Μια Προφητεία

 

 

Μιχαίας ε:1-6 - Ματθαίος β:5-6

Ξεκινώντας την παρουσίαση της ζωής και του έργου του Κυρίου μας, ο Ματθαίος βάζει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσει την αφήγησή του.

Έτσι, στα πρώτα δύο κεφάλαια, ηχεί επανειλημμένα η φράση, δια να πληρωθή το ρηθέν... (α:22, β:5, 15, 17, 23).

Ο Ματθαίος θέλει να μας δείξει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι η εκπλήρωση της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ο Μεσσίας στο πρόσωπο του οποίου κάθε προφητεία, κάθε θεσμός, κάθε λυτρωτικό γεγονός της ιστορίας του Ισραήλ, βρίσκει την εκπλήρωσή του. Η αναφορά του Ματθαίου β:5-6 στην προφητεία του Μιχαία, εντάσσεται λοιπόν μέσα στο πλαίσιο της παρουσίασης του Ιησού Χριστού σαν εκπλήρωση των αιώνιων υποσχέσεων του Θεού.

Τι δηλώνει για τον Ιησού Χριστό το γεγονός ότι η γέννησή του εκπληρώνει την προφητεία που βρίσκουμε στο βιβλίο του προφήτη Μιχαία;

Αξίζει να δούμε την προφητεία στο αρχικό της πλαίσιο και να εξετάσουμε σε τι αναφέρεται.

Οι περισσότεροι συντηρητικοί ερμηνευτές υποστηρίζουν ότι η χρονική περίοδος κατά την οποία δίδεται η προφητεία αυτή, είναι η επιδρομή στον Ιούδα και η πολιορκία της Ιερουσαλήμ από τον Ασσύριο βασιλιά Σενναχηρίμ.

Σύμφωνα με το ε:1 η Ιερουσαλήμ είναι μία πολιορκημένη πόλη και ο βασιλιάς της απειλείται με ταπείνωση και εξευτελισμό,

«Συναθροίσθητι τώρα εις τάγματα, θυγάτηρ ταγμάτων· έθεσε πολιορκίαν εναντίον ημών· θέλουσι πατάξει τον κριτήν του Ισραήλ εν ράβδω κατά της σιαγόνος».

Η κατάσταση της άλλοτε ένδοξης πόλης είναι οικτρή. Ο ίδιος ο Σενναχηρίμ στα χρονικά του, αναφέρει ότι έκλεισε τον Ιουδαίο βασιλιά Εζεκία σαν πουλί μέσα στο κλουβί!

Μέσα σ’ αυτή την αδιέξοδη και απέλπιδα κατάσταση, ο Θεός προσφέρει στο λαό Του ελπίδα φανερώνοντας τα σχέδια και τις βουλές Του.

Τα σχέδιά Του, λοιπόν, αφορούν και επικεντρώνονται σε ένα πρόσωπο. Η ελπίδα του λαού του Θεού εστιάζεται σε έναν «άρχοντα» που θα γεννηθεί για να τους λυτρώσει. Γι’ αυτό τον ερχόμενο «άρχοντα» προφητεύει ο Μιχαίας. Αυτό τον ερχόμενο «άρχοντα» αναγνωρίζει στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού ο Ματθαίος. Τη φυσιογνωμία Του και την αποστολή Του θα μελετήσουμε εξετάζοντας τις περιγραφές που παρατίθενται σαν προσδοκία στο βιβλίο του Μιχαία και σαν εκπλήρωση στις σελίδες της Καινής Διαθήκης.

 

Ο άρχοντας της ειρήνης

Αυτός που αναμένει ο προφήτης θα είναι άρχοντας της ειρήνης. Διαβάζουμε στο εδ.5α «αυτός θα φέρει την ειρήνη» καθώς θα «μεγαλυνθεί έως των άκρων της γης», εδ.4β.

Ο Ησαΐας, που είναι σύγχρονος του Μιχαία, προφητεύει κάτι ανάλογο. Στο θ:2 του βιβλίου του διαβάζουμε, «Ο λαός ο περιπατών εν τω σκότει είδε φως μέγα· εις τους καθημένους εν γη σκιάς θανάτου, φως έλαμψεν επ' αυτούς».

Και στη συνέχεια εξηγεί γιατί, «Διότι παιδίον εγεννήθη εις ημάς, Υιός εδόθη εις ημάς· και η εξουσία θέλει είσθαι επί τον ώμον αυτού και το όνομα αυτού θέλει καλεσθή Θαυμαστός, Σύμβουλος, Θεός ισχυρός, Πατήρ του μέλλοντος αιώνος, Άρχων ειρήνης», εδ.6.

Αυτός που έρχεται είναι «άρχων ειρήνης» και η υπόσχεση αυτή έρχεται σαν «φως», σαν «λάμψη» στους ανθρώπους που ζουν στο σκοτάδι της απόγνωσης.

Σύμφωνα με τον απ. Παύλο ο Ιησούς είναι «η ειρήνη ημών, όστις έκαμε τα δύο έν, και έλυσε το μεσότοιχον του φραγμού, καταργήσας την έχθραν εν τη σαρκί αυτού, τον νόμον των εντολών των εν τοις διατάγμασι, δια να κτίση εις εαυτόν τους δύο εις ένα νέον άνθρωπον, φέρων ειρήνην» (Εφες.β:14 - 15).

Τι άλλο όμως μαθαίνουμε γι’ αυτόν τον άρχοντα;

 

Ο άρχοντας των αιώνων

Αυτό το πρόσωπο, ο «ηγούμενος» όπως διαβάζουμε, είναι η μελλοντική ελπίδα του λαού του Θεού. Είναι αυτός που «έρχεται», αυτός του οποίου την έλευση ο προφήτης προσμένει στο μέλλον.

Όμως ο άρχοντας αυτός είναι «από ημερών αιώνος», εδ.2. Με δύο φράσεις στο εδ.2 η προφητεία δηλώνει την αρχαιότητα του ερχόμενου άρχοντα. Διαβάζουμε, «η καταγωγή του είναι πολύ παλιά» και «ανάγεται στις αρχαίες ημέρες». Και με τις δύο αυτές φράσεις ο προφήτης τονίζει ότι ο «ερχόμενος» είναι ο «ην». Αυτός που πρόκειται να εμφανιστεί ήδη υπήρχε από την αρχή.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός σε μία από τις αντιπαραθέσεις Του με τους Ιουδαίους διακηρύττει, «Αληθώς, αληθώς σας λέγω, Πριν γείνη ο Αβραάμ εγώ είμαι» (Ιωάν.η:58). Και ο απ. Παύλος υμνώντας Τον γράφει, «και αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι' αυτού» (Κολ.α:17).

 

Ο άρχοντας σαν τον Δαβίδ

Στο εδ.2 διαβάζουμε ότι αυτός που θα έρθει από τη Βηθλεέμ θα είναι «άρχοντας του Ισραήλ». Η Βηθλεέμ, δεν είναι όπως θα δούμε στη συνέχεια, μία σημαντική πόλη. Αν υπάρχει κάτι για το οποίο είναι γνωστή είναι το ότι ο βασιλιάς Δαβίδ καταγόταν απ' αυτήν (Β' Σαμουήλ ις:1, ιζ:12, πολύ νωρίτερα διαβάζουμε ότι και ο πρόγονος του Δαβίδ, ο Βοόζ ήταν από τη Βηθλεέμ, Ρουθ β:4). Στην Βηθλεέμ λοιπόν, θα γεννηθεί ξανά ένας άρχοντας.

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος καθώς αναφέρεται στην προφητεία του Μιχαία αντί της λέξης «άρχοντας» (η οποία υπάρχει και στην μετάφραση των εβδομήκοντα) χρησιμοποιεί τη λέξη «ηγούμενος» (από εκεί αντλεί τον όρο και ο Βάμβας στη μετάφρασή του). Με τον τρόπο αυτό ο ευαγγελιστής φέρνει στην επιφάνεια αυτό που υπάρχει πίσω από όλη αυτή την περικοπή. Δείχνει την σύνδεση αυτού του ερχόμενου άρχοντα με τον Δαβίδ.

Όταν ο Θεός συνάπτει τη διαθήκη Του με το Δαβίδ του λέει ότι τον διάλεξε και τον κάλεσε, «δια να ήσαι ηγεμών επί τον λαόν μου, επί τον Ισραήλ» (Β' Σαμ.ζ:8). Επίσης, στο Β΄ Σαμ.ε:2 διαβάζουμε ότι οι φυλές του Ισραήλ ανακηρύττουν το Δαβίδ βασιλιά στη Χεβρών λέγοντας, «και προς σε είπεν ο Κύριος, Συ θέλεις ποιμάνει τον λαόν μου τον Ισραήλ, και συ θέλεις είσθαι ηγεμών επί τον Ισραήλ».

Ο ίδιος τίτλος λοιπόν που περιγράφει τον Δαβίδ, περιγράφει και τον ερχόμενο Μεσσία. Όπως ο Δαβίδ κλήθηκε να «ποιμάνει το λαό Ισραήλ» έτσι και ο Μεσσίας θα «ποιμάνει εν τη ισχύι του Κυρίου», εδ.4.

Και εδώ ο Μιχαίας είναι σε συμφωνία με άλλους σύγχρονούς του προφήτες όπως τον Ησαΐα που προφητεύει στο ια:1 «Και θέλει εξέλθει ράβδος εκ του κορμού του Ιεσσαί, και κλάδος θέλει αναβή εκ των ριζών αυτού».

Και στο βιβλίο του Αμώς θ:11 «Εν τη ημέρα εκείνη θέλω αναστήσει την σκηνήν του Δαβίδ την πεπτωκυίαν, και θέλω φράξει τας χαλάστρας αυτής, και θέλω ανεγείρει τα ερείπια αυτής, και θέλω ανοικοδομήσει αυτήν, ως εν ταις αρχαίαις ημέραις».

Ο ερχόμενος για τον οποίο μιλά ο Μιχαίας είναι ο νέος Δαβίδ, αυτός που θα αποκαταστήσει το λαό του Θεού.

Μιλώντας για το έργο του Ιησού Χριστού και για την εξάπλωση της εκκλησίας στα έθνη, ο Ιάκωβος αναφέρεται στην προφητεία του Αμώς για αποκατάσταση του Δαβιδικού θρόνου. Διαβάζουμε στις Πράξεις «Και αφού αυτοί εσιώπησαν, απεκρίθη ο Ιάκωβος, λέγων, Άνδρες αδελφοί, ακούσατέ μου. Ο Συμεών εφανέρωσε τίνι τρόπω καταρχάς ο Θεός επεσκέφθη τα έθνη, ώστε να λάβη εξ αυτών λαόν δια το όνομα αυτού. Και με τούτο συμφωνούσιν οι λόγοι των προφητών καθώς είναι γεγραμμένον, «Μετά ταύτα θέλω επιστρέψει και θέλω ανοικοδομήσει την σκηνήν του Δαβίδ την πεπτωκυίαν· και τα κατηδαφισμένα αυτής θέλω ανοικοδομήσει, και θέλω ανορθώσει αυτήν...» (ιε:13 - 16).

 

Ο άρχοντας της αποκατάστασης

Σύμφωνα με το εδ.3 η γέννηση αυτού του άρχοντα θα σημάνει την επιστροφή και την αποκατάσταση του λαού του Θεού. Μία ερώτηση που παρουσιάζει όμως ενδιαφέρον αφορά την ταυτότητα της «τίκτουσας» που θα γεννήσει τον «ηγούμενο». Στο δ:10 βρίσκουμε την απάντηση. Εκεί διαβάζουμε, «Κοιλοπόνει, και αγωνίζου, θυγάτηρ Σιών, ως η τίκτουσα· διότι τώρα θέλεις εξέλθει εκ της πόλεως, και θέλεις κατοικήσει εν αγρώ, και θέλεις υπάγει έως της Βαβυλώνος· εκεί θέλεις ελευθερωθή· εκεί θέλει σε εξαγοράσει ο Κύριος εκ της χειρός των εχθρών σου».

Είναι η Σιών, το πιστό υπόλοιπο, που «γεννά» Αυτόν που θα αποκαταστήσει και θα λυτρώσει το λαό του Θεού. Ο Μεσσίας είναι η ενσάρκωση του πιστού υπόλοιπου, στο οποίο όλοι οι προφήτες υπόσχονται αποκατάσταση. Ο Μεσσίας είναι η ενσάρκωση της Σιών, του Ισραήλ. Οι έννοιες αυτές στο πρόσωπό Του παύουν να έχουν μία γεωγραφική ή εθνική αναφορά. Είναι πια πνευματικές έννοιες.

Ο ερχομός του «άρχοντα» θα σημάνει το τέλος της «αιχμαλωσίας», θα φέρει την ελευθερία, την λύτρωση, την αποκατάσταση του λαού του Θεού. Μάλιστα, σύμφωνα με την προσδοκία του ε:3 η αποκατάσταση αυτή περιλαμβάνει την επιστροφή στον Ισραήλ «του υπολοίπου των αδελφών». Στην Καινή Διαθήκη καταλαβαίνουμε ότι αυτό αφορούσε την είσοδο των εθνών στην κοινότητα της διαθήκης (Ματθ.ιβ:50, Γαλ.γ:26 - 29, Εφες.β:12 - 22, Α' Πέτρ.β:9 - 10). Ο Ιησούς Χριστός αποκαθιστά τη βασιλεία του Ισραήλ σύμφωνα με τις υποσχέσεις της Παλαιάς Διαθήκης καθώς ιδρύει την εκκλησία Του.

 

Ο «όρθιος» άρχοντας

Στο ε:4 διαβάζουμε ότι ο άρχοντας «θα σταθεί». Αυτό σημαίνει ότι θα ενεργήσει, θα ασκήσει την εξουσία του, θα φανερώσει τη δύναμή του. Συχνά στους Ψαλμούς διαβάζουμε για το Θεό που σηκώνεται φανερώνοντας εξουσία και τρέποντας σε φυγή τους εχθρούς Του. Έτσι στον Ψαλμό ξη:1 διαβάζουμε, «Ας εγερθή ο Θεός, και ας διασκορπισθώσιν οι εχθροί αυτού· και ας φύγωσιν απ' έμπροσθεν αυτού οι μισούντες αυτόν». Η «έγερση» του Θεού, για τον Ψαλμωδό, σημαίνει νίκη, σημαίνει δύναμη (Ψαλμός ξη:28) και σημαίνει σωτηρία (ξη:20). Ο ερχόμενος άρχοντας λοιπόν, σύμφωνα με τον Μιχαία θα σηκωθεί, θα σταθεί. Τα Χριστούγεννα είναι η ώρα που ο Θεός σηκώνεται όρθιος για να σώσει και για να λυτρώσει το λαό Του!

 

Ο ταπεινός άρχοντας

Το τελευταίο στοιχείο που προφητεύεται για τον ερχόμενο άρχοντα είναι ότι θα έρθει με έναν τρόπο απρόσμενο, με έναν τρόπο που φανερώνει ταπείνωση. Ο άρχοντας έρχεται από την Βηθλεέμ. Από το πιο απρόσμενο μέρος. Η Βηθλεέμ είναι η «μικρά». Διαβάζουμε στο ε:2, «Και συ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρά ώστε να ήσαι μεταξύ των χιλιάδων του Ιούδα».

Είναι τόσο μικρή και ασήμαντη που δύσκολα κανείς την υπολογίζει και την λαμβάνει υπόψη του. Η λέξη που ο Βάμβας μεταφράζει «χιλιάδες» αρχικά αναφερόταν σε ένα στρατιωτικό τάγμα χιλίων πολεμιστών. Θα μπορούσαμε δηλαδή να καταλάβουμε τα λεγόμενα του προφήτη και ως εξής, «Η ισχυρή Ιερουσαλήμ είναι πολιορκημένη αλλά η λύση θα έλθει από τη Βηθλεέμ η οποία δεν μπορεί καλά καλά να μαζέψει ούτε χίλιους πολεμιστές...».

Από την ταπεινή και ασήμαντη Βηθλεέμ ο Θεός θα φέρει τον άρχοντα που θα σταθεί και θα διώξει τους εχθρούς, θα αποκαταστήσει το λαό του Θεού και θα φέρει ειρήνη. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Κύριος των Κυρίων και Βασιλιάς των Βασιλιάδων, δεν εμφανίστηκε όπως οι ηγεμόνες αυτού του κόσμου. Ήρθε μέσα στο περιβάλλον της ταπείνωσης, από μία νεαρή παρθένο, μέσα σε μία φάτνη. Είναι και αυτός ένας τρόπος με τον οποίο ο Θεός τονίζει ότι η λύση για το πρόβλημα του ανθρώπου δεν μπορεί να προέλθει από τη δύναμη του ανθρώπου. Είναι η επίσκεψη του Θεού, είναι η ενέργεια του Θεού που γεννά την ελπίδα μέσα στο πλαίσιο της ανθρώπινης αδυναμίας.