Α. ΘΕΜΑ
Όπως υποδηλώνεται από το όνομά της, που
σημαίνει “αρχή”, η Γένεση είναι η ιστορία της αρχής όλων των πραγμάτων.
Μέσα στα 50 κεφάλαια που περιέχει, βρίσκουμε
την αρχή του κόσμου (α:1-25), της ανθρώπινης φυλής (α:26-β:25) της αμαρτίας
στον κόσμο (γ:1-7), της υπόσχεσης της λύτρωσης (γ:8-24), της οικογενειακής ζωής
(δ:1-15), του ανθρώπινου πολιτισμού (δ:16-θ:26), των εθνών του κόσμου (κεφ.ι,ια)
και της Εβραϊκής φυλής (κεφ.ιβ-ν).
Η μόνη αρχή που δεν αναφέρεται στην Γένεση
είναι αυτή της ύπαρξης του Θεού. Με μεγαλείο και ευσέβεια, το βιβλίο αρχίζει, “Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την
γήν”.
Πουθενά αυτό το βιβλίο δεν προσπαθεί ν’ αποδείξει την ύπαρξη του Θεού, ωστόσο Αυτός φαίνεται μέσα σ’ όλες τις σελίδες του.
Β.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ο συγγραφέας της Γένεσης είναι ο Μωυσής. Αυτό
το γεγονός επιβεβαιώνεται απ’ τον Ιησού στο Ιωάν.ε:46,47. Κάποιες μεταφράσεις
σε άλλες γλώσσες της Βίβλου, όπως είναι η Γερμανική, αντικαθιστούν το όνομα Γένεσις
με το όνομα του Μωυσή.
Γ.
ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η Γένεση καλύπτει την περίοδο από την
Δημιουργία μέχρι τον θάνατο του Ιωσήφ. Αυτή η περίοδος έχει διάρκεια 2315
χρόνια περίπου και εκτείνεται από το 4004 - 1689 π.Χ., σύμφωνα με την
χρονολόγηση του Αρχιεπισκόπου Usher.
Δ.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Τα περιεχόμενα της Γένεσης χωρίζονται σε
εννέα κύρια μέρη:
1. Η
Δημιουργία
(κεφ.α,β)
Η ιστορία της Δημιουργίας υπάρχει στην Γένεση
α και β. Είναι η καταγραφή του γεγονότος
της δημιουργίας, κι όχι η εξήγηση πώς έγινε
η Δημιουργία.
Ο Μωυσής έγγραψε απλά, “Εν αρχή ο Θεός εποίησεν....” (στο Εβρ.ια:3 αναφέρεται «...Οι αιώνες εκτίσθησαν με τον λόγον του
Θεού»)
Όπως αναφέρει ο Μωυσής, η σειρά της
Δημιουργίας είναι:
Πρώτη Ημέρα |
Φως |
Δεύτερη Ημέρα |
Ατμόσφαιρα, Νερό |
Τρίτη Ημέρα |
Γη, Φυτά |
Τέταρτη Ημέρα |
Φώτα (ουράνια σώματα) |
Πέμπτη Ημέρα |
Πτηνά, Ψάρια |
Έκτη Ημέρα |
Ζώα, Άνθρωπος |
Έβδομη Ημέρα |
Ο Θεός αναπαύτηκε |
Το κεφάλαιο β επαναλαμβάνει την ιστορία της
Δημιουργίας. Δεν είναι η διήγηση μιας δεύτερης δημιουργίας όπως κάποιοι μπορεί
να υποθέσουν, αλλά η επανάληψη της διήγησης που αναφέρεται στο κεφάλαιο α με
περισσότερες λεπτομέρειες. Αυτή η επανάληψη κάποιου γεγονότος ονομάζεται ο
“Νόμος της Επανάληψης” και βρίσκεται σ’ όλη την Βίβλο.
Ο Θεός έδωσε στον Αδάμ και την Εύα την ευθύνη
να καλλιεργούν τον κήπο και το προνόμιο να απολαμβάνουν τους καρπούς του.
Στο μέσο του κήπου, ο Θεός έθεσε δύο δέντρα,
το δέντρο της Ζωής και το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού. Ο Αδάμ και
η Εύα μπορούσαν να τρώνε ελεύθερα από κάθε δέντρο που υπήρχε στον κήπο της
Εδέμ, εκτός από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού.
Αυτή η απαγόρευση οδήγησε τον Αδάμ και την
Εύα στο σημείο να πάρουν μια απόφαση. Μπορούσαν να διαλέξουν το καλό, να
αρνηθούν το κακό και να τρώνε από το δέντρο της Ζωής. Μπορούσαν, επίσης, να
διαλέξουν να μην υπακούσουν, να φάνε από το δέντρο της γνώσης του καλού και του
κακού και να πεθάνουν.
2. Η
Πτώση
(κεφ.γ)
Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο με ελεύθερη
θέληση και του έδωσε την δύναμη ν’ αποφασίζει ο ίδιος για την ζωή του με τις
επιλογές του. Το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού επέτρεψε στον
άνθρωπο να δοκιμαστεί, για να φανεί αν θα υπηρετούσε τον Θεό με καρδιά θέλουσα.
Ο όφις που αντιπροσωπεύει τον Σατανά, ο
οποίος είναι ο πειράζων, κατάφερε με πανουργία να κάνει την Εύα ν’ αμφισβητήσει
την αγάπη του Θεού.
Ακριβώς επειδή άκουσε τα ψέματα του Σατανά κι
όχι τον Θεό, ενέδωσε στον πειρασμό, έφαγε απ’ τον απαγορευμένο καρπό κι ύστερα
έδωσε και στον άνδρα της να φάει.
Η αμαρτία πάντοτε προκαλεί κρίση. Για τον
ρόλο του στον πειρασμό, ο Θεός καταράστηκε τον όφη απ’ όλα τα ζώα της γης και
τον καταδίκασε να τρώει χώμα όλες τις μέρες της ζωής του.
Η κρίση για τη γυναίκα ήταν οι πόνοι της
γέννας κι η υποταγή στον άνδρα.
Η κρίση για τον άνδρα ήταν ότι θα έπρεπε να
κοπιάζει σκληρά δουλεύοντας κι η γη θα έβγαζε αγκάθια και τριβόλους εξαιτίας
του.
Τελικά ο άνθρωπος διώχθηκε τελείως από τον
κήπο.
Ο Θεός δεν έκρινε μόνο τον Αδάμ και την Εύα,
αλλά τους έδωσε και την ελπίδα της απολύτρωσης.
Στο Γεν.γ:15 υπάρχει η πρώτη υπόσχεση για το
Σπέρμα της γυναίκας που θα συντρίψει την κεφαλή του όφεως. Δες επίσης Πράξεις
ι:38, Α΄ Ιωάννου γ:8, Γαλάτες δ:4, Ησαΐας ζ:14 και Ματθαίος α:21.
Η ελπίδα της λύτρωσης φανερώνεται επίσης όταν
ο Θεός έσφαξε την πρώτη θυσία για να ντύσει τον Αδάμ και την Εύα.
3. Ο
πρώτος πολιτισμός
(κεφ.δ)
Στο πέρασμα του χρόνου, ο Αδάμ κι η Εύα
απέκτησαν δύο γιους, τον Κάιν και τον Άβελ. Ο ένας ήταν γεωργός κι ο άλλος
βοσκός. Του ενός η καρδιά ήταν στραμμένη στον Θεό ενώ του άλλου στον κόσμο. Ο
ένας πρόσφερε θυσία που ήταν ευάρεστη στον Θεό κι ο άλλος όχι. Ήταν φυσικό
αυτές οι διαφορές να οδηγήσουν σε διαμάχη η οποία κατέληξε στη δολοφονία του Άβελ
από τον Κάιν (Α΄Ιωάν.γ:12).
“Και
εξήλθε ο Κάιν από προσώπου του Κυρίου, και κατώκησεν εν τη γη Νώδ, προς
Ανατολάς της Εδέμ”
(Γεν.δ:16).
Σ’ αυτή την γη ο Κάιν έκτισε πόλη κι έτσι
ξεκίνησε ο πρώτος ανθρώπινος πολιτισμός ο οποίος περιλάμβανε την γεωργία, την
βιοτεχνία και τις τέχνες. Αυτή η κοινωνία αναμφίβολα διαπνεόταν από ένα πνεύμα
βίας.
Το κεφάλαιο δ’ τελειώνει με την γέννηση του
Σηθ και την υπόσχεση ότι η λύτρωση θα ερχόταν μέσα απ’ αυτόν (Γεν.δ:25,26).
4. Ο
κατακλυσμός
(Κεφ.ε-θ)
Το κεφάλαιο ε’ περιέχει την γενεαλογία του
Αδάμ. Πόσο μεγάλη διαφορά βλέπουμε να υπάρχει στους απογόνους του. Οι απόγονοι
του Κάιν ήταν διεφθαρμένοι και ασεβείς, ενώ οι απόγονοι του Σηθ ήταν ευσεβείς
και δίκαιοι. Με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο, οι απόγονοι του Σηθ επηρεάστηκαν
από την αμαρτία των γύρω τους.
Παρόλα αυτά υπήρξε κάποιος άνθρωπος που μαζί
με την οικογένεια του παρέμεινε ευθύς μπροστά στον Θεό. Αυτός ήταν ο Νώε μέσα
από τον οποίο θα περνούσε το σπέρμα του Λυτρωτή.
Καθώς ο άγιος Θεός είδε την αμαρτία που είχε
εξαπλωθεί στην ανθρωπότητα, η δικαιοσύνη του απαίτησε την κρίση.
Διέταξε το Νώε να κατασκευάσει μία κιβωτό μέσα
στην οποία θα σωζόταν η οικογένεια του, γιατί επρόκειτο να καταστρέψει τον κόσμο
με κατακλυσμό.
Ό,τι ήταν ζωντανό θα καταστρεφόταν εκτός απ’
αυτά που θα έβρισκαν καταφύγιο μέσα στην κιβωτό. Απ’ αυτή την ιστορία του Νώε
και του κατακλυσμού ο κόσμος μας πρέπει να μάθει ένα μάθημα σήμερα.
Τα κεφάλαια Γεν.ς και Ματθ.κδ φανερώνουν ότι
οι συνθήκες στις μέρες του Νώε ήταν όμοιες με τις σημερινές: Υπήρχε ένας
αναπτυγμένος πολιτισμός ο οποίος ήταν φιλήδονος και όχι φιλόθεος.
Πιστός στην υπόσχεσή Του ο Θεός, έστειλε τον
κατακλυσμό και κατέστρεψε όλη την γη. Αμέσως μετά, όμως, έστειλε το ουράνιο
τόξο, σαν σημείο διαθήκης ότι ποτέ δεν θα κατέστρεφε ξανά τον κόσμο με
κατακλυσμό.
Ύστερα διέταξε τον Νώε να κατοικήσει την γη
και να αυξηθεί, απαγόρευσε τον φόνο και έκλεξε τον Σημ σαν το σπέρμα μέσα απ’
το οποίο θα ερχόταν ο Λυτρωτής (Γεν.θ:18-27).