Όπως έχουμε ο καθένας την δική του εικόνα για τον Θεό, έχουμε και την δική μας εικόνα για τους ανθρώπους.
Κανονικά, «Καλός» είναι αυτός που τον χαρακτηρίζει η
καλοσύνη και η αθωότητα. Αυτός που έχει καλή προδιάθεση, καλή ψυχή.
Αλλά, έχει γίνει τόσο πλατύς πια ο όρος
αυτός, που καθένας βάζει ό,τι θέλει εκεί μέσα.
Αλήθεια «τι θα πει καλός»; Γονείς με μικρά
παιδιά όταν τα παίρνουν από το σχολείο τα ρωτάνε: «ήσουν καλό παιδί σήμερα»;
Εννοούν, «άκουγες το δάσκαλο»; «μήπως μάλωσες με κανέναν»;
Τι θα πει αγαθός; Είναι κι αυτή μια από τις λέξεις που με το πέρασμα του χρόνου από εύσχημη γίνεται κακόσχημη. Η λέξη αγαθός από καλός συχνά σημαίνει αφελής, εύπιστος, ως και κουτός, κάποιος που μπορούμε τα τον εκμεταλλευτούμε ή να τον κοροϊδέψουμε!
Το ρωτάμε αυτό για να ξέρουμε τι σημαίνει ότι
ο Θεός είναι αγαθός. Η Αγία Γραφή, συνεχώς μας βεβαιώνει για την καλοσύνη του
Θεού. Και μας δείχνει δύο βασικά πράγματα για την αγαθότητά Του.
(1) ο Θεός είναι αγαθός
ως προς τη φύση Του
(2) αυτή η αγαθότητα που
έχει ο Θεός, φανερώνεται με τις πράξεις Του προς εμάς. Ο Θεός είναι αγαθός στις
πράξεις Του προς τους ανθρώπους.
Στους Ψαλμούς συνεχώς βρίσκουμε επιβεβαιώσεις
της αγαθότητας του Θεού:
·
Ο Κύριος είναι αγαθός (Ψαλμ.ρ:5).
· Αινείτε τον Κύριον, διότι είναι αγαθός, διότι το έλεος
αυτού μένει εις τον αιώνα (Ψαλμ.ρς:1).
· Δοξολογείτε τον Κύριον διότι είναι αγαθός, διότι το έλεος
αυτού μένει εις τον αιώνα (Ψαλμ.ρζ:1).
·
Γεύθητε και ιδέτε ότι αγαθός ο Κύριος (Ψαλμ.λδ:8α).
· Ψαλμ.κε:8,
Αγαθός και ευθύς ο Κύριος, δια τούτο θέλει διδάξει τους αμαρτωλούς την όδον.
Θυμάστε όταν πλησίασε κάποιος τον Χριστό και
του λέει, «Διδάσκαλε αγαθέ τι να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;» Ο
Χριστός απάντησε: Τι με λέγεις αγαθόν; Ουδείς αγαθός, ειμή εις ο Θεός
(Λουκ.ιη:19).
Με όλα αυτά, ο λόγος του Θεού μας διδάσκει
πως ο Θεός είναι καλός στην φύση Του. Επειδή η αγαθότητα είναι ιδιότητα του
Θεού, γι’ αυτό και ό,τι κάνει είναι καλό. Δε μπορεί να κάνει κακό.
Τι σημαίνει «αγαθός»; Ο Θεός ο ίδιος είναι ο ορισμός
του καλού και αγαθού. Αν κάτι κάνει ο Θεός, είναι αγαθό.
Μπορεί να μην είναι ευχάριστο, όπως η παιδεία
Του, ή ακόμη η τιμωρία και η κρίση Του, δεν παύει όμως να είναι αγαθό.
Η αγαθότητα του Θεού σημαίνει πως ο Θεός
είναι το απόλυτο μέτρο της καλοσύνης, επομένως ό,τι κάνει είναι άξιο αποδοχής
και ευχαριστίας.
Ιακ.α:17 Πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον είναι άνωθεν καταβαίνον από του Πατρός των φώτων, εις τον οποίον δεν υπάρχει αλλοίωσις ή σκιά μεταβολής.
Όμως, όλη αυτή η καλοσύνη έχει αποτέλεσμα στη
ζωή μας; Είμαστε ευγνώμονες στον Θεό;
Ή είμαστε θυμωμένοι μαζί Του, γιατί η
καλοσύνη Του δε μας δίνει αυτά που έχει ο άλλος, ή θα θέλαμε εμείς;
Όπως θα δούμε παρακάτω, το πιο βασικό
αποτέλεσμα που πρέπει να έχει η αλήθεια αυτή είναι να μας οδηγεί σε συνειδητή
ευχαριστία.
Ο Θεός, λοιπόν, μας γεμίζει με την καλοσύνη
Του, πρώτα στη δημιουργία. Σκέψου το μέγεθος της αγαθότητάς Του καθώς έφτιαξε
τον ήλιο να μας ζεσταίνει, το φως για να βλέπουμε. Δημιούργησε τα ζώα και τα
φυτά για να τρώμε. Δίνει βροχή και ήλιο για να καρπίσουν τα χωράφια. Πόδια να
περπατάμε, μάτια να βλέπουμε.
Στην Γένεση, στο πρώτο κεφάλαιο, μετά από
κάθε μέρα δημιουργίας, υπάρχει η φράση: και είδε ο Θεός ότι ήταν καλό
(Γέν.α:10).
Μάζεψε τα νερά, φάνηκε η ξηρά και είδε ο Θεός
ότι ήταν καλό.
Έφτιαξε τα αστέρια να ξεχωρίζουν τη νύχτα,
τον ήλιο την ημέρα και είδε ο Θεός ότι ήταν καλό.
Όταν απολαμβάνουμε την θάλασσα και τον ήλιο,
τα αστέρια το βράδυ, τις βροχές και το αεράκι, τα βουνά, όλα αυτά είναι από την
καλοσύνη του Θεού. Το καταλαβαίνω; Το συνειδητοποιώ;
Ο Θεός με γεμίζει κάθε μέρα. Μου τα δίνει να
τα χαίρομαι!! Κηρύττοντας ο Παύλος με το Βαρνάβα, είπαν πως ο Θεός δεν άφησε
τον εαυτό του χωρίς μαρτυρία, αγαθοποιώντας, δίνοντάς μας από τον ουρανό βροχές
και καρποφόρες εποχές, γεμίζοντας με τροφή και ευφροσύνη τις καρδιές μας.
Πράξ.ιδ:14-17
Ακούσαντες δε οι απόστολοι Βαρνάβας και
Παύλος, διέσχισαν τα ιμάτια αυτών και επήδησαν εις το μέσον του όχλου,
κράζοντες και λέγοντες· Άνδρες, τι κάμνετε ταύτα; και ημείς είμεθα άνθρωποι
ομοιοπαθείς με σας, κηρύττοντες προς εσάς να επιστρέψητε από τούτων των ματαίων
προς τον Θεόν τον ζώντα, όστις έκαμε τον ουρανόν και την γην και την θάλασσαν
και πάντα τα εν αυτοίς· όστις εν ταις παρελθούσαις γενεαίς αφήκε πάντα τα έθνη
να περιπατώσιν εν ταις οδοίς αυτών. καίτοι δεν αφήκεν αμαρτύρητον εαυτόν
αγαθαποιών, δίδων εις ημάς ουρανόθεν βροχάς και καιρούς καρποφόρους, γεμίζων
τροφής και ευφροσύνης τας καρδίας ημών.
Η αγαθότητα του Θεού φανερώνεται στην πρόνοιά
Του για μας.
Ο Θεός δεν έπλασε τον κόσμο και τον γύρισε
σαν μια σβούρα, αφήνοντας τον να γυρνάει και στράφηκε αλλού να κάνει κάτι άλλο.
Ο Θεός συμμετέχει, και είναι παρών στην ζωή
μας κάθε μέρα. Νοιάζεται για καθετί που μας συμβαίνει. Γι’ αυτό και μας λέει
στον λόγο Του, πως ξέρουμε ότι όλα συνεργούν προς το αγαθό σ' αυτούς που
αγαπούν το Θεό, τους προσκαλεσμένους σύμφωνα με τον προορισμό Του (Ρωμ.η:28).
Ο Θεός έχει ένα σχέδιο για την ζωή μας. Έχει
για όλους μας ένα κοινό στόχο. Να μας κάνει σαν τον Χριστό. Να Του μοιάσουμε.
Αυτό είναι το αγαθό για το οποίο μιλάει.
Όχι απλά να είμαστε χαρούμενοι, αλλά να
γινόμαστε όπως ο Χριστός. Και με βάση αυτό, εργάζεται έτσι ώστε όλα όσα
συμβαίνουν να συντελούν να χτίζεται μέσα μας ο Χριστός, γιατί Αυτός είναι το
αγαθό μας.
Όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή σου, όλα όσα
συμβαίνουν στον κόσμο και σε επηρεάζουν και με επηρεάζουν, όλα μα όλα ο Θεός τα
χρησιμοποιεί για το καλό στη ζωή μου.
Ποιο είναι το καλό; Να γίνω σαν το Χριστό.
Ακόμη και άσχημες καταστάσεις, έχει την σοφία
και την εξουσία, ούτως ή άλλως από Εκείνον προέρχονται όλα (είτε δεχτώ ότι
Εκείνος τα κάνει, ή ότι τα επιτρέπει, στον ίδιο παρανομαστή είμαι), έχει
λοιπόν, την εξουσία να χρησιμοποιεί ακόμη και άσχημες και δυσάρεστες
καταστάσεις για το καλό μου.
Θυμηθείτε τι είπε ο Ιωσήφ αφού φανερώθηκε στ’
αδέλφια του, στην Αίγυπτο, που τον είχαν πουλήσει για να τον ξεφορτωθούν:
σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε
Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον,
ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού· (Γέν.ν:20).
Αυτό κάνει η πρόνοια του Θεού.
Εργάζεται ο Θεός στη ζωή μας, μέσα από
απίθανες καταστάσεις, άδικες ίσως, δύσκολες και δυσάρεστες για να μας πάει πιο
ψηλά, να μοιάσουμε στον Χριστό περισσότερο και να δοξαστεί το όνομά Του.
Καλό έγινε σε μένα ότι ταλαιπωρήθηκα, για να
μάθω τα διατάγματά σου (Ψαλμ.ριθ:71).
Βέβαια αυτό είναι εύκολο να το λες, να το
ακούς και να το δέχεσαι όταν κάθεσαι μέσα στη δροσιά της Εκκλησίας και ακούς το
κήρυγμα και συμφωνείς.
Όταν μπεις στην ταλαιπωρία όμως, εκεί πρέπει
να σταθούμε και να πούμε και τότε πως ο Θεός συνεχίζει να είναι καλός μαζί μας.
Και στην αρρώστια, και στο οικονομικό
πρόβλημα, και στην απογοήτευση ο Θεός συνεχίζει να είναι αγαθός. Είναι εύκολο
να διαβάζουμε την ιστορία του Ιωσήφ. Δεν είναι εύκολο να έχουμε την ίδια γνώμη
με τον Ιωσήφ όταν συμβαίνει σ’ εμάς να μας πουλάνε άνθρωποι που τους
εμπιστευόμασταν.
Η αλήθεια πάντως είναι πως ό,τι έχουμε και
ό,τι είμαστε, το οφείλουμε στην αγαθότητα του Θεού, στην πρόνοιά Του.
Η όποια επιτυχία στη δουλειά μας, οι σπουδές
μας το μέτρο της υγείας που έχουμε, το σπίτι μας, η οικογένειά μας, τα παιδιά
μας, οι φίλοι μας, όλα τα δίνει η πρόνοια του Θεού στην ζωή μας.
Ευλογητός Κύριος, όστις καθ' ημέραν
επιφορτίζεις ημάς αγαθά· ο Θεός της σωτηρίας ημών (Ψαλμ.ξη:19).
Όταν ο λαός Ισραήλ (η δεύτερη γενιά)
ήταν έτοιμος να μπει στην Γη της Επαγγελίας, ο Μωυσής στο Δευτερονόμιο τους
ξαναδίνει τον νόμο, και ανάμεσα σ’ αυτά που τους λέει είναι το εξής:
Πρόσεχε εις σεαυτόν μήποτε λησμονήσης Κύριον
τον Θεόν σου, αθετών τας εντολάς αυτού και τας κρίσεις αυτού και τα διατάγματα
αυτού, τα οποία εγώ προστάζω εις σε σήμερον· μήπως, αφού φάγης και χορτασθής
και οικοδομήσης οικίας καλάς και κατοικήσης, και οι βόες σου και τα πρόβατά σου
αυξήσωσι, και πολλαπλασιασθή το αργύριόν σου και το χρυσίον σου και πάντα όσα
έχεις αυξήσωσι, μήπως τότε υψωθή η καρδία σου και λησμονήσης Κύριον τον Θεόν
σου, όστις σε εξήγαγεν εκ γης Αιγύπτου, εξ οίκου δουλείας (Δευτ.η:11-14).
Και τι μορφή μπορεί να πάρει αυτή η λησμονιά;
Τι μπορεί να κάνουν δηλαδή ώστε να φανεί ότι έχουν ξεχάσει το Θεό; Εξηγεί
παρακάτω:
και είπης εν τη καρδία σου, Η δύναμίς μου και
το κράτος της χειρός μου απέκτησαν εις εμέ τον πλούτον τούτον (η:17).
Έχετε ακούσει ανθρώπους να λένε, «τα χέρια
μου να ‘ναι καλά, τα πόδια μου να ΄ναι καλά». Ο Θεός δεν υπάρχει στην εικόνα.
Αλλά θέλεις ενθυμείσθαι Κύριον τον Θεόν σου·
διότι αυτός είναι, όστις σε δίδει δύναμιν να αποκτάς πλούτη (Δευτ.η:18α).
Η πρόνοια του Θεού μας κρατάει κάθε μέρα. Δεν
έχουν όλοι την υγεία τους. Δεν έχουν όλοι το μυαλό τους.
Είμαστε εδώ, επειδή ο Θεός που είναι αγαθός
μας φροντίζει και μας τα δίνει όλα.
Παρόλα αυτά όμως, όταν κάτι δεν πάει όπως το
θέλαμε ή το φανταστήκαμε, επαναστατούμε, θυμώνουμε με τον Θεό, και του ζητάμε
το λόγο.
Άλλες φορές πάλι συνηθίζουμε και τα θεωρούμε
δεδομένα.
Ας είμαστε ευγνώμονες στον Θεό για το σήμερα.
Ό,τι μας δίνει ο Θεός, δε μας το χρωστάει. Διαλέγει να είναι αγαθός μαζί μας.
Η αγαθότητα του Θεού φανερώνεται με το έργο
του Χριστού.
Επειδή ο Χριστός, ότε ήμεθα έτι ασθενείς,
απέθανε κατά τον ωρισμένον καιρόν υπέρ των ασεβών. Διότι μόλις υπέρ
δικαίου θέλει αποθάνει τις· επειδή υπέρ του αγαθού ίσως και τολμά τις να
αποθάνη· αλλ' ο Θεός δεικνύει την εαυτού αγάπην εις ημάς, διότι ενώ ημείς ήμεθα
έτι αμαρτωλοί, ο Χριστός απέθανεν υπέρ ημών (Ρωμ.ε:6-8).
Η αγάπη του Θεού φανερώθηκε όχι στο ότι εμείς
αγαπήσαμε τον Θεό, αλλά ότι ο Ιησούς πρώτος μας αγάπησε. Αυτός μας βρήκε, Αυτός
πέθανε για μας. Όλα τα έκανε Αυτός.
Είσαι εδώ και ακούς τον λόγο του Θεού, ενώ
χιλιάδες άλλοι δεν τον έχουν ακούσει.
Είσαι εδώ και πιστεύεις ενώ άλλοι
απορρίπτουν.
Και αυτό στο Θεό το χρωστάς. Και την
αναγέννηση και την πίστη σου, στον Θεό τα χρωστάς.
Γιατί μακριά από το Θεό είμαστε νεκροί, λέει.
Σαν τον Λάζαρο στον τάφο. Και κανένας δε μπορεί να αναστηθεί από μόνος Του,
ούτε μπορεί και να το ζητήσει. Εκτός κι αν έρθει ο Ιησούς και σου πει «έβγα
έξω».
ο Θεός όμως πλούσιος ων εις έλεος, διά την
πολλήν αγάπην αυτού με την οποίαν ηγάπησεν ημάς, και ενώ ήμεθα νεκροί διά τα
αμαρτήματα, εζωοποίησεν ημάς μετά του Χριστού· κατά χάριν είσθε σεσωσμένοι· και
συνανέστησε και συνεκάθισεν εν τοις επουρανίοις διά Ιησού Χριστού, διά να δείξη
εις τους επερχομένους αιώνας τον υπερβάλλοντα πλούτον της χάριτος αυτού διά
της προς ημάς αγαθότητος εν Χριστώ Ιησού (Εφες.β:4-7).
Η αγαθότητα του Θεού φανερώνεται με την μακροθυμία Του.
Είναι ανεκτικός και υπομονετικός μαζί μας.
Κάνει υπομονή με την αμαρτία μας πριν γνωρίσουμε το Χριστό, αλλά και μετά.
Και περιμένει να μετανοήσουμε. Και όταν
μετανοούμε, πάντα συγχωράει. Όταν αρνούμαστε να δεχτούμε την παιδεία Του, πάλι
εργάζεται μέσα μας. Όταν αρνούμαστε να υπακούσουμε, πάλι κάνει υπομονή.
Μακροθυμεί με τον κόσμο που βρίσκεται μακριά Του, μακροθυμεί και μ’ εμάς.
Γιατί το κάνει και στις δύο περιπτώσεις; Το
κάνει για να μας δώσει ευκαιρία μετάνοιας, ώστε να γλιτώσουμε την οργή Του.
Και νομίζεις τούτο, ω άνθρωπε, συ ο κρίνων
τους πράττοντας τα τοιαύτα και πράττων αυτά, ότι θέλεις εκφύγει την κρίσιν του
Θεού; Η καταφρονείς τον πλούτον της χρηστότητος αυτού και της υπομονής και της
μακροθυμίας, αγνοών ότι η χρηστότης του Θεού σε φέρει εις μετάνοιαν; (Ρωμ.β:3-4).
Εν δε
τούτο ας μη σας λανθάνη, αγαπητοί, ότι παρά Κυρίω μία ημέρα είναι ως χίλια έτη
και χίλια έτη ως ημέρα μία. Δεν βραδύνει ο Κύριος την υπόσχεσιν αυτού, ως τινές
λογίζονται τούτο βραδύτητα, αλλά μακροθυμεί εις ημάς, μη θέλων να απολεσθώσι
τινές, αλλά πάντες να έλθωσιν εις μετάνοιαν (Β’
Πέτρ.γ:8,9)
Γιατί είναι ο Θεός αγαθός;
Γιατί θέλει να δώσει ευκαιρίες για μετάνοια.
Γιατί θέλει να γλιτώσουμε την οργή Του, όταν μια μέρα αποκαλυφθεί.
Τι περιμένει από εμάς ο Θεός σήμερα που ακούσαμε
το μήνυμα αυτό;
Το πρώτο και βασικό που περιμένει είναι αν είμαστε μακριά Του, να μην περιφρονήσουμε την καλοσύνη Του! Δηλαδή; Δηλαδή να μετανοήσουμε. Μπορεί να είμαι μακριά Του επειδή ποτέ δεν πλησίασα. Και μπορεί να στέκομαι αποξενωμένος επειδή αρνούμαι να ζητήσω συγνώμη για τις αμαρτίες μου.
Αν υπάρχουν αμαρτίες τις οποίες δεν θέλω να εγκαταλείψω ο λόγος του
Θεού λέει πως περιφρονώ την καλοσύνη του Θεού. Γιατί αυτή η χρηστότητα
υπάρχει για να μετανοήσω.
Δε θα υπάρχει όμως, πάντα. Τι υπάρχει στη ζωή
σου, εσύ το ξέρεις. Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να τακτοποιηθεί κάνε το. Γιατί
κάποια στιγμή η μακροθυμία του Θεού τελειώνει. Αν δεν έχεις ποτέ κάνει το βήμα
της μετάνοιας, κάνε το τώρα. Ένας βασικός λόγος που το πλήρωμα του χρόνου για
τη δεύτερη έλευση του Χριστού δεν έχει έρθει, είναι αυτός. Ο Θεός θέλει να
έρθουν οι άνθρωποι σε μετάνοια. Μην χασομεράς. Μετανόησε.
Το δεύτερο που περιμένει ο Θεός είναι να Τον
μιμηθούμε. Δηλαδή, όπως ο Θεός είναι καλός μαζί μας, έτσι να είμαστε και εμείς
προς τους άλλους. Όπως με φροντίζει, έτσι να φροντίζω.
Λουκ.ς:32-35 Και εάν αγαπάτε τους αγαπώντάς σας, ποία χάρις χρεωστείται εις εσάς;
διότι και οι αμαρτωλοί αγαπώσι τους αγαπώντας αυτούς. Και εάν αγαθοποιήτε τους
αγαθοποιούντάς σας, ποία χάρις χρεωστείται εις εσάς; διότι και οι αμαρτωλοί το
αυτό πράττουσι. Και εάν δανείζητε εις εκείνους, παρ' ων ελπίζετε πάλιν να
λάβητε, ποία χάρις χρεωστείται εις εσάς; διότι και οι αμαρτωλοί εις αμαρτωλούς
δανείζουσι διά να λάβωσι πάλιν τα ίσα. Πλην αγαπάτε τους εχθρούς σας και
αγαθοποιείτε και δανείζετε, μηδεμίαν απολαβήν ελπίζοντες, και θέλει είσθαι ο
μισθός σας πολύς, και θέλετε είσθαι υιοί του Υψίστου· διότι αυτός είναι αγαθός
προς τους αχαρίστους και κακούς.
Ο Θεός είναι αγαθός και σ’ αυτούς που είναι
πονηροί και αχάριστοι. Βρέχει όπως λέει στο Ματθαίο, επί δικαίους και αδίκους.
Καλά μέχρι εδώ. Πως το κάνω όμως εγώ; Υπάρχει
μία και μόνη απάντηση: Με την δύναμη του Θεού.
Ό,τι ζητάει ο Θεός, δεν πρόκειται να γίνει με
την δική μου δύναμη. Γίνεται όμως, επειδή Εκείνος δίνει δύναμη!
Αυτά που ζητάει μπορώ να τα ζήσω, επειδή
Εκείνος με κάνει να το θέλω και να μπορώ!
Φιλ.β:13 διότι ο Θεός είναι ο ενεργών εν υμίν και το θέλειν και το ενεργείν κατά
την ευδοκίαν αυτού.
Για να μου το ζητάει όμως, αυτό είναι το
σωστό, αυτό είναι για το καλό μου, δηλαδή καθώς κάνω το καλό και σε αυτούς που
είναι αχάριστοι, γίνομαι σαν τον Χριστό. Πάντα αυτό είναι το ζητούμενο.
Το τρίτο που ο Θεός περιμένει, είναι να Τον
ευχαριστήσω σε κάθε περίσταση και να Τον εμπιστευθώ:
Α΄ Θες.ε:16-18 Πάντοτε χαίρετε, αδιαλείπτως
προσεύχεσθε, κατά πάντα ευχαριστείτε· διότι τούτο είναι το θέλημα του Θεού προς
εσάς εν Χριστώ Ιησού.
Το κείμενο λέει «εν παντί». Δηλαδή
μέσα σε κάθε περίσταση να υπάρχει ευχαριστία.
Είναι δυνατόν να πάνε τα πράγματα στραβά και
αυτό να το κάνει ένας αγαθός Θεός; Είναι!
Είναι δυνατόν ένας αγαθός Θεός να επιτρέψει
να θανατωθεί με λιθοβολισμό ο Στέφανος; Να εξοριστεί ο Ιωάννης; Τα δικά Του
παιδιά, να καταλήξουν σε ένα καμίνι που καίει, ή σε ένα λάκκο με λιοντάρια; Το
δικό Του παιδί να το πουλήσουν οι άλλοι δούλο σε εμπόρους; Είναι δυνατόν
ένας αγαθός Θεός να επιτρέψει να πεθάνει ο Χριστός πάνω στο σταυρό; Είναι. Το
έκανε.
Είναι δυνατόν ένας καλός Θεός να επιτρέπει
πόνο στη ζωή μου; Είναι!
Μα να χάσω τη δουλειά μου και τι ευχαριστώ να πω στο Θεό;
Γιατί όλα τα χρησιμοποιεί για να με κάνει σαν τον Χριστό; Ναι αυτό είναι το ζητούμενο.