Άλλη μία μαρτυρία του κορυφαίου των αποστόλων, που δεν πίστευε σε κανένα «θεό υιό», αλλά στον «προεγνωσμένο Χριστό», το Μεσσία του κόσμου. Μέσα σ' αυτή τη πρόγνωση και την ορισμένη βουλή του Θεού, που είναι ο λόγος του Πατέρα, ο Πέτρος μας λέει ότι ήταν όχι μόνον ο Υιός, αλλά και όλοι οι άγιοι: «εκλεκτούς κατά πρόγνωσιν Θεού Πατρός, διά του αγιασμού του Πνεύματος, εις υπακοήν και ραντισμόν του αίματος του Ιησού Χριστού· πληθυνθείη χάρις και ειρήνη εις εσάς» Α’ Πέτρ.α:2.
Όπως η Σοφία, η αρετή αυτή του Πατέρα, είναι διάχυτη παντού
και έχει σχέση με κάθε έργο του Πλάστη, με την ίδια έννοια πρέπει να δεχτούμε
και τη σχέση του Υιού προς τη δημιουργία. Εδώ φανερώνεται η καρδιά του Πατέρα
και η θέση του Υιού από μέσα Του προς όλη τη δημιουργία. Ο Υιός σαν η Σοφία του
Θεού είναι ο Αρχιτέκτονας, η Αρχή της δημιουργίας και το μέσου διά του οποίου
έγιναν τα πάντα. Όλα όσα ο Θεός έκανε είναι συνυφασμένα με την αποκάλυψη του
Υιού Του, του Αμνού της θυσίας.
Έθεσε τους νόμους και την αρχή του σχεδίου της σωτηρίας Του
μέσα στη φύση, ώστε ο Θεός να μπορεί να μας διδάσκει με αυτά, ή ακόμη εμείς να
τα παρατηρούμε και μέσω αυτών να αντιλαμβανόμαστε την φροντίδα Του και τη
σωτηρία Του. Για παράδειγμα έθεσε την αρχή του θανάτου και της ανάστασης, το
θάνατο της σάρκας και την ανάσταση του νέου ένδοξου σώματος που θα λάβουμε την
ώρα της αρπαγής, στη σπορά του γυμνού κόκκου, ο οποίος για να φέρει καρπό
πρέπει να πεθάνει, ώστε μετά από λίγο να αναστηθεί καινούργιο ένδοξο και τελείως
διαφορετικό από εκείνο που θάφτηκε. Αυτό το διδάσκει ο Παύλος στην Α’ Κορ.ιε,
που είναι το κεφάλαιο της ανάστασης.
Ο Κύριος δίδαξε τους μαθητές Του και όλους εμάς παίρνοντας
σαν βάση διάφορα στοιχεία της δημιουργίας, για να παραλληλίσει τις πνευματικές
αξίες. Η ιδέα της λύτρωσης είναι θεμελιωμένη όχι μόνο στον άνθρωπο, αλλά και σε
όλη την κτίση, γι' αυτό ο Παύλος λέει:
«Διότι η μεγάλη
προσδοκία της κτίσεως προσμένει την φανέρωσιν των υιών του Θεού» Ρωμ.η:19
Ο Πατέρας σε κάθε τι που έκανε με τη Σοφία Του, είχε τον Υιό
σαν Αρχή, σαν θεμέλιο, σαν βάση και απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη και
συναρμολόγηση των πάντων.
Έθεσε Αυτόν αρχή, πρότυπο και δι’ Αυτού έκανε τα πάντα. Όλο
αυτό βέβαια έγινε μέσα στο Θεό και από το Θεό, όχι έξω απ’ Αυτόν.
Την αλήθεια αυτή την επιβεβαιώνει άλλη μια φορά ο απ. Παύλος
λέγοντας:
«ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ θεοῦ
τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως, ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς
καὶ ἐπὶ τῆς γῆς τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἄρχαι
εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι' αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται· καὶ αὐτός ἐστιν πρὸ
πάντων καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν» Κολ.α:15-17
Όσο αφορά στην πρόθεση «εν», πρέπει να την προσέξουμε ιδιαίτερα,
διότι εκφράζει απόλυτα την έννοιά της στις αληθείς αυτές, δηλ. ότι ο Πατέρας
Θεός έκτισε τα πάντα μέσα στον Υιό (σαν λόγο).
Το ότι ο Θεός «έκτισε τα πάντα «ΕΝ ΑΥΤΩ», σημαίνει ότι τα
έκτισε μέσα σ' Αυτόν και δι’ Αυτού, σαν Λόγου και αρχής των πάντων, μέσα στον
ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ.
Ο απ. Παύλος λέει:
«αὐτοῦ γὰρ ἐσμεν
ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς οἷς προητοίμασεν ὁ θεὸς, ἵνα
ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν» Εφες.β:10
Σ' Αυτού την εικόνα είναι που όλη η εκκλησία μεταμορφώνεται
και ομοιάζει μέρα με την ημέρα, από δόξα σε δόξα. Όταν ο Πατέρας δια του Υιού
Του τελειώσει το έργο Του μέσα στους αγίους, όλοι οι άγιοι θα είναι «κατά την
εικόνα του Υιού» ο Οποίος είναι η εικόνα του Θεού του αοράτου. Άρα το «καλούπι»,
ή ο γνώμονας που ο Πατέρας χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί στη δημιουργία Του,
είναι ο Ιησούς Χριστός.
Έτσι ο Πατέρας μαζί με τον Υιό (σαν ενδιάθετος λόγος),
άρχισαν να εργάζονται από καταβολής κόσμου, για να φέρουν τον άνθρωπο κατά την εικόνα
και την ομοίωση του Πατέρα.
Γι’ αυτό στη Γέν.α:26 ο Πατέρας λέει: «Ας κάμωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημών, καθ' ομοίωσιν ημών…» διότι
στην αρχή της υλικής δημιουργίας ο Πατέρας δεν ήταν μόνος, αλλά με τον Υιό, σαν
ενδιάθετο λόγο, σαν το Αρνίο το εσφαγμένο από καταβολής κόσμου, σαν η σοφία και
η δύναμη της δημιουργίας, όχι σαν δεύτερο πρόσωπο, αλλά σαν μέρος του ίδιου του
Πατέρα. Αυτός ο Αμνός είναι ο «εργάτης» και ο «αρχιτέκτονας» δια του οποίου ο
Πατέρας έκανε ότι έκανε, είναι η προσωποποιημένη Σοφία, το Ρήμα και ο λόγος του
Πατέρα, σαν στοιχείο του Πατέρα και όχι ξέχωρο απ’ Αυτόν.
Είδαμε στα εδάφια που προαναφέρθηκαν ότι ο Χριστός είναι η
ΔΥΝΑΜΗ του Θεού, Η ΣΟΦΙΑ του Θεού, Ο ΛΟΓΟΣ του Θεού, ΤΟ ΡΗΜΑ του Θεού, ΣΩΤΗΡΙΑ
του Θεού (Λουκ.γ:6). Βλέπουμε δηλαδή καθαρές ιδιότητες του Πατέρα Θεού, να
προσωποποιούνται στον Ιησού Χριστό. Αν τώρα πάρουμε το σκεπτικό που μας
προσφέρει η θεωρία της τριάδας, που λέει ότι: «ο λόγος του Θεού είναι μια άλλη
προσωπικότητα από τον Πατέρα ...» τότε και η σοφία είναι άλλο πρόσωπο για τον
ίδιο λόγο που είναι και ο λόγος του Θεού, και η δύναμη του Πατέρα είναι άλλο
πρόσωπο για τον ίδιο λόγο που είναι και ο λόγος και η σοφία, και η σωτηρία του
Θεού είναι άλλο πρόσωπο κ.ο.κ.
Αυτά όμως είναι παράλογα πράγματα και φανερώνουν από μόνα
τους ότι είναι ξένα προς την αλήθεια. Το μόνο πρόσωπο μέσα στη Θεότητα είναι ο
Πατέρας και αυτός είναι η σοφία και η δύναμη και η εξουσία και η σωτηρία και ο λόγος,
όλα μέρος του Εαυτού Του, χάριτες της μοναδικής Του προσωπικότητας.
Έτσι μέσα στο Θεό, μορφώθηκε και ο Χριστός με τους αγίους και
κατά συνέπεια όλη η κτίση. Δεν σημαίνει ότι ο λόγος του Πατέρα ήταν ξέχωρος από
τον Εαυτό Του, αλλά ήταν το ίδιο το είναι Του. Αυτός ευδόκησε να δώσει αυτή την
πρώτη θέση στον Υιό Του, τόσο ενδιάθετα μέσα στο λόγο Του, όσο και μετά που
έγινε σάρκα και πήρε ανθρώπινη υπόσταση. Ο Πατέρας ευδόκησε να προσωποποιήσει
τη σοφία, τη δύναμη και τη δόξα Του στον Υιό Του και καλά θα κάνουμε κι εμείς
να το δεχθούμε, γιατί αυτό ήταν, είναι και θα είναι το θέλημα του Πατέρα.
Μη νομίσουμε ότι το να μιλά ο λόγος του Θεού για τον Υιό σαν
ενδιάθετο λόγο του Πατέρα, είναι ξένο προς τις Γραφές και το Πνεύμα του Θεού. Ο
Θεός μπορεί να μιλάει για γεγονότα, καταστάσεις και πρόσωπα, σαν να υπάρχουν,
σαν να έχουν ζωή και ύπαρξη, πριν ακόμη αυτά να έχουν γίνει ή να έχουν γεννηθεί
στην πραγματικότητα.
Δεν συμπεραίνουμε όμως ότι τα πρόσωπα ή οι καταστάσεις ή τα
γεγονότα προϋπήρχαν, αλλά το δεχόμαστε απλά ότι ο Θεός μιλά προφητικά με τη δύναμη
της πρόγνωσης Του, για πράγματα που πρόκειται να γίνουν.
Έτσι μιλά ακόμη και ο απόστολος Παύλος όταν χτίζει ένα
επιχείρημα για να αποδείξει την ανώτερη από τους Λευίτες, ιεροσύνη του Χριστού
στην προς Εβρ.ζ:9-10: «Και διά να είπω
ούτω, διά του Αβραάμ και ο Λευΐ, όστις ελάμβανε δέκατα, απεδεκατώθη. Διότι εν
τη οσφύϊ του πατρός αυτού ήτο έτι, ότε συνήντησεν αυτόν ο Μελχισεδέκ»
Να, ένα απλό παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο Παύλος και όλοι
δεχόμαστε ότι ναι μεν ο Λευί δεν προϋπήρχε σαν δεύτερο πρόσωπο μέσα στον πατέρα
του Αβραάμ πριν αυτός γεννηθεί από τον πατέρα του Ιακώβ, αλλά δεν παύουμε να
βλέπουμε σε μια άλλη προσωπικότητα η οποία ήταν μέσα στον Αβραάμ η οποία ήλθε
στην ύπαρξη αργότερα.
Με τον ίδιο τρόπο μας μιλά και ο Πατέρας για τον Υιό Του. Δεν
προϋπήρχε ξέχωρα από τον Πατέρα, σαν άλλη προσωπικότητα, όμως ήταν μέσα στον
Πατέρα και γεννήθηκε αργότερα, στο πλήρωμα των καιρών. Αυτό όμως δεν ενοχλεί
τον Πατέρα να μιλάει γι' Αυτόν και να τον βλέπει δια μέσου της πρόγνωσης Του ώστε
να σχεδιάσει και να δημιουργήσει τα πάντα πάνω σ' Αυτόν εξ αιτίας του έργου που
επρόκειτο να κάνει.
Το συμπέρασμα λοιπόν πάλι, είναι αυτό που από την αρχή λέμε.
Έχουμε τον Πατέρα Θεό και τον άνθρωπο Χριστό Ιησού. Πριν γεννηθεί και πάρει
ξεχωριστή ανθρώπινη υπόσταση και προσωπικότητα από τον Πατέρα, ήταν ο
ενδιάθετος προσωποποιημένος λόγος και η Σοφία του Θεού.
Όχι «Θεός Υιός», πολυθεϊσμός και ειδωλολατρία, αλλά το
θεμέλιο των προφητών και των αποστόλων, καθαρό αμιγές και άγιο. Τα πάντα λοιπόν
έγιναν δια του Υιού και χωρίς Αυτόν δεν έγινε τίποτε από ότι έγινε.
Ο Λόγος, όπως και η Σοφία, είναι στοιχεία που ανήκουν στο
πρόσωπο του Πατέρα Θεού. Είναι αδιανόητο να πιστεύει κανείς ότι ο Λόγος και η
Σοφία του Θεού είναι κάτι έξω απ’ Αυτόν.
Επειδή λοιπόν είναι αναπόσπαστα στοιχεία του προσώπου του
Πατέρα Θεού, γι’ αυτό και το Πνεύμα το Άγιο τα διάλεξε για να προσωποποιήσει
και να ταυτίσει τον Υιό του Θεού, τον Κύριο Ιησού Χριστό.
Όταν ο Ιωάννης έγραψε τα λόγια αυτά δεν πίστευε σε δύο θεούς,
διότι ήταν και συνέχιζε να είναι Ισραηλίτης, από γονείς Ισραηλίτες που λάτρευαν
τον Ένα και μόνο Θεό, τον Πατέρα. Είναι λοιπόν ανάρμοστο να νομίσει κανείς ότι
ο Ιωάννης εδώ θέλει να εισαγάγει κάποια καινούργια θεοσοφία. Δεν μιλάει για
άλλο θεό, ή για «θεό Υιό» ίσο και συνάναρχο με τον Πατέρα, ούτε αναφέρεται σε
κάποιο από τα υποτιθέμενα πρόσωπα της τριάδας, γιατί δεν πίστευε κάτι τέτοιο
ούτε αυτός ούτε κανείς Ισραηλίτης.
Αυτό που λέει εδώ ο Ιωάννης είναι σε τέλεια αρμονία με όσα
προαναφέραμε. Θα λέγαμε ότι κατά κάποιο τρόπο ερμηνεύει αυτό που εξετάζουμε
στις Παροιμίες, για τη Σοφία του Θεού, μόνο που εδώ ταυτίζει τον Υιό με το
Λόγο, που έχει σχέση με το νου του Πατέρα, το κέντρο της σκέψης, της Λογικής,
της πρόθεσης, του θελήματος, της δύναμης της δημιουργίας και της Σοφίας, από
όπου τα πάντα ξεκίνησαν να υπάρχουν.
Όπως ταυτίζει τον Υιό με τη Σοφία διά της οποίας έγιναν τα
πάντα και αυτή παρομοιάζεται με αρχιτέκτονα και καλλιτέχνη δια της οποίας ο
Θεός έκανε τα πάντα, έτσι και εδώ το Πνεύμα του Θεού ταυτίζει τον Κύριο Ιησού
με το Λόγο του Θεού και λέει:
Έν αρχή ήν ο Λόγος χαι
ο Λόγος ήν προς τον θεόν, και θεός ήν ο Λογος."
Η αρχή για την οποία μιλάει είναι αυτή που είδαμε και στις
Παροιμίες, δηλ. η προαιώνια αυτή πνευματική γέννηση του Υιού μέσα στην καρδιά
του Πατέρα. Αυτή η Αρχή, είναι η αφετηρία από την οποία ξεκίνησαν και έγιναν τα
πάντα. Στο βιβλίο της Γένεσης περιγράφεται η αρχή του ορατού κόσμου, ενώ εδώ
στον Ιωάννη, όπως και στις Παροιμίες, περιγράφεται η προαιώνια αρχή για τα
πάντα και αυτό έλαβε χώρα μέσα στο Λόγο, ή στη Σοφία του Πατέρα.
Από τότε, προαιώνια, ο Υιός σαν Λόγος και Σοφία του Πατέρα,
ήταν με το Θεό, υπήρχε πάντοτε μέσα στον Πατέρα. Αυτός ήταν η τρυφή του Πατέρα:
"τότε ήμην πλησίον
αυτού δημιουργούσα' χαι εγώ ήμην καθ' ημέραν n τρυφή αυτού, εφραινομένη πάντοτε
ενώπιον αυτού, ευφραινομένη εν τη οικουμένη της γης αυτού' και η τρυφή μου ήτο
μετά των υιών των ανθρώπων" (Παρ.η:30-31).
