοί όμως, έχουν ελπίδα. Έχουν τον Ιησού τον Κύριο. Μπορεί να έχεις κάθε λόγο ν’ ανησυχείς για την οικογένειά σου, για την υγεία σου, για το μέλλον σου. Και πράγματι ο ίδιος ο Κύριος είπε, «στον κόσμο θα έχετε θλίψη». Σκέψου όμως, έχεις το Χριστό. Γι’  αυτό να είσαι χαρούμενος. Αυτή είναι η τέταρτη «χριστουγεννιάτικη» αλήθεια.

Το μήνυμα των αγγέλων έχει και μια σοβαρή επίσης διάσταση. Σε ποιους δίνεται η ειρήνη που χαρίζει ο Χριστός; Δίνεται σε εκείνους για τους οποίους ο Θεός έχει μια καλή διάθεση, δηλαδή, με τους οποίους είναι ευχαριστημένος. δόξα ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκίας (Λουκάς 2:14).

Αυτή είναι η σωστή απόδοση του εδαφίου. Πώς ευαρεστεί κάποιος το Θεό; Με την πίστη. χωρίς δε πίστεως αδύνατον είναι να ευαρεστήση τις εις αυτόν· διότι ο προσερχόμενος εις τον Θεόν πρέπει να πιστεύη ότι είναι και γίνεται μισθαποδότης εις τους εκζητούντας αυτόν (Εβρ.ια:6).

Ο Χριστός είπε, Και αύτη είναι η κρίσις, ότι το φως ήλθεν εις τον κόσμον, και οι άνθρωποι ηγάπησαν το σκότος μάλλον παρά το φώς· διότι ήσαν πονηρά τα έργα αυτών (Ιωάν.γ:19).

Ο ηλικιωμένος Συμεών όταν πήρε στην αγκαλιά του το Χριστό είπε, Ιδού, ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον. Και σου δε αυτής την ψυχήν ρομφαία θέλει διαπεράσει, διά να ανακαλυφθώσιν οι διαλογισμοί πολλών καρδιών. (Λουκ.β:34-35).

Η πέμπτη Χριστουγεννιάτικη αλήθεια είναι πως αν ο Θεός είναι ευχαριστημένος μαζί σου, αν είσαι άνθρωπος που Τον εμπιστεύεσαι, ο Θεός δια του Χριστού σου δίνει ειρήνη. Ειρήνη στην καρδιά σου, ειρήνη με το Θεό σου.

Εσύ με το Θεό που βρίσκεσαι; Τι σχέση έχεις μαζί Του; Ο Ιωάννης γράφει στο ευαγγέλιό του, Εις τα ίδια ήλθε, και οι ίδιοι δεν εδέχθησαν αυτόν. Όσοι δε εδέχθησαν αυτόν, εις αυτούς έδωκεν εξουσίαν να γείνωσι τέκνα Θεού, εις τους πιστεύοντας εις το όνομα αυτού (α:11-12).

Η πίστη στο Χριστό, είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει τις ευλογίες του Θεού, γιατί γίνονται δικές σου. Μπορούν να γίνουν δικές σου, αν πιστέψεις, αν μετανοήσεις και πιστέψεις στο Χριστό. Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκίας. Ποιοι είναι οι άνθρωποι της ευδοκίας; Αυτοί που πιστεύουν στο Θεό πραγματικά.

Το τέλος της διήγησης του Λουκά γράφει:

Και ιδόντες, διεκήρυξαν τον λόγον τον λαληθέντα προς αυτούς περί του παιδίου τούτου· και πάντες οι ακούσαντες εθαύμασαν περί των λαληθέντων υπό των ποιμένων προς αυτούς. Η δε Μαριάμ εφύλαττε πάντας τους λόγους τούτους, διαλογιζομένη περί αυτών εν τη καρδία αυτής. Και υπέστρεψαν οι ποιμένες, δοξάζοντες και υμνούντες τον Θεόν διά πάντα όσα ήκουσαν και είδον, καθώς ελαλήθησαν προς αυτούς. (β:17-20).

Οι βοσκοί δεν κράτησαν για τον εαυτό τους, αυτά που άκουσαν. Πήγαν και τα είπαν. Ο Θεός τους αποκαλύφθηκε, η ζωή τους άλλαξε, και αυτό που έζησαν, το μοιράστηκαν με άλλους. Και οι άλλοι θαύμασαν.

Όταν ο Θεός αγγίξει την ψυχή μας, δεν πρέπει αυτό το άγγιγμα να το κρατήσουμε κρυφό. Ούτως ή άλλως εμείς οι άνθρωποι πάντα μιλάμε με ενθουσιασμό για ότι θαυμάζουμε, γι’ αυτό που μας αρέσει. Μπορεί να είναι τα καινούργια παπούτσια μας, ή τα δώρα που πήραμε, μπορεί να είναι η ομάδα μας που κέρδισε. Η αλήθεια όμως είναι πως για ό,τι μας ενθουσιάζει μιλάμε. Και δεν περιμένουμε να μας ρωτήσουν. Βγαίνει από μόνο του.

Αδελφέ μου, μη διστάζεις να πεις στους άλλους για το πώς ο Χριστός γεννήθηκε στη δική σου ζωή. Τι έκανε για σένα. Είναι κρίμα, οι άλλοι γύρω μας, να μη μάθουν. Και αν με τα χρόνια ο ενθουσιασμός σου, έχει φύγει, κάνε κάτι απλό. Ζήτησε από το Θεό να έρθει και να σε ξαναζεστάνει. Ξεκίνα, και ο Θεός θα σε βοηθήσει να το κάνεις όλο και καλύτερα.

1. Ο Θεός βασιλεύει (Λουκ.β:1-5). Κυριαρχεί πάνω στα έθνη. Κατευθύνει τις αποφάσεις των ισχυρών, για τα δικά Του σχέδια.

2. Ο τρόπος που μεγαλώνει τη βασιλεία Του στη γη είναι ο δρόμος του Σταυρού (Λουκ.β:6-7). Αυτό που στα μάτια μας φαίνεται ανόητο, αδύναμο και μικρό για το Θεό είναι σοφό, δυνατό και μεγάλο.

3. Δεν έχω λόγο να φοβάμαι τίποτα (Λουκ.β:11). Γιατί ο Χριστός είναι ο Σωτήρας και ο Κύριος όλου του κόσμου και ο δικός μου.

4. Αντίθετα, έχω κάθε λόγο να είμαι γεμάτος χαρά (Λουκ.β:10), γιατί η πίστη στο Θεό μου δίνει χαρά. Ο Χριστός μου δίνει χαρά.

5. Η ειρήνη του Θεού είναι δική μου εφόσον Τον εμπιστεύομαι (Λουκ.β:14) Γιατί ο Θεός ευαρεστείται με την πίστη. Η ειρήνη του Θεού δίνεται στη γη στους ανθρώπους της ευδοκίας.

6. Το φως που ο Θεός μου έδωσε, πρέπει να το δώσω και αλλού (Λουκ.β:17).

Σαν λαός είμαστε απαισιόδοξοι. Είναι παράλογο στο κάτω-κάτω να είναι κάποιος αισιόδοξος όταν δεν έχει ελπίδα.

Ζούμε μέσα στον κόσμο, με όλα του τα προβλήματα. Αλλά, υπάρχει ένα «όμως». Ο Χριστός όμως, μπορεί να επηρεάζει την πραγματικότητά μας.